พระอรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…้องอาบัติที่ไม่ว่ามา (แก่คน) ในที่ไหน ๆ [วิบากในบุพพิจกจากฎุกะ] สองบทว่า อุตตโร บุพพลิกจา มีความวา พระอรรถกถา- จารย์กล่าวว่า "กรรม ๕ อย่างนี้คือ "การปิดกาว ตามประทีป ตั้งน้ำมันใช้ พร้อมทั้งปลอดอาสนะ" เรียกว่า …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการปฏิบัติในพระวินัยของภิกษุ โดยยกตัวอย่างการไม่ต้องอาบัติในบ้านและป่า, ความสำคัญของบุพพกรณีและการอธิบายสิกขาบทต่างๆ ตามพระพุทธวจน. นอกจากนี้ยังได้ระบุถึงหน้าที่และความรับผิดชอบของ

ประโยค - มั่งอัดทีนี้เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า 112 อนิจจะ ถิมมะศัพท์มีเหตุเป็นบรรยาย เหตุอันนั้น พระอรรถกถาจารย์จึงกล่าวว่า “อันเหตุแห่งทุกข์” ภาวะแห่งบุคคลหรือแห่งจิต ผู้ถึงความโศก คือผู้เศร้า ชื่อนี้มีความ…

บทความนี้กล่าวถึงความเศร้าและอาการที่เกี่ยวข้องในจิตใจตามพระธรรม โดยพระอรรถกถาจารย์ได้เผยถึงสภาพความโศกที่เกิดขึ้นในชีวิตและสภาพอันเป็นตัวแทนของบุคคลซึ่งมีความเศร้าใจ ภาวะแห่งบุค…

…ง เป็นประหนึ่งทำสัตว์ผู้เกิดในภพนั้น ๆ ให้ตาย เพราะ มีชนิดเป็นนิมิต เหตุล้างผลาญบริวารธรรม เห็นนั้น พระอรรถกถา- รายยิ่งกล่าวว่า มาตรีติ มโรร." [๒๗] ม อักษร ในว่า มปริตติ เป็นเพียงกระทำบทธ สนิทิ ความว่า ไป คือล…

…ม ๕ หน้า ๑๖๓ ที่กล่าวถึงสภาพของสัตว์ที่ไวต่อความพินาศ และการเป็นผู้ไม่พ่ายแพ้ต่อข้าศึก โดยอ้างอิงถึงพระอรรถกถาและแนวคิดในพระพุทธศาสนา ในการจัดการกับอุปสรรค ๔ ประการ ทุกอย่างมีการชี้ถึงการเข้าใจในธรรมะและการมองเ…

…อรรถ จริงอยู่ เจ้าลักษณ์ใดห้ามกรรม, โดยความ เจ้าลักษณ์นั้น ก็ชื่อว่า ห้ามวิบากด้วยแท้.จริงอย่างนั้น พระอรรถกถาจารย์ จัก กล่าวว่า แม้ผู้ห้ามกรรม ดังนี้เป็นต้น. บทว่า อุทยาน (โยค เหตุ- ปจจุวามนเนน) แปลว่า ด้วยคำว…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการกระทำของสัตว์และการทำบาปตามประเพณีธรรม โดยอ้างอิงจากตำราพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถา ที่แสดงให้เห็นว่าการกระทำเหล่านี้มีผลต่อผลกรรม โดยเฉพาะในเรื่องของความโกรธ การห้ามกรรมและความสำคัญข…

…็นอัปลักษณ์สุดๆ เพราะฉะนั้นเราต้องมอง สงขรให้สุด มองให้ดีที่สุด ทั้งตัวเราเองและของทุกๆ คนบนโลกนี้ พระอรรถกถา ภทฺธมฺโม สงขาร่างกายเป็นของเน่าเหม็น ทั้งร่างกายของเราเองและร่างกายของผู้อื่น ทั้งสงขาร ที่มีวิญญาณ…

บทความนี้พูดถึงการพิจารณาร่างกายของเราและของผู้อื่น โดยเน้นว่าเป็นสิ่งที่เน่าเสียและมีโทษภัย การพิจารณานี้ช่วยให้เราคลายความยึดมั่นในรูปแบบต่างๆ ที่แสดงออกมา แม้ว่าร่างกายจะมีรูปลักษณ์ที่สวยงาม แต่ท้า

…ม เพราะใจมันแข็งในความสงบจากหัวรดเท้าตั้งแต่แรกเห็น ไม่มีโอกาสที่จะบูดแตกล้วให้ดูหวานแหววแน่ๆ ครับ พระอรรถกถา ภทุมรโม สามารถดูได้ง่ายๆ ดังนี้ครับ 1. รู้จากการพิจารณาด้วยปัญญาของตนเองว่า ร่างกายของเราเป็นปฏิกูล…

บทความนี้สำรวจความจริงของร่างกายมนุษย์ซึ่งมิใช่เพียงร่างกายของเรา แต่ยังรวมถึงของผู้อื่นด้วย โดยยกตัวอย่างมุมมองที่สอนโดยพระพุทธเจ้าที่แสดงให้เห็นว่าร่างกายทั่วไปคือสิ่งที่มีความปฏิกูลและไม่น่าเกรงขาม

…่สมบูรณ์ "พระที่สมบูรณ์ ต้องเป็นพระทั้งภายนอกและภายใน ภายในครองผ้ากาสาวพัตร์ มีศีล ๒๗ ข้อ ภายในนี้ "พระอรรถกถา" ที่บูรณด้วยอธิษฐาน คือล้นยิ่ง ศีลอันบริสุทธิ์ หากเราเป็นพระทั้งภายนอกและมีพระใจในเช่นอย่างนี้ จึงจ…

…ะที่สมบูรณ์หมายถึงพระที่มีคุณลักษณะทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งภายในต้องครองผ้ากาสาวพัตร์และมีศีล ๒๗ ข้อ พระอรรถกถาที่บูรณด้วยอธิษฐานแสดงถึงศีลอันบริสุทธิ์ พระที่มีคุณลักษณะเช่นนี้สามารถเรียกว่าเป็นพระที่สมบูรณ์ โดย…

…เชตวันและบุพพารามเป็นศูนย์กลางนั้น บริเวณที่พักพระิกิฤษถูกจัดแบ่งตามความนัดทั้งพระธรรมธร พระวินัยธร พระอรรถกถา เป็นต้น กิฏิอาคันตุกะจะไปพักรวมกับภิกษุผู้เชี่ยวชาญด้านต่าง ๆ ตามที่สนใจใน เพื่อศึกษาพระสูตร พระวิน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการถ่ายทอดพระธรรมและพระวินัยในพุทธศาสนา หลังออกพรรษา โดยมีพระภิกษุได้มาศึกษาเนื้อหาจากพระสูตรและพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ ทุกครั้งที่มีการประชุมจะเป็นการสืบทอดและเรียงความรู้

…บรม ศาสดา ตรัสเล่าเรื่องราวที่พระองค์เสวยพระชาติ เป็นพระเจ้า ติโลกวิชัยจอมจักรพรรดิราชโดยสังเขปแล้ว พระอรรถกถา จารย์ได้น่าเรื่องนี้มาอธิบายไว้อย่างละเอียด ซึ่งจะได้ศึกษากัน ต่อไป ขอขยายความเกี่ยวกับเรื่องพุทธเข…

…นจักรวาล หลักธรรมะที่เกี่ยวข้องกับการเกื้อกูลและสร้างบุญในพุทธเขตนั้นได้รับการอธิบายอย่างละเอียด โดยพระอรรถกถา จารย์จะเปิดเผยเรื่องราวเหล่านี้ให้ลึกซึ้งขึ้น ส่วนของพุทธเขตที่พระพุทธเจ้าทั้งหลายมีอยู่ได้รับการกล…

…าค ๑ - หน้า ที่ 158 อย่างนี้" และว่า "วิวาทิกิรณ เป็นกุศลภิ มิ เป็นอัพยากฤตฯมิ" ดังนี้ อันดับจริง พระอรรถกถาย่าหลั่งนี้ มีเป้าประสงค์ข้อบัญญติ เป็นกุศลเป็นต้น.. และธรรมคือปราชญ ที่มาในคำว่า อมูลเกน ปราชินกม ธ…

บทความนี้จะนำเสนอการวิเคราะห์คำว่าบัญญัติและอภิรณ ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาค โดยพระอรรถกถาได้อธิบายว่า อภิรณเป็นของที่ไม่มีมูลและแตกต่างจากบัญญัติที่จัดว่าเป็นกุศล สิ่งที่นำมาเสนอจะช่วยให้เข…

… โดยความนิยมคือ วิปัสสนาเท่านั้น วินิจฉัยที่เป็นสาระอย่างว่ามานี้ ในอธิการว่าด้วย การนิยมองค์ฌานนี้ พระอรรถกถาจารย์ยกขึ้นจากอรรถกถาเป็นต้น ฯ แต่วินิจฉันที่พิสดาร ซึ่งเป็นไปด้วยอำนาจการแสดงเถรวาทเป็นต้น บัณฑิตพึ…

เนื้อหาที่อธิบายเกี่ยวกับการนิยมองค์ฌานและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยวิปัสสนาถือเป็นวุฏฐานคามินี ในขณะที่ฌานมีหน้าที่เป็นบาท แต่พระผู้สุกขวิปัสสกไม่จำเป็นต้องใช้ฌานในการบรรลุมรรค นอกจากนี้ การพิจารณาว่

ประโยค๕ - มังกรดะตัวนี้นั้น แปล เล่ม ๓ หน้า ๙๕ ประทูร้ายแล้ว เหตุนี้น พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า “กิเลสานุ- คตุณึ...ปฏิ โทดี” บาว่า ปฏิญุตจิตสถูปปะ คือ ผู้มีความ คำในอิตัปไลย์พระร้ายแล้…

บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับความเข้าใจในมิจฉาทิฏฐิซึ่งเป็นการมองโลกในแง่ลบ และความแตกต่างระหว่างอิธิโลโกกับปรโลก ซึ่งคนที่มีความเชื่อในสิ่งนี้จะมีผลกระทบต่อการกระทำทางธรรม ในการทำความเข้าใจที่ถูกต้องจะนำ

…ากแล้ว จึงได้กล่าวสรรเสริญการแสดง ธรรมของพระพุทธองค์ และประกาศตนเป็นอุบาสก มีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของพระสูตรนี้ไว้ว่า “เป็นพระสูตรที่กล่าว ถึงอริยวินัย ของคฤหัสถ์ที่สมบูรณ์ท…

สิงคาลกสูตรเป็นพระสูตรที่สอนหลักการอริยวินัยสำหรับคฤหัสถ์ในการเป็นคนดี โดยมีการไหว้ทิศ 6 และสำนึกรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่นอย่างเคร่งครัด ทั้งยังรวมถึงการหลีกเลี่ยงอบายมุขและทำตามหลักการอันเหมาะสม นอ

…ิบทาน อีกอย่างหนึ่ง แม้คำที่แสดงวิถีแห่งสิบทานนั้น ก็ทับทราบว่า "เป็นสิบทาน." จริงอยู่ ในมหาอรรถกถา พระอรรถกถารย์ ก็กล่าวคำ แม่นว่า "บรรดาหมวดเหล่านั้น หมวดนาม หมวดนาม หมวดภาย หมวดพยายชนะ อันใด อันนั้นชื่อว่าศบ…

เนื้อหานี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับสิบทานในพระพุทธศาสนา โดยมีการแสดงให้เห็นถึงคุณค่าของทุกๆ สิ่งที่เกี่ยวข้องกับศีล วิปัสสนา และญาณต่างๆ รวมถึงอานาประโยชน์ ๑๐ อย่างที่เกิดจากการบัญญัติสิบทาน. พระผู้พร

…รมนิยาม ดังที่กล่าวมาแล้ว เรื่องธรรมนิยามนี้พระองค์ตรัสไว้เพียงบางส่วนไม่ได้ลงรายละเอียด ซึ่งภายหลังพระอรรถกถาจารย์ ผู้มีความรู้แตกฉานในธรรมะได้ขยายความเพิ่มเติม ให้ละเอียดยิ่งขึ้น ในอรรถกถาแห่งทีฆนิกาย อรรถกถา…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจักรวาลวิทยาที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ ซึ่งรวมถึงการเข้าใจธรรมชาติและกฎธรรมชาติที่อยู่นอกเหนือจากการสอนของพระองค์ มีกฎธรรมชาติแบ่งเป็น 5 ประการ คือ อุตุนิยาม พีชนิยาม จิตนิยาม

ประโยค- มันังคตานนี้บันทึก 3 หน้า ที่ 59 ถากว่าด้วยการประพฤติธรรม* [๕๕] พระอรรถกถาจักกล่าวไว้ในอรรถกถาแห่งมงคลสูตร นี้ว่า "การประพฤติสุกธรรมบง ๑๑ ประการ ชื่อว่าธรรมจริงา." วรรณนแห่งฎ…

ในเนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับการประพฤติธรรม ซึ่งถือเป็นหลักการสำคัญในพระพุทธศาสนา อรรถกถาว่าด้วยมงคลสูตรเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความประพฤติธรรม โดยแบ่งออกเป็น 11 ประการและใช้คำว่า 'ธรรมจริงา' เพื่อบ่งบอ

…ส่ายเป็นทุกข์ “เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงเป็นผู้มีอาพาธ ถึงความลำบากเจ็บหนัก บริโภคอาหารไม่ได้ และไม่มี พระอรรถกถาจารย์ ได้อธิบายเพิ่มเติมว่า เหมือนอย่างคนกระสับกระส่ายเพราะโรคดี แม้เมื่อ เขาให้น้ำผึ้งและน้ำตาลกรวด…

ในบทนี้กล่าวถึงอารมณ์พยาบาทที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันและผลกระทบต่อการทำสมาธิ พยาบาทเป็นอุปสรรคที่ทำให้ใจไม่สงบ ซึ่งจำเป็นต้องรู้จักและกำจัดเพื่อช่วยในการเข้าถึงความสุขจากสมาธิ พระพุทธองค์ได้เปรียบเทีย

มรรค ผล ก็จะบังเกิดต่อไป แล้วแต่การพิจารณานั้นๆ อนึ่ง พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวว่า ผู้ที่ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์จากการเจริญกายคตา สติกัมมัฏฐาน เพียงแต่อาศัยอุคคหโกสัล…

เอกสารนี้เสนอการพิจารณาในมนสิการโกสัลละ 10 อย่างซึ่งต้องการให้ผู้ปฏิบัติระลึกถึงหลักการอย่างหนักแน่น ข้อปฏิบัติทั้งหมดต้องดำเนินการด้วยความระมัดระวังในขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อให้การพิจารณาไม่คลาดเคลื่อนไปจ

… คุณข้อนี้ บัณฑิตในพระพุทธศาสนานิยมยกย่องว่าเป็นคุณสมบัติสำคัญของบุคคลผู้มี บุญญาภินิหาร ถึงเห็นในคำพระอรรถกถาจารย์ปรารถพระอานนท์เถรเจ้ากล่าวไว้ว่า ปุญญวนตา นาม การณวสิกตา โหนติ ชื่อว่าผู้มีบุญทั้งหลาย ย่อมเป็น…

ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ มีการเน้นการเลือกธรรมมารับพระราทาน เกี่ยวกับการณวสิกตา ซึ่งหมายถึงความจำเป็นในการกระทำสิ่งต่างๆ โดยไม่ฝ่าฝืนความเหมาะสม และเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้

…ด้ เพราะองค์แห่งจิต วิ สำหรับส่วนของพระธรรมกายของพระองค์ที่บันทึกไว้ในคาถาที่ 11 ของคัมภีร์จตุรทัศ พระอรรถกถาว่าอธิบายว่า หมายถึงวิธีการปฏิบัติธรรมโดยการละลืมถึงคุณสมบัติของพระธรรมกายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่…

…งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการปฏิบัติธรรมที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ปฏิบัติ โดยอ้างอิงจากคัมภีร์จตุรทัศและพระอรรถกถา. ข้อความนี้เป็นส่วนหนึ่งที่มีความเกี่ยวข้องกับการศึกษาเพื่อเข้าใจลักษณะธรรมดาแห่งความงามและการปฏิบั…