พระธร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 120 / 204

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 12 ตติยปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 127 วสปปวตฺตากาเรน นิพฺพตฺตานิปิ เอกนฺตกามาวจรสภาวฉฬารมุมณ โคจรานิฯ เอตฺถ หิ วิปากาน

ในบทนี้พูดถึงการตีความและวิเคราะห์อภิธรรมในการเข้าถึงความรู้อันลึกซึ้ง พระธรรมมีการกล่าวถึงการปวที่ลักษณะต่างๆ ของจิต ปรากฏการณ์ลมและการเกิดจิตตัญญูแสดงถึงการปฏิบัติและการศึกษา…

…มต้น ข้าพเจ้า" ผู้ชื่อว่าสุมังคละ ขอถวายนมัสการ พระพุทธเจ้า ผู้มีพระกรุณาและพระญาณ อันหมดจดโดยพิเศษ พระธรรมอันพระสัมพุทธ เจ้าทรงบูชาแล้ว พระสงฆ์ผู้หมดกิเลส (ที่เป็น เครื่องถึงความเป็นความเลว) ผู้เกิดดีแล้ว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินี โดยเริ่มจากการไหว้พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์ ต่อต้านอุปสรรคทางอรรถศาสตร์ที่เป็นความเลวร้าย ข้าพเจ้าจะแสดงอรรถวรรณนาอย่างย่อเพื่อให้เข้าใจแก่นักอภิธรร

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 17 และในวัฏฏทุกข์ทั้งสิ้นฯ พระธรรมมี ๕ อย่าง ด้วยสามารถแห่ง มรรค ๔ ผล ๔ และนิพพาน ๑ หรือมี ๑๐ อย่าง รวมทั้งปริยัติเข้า ด้วย ฯ ก็แล ก…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงพระธรรม ๕ อย่างที่ประกอบด้วยมรรค ๔ ผล ๔ และนิพพาน ๑ ที่มีความสำคัญในการขจัดกิเลส และการบรรลุถึงนิพพาน โดย…

…ปัสสัทธิ ๑ กายสหุตา ๑ จิตตลหุตา ๑ กายมุทุตา จิตตมุทุตา ๑ กายกัมมัญญาตา ๑ * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ.๕) วัดสัมพันธ์วงศ์ พระนคร แปล.

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…่าง ด้วยอำนาจกรรม กรรมนิมิต และคตินิมิตฯ บรรดานักกะ 5 หมวดนั้น วัตถุ ทวาร * พระราชากวี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ.๕) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ

…ลัง แต่ท่านยังยกขึ้นตั้งไว้อีก ก็เพื่อแสดงปวัติสงเคราะห์ ให้บริบูรณ์ ฯ ๆ * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…นไป ๆ ก็คำว่า ภควโต นี้ เป็นเพียง ตัวอย่าง เพราะชวนจิตที่ไม่เต็มที่ก็เป็นไปแม้แก่พระสาวกเหล่าอื่นมี พระธรรมเสนาบดีเป็นต้น ในเวลาทำกิจรีบด่วนเห็นปานนี้ ฯ เพราะ เหตุนั้นแล ในอรรถกถา ท่าน (พระพุทธโฆษาจารย์) จ…

บทความนี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจอานุภาพของอินทรีย์และจิตการในการฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพระผู้มีพระภา

…าสวะ อาสวะคือภพ ๑ ทิฏฐาสวะ อาสวะคือทิฏฐิ ๑ อวิชชาสวะ อาสวะคืออวิชชา ๑ ฯ * พระอริยาเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ.๕) วัดสัมพันธ์วงศ์ พระนคร แปล.

ในหน้าที่ 308 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงสมุจจัยในการจัดหมวดหมู่ของวัตถุธรรม 32 ประการ พร้อมกับอธิบายลักษณะที่เกี่ยวข้องตามที่ได้มีการนำเสนอ โดยสมุจจัยที่กล่าวถึงแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได

…ะห์ธรรมทุกอย่างเข้าด้วยกัน ด้วยอำนาจแห่งขันธ์เป็นต้น ชื่อว่าสัพพสังคหะ ฯ * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป.ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะชี้ให้เห็นถึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธรรมที่เป็นอกุศล, กุศล, และโพธิปักขิยธรรม โดยใช้คลังความหมายที่อธิบาย

… ปกรณ์ที่ชื่อว่าปัฏฐาน โดยนัยเป็นต้นว่า ฐานทั้งหลาย คือปัจจัยมีประการ ๆ * พระอริยาเมธี ปัจจุบันเป็น พระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวโร ป. ธ. ๙) วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งธรรมที่มีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของนามธรรมและรูปธรรม โดยการอธิบายถึงปัจจัยหลายอย่างที่เป็นอุปการะต่อความเกิดและการตั้งอยู่ของธรรม รวมถึงการอธิบายถึงความเชื่อมโยงขอ

…ราบอย่างนี้ว่า วัตถุ ๑๐ อย่างเหล่านี้ คือ ปฐวีกสิณ ๑ อาโปกสิณ ๑ เตโชกสิณ ๑ วาโยกสิฯ ๑ นีลกสิณ ๑ 0 * พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมโม ป.ธ.๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปลฯ

เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ

…้ ๖๓ ประการ ด้วยอำนาจจริตที่ระคนกันและ ฯ สมจริงดังคำที่ท่านอาจารย์กล่าวไว้ (ในนามรูปปริเฉท) ว่า ભૈ *พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม ป.ธ. ๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปล ฯ

…ถึงการมีอำนาจร่วมในจริตที่แตกต่างกันได้ โดยมีการนิยามต่างๆ ที่สำคัญระหว่างทั้ง ๒ แบบ สำหรับข้อมูลจากพระธรรมวราลังการ เกี่ยวกับหลักการทางธรรมในปัจจุบันจากสมเด็จพระวันรัตที่วัดโสมนัสวิหาร กรุงเทพฯ

… อนุสสติที่มีพระพุทธคุณ มีความเป็นพระอรหันต์เป็นต้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าพุทธานุสสติ ฯ อนุส ઘ્ન สติที่มีพระธรรมคุณมีความเป็นธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสดีแล้วเป็น ต้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าธัมมานุสสติ ฯ อนุสสติที่…

…ธเจ้าหรือ จาคานุสสติ โดยมีการแบ่งประเภทการระลึกถึงเป็นหลายลักษณะ เช่น อนุสสติที่เกี่ยวกับพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสงฆ์ที่ดี ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติมีสมาธิและเจริญในการทำดี การทำความเข้าใจซากศพและความระลึก…

…องค์เองก็ไม่ทรงละเมิดในกิจนี้ เมื่อตรัสรู้แล้วก็ได้เสด็จไปเทศนา โปรดพระญาติ และมีเรื่องเล่าในอรรถกถาพระธรรมบทว่าพระองค์ได้ทรงห้ามวิวาทในระหว่างหมู่ พระญาติให้ระงับ และห้ามทัพวิฑูฑภะเจ้าโกศลรัฐผู้คิดจะกำจัด…

ในพระบทธรรมที่กล่าวถึงสมานัตตาและการประพฤติตนตามธรรมชาติในความสัมพันธ์ของญาติและการบริหารจัดการทรัพย์สิน โดยอธิบายความสำคัญของการถือประโยชน์ส่วนรวมและโยงความสำคัญเรื่องญาติธรรมที่สร้างศุภผลให้กับผู้ปร

…จะเป็นไป เพื่อสุขสวัสดิ์มนูญผลตามวิบากสามารถ ปรารภ าริการ ในฝ่ายราชอาณาจักร ทรงตั้งบัญญัติลักษณะอาณาพระธรรมนูญศาลทหารบกทหารเรือง และกฎอัยการศึก พระธรรมนูญศลยุติธรรม และพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาความเพ่งเป็นส…

บทความนี้สรุปเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจที่ทรงจัดขึ้นด้วยพระเดชานุภาพโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งรวมถึงการปฏิสังขรณ์วัดราชาธิวาสและการตั้งกฎหมายด้านการบริหารประเทศ สร้างความเจริญให้กับ

…็นอันเดียวกันโดยอรรถ เพราะไม่แยกออกจากกันไปได้ พระพุทธเจ้าตรสรู้พระ ธรรมก่อนแล้วสอนผู้อื่นให้รู้ตาม พระธรรมนั้นพระสงฆ์ได้ทรงไว้ พระสงฆ์เล่าก็เป็นสาวกของ พระพุทธเจ้า เนื่องเป็นอันเดียวกันฉะนี้ พระรัตนตรัยนี…

บทความนี้กล่าวถึงความศักดิ์สิทธิ์ของสมเด็จพระราชสมภารเจ้าและอธิษฐานเพื่อความเจริญรุ่งเรืองและความสุขของพระองค์ รวมถึงการปกครองสยามรัฐและความบริสุทธิ์ของพระรัตนตรัย การบริหารราชการให้ปราศจากภัยและการได

…ัติ นำเข้าไปสู่สวัสดี จาริกไปถึงไหน ยังประโยชน์ให้เกิด ไปถึงนั้น จึงมีคำสรรเสริญเรียกพระบรมศาสดาว่า พระธรรมราชา พระเจ้าแห่งธรรม เรียกพระ สารีบุตรว่า พระธรรมเสนาบดี จอมทัพฝ่ายธรรม เรียกพระสงฆ์ว่า ธรรมเสนา ก…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการประพฤติธรรมรวมถึงสหกรณ์ภายในชุมชนและการทำงานร่วมกันของสมเด็จพระสงฆ์และรัฐบาลเพื่อพัฒนาความเจริญรุ่งเรืองของประเทศ โดยวิจารณ์การจัดตั้งคณะรัฐบาลที่มีวัตถุประสงค์เพื่อความ

…โกธ อวิหิสญจ ทสิเม เกนจิ สกุกา สพเพส์ ชายเต เป ขนฺติญฺจ อวิโรธน์ ตสฺสตฺตเนว ปสฺสิต ธมฺมราช สภาติก ។ พระธรรมราชา พระราชาผู้ทรงธรรม พระปิตุราชา พระราชาผู้ทรงเป็นพระบิดาเป็น พระพ่อเมือง อันชาวไทยทั้งปวงนับถือ…

ในวันที่ 5 ธันวาคม 2531 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงมีพระชนมายุครบ 61 ปี ถือเป็นวันมงคลแห่งชาติ พระองค์ทรงบริหารประเทศด้วยหลักธรรมาทรัพย์อย่างสูงสุด เช่น ทาน ศีล จาคะ และความมีเมตตา ซึ่ง

…ม่อาจ ยกขึ้นแสดงสาธกด้วยกถามรรคเพียงครั้งเดียวได้ จะรับพระราชทนยกถวายเพียงบางประการเพื่อ ทรงพิจารณา พระธรรมส่วนชอบอันตั้งอยู่ในพระองค์ เป็นเครื่องเจริญพระราชกฤทัยด้วยพระปีติ โสมนัส จากการเสด็จพระราชดำเนินเ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความมุ่งมั่นในการมีกรุณาและการไม่เบียดเบียนในหลักพระราชธรรม ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการตั้งใจมุ่งมั่นเพื่อช่วยเหลือผู้อื่นและการปฏิบัติตามอวิหิงสา ซึ่งเป็นหลักการทางศาสนาและจริยธร

…พทยุยาภิมานิโต ปยุตฺโต ธมฺมปิตติ อาชชว์ มาทว์ ต ขนฺติญจ อวิโรธน์ ตสฺสตฺตเนว ปสฺสิต ธมฺมราช สภฤติก ។ พระธรรมราชา พระราชาผู้ทรงธรรม พระปิตุราชา พระราชาผู้ทรงเป็นพระบิดาเป็น พระพ่อเมือง อันชาวไทยทั้งปวงนับถือ…

ในวันเสาร์ที่ ๕ ธันวาคม ปีพุทธศักราช ๒๕๓๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เฉลิมพระชนมพรรษาครบ ๕ รอบ และได้มีบทบาทสำคัญในการบริหารประเทศ โดยใช้หลักธรรมในการปกครองชาวไทย เช่น การให้ทาน ศีล จาค