ไวยากรณ์และสัมพันธ์ในกิริยา คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ วิชาแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ หน้า 133
หน้าที่ 133 / 374

สรุปเนื้อหา

บทความนี้กล่าวถึงการใช้กิริยาในประโยคที่มีการกระทำพร้อมกัน โดยชี้ให้เห็นว่ากิริยาหนึ่งทำหน้าที่คุมพากย์ ในขณะที่อีกกิริยาหนึ่งจะประกอบด้วยอนุตมานปัจจัย ซึ่งเป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ชัดเจนในรูปแบบการทำงานของกิริยา เช่น ยืน เดิน นั่ง และการใช้อดีตกาลหรือปัจจุบันตามเนื้อความ นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างเพื่อให้เห็นภาพการใช้จริงในภาษา

หัวข้อประเด็น

-การทำหน้าที่ของกิริยา
-ความสัมพันธ์ของกิริยา
-อนุตมานปัจจัย
-ตัวอย่างการใช้กิริยา

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๑๗ กิริยาอย่างหนึ่งทำหน้าที่คุมพากย์ อีกอย่างหนึ่งต้องประกอบด้วย อนุต มาน ปัจจัยวางไว้ข้างหน้าหรือข้างหลังกิริยาคุมพากย์นั้น ซึ่งแสดงว่า กิริยา ๒ อย่างนั้น ทำพร้อมกัน เกิดขึ้นพร้อมกัน ในกิริยา ๒ อย่างนั้น ให้ถือกิริยาอาการหรืออิริยาบถใหญ่ เช่น ยืน เดิน นั่ง นอน กิน ฯลฯ เป็นหลัก คือ ให้ประกอบเป็นกิริยา คุมพากย์ อีกกิริยาหนึ่ง ให้ถือเป็นกิริยารองหรือกิริยาย่อย ประกอบด้วย อนุต มาน ปัจจัย กิริยาคุมพากย์นั้นจะประกอบเป็นปัจจุบันกาลหรือ อดีตกาลก็แล้วแต่เนื้อความ สรุปง่ายๆ ก็คือ ถ้าทำกิริยาพร้อมกัน ๒ อย่าง ให้ประกอบ กิริยาย่อย ด้วย อนุต มาน ปัจจัย คุมพากย์ เช่นตัวอย่าง ประกอบกิริยาใหญ่เป็นกิริยา- : ตาม สมเย สตฺถา ปวตฺติตปวรธมฺมจกฺโก เชตวน มหาวิหาเร วิหรติ มหาชน สคฺคมคเค จ โมกขมคเค จ ปติฏฐาปะมาโน ๆ (๑/๔) : เทวปุตโตปิ ฯเปฯ อาฬาหนสสาวิทูเร พาหา ปคฺคยฺห โรทนฺโต อฏฐาสิ ๆ (๑/๒๖) แม้ อนุต มาน ปัจจัย ที่มาคู่กับ ต ปัจจัย ก็พึงเทียบเคียงตาม นัยนี้ เช่น : วิสาขา สสร์ วีชมานา จิตา ต์ ทิสวา อปคนตวา อฏฐาสิ ฯ (๓/๖๐)
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More