พระอรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…้องอาบัติที่ไม่ว่ามา (แก่คน) ในที่ไหน ๆ [วิบากในบุพพิจกจากฎุกะ] สองบทว่า อุตตโร บุพพลิกจา มีความวา พระอรรถกถา- จารย์กล่าวว่า "กรรม ๕ อย่างนี้คือ "การปิดกาว ตามประทีป ตั้งน้ำมันใช้ พร้อมทั้งปลอดอาสนะ" เรียกว่า …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการปฏิบัติในพระวินัยของภิกษุ โดยยกตัวอย่างการไม่ต้องอาบัติในบ้านและป่า, ความสำคัญของบุพพกรณีและการอธิบายสิกขาบทต่างๆ ตามพระพุทธวจน. นอกจากนี้ยังได้ระบุถึงหน้าที่และความรับผิดชอบของ

ประโยค - มั่งอัดทีนี้เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า 112 อนิจจะ ถิมมะศัพท์มีเหตุเป็นบรรยาย เหตุอันนั้น พระอรรถกถาจารย์จึงกล่าวว่า “อันเหตุแห่งทุกข์” ภาวะแห่งบุคคลหรือแห่งจิต ผู้ถึงความโศก คือผู้เศร้า ชื่อนี้มีความ…

บทความนี้กล่าวถึงความเศร้าและอาการที่เกี่ยวข้องในจิตใจตามพระธรรม โดยพระอรรถกถาจารย์ได้เผยถึงสภาพความโศกที่เกิดขึ้นในชีวิตและสภาพอันเป็นตัวแทนของบุคคลซึ่งมีความเศร้าใจ ภาวะแห่งบุค…

…ง เป็นประหนึ่งทำสัตว์ผู้เกิดในภพนั้น ๆ ให้ตาย เพราะ มีชนิดเป็นนิมิต เหตุล้างผลาญบริวารธรรม เห็นนั้น พระอรรถกถา- รายยิ่งกล่าวว่า มาตรีติ มโรร." [๒๗] ม อักษร ในว่า มปริตติ เป็นเพียงกระทำบทธ สนิทิ ความว่า ไป คือล…

…ม ๕ หน้า ๑๖๓ ที่กล่าวถึงสภาพของสัตว์ที่ไวต่อความพินาศ และการเป็นผู้ไม่พ่ายแพ้ต่อข้าศึก โดยอ้างอิงถึงพระอรรถกถาและแนวคิดในพระพุทธศาสนา ในการจัดการกับอุปสรรค ๔ ประการ ทุกอย่างมีการชี้ถึงการเข้าใจในธรรมะและการมองเ…

…อรรถ จริงอยู่ เจ้าลักษณ์ใดห้ามกรรม, โดยความ เจ้าลักษณ์นั้น ก็ชื่อว่า ห้ามวิบากด้วยแท้.จริงอย่างนั้น พระอรรถกถาจารย์ จัก กล่าวว่า แม้ผู้ห้ามกรรม ดังนี้เป็นต้น. บทว่า อุทยาน (โยค เหตุ- ปจจุวามนเนน) แปลว่า ด้วยคำว…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการกระทำของสัตว์และการทำบาปตามประเพณีธรรม โดยอ้างอิงจากตำราพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถา ที่แสดงให้เห็นว่าการกระทำเหล่านี้มีผลต่อผลกรรม โดยเฉพาะในเรื่องของความโกรธ การห้ามกรรมและความสำคัญข…

…็นอัปลักษณ์สุดๆ เพราะฉะนั้นเราต้องมอง สงขรให้สุด มองให้ดีที่สุด ทั้งตัวเราเองและของทุกๆ คนบนโลกนี้ พระอรรถกถา ภทฺธมฺโม สงขาร่างกายเป็นของเน่าเหม็น ทั้งร่างกายของเราเองและร่างกายของผู้อื่น ทั้งสงขาร ที่มีวิญญาณ…

บทความนี้พูดถึงการพิจารณาร่างกายของเราและของผู้อื่น โดยเน้นว่าเป็นสิ่งที่เน่าเสียและมีโทษภัย การพิจารณานี้ช่วยให้เราคลายความยึดมั่นในรูปแบบต่างๆ ที่แสดงออกมา แม้ว่าร่างกายจะมีรูปลักษณ์ที่สวยงาม แต่ท้า

…ม เพราะใจมันแข็งในความสงบจากหัวรดเท้าตั้งแต่แรกเห็น ไม่มีโอกาสที่จะบูดแตกล้วให้ดูหวานแหววแน่ๆ ครับ พระอรรถกถา ภทุมรโม สามารถดูได้ง่ายๆ ดังนี้ครับ 1. รู้จากการพิจารณาด้วยปัญญาของตนเองว่า ร่างกายของเราเป็นปฏิกูล…

บทความนี้สำรวจความจริงของร่างกายมนุษย์ซึ่งมิใช่เพียงร่างกายของเรา แต่ยังรวมถึงของผู้อื่นด้วย โดยยกตัวอย่างมุมมองที่สอนโดยพระพุทธเจ้าที่แสดงให้เห็นว่าร่างกายทั่วไปคือสิ่งที่มีความปฏิกูลและไม่น่าเกรงขาม

…่สมบูรณ์ "พระที่สมบูรณ์ ต้องเป็นพระทั้งภายนอกและภายใน ภายในครองผ้ากาสาวพัตร์ มีศีล ๒๗ ข้อ ภายในนี้ "พระอรรถกถา" ที่บูรณด้วยอธิษฐาน คือล้นยิ่ง ศีลอันบริสุทธิ์ หากเราเป็นพระทั้งภายนอกและมีพระใจในเช่นอย่างนี้ จึงจ…

…ะที่สมบูรณ์หมายถึงพระที่มีคุณลักษณะทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งภายในต้องครองผ้ากาสาวพัตร์และมีศีล ๒๗ ข้อ พระอรรถกถาที่บูรณด้วยอธิษฐานแสดงถึงศีลอันบริสุทธิ์ พระที่มีคุณลักษณะเช่นนี้สามารถเรียกว่าเป็นพระที่สมบูรณ์ โดย…

…เชตวันและบุพพารามเป็นศูนย์กลางนั้น บริเวณที่พักพระิกิฤษถูกจัดแบ่งตามความนัดทั้งพระธรรมธร พระวินัยธร พระอรรถกถา เป็นต้น กิฏิอาคันตุกะจะไปพักรวมกับภิกษุผู้เชี่ยวชาญด้านต่าง ๆ ตามที่สนใจใน เพื่อศึกษาพระสูตร พระวิน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการถ่ายทอดพระธรรมและพระวินัยในพุทธศาสนา หลังออกพรรษา โดยมีพระภิกษุได้มาศึกษาเนื้อหาจากพระสูตรและพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ ทุกครั้งที่มีการประชุมจะเป็นการสืบทอดและเรียงความรู้

…บรม ศาสดา ตรัสเล่าเรื่องราวที่พระองค์เสวยพระชาติ เป็นพระเจ้า ติโลกวิชัยจอมจักรพรรดิราชโดยสังเขปแล้ว พระอรรถกถา จารย์ได้น่าเรื่องนี้มาอธิบายไว้อย่างละเอียด ซึ่งจะได้ศึกษากัน ต่อไป ขอขยายความเกี่ยวกับเรื่องพุทธเข…

…นจักรวาล หลักธรรมะที่เกี่ยวข้องกับการเกื้อกูลและสร้างบุญในพุทธเขตนั้นได้รับการอธิบายอย่างละเอียด โดยพระอรรถกถา จารย์จะเปิดเผยเรื่องราวเหล่านี้ให้ลึกซึ้งขึ้น ส่วนของพุทธเขตที่พระพุทธเจ้าทั้งหลายมีอยู่ได้รับการกล…

…ม่ เป็นไปด้วยอำนาจแห่งวิถีจิต ฯ มีคำอธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า จิต เกิดด้วยอำนาจภวังค์ฯ ก็ในอธิการนี้ พระอรรถกถาจารย์นำอุปมาด้วย มะม่วงเป็นต้นมาไว้ เพื่อเข้าในความเป็นไปแห่งวิถีได้โดยง่าย ๆ บรรดาอุปมาเหล่านั้น พึ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิต รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับวิบากที่เกิดขึ้นในสภาวะต่างๆ เช่น ในช่วงเวลาสลบหรือใกล้ตาย ผ่านการใช้ภาพพจน์และอุปมาเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น จัดทำเพื่อสร้างความเข้าใ

…ของสัตว์เหล่านี้เป็นเหมือนความเกิดขึ้นแห่งฟองน้ำ. หากความดูเป็นเมืองหน้าอย่างเดียวไม่ เพราะเหตูนั่น พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า จิตวาอุปชุนกศุตฺตา นาม นฤดี วาที พระอรรถกถาจึงกล่าวว่าว่า ยา อิ่มฺอญฺ วีปฺิด ดังนี้ เพื่…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดและการขาดสูญของสัตว์ในสถานที่ทางธรรม โดยอ้างอิงจากพระอรรถกถา เพื่อชี้ให้เห็นว่าความเชื่อมักจะไม่เป็นที่ยอมรับในเรื่องนี้ ความจริงคือการปฏิบัติตามมรรคาและบิดา ซึ…

นิยาม หมายถึง ความแน่นอน” หรือหากใช้ในภาษาร่วมสมัยที่เข้าใจได้ง่ายๆ นิยามก็ อาจแปลว่า “กฎ” พระอรรถกถาจารย์ได้จำแนกนิยามไว้ 5 ประการคือ พืชนิยาม อุตุนิยาม จิตตนิยาม กรรมนิยาม และ ธรรมนิยาม กฎทั้ง 5 ประก…

บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ

…นเป็น ฐานแต่งตัว ๑ เว้นจากนอนบนที่นอนสูงที่นอนใหญ่ ๑ เว้นจากรับทองและเงิน ๑ ส่วนในอินทรีกถา พระอรรถกถากล่าวว่าแม้จะมีการให้ สิกขาบทเหมือนการให้สารนะอย่างว่านี้ อภัย ภานเจอ อติญาณโม ยาวชีวิต ปาณาติปา…

เนื้อหานี้พูดถึงการปฏิบัติตามพระวินัยของสามเณร โดยเน้นการเว้นจากกรรมไม่ดีต่างๆ เช่น คดีเท็จ ดื่มสุรา และการบริโภคอาหารผิดเวลา รวมถึงคำแนะนำเกี่ยวกับการเรียนรู้สิกขาบทให้ครบถ้วน นอกจากนี้ยังถือว่าสามเณ

…งที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ในพระสูตร แล้วนำมาเรียบเรียงประกอบเป็นเนื้อหา ร่วมกับ เนื้อหาบางส่วนจากตำราที่พระอรรถกถาจารย์บันทึกไว้ เพื่อให้เนื้อหาวิชาจักรวาลวิทยาครบถ้วน สมบูรณ์มากขึ้น พระสูตรที่ใช้ประกอบเนื้อหาวิชาจ…

บทความนี้เสนอความคิดเกี่ยวกับปรัชญาธรรมชาติของนักปริวรรต เช่น อริสโตเติล และเดมอคริส ที่ยังไม่ใช่วิทยาศาสตร์ในยุคปัจจุบัน รวมถึงการนำเสนอพระสูตรที่สำคัญในจักรวาลวิทยาซึ่งมีความสัมพันธ์กับหลักการทางวิท

…นวามิไม่มีหลักฐาน ไม่มีที่อ้าง ไม่มีที่สุด ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ ละวาจานั้นเสีย. [ธรรมดีก่อนิไตร] พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ใส่ธรรถถาสายกสูตรว่า "บทว่า อนิโธนวติ คือ ซึ่งวาจาอันไม่สมควรจะเก็บไว้ในหิบ คือหခု บทว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงวาจาที่ไม่สมควรจะเก็บไว้ ทบทวนคำสอนในพระธรรมกถาที่เกี่ยวข้องกับจิตใจและประโยชน์ในการดำเนินชีวิต ซึ่งการวิเคราะห์ว่าความเข้าใจสูงสุดจากธรรมะนั้นอยู่ที่ไหน โดยเฉพาะในเรื่องวาจาที่ไ

…่เกิดขึ้น เพื่อจะได้ทำให้ใจของเราพร้อมที่จะทำสมาธิให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป 3.3 วิธีแก้ไขพยาบาท ในพระไตรปิฎกพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงวิธีการเพื่อละพยาบาทเอาไว้ว่า ธรรม 6 ประการย่อมเป็นไป เพื่อละพยาบาท คือ 1 ทีฆนิกาย ม…

อาการความโกรธเกิดจากจิตที่ร้อนรน อาจส่งผลเสียต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อมีโทสะ คิดทำลาย ซึ่งอาจลุกลามจนเกิดความพยาบาทเมื่อไม่สามารถทำลายทันที ความไม่พอใจที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน้อยสามารถจุดช

…ามความปรารถนา อย่างไรก็ดี แม้ว่าจะลำบากสักเพียงใดก็ตาม แต่เมื่อได้นึกถึงอานิสงส์และคำยกย่อง ชมเชยของพระอรรถกถาจารย์ ที่แสดงไว้ในสัมโมหวิโนทนีอรรถกถาแล้ว พุทธมามกชนก็ควร ยินดีพอใจในการปฏิบัติไม่ย่อท้อ อานิสงส์แล…

บทความนี้กล่าวถึงการดูแลจิตในช่วงเวลาที่เหมาะสม รวมถึงการอบรมจิตใจและพัฒนากัมมัฏฐาน โดยเฉพาะกายคตาสติกัมมัฏฐานที่มีความยากลำบากในการปฏิบัติ รวมถึงความจำเป็นในการศึกษาและเข้าใจธรรมก่อนการปฏิบัติ เพื่อใ

…ษุผู้ทรงไตรปิฎก ภิกษุผู้ทรงทวีปิฎก....ภิกษุผู้ทรงเอกปิฎก....พระเอกสังคีติกะ...พระอรรถ กถาจารย์ เมื่อพระอรรถกถาจารย์นั้นไม่มี พึงสมาทานในสำนักภิกษุ ผู้ทรงธุดงค์ แม้เมื่อท่านผู้ทรงธุดงค์ไม่มี จึงกวาดลานพระเจดีย์แ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการธุดงค์และสมาทานเจตนาในพิธีกรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำ รวมถึงการวินิจฉัยเกี่ยวกับธุดงค์ต่างๆ ที่มีความสำคัญในการปฏิบัติธรรม หลังจากมรณภาพของพระพุทธเจ้า การสมาทานควรเกิดขึ้นในสำนักขอ

…ด้ เพราะองค์แห่งจิต วิ สำหรับส่วนของพระธรรมกายของพระองค์ที่บันทึกไว้ในคาถาที่ 11 ของคัมภีร์จตุรทัศ พระอรรถกถาว่าอธิบายว่า หมายถึงวิธีการปฏิบัติธรรมโดยการละลืมถึงคุณสมบัติของพระธรรมกายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่…

…งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการปฏิบัติธรรมที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ปฏิบัติ โดยอ้างอิงจากคัมภีร์จตุรทัศและพระอรรถกถา. ข้อความนี้เป็นส่วนหนึ่งที่มีความเกี่ยวข้องกับการศึกษาเพื่อเข้าใจลักษณะธรรมดาแห่งความงามและการปฏิบั…

…้แล้ว มีแต่ประโยชน์เกิดขึ้นเพียงฝ่ายเดียว และ ที่สำคัญยังมีอานิสงส์มากอย่างจะนับจะประมาณมิได้ ดังมี พระอรรถกถาจารย์เปรียบเทียบไว้ว่า การได้ถวายจีวรแด่พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระขีณาสพ ที่นั่งติด ๆ กันใ…

วารสาร 'อยู่ในบุญ' มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแผ่ธรรมะ โดยเน้นการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจในพระพุทธศาสนาและการนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน การให้ธรรมทานถือเป็นยอดแห่งการให้ เพราะช่วยให้ผู้รับได้รู้จักกับธรรมะแ