หน้าหนังสือทั้งหมด

คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีและไม่ควรนับถือ
271
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีและไม่ควรนับถือ
…ะภิกษุที่ดีในเบื้องกลาง คือ จิตตสิกขา (สมาธิ) คือ การฝึกใจ คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในเบื้องสูง คือ ปัญญาสิกขา (ปัญญา) คือ ความรู้แจ้งหรือผลที่เกิดขึ้นจากการฝึกใจ ๒. ลักษณะของพระภิกษุที่ไม่ควรนับถือ จากสามัญญผล…
… โดยแบ่งออกเป็น ๓ ระดับตามหลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีลสิกขา (การฝึกกายและวาจา), จิตตสิกขา (การฝึกใจ) และ ปัญญาสิกขา (ความรู้แจ้งจากการฝึกใจ) นอกจากนี้ยังกล่าวถึงลักษณะของพระภิกษุที่ควรหลีกเลี่ยงและไม่ควรให้ความเคารพ…
หลักธรรมและความไม่ประมาทในพระพุทธศาสนา
165
หลักธรรมและความไม่ประมาทในพระพุทธศาสนา
…ิ จิตสิกขา พัฒนาจิต ทําใจ ให้ใส สัมมาสังกัปปะ สัมมาทิฏฐิ สัมมาอาชีวะ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ฯลฯ ปัญญาสิกขา พัฒนาปัญญาให้ใส พระอภิธรรม 42,000 ข้อ พระวินัย 21,000 ข้อ พระสูตร 21,000 ข้อ หลักธรรมต่างๆ นั้นมีคว…
…งจะเหลือเพียง 3 ข้อคือ ละชั่ว ทำดี และทำใจให้ผ่องใส ซึ่งเรียกว่า ไตรสิกขา หรือ ศีลสิกขา จิตสิกขา และปัญญาสิกขา นอกจากนี้ยังมีมรรคมีองค์ 8 ที่ประกอบด้วย สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชี…
ลักษณะและคุณสมบัติของพระภิกษุในพระพุทธศาสนา
149
ลักษณะและคุณสมบัติของพระภิกษุในพระพุทธศาสนา
…ะภิกษุที่ดีในเบื้องกลาง คือ จิตตสิกขา (สมาธิ) คือ การฝึกใจ คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในเบื้องสูง คือ ปัญญาสิกขา (ปัญญา) คือ ความรู้แจ้งหรือผลที่ เกิดขึ้นจากการฝึกใจ 9.3 ลักษณะของพระภิกษุที่ไม่ควรนับถือ จากสามัญญ…
…นา แบ่งออกเป็น 3 ระดับ ตามหลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีลสิกขา (การฝึกกายและวาจา), จิตตสิกขา (การฝึกใจ), และปัญญาสิกขา (ความรู้แจ้งจากการฝึกใจ) นอกจากนี้ยังพูดถึงลักษณะของพระภิกษุที่ไม่ควรนับถือ เช่น การบวชไม่ด้วยศรัทธ…
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
167
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
…ตใจ ของตนให้ผ่องใส สจิตฺตปริโยทปน์ นี้ครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าในไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ปัญญาสิกขา” 3) ไตรสิกขา ไตรสิกขา หมายถึง ข้อปฏิบัติที่ต้องศึกษา 3 ประการ ดังพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสในภาวสูตรว่…
บทความนี้กล่าวถึงไตรสิกขาซึ่งประกอบด้วยข้อปฏิบัติ 3 ประการ ได้แก่ ศีล จิต และปัญญา โดยอธิบายถึงการไม่ทำบาป การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้ผ่องใส ทั้งยังกล่าวถึงระดับของไตรสิกขา คือ ระดับต้นที่เป็น
อนุปุพพิกถาและพระธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
168
อนุปุพพิกถาและพระธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…กขา หรือ การไม่ทำบาปทั้งสิ้น สุตตันตปิฎก คือ จิตสิกขา หรือ การยังกุศลให้ถึงพร้อม พระอภิธรรมปิฎก คือ ปัญญาสิกขา หรือ การทำจิตของตนให้ผ่องใส 6.4.3 ความสัมพันธ์ของหลักธรรมแต่ละหมวด ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึง 4 ประเด็นค…
อนุปุพพิกถาประกอบด้วยการให้ทาน, การรักษาศีล, และทิพยสมบัติที่ได้จากการทำบุญ และมีการเตือนถึงโทษของกามซึ่งนำไปสู่การเวียนว่ายตายเกิด โดยการทำความดีตามอริยสัจ 4 นั้นช่วยให้เกิดความเข้าถึงพระรัตนตรัย. พร
บุญกิริยาวัตถุและไตรสิกขา
169
บุญกิริยาวัตถุและไตรสิกขา
…ดเข้าในไตรสิกขาได้ดังนี้ บุญกิริยาวัตถุ ทานมัย 0- สีลมัย ๐ ภาวนามัย -° ไตรสิกขา ศีลสิกขา • จิตสิกขา ปัญญาสิกขา เหตุที่จัดทานอยู่ในปัญญานั้น เพราะว่าในสัมมาทิฏฐิระดับโลกิยะข้อที่หนึ่งคือ มีความเห็นชอบ ว่าการให้ท…
บุญกิริยาวัตถุสามารถจัดเข้าในไตรสิกขาได้ผ่านการให้ทาน ศีล และภาวนา ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับสัมมาทิฏฐิและสร้างกุศลกรรม นอกจากนี้บารมียังหมายถึงบุญที่มีความเข้มข้นมากขึ้น โดยที่การสร้างบุญกิริยาวัตถุถือเป
หลักธรรมสำคัญในพระไตรปิฎก
78
หลักธรรมสำคัญในพระไตรปิฎก
…ว ทำดี และ ทำใจให้ผ่องใส หลักธรรม 3 ข้อนี้ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ไตรสิกขา คือ ศีลสิกขา จิตสิกขา และ ปัญญาสิกขา ถ้าขยาย 3 ข้อนี้ ให้เป็น 8 ข้อก็ได้เรียกว่า มรรคมีองค์ 8 ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมา สังกัปปะ สัมมาวาจา…
…ลักธรรม 3 ข้อ ได้แก่ ละชั่ว ทำดี และทำใจให้ผ่องใสซึ่งรวมเรียกว่า ไตรสิกขา เช่น ศีลสิกขา จิตสิกขา และปัญญาสิกขา รวมถึงการทำความเข้าใจในหลักการของมรรคมีองค์ 8 นอกจากนี้ยังมีนิยาม 5 ที่กล่าวถึงกฎที่ควบคุมทุกอย่างใ…
มรรคมีองค์ 8 และการทำจิตให้ผ่องใส
83
มรรคมีองค์ 8 และการทำจิตให้ผ่องใส
…ใจของตนให้ผ่องใส สจิตฺตปริโยทปน์ นี้ ครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าใน ไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ปัญญาสิกขา” 4.5 มรรคมีองค์ 8 มรรค แปลว่า ทาง, หนทาง มรรคมีองค์ 8 จึงหมายถึง หนทางปฏิบัติหรือข้อปฏิบัติ 8 ประกา…
บทความนี้นำเสนอการทำจิตของตนให้ผ่องใส อันมีรากฐานจากภาษาบาลี สจิตฺตปริโยทปนํ ซึ่งหมายถึงการทำจิตใจให้บริสุทธิ์และครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎก ที่เชื่อมโยงกับอริยสัจ 4 โดยเฉพาะมรรคมีองค์ 8 ซึ่งเป็นหนทางปฏิบั
การทำความเข้าใจไตรสิกขาและพระไตรปิฎก
85
การทำความเข้าใจไตรสิกขาและพระไตรปิฎก
จิตสิกขา (สมาธิสิกขา) และปัญญาสิกขา ไตรสิกขาระดับต้นนี้เป็นไตรสิกขาในระดับ “รู้” หมายถึง รู้ว่าไตรสิกขามีอะไรบ้างเมื่อรู้แล้วก็ปฏิบัติต…
…วนมากนี้เชื่อมโยงกันกับไตรสิกขา โดยพระวินัยปิฎกคือศีลสิกขา, สุตตันตปิฎกคือจิตสิกขา และอภิธรรมปิฎกคือปัญญาสิกขา ภายในบทนี้มีการกล่าวถึงนัยสำคัญของนิยาม 5 ที่นำมาเปรียบเทียบกับวิทยาศาสตร์ ซึ่งถือเป็นองค์ความรู้ที…
บทนำสู่การศึกษาพระธรรมวิทยา
30
บทนำสู่การศึกษาพระธรรมวิทยา
…ติ ปฏิบัติ ปฏิวร เรื่องของการศึกษาก็อยู่เพียง 3 อย่าง คือ ไตรสิกขา ได้แก้ ศิลสิกขา จิดสิกขา และ ปัญญาสิกขา การศึกษาทั้ง 3 อย่างนี้เป็นหน้าที่อันสำคัญของ พระภิญญาสามเณรที่เวียงเข้ามาในบวรพระพุทธศาส ที่ …
…รมวิทยาเพื่อการปฏิบัติธรรมอย่างเต็มที่ โดยเน้นความสำคัญของไตรสิกขาที่ประกอบด้วยศิลสิกขา จิตสิกขา และปัญญาสิกขา จุดมุ่งหมายคือการศึกษาให้ได้ในบทบาทของพระภิญญาสามเณรเพื่อเป็นการปฏิบัติที่แท้จริงในพระพุทธศาสนา
การสิกขาและคำว่า “สิกขาข exceed 150” ในพระไตรปิฎก
30
การสิกขาและคำว่า “สิกขาข exceed 150” ในพระไตรปิฎก
…ข้า" และต้องการจะสิกขา จากนั้นพระพุทธเจ้าทรงแนะนำให้สิกขา ในสิกขา 3 คือ อภิสีลสิกขา อภิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา จะทำให้ละ ราคา โทสะ โมหะได้ คำว่า “สิกขาข exceed 150” (sādhikam diyaḍḍhasikkhā padasatam) นี้มีปราก…
…งชี้ให้เห็นถึงการต้องการบรรลุหลักการสิกขา 3 ประการจากพระพุทธเจ้า เช่น อภิสีลสิกขา อภิจิตสิกขา และอธิปัญญาสิกขา ทั้งยังถูกนำไปสู่การละละวาโทสะและโมหะ โดยมีความเชื่อมโยงกับคำที่ปรากฏในองค์ตรรกนิยาย ติกนิบาต และมี…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
104
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ดเป็นอธิจิตต สิกขาในที่นี้ ความรู้ทั่วถึงแห่งภิกษุผู้เป็นอย่างนั้นอันใด ความรู้ทั่วถึง นี้จัดเป็นอธิปัญญาสิกขาในที่นี้ ภิกษุสำหนียก คือส้องเสพ เจริญ ทำให้มากซึ่งสิกขา ๓ ตามที่กล่าวมานี้ในอารมณ์นั้น ด้วยสตินั้น …
บทความนี้สำรวจการพัฒนาอธิจิตตและอธิปัญญาของภิกษุในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางการทำความเพียรในอาการต่างๆ เช่น การหายใจเข้าออกอย่างมีสติ และการทำให้กายสังขารสงบ ซึ่งมีการอ้างอิงถึงพระบาลีที่เสนอเกี่ยวกับการ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
11
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ตอบว่า ก็ในปัญหากรรมนี้ อธิศีลสิกขา ย่อมเป็นอันทรงประกาศ ด้วยศีล อธิจิตตสิกขา ทรงประกาศด้วยสมาธิ อธิปัญญาสิกขา ทรง ประกาศด้วยปัญญา อนึ่ง ความงามในเบื้องต้นแห่งพระศาสนา ก็ เป็นอันทรงประกาศด้วยศีล จริงอยู่ ศีลชื่…
ในบทความนี้มีการพูดถึงการประกาศของพระพุทธองค์เกี่ยวกับสิกขา ๓ และความงามในพระศาสนา โดยยกตัวอย่างศีลซึ่งเป็นเบื้องต้นแห่งกุศลธรรม ถือเป็นสิ่งที่นำมาซึ่งคุณงามความดี และความไม่ทำบาปก็มีบทบาทสำคัญในการดำ
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
308
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๑๓ สงบแห่งจิต มิให้คิดตื่นเต้นฟุ้งซ่าน. การบำเพ็ญปัญญาสิกขา คือการศึกษาทางปัญญาได้แก่การ จำเริญวิปัสสนา ก็เพื่อกำจักกิเลสอาสวะอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแห่งจิต, ค…
การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจแ…
ความสำคัญของความสงบในพุทธศาสนา
107
ความสำคัญของความสงบในพุทธศาสนา
…ใน กาม, เว้นจากกล่าวเท็จ, เว้นจากดื่มน้ำเมา ก็เพื่อความอยู่สงบแห่งมหาชน การบำเพ็ญจิต ตสิกขา คือศึกษาปัญญาสิกขา คือศึกษาทางปัญญาได้แก่เจริญวิปัสสนา ก็เพื่อกำจัดอาสวะกิเลส อันเป็นข้าศึกแห่งความสงบจิต ។ ฯ ความสงบเ…
เนื้อหาสำรวจความสงบในพุทธศาสนา อธิบายถึงสิกขาบทต่างๆ ที่มุ่งรักษาความสงบ และการบำเพ็ญจิตเพื่อเข้าถึงสันติสุขที่แท้จริง นอกจากนี้ยังพูดถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการสร้างความสงบให้กับประเทศ การบำรุงการ
สังฆานุสติ: ความสำคัญและประเภทของพระสงฆ์
58
สังฆานุสติ: ความสำคัญและประเภทของพระสงฆ์
…้มีพระภาคเจ้าผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ดำรงตนอยู่ในสัมมาปฏิบัติ สมบูรณ์ด้วยอธิศีลสิกขา อธิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา 2.9.2 อุชุปฏิปันโน ปฏิบัติตรงต่อหนทางเข้าสู่พระนิพพาน ไม่ปฏิบัติในกามสุขัลลิกานุโยค และอัตตกิลม ถาน…
สังฆานุสติ คือ การระลึกถึงคุณของพระสงฆ์ มี 2 จำพวก ได้แก่ สมมติสงฆ์ และอริยสงฆ์ โดยพระอริยสงฆ์คือผู้ดำรงอยู่ในมรรค 4 ผล 4 ส่วนสมมติสงฆ์คือพระสงฆ์ที่มีจำนวนตั้งแต่ 4 รูป พระสงฆ์มีคุณเพราะเป็นผู้รักษาแล
สัมมาสมาธิ และ ไตรสิกขา
84
สัมมาสมาธิ และ ไตรสิกขา
…ง ไตรสิกขาไว้ในภาวสูตรว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย ไตรสิกขาเป็นไฉน ไตรสิกขา คือ อธิศีลสิกขา อธิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา เมื่อใด เธอเป็นผู้มีสิกขาอันได้ศึกษาแล้วในไตรสิกขานี้ เมื่อนั้น ภิกษุนี้เรากล่าวว่า ได้ตัดตัณหาขาดแ…
สัมมาสมาธิเป็นการตั้งใจมั่นอยู่ในภาวนาตามหลักธรรม 7 ข้อ ซึ่งช่วยให้เกิดความสว่างในใจและเห็นธรรมะที่บริสุทธิ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าการมีจิตเป็นหนึ่งเดียวเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งรวมถึงสัมมาทิฏฐาน, สัม
หลักธรรมสำคัญในพระไตรปิฎก
80
หลักธรรมสำคัญในพระไตรปิฎก
…ั่ว ทำดี และทำใจให้ผ่องใส หลักธรรม 3 ข้อนี้ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ไตรสิกขา คือ ศีลสิกขา จิตสิกขา และปัญญาสิกขา หากจะขยายจาก 3 ข้อนี้ ให้เป็น 8 ข้อ ก็ได้เรียกว่า มรรคมีองค์ 8 อัน ประกอบด้วย สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกั…
พระเดชพระคุณพระภาวนาวิริยคุณ รองเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย ได้ให้ภาพรวมหลักธรรมในพระไตรปิฎก โดยทั้งหมดมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้ปฏิบัติบรรลุนิพพาน เป้าหมายสูงสุดของมวลมนุษย์และสรรพสัตว์ หลักธรรมในพระไตรปิฎก
ปัญญาในพระพุทธศาสนา
113
ปัญญาในพระพุทธศาสนา
…ษุเข้าถึงคือปัญญาที่เกิดจากการเจริญสมาธิ ภาวนา หรือที่เรียกว่า “อธิปัญญา” ซึ่งพระองค์ตรัสไว้ว่า “อธิปัญญาสิกขาเป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้เป็นผู้มีปัญญา ประกอบด้วยปัญญาอันให้ถึงความเกิดและความดับ เป็นอริยะ ชำแรก…
บทความนี้กล่าวถึงประเภทของปัญญาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะปัญญาที่เกิดจากการศึกษา (สุตมยปัญญา) และจากการปฏิบัติธรรม (ภาวนามยปัญญา) ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงย้ำว่าปัญญาอันแท้จริงคือ อธิปัญญาที่มีความรู้คร
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
17
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…กิจที่ต้องรีบทำของภิกษุ 3 นี้คืออะไรบ้าง คือการบำเพ็ญ อธิศีลสิกขา การบำเพ็ญอธิจิตตสิกขา การบำเพ็ญอธิปัญญาสิกขา นี้แลกิจที่ ต้องรีบทำของภิกษุ 3 แต่ภิกษุนั้นไม่มีฤทธิ์หรืออานุภาพที่จะบันดาลให้จิตของ ตนเลิกยึดถือห…
การศึกษาในพระพุทธศาสนาชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการฝึกอบรมในด้านอธิศีล อธิจิต และอธิปัญญา โดยพระภิกษุจำเป็นต้องใช้ความพยายามและความตั้งใจในการปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อให้กาย วาจา ใจ ข