คัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับทองใหญ่ : หน้า 33/42

เป็นคัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับทองใหญ่ แต่เมื่อมีการสร้างพระไตรปิฎกฉบับทองทับเพิ่มนี้อีกในรัชกาลต่อ ๆ มา จึงเรียกพระไตรปิฎกฉบับทองฉบับนี้ว่า "ฉบับทองใหญ่" ตัวใบลานปกหน้าและปกหลังเปิดทองที่บิดลอดทั้งใบลาน ใบลานส่องมืออักษรจารบนชื่อคัมภีร์ ตั้งแต่ใบลานที่ขึ้นต้นข้อความเริ่มไปจนจบข้อความหรือจบผูกเป็นอักษรสีสนองเหมือนกัน ตัวใบประกันเปิดทองทับ พระไตรปิฎกฉบับทองใหญ่มีทั้งหมด ๓๕๔ คัมภีร์ รวมมีหนังสือในลานทั้งหมด ๓,๒๖๖ ผูกประกอบด้วยพระวินัย ๘๐ คัมภีร์ พระสูตร ๑๖๐ คัมภีร์ พระอภิธรรม ๑๕ คัมภีร์ และสัททาวิสาส ๕๓ คัมภีร์ เป็นคัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับหนึ่งที่สร้างขึ้นในรัชกาลเดียวกัน แต่มิอพย ๙ คัมภีร์ ได้แก่พระวินัย ๓๕ คัมภีร์ และสัททาวิสาส ๑ คัมภีร์ สิ่งที่น่าสนใจก็คือ พระไตรปิฎกที่พระบารมีสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นนี้ ถือเป็นพระไตรปิฎกที่เก่าแก่ และมีความสมบูรณ์ ซึ่งพระไตรปิฎกใบลานเหล่านี้บรรจุเรื่องธรรมภายในเอาไว้หลายต่อหลายแห่งด้วยกัน แม้ในรัชกาลที่ 2 และโดยเฉพาะในรัชกาลที่ 3 ซึ่งมีคัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับที่สำคัญ คือ "ฉบับเทพชุมนุม" ที่เก็บรวบไว้ในหอพระไตรปิฎกชุดบูรณบรรจุเรื่องราวของคาถาธรรมภายใต้องอย่างพระบูรณี เช่น รายละเอียดของคาถาธรรมภายังสำคัญนี้ผู้เขียนจะขอนำไปกล่าวไว้ในหน้าบหน้า