มโน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 30 / 58

…ย วิญญูตติวิการสหิตาเยว เยน ทิศาภาเคนาย อภิกุกมาทีน ปวตฺเตตุกาโม ตทภิมุขภาววิการสมภวโต ๆ เอวจ กตฺวา มโน ทวาราวชุชนสฺสาปิ วิญฺญตฺติสมุฎฐาปกฤติ วกชติ ฯ วจีเภทกจิตตสมุฏฐานปฐวีธาตุยา” อกขรุปปติฏฐานคตอุปา ทิน…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและอภิธรรมมภาวิภาวินี โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับสูญญตา, จิตใจ, และวัตถุทางธรรม โดยยกตัวอย่างมาจากคัมภีร์และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจลึกซึ้งถึงธรรมชาติข

…ุ ลพุเตย ๆ เอตฺถ จ ยถา อุสสาเปตวา พนฺธโคสีสตาลปณฺณาทิ รูปานิ ทิสวา ตทนบุตรปปวตฺตาย อวิญญายมานนุตราย มโน- ทวารชวนวีถิยา โคสีสาน อุทกสหจาริตปุปการสัญญาณ คเหตุวา อุทกคุคหณ์ โหติ เอว วิปฺผนฺทมานสมุจจาริยมานก…

เนื้อหานี้พิจารณาถึงอภิธมฺมตฺถสังคหและการวิเคราะห์เกี่ยวกับมโนโดยเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับรูปและการแสดงออกของความรู้ทางอภิธรรม ซึ่งเน้นการอธิบายถึงความสำคั…

…ยถาปวดตอิริยาบถภาเวเนว ปวตฺตนฺติ วิญญา สมุฎฐาเป็นฺติ ฯ น เกวล์ รูปิริยาปถาเนวๆ อวิเสสวจเนนปิ ปเนตฺถ มโนทวารปปวตฺตาเนว โวฏฐวนชวนาน วิญญาติสมุฎฐาปกานิ ตถา หาสชนกานิ จ ปัญจทวารปปวตฺตานํ ปริทุพพลภาวโตติ ทฏฺฐ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาในแง่มุมต่างๆของการวิเคราะห์อิริยาบถ วิญญาณ และการก่อรูปแบบทางจิต ทั้งในเรื่องของกิจกรรมและความเข้าใจในอ วิญญาณและอิริยาบถที่เกี่ยวข้องกับการสร้างประสบการณ์ทางจิต

… โสฯ โอชฏฐมกรูปาทโย อาหรันตีติ อาหารา ฯ กวฬิการาหาโร หิ โอชฎฐมกรูป อาหรติ ฯ ผสสาหาโร ติสฺโส เวทนา ฯ มโน- สัญเจตนาหารสงขาติ กุสลากุศลกมุม ตีส ภเวส ปฏิสนธิ์ ฯ วิญญาณาหารสงขาติ ปฏิสนธิวิญญาณ์ สหชาตนามรูเป อ…

ในเนื้อหานี้มีการพูดถึงอภิธรรมตลอดจนการปฏิบัติและอธิบายลักษณะต่างๆ เกี่ยวกับอาหารและความรู้ทางอภิธรรม รวมถึงรายละเอียดของอาหารที่เกี่ยวกับวิญญาณและวิชาการในการสนับสนุนชีวิต ในส่วนนี้ ยังมีการวิเคราะห์

…ธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 247 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 248 คหิตตฺตา ธมฺมารมฺมณปิ อารมฺมณปุเรชาติ มโนวิญญาณวีริยา ลพภูติ ฯ อตฺถโตปี เหติ สิทธ์ & ปัจจุปฺปนฺนํ อารมฺมณ์· คเหตุวา มโนทวาริกวีถี ปวตฺตติ ติ …

…้าที่ของอภิธรรมและความสำคัญของการทำความเข้าใจในธรรมะเพื่อการปฏิบัติจริง มีการชี้ให้เห็นถึงการเกิดของมโนวิญญาณและบทบาทของอารมณ์ในการดำรงชีวิต โดยใช้เสียงในธรรมะร่วมกับการปฏิบัติ เช่น การให้ทานและการรักษาศ…

…นนฺติ วุตต์ เอวญจ สติ อสัญญีน สหชาตาหารสุส อสมภวโต สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฐิติกาติ กลม นิยตีติ ฯ วุจฺจเต มโนสัญเจตนาหารวสปปวตฺตสฺส กมฺมสฺส ต์สหคตานมุปิ วา เสสาหารานํ กมฺมปนิสสยปจฺจเยหิ ปจฺจยตฺตปริยาย เหตุวา ส…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ที่สำรวจความเข้าใจในหลักการและปรัชญาของอภิธรรม ซึ่งนอกจากจะครอบคลุมถึงหลักการปฏิบัติ ยังมีการเน้นย้ำเรื่องอาการและปัจจัยที่มีผลต่อจิตใจ ทำให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจค

…นาทิวจีมยสทฺทสฺส อนุ สาเรน อนุคมเนน อาลมพนกรเณน ปวตฺตาย โสตวิญญาณวีถียา ปวตฺติโต อนนตร์ อุปฺปนฺนสฺส มโนทวารสฺส นามจินตนาการป ปวตฺตสฺส มโนทวาริกวิญญาณสนฺตานสฺส อิทมีทิสตฺถสฺส นามนฺติ ปุพฺเพเยว คหิตสงเกโตป…

เอกสารนี้สำรวจพิธีการและความคิดเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมไปถึงการวิเคราะห์แง่มุมทางปัญญาและวิญญาณในบริบทต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงการเข้าใจถึงอภิญญา และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสัมพันธ์ก

…ิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 255 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 256 เอตฺถ จ โสตวิญญาณวีถียา อนนุตรภาวินี มโนทวาริกวีถิมปิ โสตวิญญาณวีถีคฺคหเณเนว สงฺคเหตุวา โสตวิญญาณวีถีชาติ วุตต์ ฯ ฆฏาทิสทฺทญฺหิ สุณนฺตสฺส เอ…

เนื้อหานี้พูดถึงอรรถธรรมและการวิภาวินี โดยกล่าวถึงการสร้างสรรค์ของโสตวิญญาณและการพัฒนาสภาวะทางจิต การศึกษาวิธีการภาวนาที่มีคุณภาพและความสำคัญของสภาวะจิตใจ นอกจากนี้ยังพิจารณาเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของก

… ฯ ยทา ฯเปฯ สมุคฺคหิตนฺติ เอว ปวดตานุปุพพภาวนาวเสน ยทา ต์ ปริกมุมนิมิตต์ จิตเตน สมมา อุคคหิต โหติ ฯ มโนทวารสุส อาปากมากตนฺติ จกฺขุ นิมมิเลตวา วา อญฺญตฺถ คนฺตวา วา มนสิกโรนฺตสฺส กสิณมณฑลสทิสเมว หุตวา มโนท…

บทเรียนจากอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี เน้นการใช้เทคนิคการภาวนาและสมาธิเพื่อพัฒนาอารมณ์และจิตใจให้อ่อนโยนและมีปัญญา เนื้อหาครอบคลุมการสำรวจวิธีการและนิมิตต์ในการฝึกสมาธิร่วมสมัย เพื่อใ

…ฺพิ ขย เถน ขยคมนโต ทุกข์ ภยตฺเถน ภัยกรณ โต อนตฺตา อสารกตฺเถน อตฺตสาราทอภาเวนาติ จ จกฺขุ อนิจจ์ ฯเปฯ มโน รูป์ ฯเปฯ ธมฺมา จกฺขุวิญญาณ์ ฯเปฯ มโนวิญญาณ อนิจจ์ ทุกข์ อนตฺตาติ อาทินา อตีตาทอทธานวเสน อตีตาทิ สน…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและการวิเคราะห์ประเด็นสำคัญของอภิธรรม. แสดงให้เห็นถึงหลักการและวิธีการปฏิบัติในด้านต่างๆ และความสำคัญของการเข้าใจในอภิธมฺมตฺถ. ในแต่ละส่วนมีการเชื่อมโยงกับความ

…ตาทิอนุสสรณสมตฺถา อุปฏฐานสงขาตา สติ สมมปปวตฺต วิปสฺสนาสหชาตา อุเปกฺขาสมโพชฌงคภูตา ตตฺรมชฺฌตฺตุเปกขา มโนทฺวาเร อาวชฺชนุเปกขา จาติ ทุวิธาปี อุเปกขาติ โอภาสาที่สุ ๑. สพฺพตฺถ โปตุถเกสุ เยฮุยเยน อิติสทฺโท นตฺ…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธรรมและแนวทางการเรียนรู้การปฏิบัติผ่านวิปัสสนา เพื่อเข้าใจธรรมชาติของรูปและนาม พร้อมทั้งพูดถึงสมุทยาและนิโรธ การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับอารมณ์ความรู้สึกและการศึกษาพื้นฐานของอนุปัสส

…จิต สหรคตด้วยอุเบกขา ๑ ชื่อว่า กุศลวิบากอเหตุกจิตฯ จิต ๓ นี้ คือ ปัญจทวาราวัชชนะ สหรคตด้วยอุเบกขา ๑ มโนทวาราวัชชนะ สหรคตด้วยอุเบกขาเช่นกัน ๑ หสิตุปบาทจิต สหรคตด้วยโสมนัส ๑ ชื่อว่า อเหตุกิริยาจิต ฯ อเหตุจ…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

…ระทบนั้น หรือไม่ให้จิตสันดานเป็นไปด้วยอำนาจ แห่งภวังค์ น้อมไปเพื่อความเป็นวิถีจิต ได้แก่กิริยาอเหตุกมโนธาตุจิต (มโนธาตุฝ่ายอเหตุกกิริยาจิต) ฯ ภวังคจิตที่เป็นอนันตรปัจจัยแก่อาวัชชนจิต ชื่อว่ามโนทาวาร เพรา…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับอเหตุกิริยาจิตและความหมายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับจิตและธรรม โดยมีการกล่าวถึงการศึกษาต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับความเป็นไปของวิบากและจิตในทางปฏิบัติซึ

…่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุกปฏิสนธิทั้งคู่ ธรรม ๑ มีในทวิปัญจวิญญาณ ฯ บทว่า เตตฺติวิธสงฺคหา ความว่า การสงเคราะห์ …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

…ิจและทาลัมพนกิจ ฯ โวฏ ฐพพนจิตมีกิจ ๒ เหมือนกัน ด้วยอำนาจแห่งโวฏฐัพพนกิจ และ อาวัชชนกิจ ฯ ส่วนชวนจิต มโนธาตุ ๓ และทวิปัญจวิญญาณที่เหลือ แม้ทั้งหมด มีกิจเดียว ตามควรแก่การสมภพ ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] จิตตุปบ…

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

…113 ชื่อว่าทวาร ในทวารสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุทวาร ๑ โสต- ทวาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จักขุนั่นแล ชื่อว่าจักขุทวาร ฯ โสตะเป็นต้น ชื่อว่าโสตทวารเป็นต้นเหมือนกั…

…ดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงานของจิตหลากหลายประเภทในแต่ละ…

…อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 115 เป็นต้น มีอารมณ์ได้เฉพาะอย่างหนึ่ง ๆ มีรูปเป็นต้นตามลำดับ ส่วน มโนธาตุ ๓ มีอารมณ์ทั้ง ๕ อย่าง มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหลือและหสนจิต มีอารมณ์เป็นกามาวจรเท่า…

ในเนื้อหาของอภิธัมมัตถสังคหะบาลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ ส

…ม้ทั้งหมด ฯ บรรดาวัตถุเหล่านั้น วิญญาณธาตุ ๕ อาศัยเฉพาะปลาทวัตถุทั้ง ๕ เป็นไปโดยส่วนตามลำดับ ฯ ส่วน มโนธาตุ กล่าวคือปัญจทวาราวัชชนะ และสัมปฏิจฉันนะ อาศัยหทัย วัตถุอย่างเดียวเป็นไป ฯ อนึ่ง ธรรมที่เหลือกล่…

…ับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ พ…

…ฐานแห่งโวฏฐัพพนจิต ฯ ที่ระหว่างแห่งโวฏฐัพพนะ กับตทาลัมพนะ ๑ โวฏฐัพพนะกับภวังค์ ๑ โวฏฐัพพนะกับจุติ ๑ มโนทวาราวัชชนะกับตทาลัมพนะ ๑ มโนทวาราวัชชนะกับภวังค์ ๑ มโนทวาราวัชชนะกับจุติ ๑ เป็นฐานแห่งชวนจิตฯ ที่ระ…

ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงฐานแห่งสัมปฏิจฉันนจิตและการพิจารณาธรรมต่างๆ เช่น สันตีรณะ กับชวนะ และวิธีการที่สันตีรณะแสดงถึงปฏิสนธิภวังค์และจุติ โดยยกตัวอย่างการทำงานร่วมกันของขันธ์ในลักษณะ

…ล ฯ ก็การไม่ตรัสธรรม อะไร ๆ แม้ที่ได้อยู่ในที่ใด เหตุในที่นั้นจักมีแจ้งข้างหน้าฯ ชวนกิจ ย่อมไม่มีแก่มโนทวาราวัชชนะ แม้เป็นไปอยู่ ๒-๓ ครั้งในปริตตารมณ์ เพราะมีไม่การ เสวยรสแห่งอารมณ์นั้น เพราะเหตุนั้น ท่า…

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการอธิบายขันธ์ที่เกี่ยวข้องกับจิตและธรรมชาติของอารมณ์ อธิบายถึงกาลที่เป็นอเหตุกะ รวมถึงความไม่มีอำนาจของปฏิสนธิกาลที่ส่งผลต่อความเป็นไปของจิตซึ่งให้ความเข้าใจในเรื่องของสันตีรณ