อุรังคินทนะ: ตำนานพระธาตุทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : หน้า 2/19

ฐนภรรณา วรรณสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ฉบับที่ 1 ปี 2559 190 อุรังคินทนะ: ตำนานพระธาตุทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จิระพันธ์ ประพันธ์วิทยา* บทคัดย่อ อุรังคินทาน เป็นแม่ทวรรณฑกรรมแห่งตำนานพระบาทที่นั่นก็ด้วยภาษา ท้องถิ่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย มีเรื่องราวเกี่ยวกับตำนานการสร้างพระธาตุ ต่าง ๆ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย รวมถึงในเขตอีสานของแม่ น้ำน้ำในลาว วัตถุประสงค์หลักของอุรังคินทานก็เพื่อทำให้พระธาตุพูนมีความน่าเคารพนับถืออย่างสูง จึงมิการแต่งนินทานขึ้นมา กล่าว พระพุทธเจ้าได้รับเสด็จมาที่นั่นด้วยพระองค์เอง ทำให้สถานที่แห่งศักดิสิทธิ์นี้เกี่ยวเนื่องกับพระพุทธเจ้าโดยตรง สิ่งที่ติดตามมาพร้อมกับการเสด็จมาของพระพุทธเจ้าคือ ได้เกิดสถานที่ศักดิสิทธิ์สำคัญทางพระพุทธศาสนา ขึ้นหลายแห่ง ดังนั้น อุรังคินทานจึงอี๋ประโยชน์ในการสร้างความศักดิสิทธิ์ให้กับพระศาสนสถานที่อยู่ไม่ห่างจากฝังตะวันตกของแม่ น้ำน้ำในประเทสไทย และฝังตะวันออกของแม่ น้ำน้ำในประเทสลาว การสร้างวรรณกรรมแบบนี้ลักษณะคล้ายกับวรรณกรรมปร ะมาณในศาสนาพราหมณ์ ซึ่งมีจุดเริ่มต้นในอินเดียตนต้นสมัยสองศตวรรษคูตะ พุทธศาสนานิมฝั่งแม่ น้ำในเขามีอายุเก่าที่สุดอยู่ในวรรณสมัยวารววดี (พุทธศตวรรษที่ 11-13) ดังนั้น อายุของอุรังคินทานก็ยังอายุไม่เกินวรรววดี และไม่น่าจะเก่าไปถึงวรรววดีของพระเจ้าผู ้ครองนครอินเดียในศรีอรรถัยแห่งศรีลังกา (พ. ศ.442-466) ตามที่อุรังคินทานอ้าง เนื่องจากอุรังคินทานมีเนื้อหาคล้ายกับอุรังคคราถที่เด่นขึ้นในสมัยของพระเจ้าริวงศาแห่งอาณาจักรล้านช้าง(พ. ศ.2181-2233) จึงน่าจะแต่งขึ้นในระยะเวลาที่ไม่ห่างกัน * ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ที่ปรึกษาศูนย์สังคีตฯ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และภาคสมาชิธ ราชบัณฑิตสถาบ นสำนัก ประเภทวรรณศิลป์ สาขาตินิเทศศาสตร์