หน้าหนังสือทั้งหมด

ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
130
ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
ซึ่งประกอบด้วยมหาภูต 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ ส่วนวิญญาณนั้น หมายถึงใจนั่นเอง กายมนุษย์ที่เกิดแต่มารดาบิดา…
เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของมหาภูต 4 ที่ประกอบขึ้นเป็นกายมนุษย์ และความเชื่อมโยงระหว่างรูปและวิญญาณตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส การเจ…
ลัทธิและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
59
ลัทธิและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
…โลกนี้และ โลกอื่นให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเองแล้วสอนผู้อื่นให้รู้แจ้งไม่มีในโลก คนเรานี้เป็นแต่ประชุม มหาภูตทั้ง 4 เมื่อตาย ธาตุดินก็จะไปตามธาตุดิน ธาตุน้ำก็จะไปตามธาตุน้ำ ธาตุไฟก็จะไป 3 พระมหาดาวสยาม วชิรปญฺ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงลัทธิมักขลิโคสาลซึ่งมีความเชื่อว่าไม่มีเหตุไม่มีปัจจัยในการเกิดขึ้นของสุขทุกข์ และลัทธิอชิตเกสกัมพลที่ยึดมั่นในวัตถุนิยม รวมทั้งการแสดงความคิดที่ไม่เห็นคุณค่าของกรรมและการกระทำ โดยเส
ความเข้าใจเกี่ยวกับปรโลกในพระพุทธศาสนา
20
ความเข้าใจเกี่ยวกับปรโลกในพระพุทธศาสนา
…น ก็แล้วแต่อำนาจแห่งการกระทำที่ตนทำไว้ครั้งเมื่อเป็นมนุษย์ ส่วนร่างกายที่ไม่มี จิตที่เรียกว่า คนตาย มหาภูตรูปอันประกอบด้วยธาตุ 4 ก็แตกทำลายสลายไปสู่สภาพเดิม เมื่อนักศึกษาทราบวิธีการเปลี่ยนภพแล้ว ต่อไปนักศึก…
ในส่วนนี้จะมีการพูดถึงลักษณะของปรโลกหรือสถานที่หลังความตายซึ่งสอดคล้องกับหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ซึ่งเน้นให้เห็นจริงและพิสูจน์ได้ ไม่ใช่การเชื่อโดยปราศจากเหตุผล โดยมีการแบ่งประเภทของภพ 3 และการเดินทา
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
112
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
…ด้เฉพาะผู้ที่เพ่งกสินจนได้ฌานที่ 4 มาแล้ว จึงจะสามารถเจริญ กัมมัฏฐานหมวดนี้ได้ ข. ภูตกสิณ (กสิณ คือ มหาภูตรูป) 4 มี ปฐวี (ดิน) อาโป (น้ำ) เตโช (ไฟ) วาโย (ลม) ค. อาโลกสิณ กำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์ การกำหนดนิมิ…
กัมมัฏฐานนี้ใช้ได้เฉพาะผู้ที่ได้ฌานที่ 4 แล้ว ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกกัมมัฏฐานจาก 10 รูปแบบ โดยเน้นที่อาโลกสิณและภูตกสิณ เพื่อให้เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล พระมงคลเทพมุนีเสนอวิธีนี้ว่าเป็นอุปการคุณต่อน
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
19
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
…ง, แสงไฟ กสิณที่ว่าง , อากาศ กสิณ 4 ชนิดแรก เรียกว่า ภูตกสิณ เพราะสอดคล้องกับธาตุทั้ง 4 ที่เรียกว่า มหาภูต คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม กสิณ 4 ชนิดต่อมาเรียกว่า วรรณกสิณ เพราะเกี่ยวข้องกับสีทั้ง 4 คือ สีเขียว เหลือง แ…
กสิณในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 10 ประเภท คือ ปฐวีกสิณ, อาโปกสิณ, เตโชกสิณ, วาโยกสิณ, นีลกสิณ, ปีตกสิณ, โลหิตกสิณ, โอทาตกสิณ, อาโลกกสิณ, และอากาสกสิณ โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่มคือ ภูตกสิณ, วรรณกสิณ และเสสกสิณ
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
83
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
…ผูกพันอยู่กับลมหายใจเข้าออก 1 ผูกพันอยู่ กับอิริยาบถ 1 ผูกพันอยู่กับความเย็นความร้อน 1 ผูกพันอยู่กับมหาภูต (มหาภูตรูป 4 คือ ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม) 1 ผูกพันอยู่กับอาหาร 1 ชีวิตนี้นั้น ได้ความเป็นไปสม่ำเสมอแห่งลมห…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอันตรายจากสัตว์มีพิษ เช่น งูและแมลงป่อง ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดความตาย พร้อมกับการระลึกถึงความอ่อนแอของอายุที่ผูกพันกับการหายใจ และการเดินทางของอิริยาบถในชีวิตมนุษย์ ทั้งนี้ส
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
145
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
…คือ ปฐวีธาตุก็มีลักษณะ รส และปัจจุปัฏฐานต่างจากอาโปธาตุ เตโชธาตุ และวาโยธาตุ แต่เหมือนกันโดยเป็นรูป มหาภูต ธาตุ ธรรม และเป็นของไม่เที่ยง เป็นต้น ธาตุทั้งหมดชื่อว่าเป็นรูป เพราะธาตุทั้งปวงไม่ล่วงพ้นจากลักษณะ…
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดและความแตก
การเกิดและดับของขันธ์ 5
99
การเกิดและดับของขันธ์ 5
…ห็นได้ด้วยตาทิพย์ เช่น รูปของเทวดา พรหม เป็นต้น รูป หรือร่างกาย มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 อย่าง คือ 1. มหาภูตรูป 4 แปลว่า รูปที่เป็นใหญ่ปรากฏชัดเจน ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ลักษณะของธาตุทั้ง 4 คือ …
…่ทำให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ องค์ประกอบของขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์และองค์ประกอบของมหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีลักษณะเฉพาะต่างๆ ที่ส่งผลต่อการดำรงอยู่ของชีวิต
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
100
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
…ึ่งลักษณะและหน้าที่ของธาตุ 4 ได้กล่าวไว้แล้วในเรื่องจตุธาตุววัตถาน 2. อุปาทายรูป หมายถึง รูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด (คุณสมบัติที่มีอยู่ในรูป) ถ้าไม่มี มหาภูตรูป อุปาทายรูปก็มีไม่ได้ อุปาทายรูป 24 ประกอบด้วย จ…
…ุลมที่มีหลายลักษณะ เช่น อุทฺธงฺคมวาโยและอโธคมวาโย นอกจากนี้ยังพูดถึงอุปาทายรูปซึ่งหมายถึงรูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด และประสาทสัมผัสที่เกี่ยวข้อง เช่น ประสาทตาและประสาทหู บทความนี้เป็นการสรุปสาระสำคัญเกี่ยวกับ…
การปล่อยวางขันธ์ 5
111
การปล่อยวางขันธ์ 5
…ะคืออะไร รูปน่ะคือร่างกายประกอบด้วยธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ไฟ ลม ผสมกันอยู่นี้ ถ้าว่า แยก ออกไปก็เป็น 28 มหาภูตรูป 4 อุปาทายรูป 24 เป็นรูป 28 ประการดังนี้ นี่แหละมีรูปเท่านี้ เป็นเบญจขันธ์นี้ รูป 28 เวทนา สัญญา …
การแบกขันธ์ 5 ทำให้เกิดทุกข์ หากไม่สามารถปล่อยวางได้ การปล่อยวางขันธ์นี้จะนำไปสู่ความสุข การเข้าใจในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้องในการปล่อยวางในชีวิตจริง การตั้ง
ธรรมะเพื่อประชาชน และการเข้าถึงพรหมโลก
410
ธรรมะเพื่อประชาชน และการเข้าถึงพรหมโลก
…ิญ พระองค์ทรงทราบอยู่หรือไม่ว่า พระองค์ทรงเข้าถึงพรหมโลก ด้วยพระฤทธิ์ พร้อมทั้งพระวรกายอันประกอบด้วยมหาภูติรูป ๔ นี้” พระพุทธองค์ก็ทรงตอบยืนยันเหมือนเดิม พระอานนท์ได้ ฟังพุทธานุภาพแล้ว ก็ทูลสรรเสริญว่า “ข้า…
เนื้อหาพูดถึงความเข้าถึงพรหมโลกของพระพุทธองค์ผ่านฤทธิ์และการประกอบด้วยมหาภูติ รูป 4 โดยพระอานนท์ ได้สอบถามถึงภูมิธรรมและความอัศจรรย์ของการเข้าถึงพระพรหมโลก พร้อมกับการชวนให้เห็…
การบรรลุธรรมของภิกษุในสมัยพุทธกาล
115
การบรรลุธรรมของภิกษุในสมัยพุทธกาล
…งพากันกลับไปที่พักของตน ภิกษุรูปหนึ่งได้กำหนด ผัสสายตนะ 5 อารมณ์ รูปหนึ่งกำหนดขันธ์ ๕ รูปหนึ่งกำหนด มหาภูต ๔ อีกรูปหนึ่งกำหนดธาตุ ๑๘ เมื่อใจสงบ ก็หยุดนิ่งได้ ถูกส่วนตรงศูนย์กลางกาย และได้บรรลุธรรมเป็นพระอรห…
เรื่องราวเกี่ยวกับภิกษุ ๔ รูปในสมัยพุทธกาลที่ได้ปฏิบัติวิธีการที่แตกต่างกันตามกัมมัฏฐานที่ตนเลือก แต่ทุกรูปสามารถบรรลุถึงพระอรหันต์ได้พร้อมกัน สิ่งนี้นำไปสู่การสอบถามถึงเหตุผลที่ว่าทำไมแม้จะเริ่มต้นแต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
5
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…รูปสงฺคเห สงฺคโห รูปาน คหณ์ โหติ ฯ [๔] ปฐวาทธมมา อุปาทินนา ภูตา ชาตา นิพฺพตฺตา อิติ ตสฺมา ปฐวาทธมมา มหาภูตา นาม ฯ ตัณหาทีห์ อุเปเตน กมฺมุนา ผลภาเวน อาทินนา คริตาติ อุปาทินนา กมุม- อภิ.๑๕๑
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิเคราะห์การใช้คำศัพท์และแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับธรรมะ ซึ่งมีการเชื่อมโยงกับปัจจัยต่างๆ ในการศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของการสื่อสารและการเข้า
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 6
6
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 6
…นฺตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ มหนฺตา ภูตา ปาตุภูตาติ ธมมาติ วิเสสน์ ฯ หุตวาติ ภูตาติ วิเสสน์ ฯ อิตติ เหตุ ฯ มหาภูตาติ สญฺญา ฯ มหนฺตา หุตวา ภูตา มหาภูตา ฯ กมฺมธารโย ๆ อปรมฺปิ นย ญาเป็นโต อาห อถวาตยาทิ ฯ [๕] อถวา อปโ…
บทที่ 6 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เน้นการอภิปรายเกี่ยวกับรูปธมฺมา อุปาทินนา และอนุปาทินนา รวมถึงการแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างธาตุและการเกิดขึ้นของรูปธมฺมา มีการกล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ที่ทำให้เกิดรูปธมฺมาแล
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
8
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ฯ มา มาเน กาเล วตฺตมานาทินา ยปจฺจโย ฯ ปุน อา ๆ มาย กโรนตีติ มายาการา เย ชนา ฯ มายาการา อาทิ เยส์ ยกขมหาภูตาน เต มายาการไทโย ๆ นิลตีติ นีล ฯ นีล นีลวณฺโณ ฯ สพฺพโต...วาติ อ ง น นีล อนิล ฯ อนิล อาทิ ยสฺส ปีตาท…
ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เราจะได้รู้เกี่ยวกับโทสปฏิจฉาทนลกฺขณา และแนวคิดเกี่ยวกับมายา ซึ่ง涵盖ถึงคุณลักษณะต่างๆ เช่น สี เช่น นีล และการมองเห็นรูปต่างๆ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการศึกษาความรู้เชิง
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
10
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ุ ฯ มหนฺตานีติ อภูตานีติ วิเสสน์ ฯ อภูตานีติ อตฺถิติ กตฺตา ฯ เอเตสูติ อตฺถิติ อาธาโร ฯ อิตติ เหตุ ฯ มหาภูตาติ สัญญา ฯ มหนฺตาน ภูตานิ เอเตสูติ มหาภูตา ฯ สตฺตมีพหุพพิหิ ฯ วุตตมตฺถ์ สาธเกน สาเธนฺโต อาห อุตฺตนฺ…
เนื้อหานี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ที่สำรวจเกี่ยวกับองค์ประกอบและคำอธิบายต่างๆ ของอภิธมฺมตฺถ เช่น ยกขินี อิตถี ปุริโส รูป และความหมายในเชิงอภิธรรม นอกจากนี้ยังพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาและแนวปฏิ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
11
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ถโยชนา หน้า 11 นิปาตสมุทาโย ฯ ปฐวาทิธมฺมา มหนฺตา หุตวา ปาตุภูตา ชาตา นิพฺพตฺตา อิติ ตสุมา ปฐวาทธมมา มหาภูตา ฯ วา อปโร นโย ฯ ปฐวาทธมมา มหาภูตา ฯ สมานา" มายาการาที่หิ มหาภูเตหิ สมานา อิติ ตสฺมา ภูตธมฺมา มหาภู…
เนื้อหาครอบคลุมการศึกษาหลักธรรมเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการกล่าวถึงภูตธมฺมา และคุณสมบัติของมโนมยาภูตนามต่างๆ การอธิบายว่าด้วยวิญฺจนที่เกิดจากการรวมตัวของภูตาธาตุต่างๆ สร้างความเข้าใจในหลักกา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
14
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…สิตตตาว อุปา....กขณ์ อิติ ตสฺมา ตโย ภูเต อุปาทา..... ภูตาน อุปาทายรูปตา นตฺถิติ โยชนา ฯ อนิจ จตุนน์ มหาภูตาน จตุตาโร มหาภูเต อุปาทาย ปวตฺติ อุปาทายรูป อิติ เอว อุปา.... อิติ ตสฺมา ตโย...รูปตา นตฺถิติปิ โยชน…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นำเสนอแนวคิดในเรื่องการตีความหมายของอุปาทา ซึ่งเป็นหนึ่งในกระบวนการเข้าใจจิตและ สัญญา ต่างๆ โดยเชื่อมโยงกับภูตหรือองค์ประกอบของธรรมชาติและการปรากฏของรูปที่มีเหตุผล. งานนี้
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
20
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…หน้าที่ 20 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 20 ปสนฺน...ณสฺส ภาโว ปสนฺน....ตฺติ ฯ ปลา....นามาติ ลิงฺคตฺโถ ฯ มหาภูตานนฺติ ภาวาติ สมพนฺโธ ฯ ปส...ณตตาติ ปสาทรูป นามาติ เหตุ ฯ ปสีทนติ ภูตานิ เอเตน รูเปนาติ ปสาท์ ฯ ปสาท…
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยจะศึกษาภาวะและการแยกแยะในเรื่องปสาทรูป รวมถึงอธิบายลักษณะและองค์ประกอบของตัณหาต่างๆ เช่น รูปตัณหา โสตุกามตา และมายิกา ซึ่งล้วนเกี่ยวข้องว่าส
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
90
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ติ อาห ตตฺถาติอาทิ ฯ ตตฺถ โผฏฺฐพฺพสฺส สย์ อตฺตโน วเสน กายสฺส สมฺปตฺติ โหติ ฯ ฆา...น์ อตฺตโน นิสสยาน มหาภูตานิ วเสน อญฺญมญฺญสฺส สมฺปตฺติ โหติ ฯ จกฺขุ... สทฺทานํ อตฺตโน วเสน จ นิสสยวเสน จาติ ทวีปิ อากาเรหิ อส…
เนื้อหาที่กล่าวถึงอภิธัมมะและการวิเคราะห์ต่างๆ รวมถึงปัญหาจิตใจและพฤติกรรมที่เกิดขึ้น ภายในศูนย์การคิดและประโยชน์ที่ได้จากการศึกษาอภิธัมมะ นอกจากนี้ยังสำรวจถึงการรับรู้และความเข้าใจผ่านการวิเคราะห์ของ