พระพุทธองค์และการเผยแผ่พระพุทธศาสนา : หน้า 4/19

นักประวัติศาสตร์หลายมีความคิดเห็นว่า ในสมัยของพระพุทธองค์ที่ทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนานั้น พระองค์ส่งเด็จจาริกเพียงในมัชฌิมประเทศของอินเดียโบราณซึ่งส่วนใหญ่มีริเวณกลุ่มแม่น้ำคงคา ตอนกลางเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม ทางฝ่ายพุทธศาสนชนกลับมีความเชื่อไปในทิศทางว่า พระพุทธองค์เด็จจาริกไปยังที่ต่าง ๆ ของโลกด้วยอิทธิฤทธิ์ภายในที่เป็นพลังแห่งพุทธานุภาพของพระองค์เอง หากจะกล่าวถึงหลักฐานตามคัมภีร์ของพระพุทธศาสนา ในฝ่ายบาลีปรกอคือ อรรถกถา quodว่า ปฐมวาทสุดตวันนา (Punnovādasuttavannana) ที่อรรถาธิบายพระสูตรปฐมวาทสุดตะ (Punnovādasutta) ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงว่าพระพุทธองค์เสด็จจาริกไปนอกเขตที่ราบกลุ่มแม่น้ำคาในเนื้อหานั้นกล่าวเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าเสด็จจากเขตราวนไปยังสุขาปัตตนบน ผลในโปรดพระศาสนทั้งหลายที่นมา นับถือพระพุทธศาสนา โดยการเผยแผ่ของพระปุณณเถระ ก่อนที่จะเสด็จจาริกเขตว้นมหาวิหาร พระพุทธเจ้ารงประทับรอยพระพุทธบาทไว้ กล่าวคือ ได้ประทับรอยเท้าวัตต์บนฝั่งของแม่น้ำนันรมาณ (Narmada) เพื่อการเคารพบูชาของพบนาคา และอีกทีคือบนภูเขาสัจพ้นทะ สำหรับพระสาวกของพระองค์คือพระสัจพ้นทะ เผลอให้ได้เคารพสักการะ