คุมพากย์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…รรม โอโลเกตุ เป็นบทกิริยาระหว่าง อชฌามลยเสน เป็นบทขยายกิริยา ธมม เป็นบทกกรรม เทเสนุติ เป็นบทกิริยา (คุมพากย์) ตทิวส เป็นบทขยายกิริยา ตสุมา เป็นบทขยายกิริยา ตสส เป็นบทขยายกรรม สตุตา เป็นบทประธาน โอโลเกตุ เป็นบ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และทำความเข้าใจบทนิยามและหน้าที่ของคำในประโยค เช่น นามทำหน้าที่เป็นประธาน ธรรมและกรรมทำหน้าที่แตกต่างกันในประโยค รวมถึงการขยายความของคำและบทต่างๆ โดยการอธิบายวิธีการทำงานของ

ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๑๗ กิริยาอย่างหนึ่งทำหน้าที่คุมพากย์ อีกอย่างหนึ่งต้องประกอบด้วย อนุต มาน ปัจจัยวางไว้ข้างหน้าหรือข้างหลังกิริยาคุมพากย์นั้น ซึ่งแสดงว่า…

บทความนี้กล่าวถึงการใช้กิริยาในประโยคที่มีการกระทำพร้อมกัน โดยชี้ให้เห็นว่ากิริยาหนึ่งทำหน้าที่คุมพากย์ ในขณะที่อีกกิริยาหนึ่งจะประกอบด้วยอนุตมานปัจจัย ซึ่งเป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ชัดเจนในรูปแบบการทำง…

๑O๘ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ (๕) ในประโยคเลขนอก หรือ ประโยคเดินเรื่อง นิยมใช้กิริยา อาขยาตคุมพากย์มากกว่ากิริยากิตก์ และส่วนมากจะใช้วิภัตติหมวด อัชชัตตนี (5) ในประโยคเลขใน ที่เป็นอดีตกาล นิยมใช้กิริ…

บทนี้กล่าวถึงการใช้กาลในภาษามคธโดยการเน้นถึงความสำคัญของการเลือกใช้กิริยา เช่น อาขยาตคุมพากย์และกิริยากิตก์ และความสำคัญของการสังเกตกาลในสำนวนไทย เนื่องจากการใช้กาลผิดอาจทำให้เสียอรรถรสภาษา นัก…

…คุคห ตัวอย่างประโยค ย ขยายกาลสัตตมี (ยทา เทา) (๑) ตัด ยทา ตทา ออก ใส่คำว่า กาเล เข้ามาแทน (๒) กิริยาคุมพากย์ในประโยค ยทา ถ้าเป็นกิริยาอาขยาต ให้ เปลี่ยนเป็นกิริยากิตก์ ประกอบด้วย ๓ มาน ปัจจัย ตามเนื้อความว่า …

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นคู่มือในการเรียนการสอนการแปลภาษาไทยเป็นมคธ โดยมีอธิบายตัวอย่างประโยคและหลักกฎการแปลอย่างละเอียด เช่น การเปลี่ยนกิริยาและการใช้ประธานในประโยคต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการเน้น

การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๖๑ คุมพากย์ ส่วนนิบาตอุปมาโชตก นั้นท่านใช้ทั้ง วิย ยถา ยถา และ เสยยถา ใช้ได้ทั้งหมด แปลกแต่ว่า - วิย วางไว้ต้นป…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจัดเรียงประโยคในภาษาไทย โดยเฉพาะการใช้คำว่า วิย, ยถา, และ เสยฺยถา ในแต่ละตำแหน่งของประโยค นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงการใช้ประโยคอุปมาและการแบ่งประโยคเพื่อให้สื่อความหมายได้ชัดเจนยิ่

…็จะมีหรือได้อย่างนั้นอย่างนี้ เป็นต้น ให้ปรุงประโยคเป็นรูปกาลาติปัตติ คือให้มีกิริยาหมวดกาลาติปัตติ คุมพากย์ เช่น ข้อความว่า ถ้าผมขยันเรียนหนังสือมาเรื่อยๆ ผมคงสอบประโยค ป.ธ.๙ ได้ไปนานแล้ว ฯ เขาคงเป็นเศรษฐีร้…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเรื่องการแปลจากภาษาไทยเป็นมคธ สำหรับนักเรียนระดับธรรมศึกษา ป.ธ.๔-๙ โดยเฉพาะประโยคถาม-ตอบที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดสุขทุกข์และข้อกำหนดการใช้กาลาติปัตติในการเล่าเรื่องย้อนหลัง ซึ่งเป็

…ประธานทำอย่างไร เว้นกรรมอาขาด และกิริยิกิ ที่ให้ดูพายาง [ เพราะข้อวามตอนนี้มีกรายอาขาด หรือกิริยิกิ คุมพากย์ จัดเป็นพากยังก็จะกล่าวต่อไป] ความตอนนั้น เป็นกิริยา พากยางค อ. ปุตโต มาตาปิตเรสุ สมุนา ปฏิปฺชุนโต, …

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการวิเคราะห์คำขยายประธานในภาษาไทย โดยนำเสนอตัวอย่างและรายละเอียดเกี่ยวกับประเภทของคำขยายที่ใช้ในบริบทต่าง ๆ พร้อมความสำคัญของการใช้คำขยายในการสื่อสารและการทำความเข้าใจประโยค รว

…นามที่ประกอบ ปฐมวิกาลคำนี้ ไม่กล่าวว่ากำ กับบทใด เพราะเป็นประธาน แต่ในเวลาสัมพันธ์ย่อว่า "ใน" กริยา คุมพากย์ เช่น ปุตโตโต สยกัตตา ใน ชายติ กุลญาณมุจิ ฆ ตกัมโม ใน กถพุทธัง สงโม ฯ ตกตัมมะ ใน ถานปุตฺโพ. ส่วนในนา…

บทนี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับเรื่องของประธานในบทนาม ความสัมพันธ์ในภาษา และการวิเคราะห์ไวยากรณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ในรูปแบบต่าง ๆ ในพากย์เหตุการณ์ต่าง ๆ โดยยกตัวอย่างการใช้ภาษาที่แสดงให้เห็นถึงความซับซ

…ิมันจตุจิต ๓๙(๑/๒๒) ๔. บทตีความพูด (มี, ด้วยทั้ง) ที่เป็นนาม นิยมเรียงไว้อยหลังตัว ประธานหน้ากิริยา คุมพากย์ ส่วนอิตถัมพูดกริยา จะเรียงไว้อยหลัง อิตถัมพูดตาม หรือเรียงไว้อย่าก็ได้ เช่น : ลิงนั้น ตกลงไปบนปลายต…

คู่มือนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแนวทางในการแปลภาษาไทยโดยเฉพาะในระดับประถมศึกษา ป.๕. การอธิบายการเรียงคำและกริยาในประโยคช่วยให้นักเรียนสามารถเข้าใจภาษาได้ดียิ่งขึ้น โดยมีตัวอย่างที่ชัดเจนในการอธิบาย เช

การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๖ คุมพากย์ ส่วนนิยามด้านอุปมาโวทคล นั้นท่านใช้ทั้ง วิย ยาถ และ เสยุยาถ ใช้ได้ทั้งหมด แปลกแต่ว่า : วิย วางไว้ต้…

บทความนี้พูดถึงการเรียงประโยคและการใช้คำในอุปมาโวทคล ความสำคัญของตำแหน่งระบุกล่าวถึงการใช้วิยและยาถในประโยคพร้อมตัวอย่างของแต่ละประเภท รวมถึงวิธีการแยกออกเป็นประโยคที่สมบูรณ์และมีความเข้าใจที่ดีขึ้น ส

… ฯ : อุปาสโก ธมฺมสฺสวนนุตราย อนิจฺฉนฺโต อาคเมถ อาคเมญาติ อาห์ ฯ (๑/๑๒๑) ๓. เมื่อปฏิเสธกิริยากิตก์ที่คุมพากย์ได้ คือ อนีย ตพุพ ปัจจัย จะแปลงหรือคงไว้ก็ได้ เช่น : ตนเต ยาวชีว์ อกรณีย์ ฯ - อุฏฐาย เต ปัจจุคคมน์ ก…

…ฏิเสธกิริยาอาขยาต ไม่แปลงรูปเป็น อ หรือ อน, การปฏิเสธกับกิริยา นาทีปัจจัย และการปฏิเสธกิริยากิตก์ที่คุมพากย์ได้ ซึ่งการเรียงประโยคตามหลักการนี้มีความสำคัญต่อการใช้งานภาษาอย่างถูกต้อง. สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม สา…

…นอก จึงต้องนับหนึ่งกันใหม่ ข้อนี้ต้องสังเกตและระวังให้ดี จำง่ายๆ ว่าประโยคจะสิ้นสุด ลง เมื่อมีกิริยาคุมพากย์ ส่วนประโยคเลขในซึ่งแทรกเข้ามาในประโยค ใหญ่ จัดเป็นประโยคใหม่ต่างหาก ไม่เกี่ยวกับประโยคเลขนอก ในทาง …

คู่มือวิชานี้เน้นการแปลไทยเป็นมคธ พร้อมรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดการประโยคและหลักการเขียนที่ถูกต้อง ให้ผู้เรียนเข้าใจวิธีการแปลที่มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะการจัดเรียงนิบาตและการสนธิ ซึ่งมีความสำคัญในการตี

…ริยาที่แทรกอยู่ในกลางประโยคที่มีเนื้อความยาวๆ หรือประโยคที่มี กิริยาหลายๆ ตอน ก่อนที่จะถึงกิริยาใหญ่คุมพากย์ กิริยาประเภทนี้ได้แก่ กิริยาที่ประกอบด้วย อนุต มาน ปัจจัย และ ตวา ปัจจัย เป็นนิตย์ นั้นเอง เช่น - โ…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นครู ป.ธ.๕-๙ นำเสนอความรู้เกี่ยวกับกิริยาประเภทต่างๆ การใช้ปัจจัยในกิริยา และตัวอย่างการสร้างประโยคที่ถูกต้อง โดยเฉพาะกิริยาที่มีปัจจัยหลายอย่างในการแสดงออกและการขยายความที่ทำให้เข้

… ลักษณะการปรุงประโยคผิดไปจากประโยคทั่วไป กล่าวคือ ประโยคที่มี หิ นาม วางไว้ต้นประโยค นิยมปรุงกิริยา คุมพากย์ในประโยคนั้นเป็น รูปวิสันติวิกลติ แม้ว่าเนื้อความจะไม่บ่งบอกว่าเป็นอนาคต แต่เวลาแปลจะต้องแปลเป็นอดีต…

บทความนี้พูดถึงการใช้ประโยคหิ นามในภาษามค ทักษะที่จำเป็นสำหรับการแปลประโยคนี้อย่างถูกต้อง มาหลายตัวอย่างและอธิบายการใช้ในบริบทที่ต่างกัน เพื่อให้ผู้เรียนสามารถแปลได้ถูกต้องตามหลักของพระไตรปิฎก เป็นต้น

…มีความเสียหายใด ทรงดำริต่อไป กระทั่งทรงระแวงขึ้นมา เลยตรัส ถาม) + (๒) อนุต มาน ปัจจัย มาคู่กับกิริยาคุมพากย์ (อนุต, มาน กิริยาคุมพากย์) เมื่อประธานของประโยคทำกิริยาอาการพร้อมๆ กัน ๒ อย่าง

…ูตัวอย่างการใช้งานในบริบทต่างๆ ของการฟังธรรมและการสื่อสารของพระราชา นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์กิริยาคุมพากย์และแนวทางการประยุกต์ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาภาษามคธ ที่เห็นได้ชัดในการตีความและนำไปใช้จริงในการเรียน…

…ยาในประโยค ย ถ้าบทวิเสสนะเดิมเป็น ต อนุต มาน ปัจจัย ก็ให้เปลี่ยนเป็นกิริยาอาขยาต หรือ กิริยากิตก์ที่คุมพากย์ได้ โดย รักษากาลไว้เหมือนเดิม ถ้าเป็นวิเสสนะธรรมดาๆ ก็ทำให้เป็นรูปวิกติ กัตตา แล้วใส่กิริยา ว่ามี ว่…

บทนี้สอนเกี่ยวกับการขยายกิริยาในภาษาไทยเป็นมคธ โดยอธิบายขั้นตอนการสร้างประโยคใหม่ การเพิ่มยเข้าประโยคแรกเพื่อการขยาย การเปลี่ยนกิริยาในประโยคให้เหมาะสม และแสดงตัวอย่างการใช้ โดยเฉพาะการขยายประธาน เพื่

…งประโยค ย ขยายกริยาวิเศษณะ (ยาว - ตาว) (๑) ตัด ตาว ออก ให้เหลือแต่ ยาว ในประโยคหน้า (๒) แปลกริยาคุมพากย์ในประโยค ยาว เป็นกริยานาม และประกอบด้วย ปัญจมีวิตติ ลงท้ายด้วย อา เพื่อรับกับ ยาว (๓) แปลงบทประธาน…

คู่มือเล่มนี้เสนอวิธีการแปลภาษาไทยโดยเน้นการใช้ข้อคิดจากพระธรรม เพื่อให้ภิกษุที่เป็นบัญฑิตสามารถหลีกเลี่ยงบาปและนำไปสู่การปฏิบัติธรรมที่ถูกต้อง รวมถึงวิธีการแก้ไขและปรับประโยค เพื่อให้ตรงตามหลักการแปล

…ัพท์ประกอบ) คือ ๑๔. กิริยาที่มี อิติ ศัพท์ (เลขใน) เข้าด้วย มีวิธีเรียง ๒ แบบ ก. ถ้าเป็นกิริยาอาขยาตคุมพากย์ จะเรียงกิริยานั้นไว้หน้า หรือหลัง อิติ ก็ได้ เช่น หน้า : โส จินฺเตสิ “อหมฺปิ คมิสสามีติ ฯ หลัง : โส…

ในคู่มือวิชานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับการใช้กิริยาและศัพท์ในภาษาไทยและมคธ โดยเฉพาะกิริยาที่มีคำว่า อิติ ศัพท์ การเรียงกิริยาแบบต่างๆ รวมถึงการใช้สรรพนามในวิภัติ และคำอธิบายเกี่ยวกับรูปแบบต่างๆของศัพท์ในภ

๑๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ สั้นๆ มีเนื้อความสิ้นสุดหรือยัง ก็ดูที่กิริยาคุมพากย์นี้ กิริยาประเภทนี้ ได้แก่ กิริยาที่ประกอบด้วยปัจจัยในอาขยาตทั้งหมด และปัจจัยใน กิริยากิตก์ที่ เป็นก…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ได้กล่าวถึงกิริยาคุมพากย์และอนุกิริยา ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการสร้างแผนการแปล โดยได้มีการชี้แจงบทเรียนเกี่ยวกับการประกอบกิริยา ท…

…ยานี้มี ๒ ประเภท คือ ๑. บทกิริยาใหญ่ ๒. บทกิริยาระหว่าง บทกิริยาใหญ่ เรียกว่า มุขยกิริยา หรือ กิริยาคุมพากย์ ทำ หน้าที่คุมประโยค และเป็นกิริยาที่สุดของประโยค จะรู้ได้ว่าประโยค

บทขยายกรรมทำหน้าที่เป็นวิเสสนะของบทกรรม โดยทำให้บทกรรมมีความชัดเจนมากขึ้น สามารถเป็นศัพท์นาม ศัพท์คุณนาม หรือศัพท์กิริยา บทกิริยาคือกิริยาอาการของประธานที่ทำให้ประโยคดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง ถือเป็นส่วน