อภิปรายจากสัมพันธ์ : หน้า 30/195

ประโยค - อภิปรายจากสัมพันธ์ เล่ม ๑ หน้า ๒৭ ฉะนั้นจึงกล่าวรวมกันว่า "เป็นของที่เขาทำให้พวกที่เป็นกรรมจาก และเหตุกรรมจาก." [๙] บทนามนามที่ประกอบ ปฐมวิกาลคำนี้ ไม่กล่าวว่ากำ กับบทใด เพราะเป็นประธาน แต่ในเวลาสัมพันธ์ย่อว่า "ใน" กริยา คุมพากย์ เช่น ปุตโตโต สยกัตตา ใน ชายติ กุลญาณมุจิ ฆ ตกัมโม ใน กถพุทธัง สงโม ฯ ตกตัมมะ ใน ถานปุตฺโพ. ส่วนในนามพากย์ยงค์ และคุณพากย์ว่า เรียกว่า ลิงค์ตะ ลอย ๆ ตัวอย่างในพากย์เหตุการณ์ว่าในแบบว่า สงฺโม ณาเป- ดุโพ ผู้ที่เพ่งพิจารณาสงสัยว่า ถาบุปฺโพ เป็นสมมุตฎู เมื่อเป็นเช่นนี้ ควรจะตัดกรรมคือสิ่งที่พึงให้รู้ขึ้นเป็นประธาน ตาม ที่กล่าวแล้วข้างต้น แต่ในจิงกะกรีขึ้นกล่าวเป็นประธาน ดูพากย์ ที่ใช้ อกัมฺกถ. ข้อไม่มีคำแก้ไขอย่างอื่น นอกจากงั้นดีกว่า ตามนิยมของพากย์เหตุการณ์ว่า [ดูในอาญาตฺ] แต่พึงทราบว่า ไวยกฎันอันบริบูรณ์นี้เกิดทีหลังภาษาผ เพราะฉะนั้น ภาษาจึงใช้ แผกอาญฺไปยารค์อยู่บาง ซึ่งมักเป็นบาลาร่ำ เช่น อ. นี้ การ ใช้เช่นนี้ แม้ในบริบูรณ์กถูกก ว่า ก็มีบ้าง แต่ น้อย เช่น:- อ่ำ อิยาม นิพพุตปา สารโต [สุจเร. ๑/๘๐] เรอนาง กิศสิโคดมนี้ ให้ได้ฟังซึ่งว่า คับทุกแล้ว. อุตฺตุปุพุท สุกุ ตตา สุขํปุญฺเคราะห์. [สามวดี. ๒/๔๕] เราเป็นผู้อนาทนให้ได้ฟังเสียงที่ไม่เคยฟังแล้ว. น ตู มยา เวรวน วาทิปีโต. [โศจิตกุเตระ. ๕/๒๙]