ทิศ 5: หน่วยสังคมที่สำคัญ : หน้า 31/54

ทิศ 5 คือ หน่วยของสังคมที่เล็กที่สุด สําคัญที่สุด ทรงอานุภาพที่สุด หากบุคคลใน แต่ละทิศปฏิบัติตนตามหน้าที่ ซึ่งมีอยู่ประจำทิศ ได้สมบูรณ์จริงๆ แล้ว ย่อมสามารถที่จะฉุดสังคม ส่วนใหญ่ให้เจริญรุ่งเรืองทั้งทางโลกและทางธรรม ได้อย่างชนิดฉับพลัน องค์ประกอบ ของทิศ ๖ ทิศ 5 ของใครก็ประกอบด้วยตัวของคนนั้น เองเป็นแกนกลาง แล้วแวดล้อมด้วยบุคคล อีก 5 กลุ่ม ซึ่งแต่ละกลุ่มล้วนมีความสัมพันธ์กับตัว ของเขา ตามฐานะและหน้าที่ที่แตกต่างกันไป คือ 9. ปรัตถ์มทิส แปลว่า ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ บิดา มารดา คุณพ่อคุณแม่เป็นผู้มีอุปการคุณคนแรก ของเรา เพราะว่าท่านก้าวเข้ามารับผิดชอบต่อ ชีวิตของเราก่อนใครๆ ในโลก และทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นชีวิต เลือดเนื้อ รวมทั้งความเป็นคน เราได้มาจากท่านทั้งนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทรงจัดให้ท่านทั้งสองมาอยู่ข้างหน้า เป็นทิศ เบื้องหน้าของเรา ๒. ทักษิณทิส แปลว่า ทิศเบื้องขวา ได้แก่ ครูบาอาจารย์ ครูบาอาจารย์เป็นบุคคลสำคัญกับชีวิต ของเราอีกท่านหนึ่ง เพราะท่านสอนเราตั้งแต่ ให้รู้จักการอยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะ ให้รู้จักการ รักษาเนื้อรักษาตัวให้พ้นจากภัยอันตรายต่างๆ ตลอดจนสอนให้รู้จักการทำมาหากิน ท่านจึงเป็น ทักขิไณยบุคคล คือบุคคลที่พวกเราต้องเคารพ กราบไหว้บูชา ๓. ปัจฉิมทิส แปลว่า ทิศเบื้องหลัง ได้แก่ ภรรยาหรือสามี ถ้าตรงกลางเป็นผู้ชายทิศเบื้องหลังก็เป็น ภรรยา ถ้าตรงกลางเป็นผู้หญิงทิศเบื้องหลังก็ เป็นสามี แต่ถ้าดวงกลางเป็นเด็ก หรือเป็นผู้ที่ยัง ไม่ได้แต่งงาน ทิศเบื้องหลังก็ไม่มี ไม่มีก็ไม่ต้องมี อยู่คนเดียวอย่างนี้แหละดีแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงนำภรรยาหรือ สามีมาไว้ข้างหลัง เพราะไม่ว่าจะเป็นสามีหรือ eye you act ภรรยา ซึ่งบางทีก็ก่อบุตรขึ้นมาอีก ล้วนถือว่า เป็นกำลังเสริม เป็นผู้ติดตาม คอยสนับสนุนช่วย เหลืออยู่ข้างหลังทั้งสิ้น เนื่องจากเรื่องบางเรื่อง ไม่สามารถท่าแทนกันได้ คุณพ่อคุณแม่เป็นผู้มี อุปการคุณคนแรกของเรา เพราะว่าท่านก้าวเข้ามา รับผิดชอบต่อชีวิตของ ไม่ว่า เราก่อนใครๆ ในโลก และ ทุก จะเป็นชีวิต เลือดเนื้อ รวมทั้งความเป็นคน.. เดี๋ยวจะเดือดร้อน ๕. เหฏฐิมทิส แปลว่า ทิศเบื้องล่าง ได้แก่ คนรับใช้ ลูกน้อง ใครมีลูกน้องมากๆ ก็เบาแรงกาย คือไม่ต้อง ๔. อุตตรทิส แปลว่า ทิศเบื้องซ้าย ได้แก่ ทำงานหนัก ไม่หนักแรงกายจนเกินไป แต่ว่าอาจ มิตรสหาย มิตรสหายที่คบค้าสมาคมกันมาตั้งแต่เด็ก จนโตนี่เอง ที่เป็นผู้คอยช่วยเหลือให้เราข้ามพ้น อุปสรรคและภัยอันตรายต่างๆ ในเวลาเดียวกันก็ ยังเป็นกำลังสนับสนุน ให้เราสามารถบรรลุความ สาเร็จอีกด้วย ทิศเบื้องซ้ายนี้เอาจริงๆ เข้ากลับกลาย เป็นทิศที่ใหญ่ที่สุด เพราะตลอดชีวิตของคนเรา ต้องเกี่ยวข้องคบหากับผู้คนมากมาย เพราะฉะนั้น ใครมีทิศเบื้องซ้ายน้อยก็จะเข้าตำรา “นกไม่มีขน คนไม่มีเพื่อน” ปืนก็ไม่ขึ้น โตก็ไม่ได้ เตรียมจะ เป็นนกปิ้ง เตรียมจะเป็นนกย่าง กำลังเตรียมตัว ตาย แล้ว ถ้าใครสำรวจตรวจสอบดูแล้วพบว่า ตัวเอง มีเพื่อนน้อยละก็ รีบกลับไปแก้ไขเสีย ไม่อย่างนั้น จะหนักแรงใจบ้างถ้าฝึกเขาไม่เป็น ซึ่งก็โทษใคร ไม่ได้นอกจากโทษตัวเราเอง แล้วก็รู้ไว้ด้วยว่าทิศเบื้องล่างนี้เอง ที่คอย เป็นฐาน เป็นกำลัง เป็นที่มาแห่งทรัพย์สินเงินทอง สำหรับเอามาใช้เป็นกองเสบียง ในการหล่อเลี้ยง ชีวิตของเรา และแน่นอน เราจะมีทรัพย์มาใช้ในการ สร้างบุญสร้างบารมีได้มากน้อยเท่าไร ก็มาจาก ทิศเบื้องล่าง เพราะฉะนั้นอย่าได้มองข้ามทิศ เบื้องล่างกันทีเดียว 5. อุปริมทิส แปลว่า ทิศเบื้องบน ได้แก่ สมณชีพราหมณ์ทั้งหลาย เราชาวพุทธก็มีพระภิกษุสงฆ์เป็นผู้นำทาง จิตใจ เพราะท่านเป็นผู้ที่สูงด้วยคุณธรรม อีกทั้ง ยังเป็นผู้ชี้ทิศ และเป็นแหล่งผลิตศีลธรรมอีกด้วย