หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิปรายและอธิบายความสัมพันธ์ ในพระธรรม
206
อภิปรายและอธิบายความสัมพันธ์ ในพระธรรม
…, เพราะชน (คือกุศลและภูมิ) เหล่านั่น เป็นผู้มีเราเป็นเกาะ...อยู่." นี้เป็นข้อพึงสังเกต. สรุปอธิบาย: ยทิท เป็นนิบาต ใช้เป็นสัพพนาม คืบเป็นวิสาสะ บ้าง (นี่ใด, นี่"ใด") ก็วิภาษาราชบัง (นี่ใด) เหมือน ยธรรมดา …
ข้อความนี้เกี่ยวกับการศึกษาและอภิปรายความหมายของคำว่า 'ยทิท' ในบริบทของพระธรรม พร้อมทั้งอธิบายเกี่ยวกับนิบาตและวิสาสะของคำในบาลี การนำเสนอคำพูดของพระออกมาเพื่อ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
162
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
๑๔๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ .....ยทิท : ติ วตฺวา เทเสนฺโต อิม คาถมาห์ ฯ : ติ วตฺวา อิม คาถมาห์ ฯ (๓) ประโยคตั้งเอตทัคคะ มี ๒ แบบ คือ ....…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธนี้ออกแบบมาเพื่อให้นักเรียนระดับ ปริญญาโท (ป.ธ.๔-๙) สามารถเข้าใจและฝึกฝนการแปลระหว่างภาษาไทยและมคธ โดยมีตัวอย่างประโยคสำคัญที่ใช้ในวิชาเรียน ท่านจะได้เรียนรู้วิธีการตั้งประโยคแล
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๙
335
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๙
…ฺวา อิม คาถมาห์ ฯ ๓. ประโยคตั้งเอตทัคคะ ะ ตงชาย : เอตทัคค์ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขุน ขิปปา ภิญญาน, ยทิท พานิโย ทารุจีริโย ๆ ตั้งหญิง : เอตทัคค์ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขุนีน (หรือ อุปาสิกานํ) ....... ยทิท
เนื้อหานี้พูดถึงหลักการและแนวทางในการแต่งภาษาไทยให้อยู่ในรูปแบบของมคธ สำหรับผู้ที่สนใจเรียนรู้การแต่งประโยคตามแบบดั้งเดิม โดยมีตัวอย่างประโยคสำหรับต้นเรื่อง คอคาถา และเอตทัคคะ กำหนดรูปแบบให้ผู้ศึกษาได
วิสุทธิมคฺเคและอานาปานสติ
88
วิสุทธิมคฺเคและอานาปานสติ
…กาเมน รโหคเตน ปฏิสลุลีเนน ยาวตา ภิกฺขเว ธมฺมา สงฺขตา วา อสงฺขตา วา วิราโค เตส์ (ธมฺมาน) อคฺคมกขายติ ยทิท มทนิมฺมทโน ปิปาสวินโย อาลัยสมัคฆาโต วฏฏปจฺเฉโท ตณฺหกขโย วิราโค นิโรโธ นิพพานนฺติ" เอวํ สพฺพทุกรูปสม…
เนื้อหานี้กล่าวถึง วิสุทธิมคฺเค และการปฏิบัติอานาปานสติที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อให้เข้าถึงความสงบจากทุกข์ โดยพูดถึงการมีสติในการหายใจและการเผาผลาญคอยในการเจริญสมาธิ การลดละความ
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
123
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…าตปฺปโยชนา เหตุถ เมตตา อหึสาอรติราคปฏิฆาตป ปโยชนา อิตรา ฯ วุตตมป์ เจต์ นิสสรณญเหตุ อาวุโส พยาปาทสฺส ยทิท เมตตา เจโตวิมุตติ นิสสรณญเหตุ อาวุโส วิเหสาย ยทิท กรุณา เจโตวิมุตติ นิสสรณญเหตุ อาวุโส ๑. ม. ยู. กส…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับพรหมวิหารอย่างละเอียด เฉพาะแง่มุมของการสร้างสภาวะจิตใจที่มีความเมตตา กรุณา และอุเบกขา รวมถึงลักษณะต่างๆ ของการปฏิบัติตนที่ช่วยเสริมสร้างสุขภาพจิตและความสุขให้แก่ผู้คน แ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
111
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…วิชชาทีน เหตุวจนโต ๆ ภควตา หิ ตสุมาติห อานนฺท เอเสว เหตุ เอต์ นิทาน เอส สมุทโย เอส ปจฺจโย ชรามรณสฺส ยทิท ชาติ ฯเปฯ สงฺขารานํ ยทิท อวิชชาติ” เอว อวิชชาทโยว เหตุติ วุตตา ฯ น เตสํ วิกาโร ฯ ตสฺมา ปฏิจจสมุปปาโ…
เนื้อหานี้พูดถึงแนวคิดในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับปฏิจจสมุปปาท ซึ่งเป็นหลักการที่ส่งผลต่อการเกิดและดับของสิ่งต่าง ๆ อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชาและการกระทำสังขาร พระพุทธเจ้าสอนให้เห็นถึงเหตุและผลของทุกส
การเผยแพร่ความรู้ในพุทธศาสนา
199
การเผยแพร่ความรู้ในพุทธศาสนา
… กล่าวด้วยลาภบาปอันเป็นสาหรรม หรือ ด้วยคำเมียนอันอันเป็นสาหรรม คือ เป็นไปเพื่อความเลื่อมใส. สัพพว่า ยทิท เป็นนิบาต ลงในอรรถ คือ แสดงเหตุแห่ง ความเมาใจ. ด้วยคำว่า ยทิท นั้ย ย่อมเป็นอันท่านแสดงเหตุแห่ง ความ…
การอธิบายถึงความสำคัญของการเผยแพร่และการศึกษาในพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงแนวทางการช่วยเหลือกันในสังคมพระสงฆ์ ซึ่งทุกคนควรเปิดเผยความรู้และให้การสนับสนุนซึ่งกันและกันเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของสังคมพระสาวกใน
ความหมายของคำว่า ภิกฺขุ และ สมณะ ในพระพุทธศาสนา
192
ความหมายของคำว่า ภิกฺขุ และ สมณะ ในพระพุทธศาสนา
…าวกสังโฆ, อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสังโฆ, ญายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงโฆ, สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสังโฆ, ยทิท จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อัฏฐ ปริสปุคฺคลา เอส ภควโต 4 - ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย เถรคาถา อรรถกถาสุค…
ภิกฺขุ เป็นคำที่มีรากศัพท์จาก 'ภยะ + อิกขะ + รู' แปลว่า ผู้เห็นภัยในสังสารวัฏ ส่วนคำว่า พระภิกษุ แสดงถึงการยกย่องพระสงฆ์ที่เลอเลิศ ภิกษุณีก็คือฝ่ายหญิงที่บวช คำว่าบรรพชิตแปลว่า นักบวชในพระพุทธศาสนา ใน
การใช้คำในภาษาไทย
359
การใช้คำในภาษาไทย
…วคล้ายเป็นคำไข หรือคำอธิบาย เช่น และวางไว้หน้าศัพท์ที่เป็นส่วนย่อยนั้น : เอตทัคค์ ภิกฺขเว... ภิกขุ, ยทิท : คหนํ เหตุ ภนฺเต, ยาท มนุสสา ฯ (๒/๑๓) เสยฺยถีทำ เป็นสำนวนชั้นอรรถกถา ใช้แสดงส่วนย่อยที่มี หลายๆ อย…
บทความนี้กล่าวถึงการใช้คำและสำนวนในภาษาไทย โดยเฉพาะการใช้คำว่า ยทท เช่นในการแสดงส่วนย่อยที่มีอย่างเดียว และ เสยฺยถีทำ ที่ใช้แสดงส่วนย่อยหลายๆ อย่าง นอกจากนี้ยังพูดถึงคำว่า "เพราะ" ที่มีที่มาจากรูปแบบต
ธรรมะเพื่อประชาชน
471
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ุทธเจ้าตรัสไว้ใน อรหันตสูตร ว่า “ยาวตา ภิกฺขเว สตฺตาวาสา ยาวตา ภวคฺค์ เอเต อคฺคา เอเต เสฏฐา โลกสฺมึ ยทิท อรหนฺโต ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตตาวาสภูมิ และภวัคคพรหม มีประมาณเพียงไร พระอรหันต์ทั้งหลายเป็นผู้เลิศ…
การฝึกใจให้ใสสะอาดช่วยให้มนุษย์เข้าใจชีวิตและโลกได้อย่างชัดเจน เหมือนกับพระพุทธเจ้า ผู้ซึ่งรู้แจ้งในทุกสิ่ง การหยุดนิ่งของจิตจะนำไปสู่การพบกับความสงบและความจริงในชีวิต พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าสัตตาว
ธรรมะเพื่อประชาชน: บุพกรรมของพระพุทธเจ้า ตอนที่ (๒)
296
ธรรมะเพื่อประชาชน: บุพกรรมของพระพุทธเจ้า ตอนที่ (๒)
…มมวิภังคสูตร ว่า “กมุมสฺสกา มาณว สตฺตา กลุ่มทายาทา กมุมโยนี กมุมพนฺธู กมุมปฏิสรณา กมุม สตฺเต วิภชติ ยทิท หีนปุปณีตาย ดูก่อนมาณพ สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม มีกรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ…
ภารกิจหลักของมนุษย์คือการสร้างบารมีเพื่อไปสู่อายตนนิพพาน ซึ่งเป็นเป้าหมายของทุกสิ่ง การเข้าใจว่าเกิดมาทำไมและเป้าหมายชีวิตคืออะไรจะช่วยให้เราฝึกฝนจิตใจไปสู่การรู้แจ้งภายใน ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้
พระรัตนตรัยและพระสังฆคุณ
99
พระรัตนตรัยและพระสังฆคุณ
…ีบทสรรเสริญสังฆคุณในทีฆนิกาย มหาวรรคว่า “สุปฏิ ปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ยทิท จัตตาริ ปุริสยุคานิ อฏฐ ปุริสปุคคลา เอส ภควโต สาวกสังโฆ อาหุเนยโย ปาหุเนยโย ทักขิเณยโย อัญชลีกรณีโย…
พระรัตนตรัย ซึ่งประกอบด้วยพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะ เป็นที่พึ่งที่แท้จริงในยามทุกข์และสุข โดยเฉพาะพระสงฆ์ที่ควรระลึกถึงในบทสวดสรรเสริญ และมีรายละเอียดเกี่ยวกับปุถุชนสาวกและอริยสาวก ซึ่งแสดงถึงค
ธรรมนำสู่สันติสุข
74
ธรรมนำสู่สันติสุข
…กัลยาณมิตตสูตร ว่า “เอกธมฺโม ภิกฺขเว พหูปกาโร อริยสฺส อฏฐคิกสส ฯ มคฺคสฺส อุปปาทาย ฯ กตโม เอกธมฺโม ฯ ยทิท กลยาณมิตฺตตา ฯ กลยาณมิตฺตสฺเสต์ ภิกฺขเว ภิกขุโน ปาฏิกงฺข์ อริย์ องค์ก มคฺค์ ภาเวสสติ อริย์ อฏฐาก มค…
เนื้อหานี้พูดถึงความปรารถนาของมนุษยชาติที่จะมีสันติสุข และจะได้พบว่า สันติสุขที่แท้จริงอยู่ภายในในตัวเรา ผ่านการปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การเป็นกัลยาณมิตรเป็นสิ่งสำคัญในการเจริญในอริย
เส้นทางที่เลือกเดินเพื่อประช
81
เส้นทางที่เลือกเดินเพื่อประช
…สัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ว่า “สตฺตา กมฺมสฺสกา กมฺมทายาทา กมฺมโยนี กมุมพนธ กมุมปฏิสรณา กมุม สตฺเต วิภชติ ยทิท หินปุปณีตตาย สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของมนุษย์ที่เกิดจากกรรมและการศึกษา ธรรมกาย รวมถึงแนวทางปฏิบัติธรรมที่สามารถนำไปสู่การรู้เห็นความจริงของชีวิตและการพ้นทุกข์ได้ พระพุทธศาสนาได้ให้ความสำคัญกับการเข้าใจกรรมและ
ธรรมะเพื่อประช: แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง
357
ธรรมะเพื่อประช: แก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง
…นฺทาภา สุริยาภา อคฺคาภา ปญฺญาภา อิมา โข ภิกฺขเว จตสฺโส อาภา เอตทคฺนํ ภิกฺขเว อิมาส์ จตสุสนุน อาภานํ ยทิท ปญฺญาภา
การใช้เวลาที่มีอยู่ให้คุ้มค่าในการสร้างบารมี เป็นสิ่งสำคัญในชีวิตมนุษย์ เมื่อเวลาผ่านไปไม่สามารถกลับคืนมาได้ เราควรบริหารเวลาให้ดีที่สุด โดยการทำทาน รักษาศีล และเจริญภาวนาอย่างครบถ้วน โอกาสในการสร้างบ
ธรรมะเพื่อประช
512
ธรรมะเพื่อประช
…้ใน อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต ว่า “สปฺปุริโส จ โข ภิกฺขเว กตญฺญู โหติ กตเวที สพฺภิเหต ภิกฺขเว อุปญฺญาต ยทิท กตญฺญุตา กตเวทิตา เกวลา เอสา ภิกฺขเว สปฺปุริสภูมิ ยทิท์ กตญฺญุตา กตเวทิตา ภิกษุทั้งหลาย สัตบุรุษย่อ…
การปฏิบัติธรรมคือการฝึกใจให้หยุดนิ่งและเข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน ซึ่งประกอบด้วยพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าสัตบุรุษย่อมมีความกตัญญูกตเวทีเป็นคุณธรรมพื้นฐาน เพื่อก้าวไปสู่อ
ธรรมะเพื่อประชา: การแสวงหาความสุข
83
ธรรมะเพื่อประชา: การแสวงหาความสุข
…สไว้ใน ทุกนิบาต อังคุตตรนิกาย “สปฺปุริโส จ โข ภิกฺขเว กตญฺญู โหติ กตเวที สพฺภิเหต ภิกฺขเว อุปญฺญานํ ยทิท์ กตญฺญุตา กตเวทิตา เกวลา เอสา ภิกฺขเว สปปุริสภูมิ, ยทิท กตญฺญุตา กตเวทิตา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตบุ…
ความสุขเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตของมนุษย์ พระพุทธเจ้าสอนให้เราหมั่นชำระใจให้สะอาด โดยการเจริญภาวนา ทำใจให้หยุดนิ่งในหนทางสายกลาง ซึ่งนำไปสู่ความสุขและมรรคผลนิพพาน ความสำคัญของการฝึกฝนใจเพื่อสร้
ธรรมะเพื่อประช: การเข้าถึงความสุขที่แท้จริง
222
ธรรมะเพื่อประช: การเข้าถึงความสุขที่แท้จริง
…อุปริ ปัณณาสก์ ว่า “กมฺมสฺสกา มาณว สตฺตา กมฺมทายาทา กมฺมโยนี กมุมพนธู กมุมปฏิสรณา กมุม สตฺเต วิภชติ ยทิท หีนปุปณีตตาย
ในชีวิตมนุษย์ทุกคนมีความปรารถนาที่จะประสบความสำเร็จและค้นหาสิ่งดีๆ ทำให้ต้องดิ้นรนหา ทั้งที่ยังไม่ทราบว่าความสุขที่แท้จริงคืออะไร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำว่าความสุขเริ่มจากใจที่หยุดนิ่งและการปฏิบัต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: เจตนากับกุศล
59
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: เจตนากับกุศล
…ฺพวีถีสุ ปวตฺตา ปฐมชวนเจตนาโย เอกวุฒิ อุปเนตวา สาติ วุตตา ฯ จสทโท วากยารมโภ ฯ เอสา หิ คนถการาน ปกติ ยทิท กิญจิ วตฺวา ปุน อปร วตฺตมารถนตาน อภิ.๖๒
เนื้อหาว่าด้วยเจตนาและกุศลตามหลักอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา กำหนดให้ความสำคัญกับเจตนาที่ก่อให้เกิดผลดีและการกระทำที่ส่งผลข้างเคียง ในการศึกษาธรรม พระพุทธศาสนาได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของเจตนาในการกระทำ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
175
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
… จินฺตน์ จินตนกิริยา สา จ จิตฺตสฺส อตฺตโน ปัจจเยหิ ปวตฺติมตามวาติ ญาเป็นโต อาห ยถาตุยาทิ ฯ หิ สัจจ์ ยทิท โย อย สภาวธมฺโม นาม ตสฺส สภาวธมฺมสฺส เอสา วิชานนาทิกิริยา ยถาปจฺจย์ ปจฺจยานุรูป ปวตฺติมตฺตเมว ฯ เอต…
บทความนี้พูดถึงหลักการในอภิธรรมเกี่ยวกับจิต อารมณ์และการวิเคราะห์จิตตสฺส ซึ่งกล่าวถึงการเข้าใจจิต นอกจากนี้ยังให้ความสำคัญกับการพิจารณาปัจจัยและผลที่เกิดจากการทำความเข้าใจในจิต. สามารถศึกษาเพิ่มเติมที