หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
7
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
48 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ๑.๑) สังขตธาตุ สังขตธรรม เป็นธาตุธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งได้ บังคับบัญชาได้ ตั้งแต่ กายมนุษย์ถึงกายอรูปพรหมทั้งหยาบแล…
เนื้อหาเกี่ยวกับสาระสำคัญในพระธรรมเทศนาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของสังขตธาตุและอสังขตธาตุ พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสังขารและความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง รวมถึงการอธิบายประเภท…
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
แต่... นั ก ส ร้ า ง บ า ร มี 4 M ๑ ๑๗ น้ำในแก้วนี้ถามว่าเป็นธาตุอะไร? เป็นธาตุน้ำ เดี่ยวๆ หรือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากก…
เนื้อหานี้กล่าวถึงองค์ประกอบของน้ำในแก้วและอากาศที่เราเห็น โดยชี้ให้เห็นว่าทั้งน้ำและอากาศมีธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุน้ำ ธาตุดิน ธาตุลม และธาตุไฟปะปนอยู่ น้ำในแก้วมีธาตุน้ำมากที่สุด แต่ก็ยังมีธาตุอื่…
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
189
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…เรปฏิกูลสัญญา หมายถึง การพิจารณาความเป็นปฏิกูลในอาหาร กำหนดหมายว่า อาหาร ที่บริโภคเป็นสิ่งปฏิกูล จตุธาตุววัตถาน หมายถึง การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ที่ปรากฏในร่างกายจนกระทั่งเห็นเป็นแต่เพียง กองแห่งธาตุ โดยปราศจ…
…งการระลึกถึงเสมอๆ ผ่านอนุสสติ รวมถึงการพิจารณาคุณของพระพุทธเจ้า, ความสำคัญของพรหมวิหาร 4, การพิจารณาธาตุในร่างกาย, และสมาธิที่หมายถึงการทำให้จิตสงบแน่วแน่ การมีจิตจดจ่อในกิจกรรมต่างๆ เช่น การเล่นการพนัน ไ…
พระพุทธคุณและการประกาศพระศาสนา
72
พระพุทธคุณและการประกาศพระศาสนา
ทรงเป็นสัพพัญญู ทรงรู้แจ้งธาตุธรรมทั้งปวงด้วยญาณของธรรมกาย จึงทรงสามารถจำแนกแยกแยะ ธรรมส่วนที่ละเอียดๆ ให้เห็น เช่น ทรงจำแนกขันธ์ …
…ณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการแนะนำตัวที่สำคัญในบริบทของการประกาศพระศาสนา. พระองค์ทรงเข้าใจขันธ์ ธาตุ และ อริยสัจได้อย่างละเอียด โดยเฉพาะการจำแนกทุกข์, สมุทัย, นิโรธ, และมรรค. การสอนของพระองค์ไม่ได้จำก…
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในพระพุทธศาสนา
34
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในพระพุทธศาสนา
เวลาหนึ่งก็สลายไปตามเหตุปัจจัยกลายเป็นธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ธาตุอากาศ กระจัดกระจายแตกแยกออกจากกัน จึงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น แต่ให้มอง…
…าสนา โดยแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่งที่ไม่ควรยึดมั่น ข้อเอกสารนี้ยังเน้นการศึกษาเกี่ยวกับธาตุ 4 และธาตุ 6 ตามหลักธรรมคำสอนของพระศาสดา เพื่อให้ความเข้าใจที่ถูกต้องและนำไปสู่การดำเนินชีวิตตามแนวท…
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
43
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
2.2.1 สัดส่วนของธาตุนำมาซึ่งความแตกต่าง จากเนื้อหาที่ผ่านมาในบทเรียนนี้ทำให้เราทราบว่า ธาตุคืออะไร มีลักษณะอย่างไร และทร…
บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างมนุษย์และสัตว์ที่มีองค์ประกอบของธาตุครบ 6 ชนิด ซึ่งเกิดจากสัดส่วนและความบริสุทธิ์ของธาตุ การมีศีลธรรมส่งผลต่อความบริสุทธิ์ของธาตุในตัวบุ…
องค์ประกอบของจักรวาล
49
องค์ประกอบของจักรวาล
สรุป สิ่งทั้งหลายทั้งปวงในโลกล้วนเกิดจากการประชุมกันขึ้นจากธาตุ มีธาตุเป็นที่สุด ด้วยเหตุที่มนุษย์ และสัตว์ มีธาตุเป็นองค์ประกอบ 6 ธาตุ ส่วนสิ่งอื่นๆ มีธาตุเป็นองค…
บทนี้กล่าวถึงการรวมตัวของธาตุที่เป็นองค์ประกอบหลักของมนุษย์และสัตว์ โดยมีธาตุ 6 อย่าง สำหรับสิ่งอื่นๆ มีธาตุ 5 อย่าง สิ่งทั้งปวงไ…
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
แต่... นั ก ส ร้ า ง บ า ร มี 4 M ๑ ๑๗ น้ำในแก้วนี้ถามว่าเป็นธาตุอะไร? เป็นธาตุน้ำ เดี่ยวๆ หรือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากก…
ในน้ำแก้วนี้ประกอบด้วยธาตุ 4 ปนกัน ได้แก่ ธาตุน้ำ, ธาตุดิน, ธาตุลม และธาตุไฟ ซึ่งมีการแสดงให้เห็นว่าธาตุน้ำมีปริมาณมากกว่าอย่า…
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
65
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
…ัสสนาที่กล่าวไว้ในพระไตรปิฎกมีอยู่ 6 อย่าง หรือที่ภาษาพระเรียกว่า มีภูมิ 6 ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท การศึกษาวิปัสสนาในแนวทางปฏิบัติ เป็นการศึกษาตั้งแต่กายธรรมโคต…
…ยตาธรรมกายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศึกษาที่มี 6 ภูมิ ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ต้องอาศัยกายธรรมในการมองเห็นและเข้าใจสภาพภพในมุมมองของวิปัสสน…
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
19
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
…กสิณ กสิณสีเขียว 6. ปีตกสิณ กสิณสีเหลือง 7. โลหิตกสิณ กสิณสีแดง 8. โอทาตกสิณ กสิณสีขาว 9. อาโลกกสิณ ธาตุ 10. อากาสกสิณ กสิณแสงสว่าง, แสงไฟ กสิณที่ว่าง , อากาศ กสิณ 4 ชนิดแรก เรียกว่า ภูตกสิณ เพราะสอดคล้อง…
กสิณในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 10 ประเภท คือ ปฐวีกสิณ, อาโปกสิณ, เตโชกสิณ, วาโยกสิณ, นีลกสิณ, ปีตกสิณ, โลหิตกสิณ, โอทาตกสิณ, อาโลกกสิณ, และอากาสกสิณ โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่มคือ ภูตกสิณ, วรรณกสิณ และเสสกสิณ
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
…ิปัสสนากัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท รวมทั้งวิปัสสนาภูมิที่เป็นหลัก ปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชช…
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
…ยว ประสาทตาอยู่ตรงกลางตาดำ ซึ่ง แวดล้อมด้วยตาขาว ซึมซาบเยื่อตา 7 ชั้น เหมือนน้ำมันซึมซาบสำลี 7 ชั้น ธาตุ 4 เกื้อหนุน โดย ปฐวีคอยทรงไว้ อาโปคอยเชื่อมประสาน เตโชคอยอบให้อบอุ่น และวาโยคอยทำให้เคลื่อนไหว อุตุ…
…งสร้างและหน้าที่เฉพาะเพื่อการรู้สึกและความเข้าใจโลกภายนอก ซึ่งการทำงานของอายตนะภายในนี้เกี่ยวข้องกับธาตุต่างๆ ที่ช่วยสนับสนุนการดำรงชีวิตและการรับรู้ ทั้งนี้การศึกษาอายตนะเหล่านี้มีความสำคัญต่อการพัฒนาสติ…
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…ประสาทจมูกตั้งอยู่ คือเยื่อจมูก มีลักษณะคล้ายกีบเท้าแพะ มีอาการอย่างเดียวกับประสาทตา และประสาทหู คือธาตุ 4 เกื้อหนุน โดยปฐวีคอยทรงไว้ อาโปคอยเชื่อมประสาน เตโชคอยอบให้อบอุ่น และ วาโยคอยพัดให้เคลื่อนไหว อุต…
เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้า…
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
151
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
6. มโนธาตุ เป็นนามธรรม ที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส มีหน้าที่รับอารมณ์ และพิจารณาอารม…
มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจ…
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
…ส่วนหยาบ 2. อายตนะ 12 แบ่งเป็นอายตนะภายใน และอายตนะภายนอก มีลักษณะเป็น ดวงกลมใส ซ้อนอยู่ในกลางกำเนิดธาตุธรรมเดิม 3. ธาตุ 18 มีลักษณะเป็นดวงกลม ใส ๆ ซ้อนๆ กันอยู่ถัดจากอายตนะ 12 ในกลางกำเนิด ธาตุธรรมเดิม เ…
…ารอธิบายขันธ์ 5 ซึ่งมีส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม อริยสัจ 4 ที่เกี…
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
242
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 ธาตุทั้ง 18 แบ่งเป็น 3 หมวด คือ 1. ธาตุรับ ได้แก่ จักขุธาตุ คือ ธาตุเห็น…
ธาตุ 18 แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ ธาตุรับ ซึ่งรวมถึง จักขุธาตุ, โสตธาตุ, มานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, แล…
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
263
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
…ล่านี้ตั้งแต่วิญญาณถึงภพ เพราะมีอวิชชาและสังขารเป็นราก วิปัสสนาภูมิซึ่งประกอบด้วย ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ล้วนมีความเกี่ยวโยงกันตั้งแต่ต้น เมื่อไปดูการทำงานของปฏิจจสมุ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสัมพันธ์ระหว่างตัณหา อุปาทาน และกรรมในการเกิดดับของจิตที่เกิดอย่างรวดเร็วในทุกขณะ โดยคำว่า ชาติ ชรา มรณะ ไม่ใช่ภพชาติใหม่ แต่หมายถึงกระบวนการเกิดดับของจิตในทุกขณะ ผ่านการศึกษาธรรมกั
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
27
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…างนี้ สมกะมีภูมิแค่ไหน สมกะมีภูมิ ๔๐ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสติ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูล สัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ 5 ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒…
…การระงับหรือทำใจให้นิ่ง ขณะเดียวกันวิปัสสนาก็มีการศึกษาภูมิที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอบด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ และอริยสัจ ก่อนที่จะทำสมถะได้ จะต้องมีการหยุดใจเสียก่อน พระมงคลเทพมุนีได้นำเสนอวิธีทำสมถะไ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
90
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…มาสมฺพุทฺโธ นาม โหติ ฯ [๒๔] อญฺญมปี วจนตฺถิ ญาเป็นโต อาห อถวาติ อาทิ ฯ อถวา อปโร นโย เวทิตพฺโพ ฯ พุธธาตุสฺส ชาครณวิกสนตฺเถ ปี ปวตฺตนโต ภควา สมฺมา สามญฺจ ปฏิพุทโธ...วิคโต ภควา ทินกรกรณ...วิกสิต ปทุม อิว อค…
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการแสดงหลักธรรมของสมมาสมฺพุทฺธนฺติ ว่าสามารถนำไปสู่ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับความเป็นจริง และความเป็นธรรมะของสาวกพุทธ์ รวมถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมในหลักธรรมต่าง ๆ ที่ถูกต้อ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
307
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
…นาโก โหตุ อฏฺฐกถาย วิภาเวตีติ วจน์ กี มนสิกาซา วุตฺตนฺติ ปุจน์ สนธายาห์ อฏฐ กถาตุยาที่ ฯ อฏฐกถาย ปน ธาตุน อเนกตุกตฺตา จกฺขติ... สมภวติ อิติ มนสิกตวา จกฺขติ...จกชูติ วจน์ อาจริเยน วุตฺตนฺติ โยชนา ฯ อตฺโถ ก…
การศึกษาในบริบทของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับการวิเคราะห์และการตีความของคอนเซปต์ด้านอภิธมฺม ผ่านการจัดกลุ่มและวิภาวิเคราะห์ห้าหมวดค่าที่เกี่ยวข้อง การนำเสนอแนวคิดต่างๆ ของจักขุที