พระราชนิพนธ์ พระมหาชนก : หน้า 14/39

พระราชนิพนธ์ “พระมหาชนก” ๑๔ แต่ก่อนที่จะไปศึกษา ว่า พระมหาชนกคือใคร มีความสำคัญอย่างไร เพราะเหตุใด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ของพวกเราจึงทรงสนพระราชหฤทัย และทรงเลือกพระราชนิพนธ์เรื่องนี้เผยแพร่ให้พวกเราได้ศึกษา มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องศึกษาข้อมูลต่อไปนี้กันก่อน ชาดก คือ อะไร? ชาดกคำนี้เขียนเป็นภาษาบาลีว่า ชาดก (ชา-ตะ-กะ) หมายถึง เรื่องราวการเวียนว่ายตายเกิด เพื่อสร้างบารมีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อครั้งยังทรงเป็นพระโพธิสัตว์ ชาดกเป็นเรื่องที่พระสัมมาสัมพุทธเจาตรัสโดยพระองค์เอง การเทศนาของพระองค์นั้นไม่ว่าจะเทวดาให้ใครฟังก็ตาม ทรงมุ่งหวังจะให้เกิดกำลังใจแก่ผู้ปฏิบัติธรรม เป็นสำคัญ แต่สาเหตุที่ตรัสเล่าชาดกนั้น มีทั้งเหตุฝ่ายลบและเหตุฝ่ายบวก เหตุฝ่ายลบ เช่น เวลาพระภิกษุไปทำผิดอะไรมา อาจจะทำผิดในกรณีใดกรณีหนึ่ง ถึงควรที่ต้องขม ข้อง ตักเตือน เพื่อให้เกิดสำนึก จะได้แก้ไขตนเอง แทนที่