หน้าหนังสือทั้งหมด

ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
144
ธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์
…่ เรียกว่า อาโป เพราะเอิบอาบให้ชุ่มอยู่ หรือให้เต็มอยู่ ไฟ เรียกว่า เตโช เพราะทำให้ร้อน ลม เรียกว่า วาโย เพราะพัดให้ไหวทุกศัพท์ถูกเรียกว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งลักษณะของตน และเป็นที่ ตั้งแห่งทุกข์ เป็นที่ก…
เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญในความเป็นอยู่ของร่างกาย ซึ่งปฐวีมีส่วนช่วยในการสร้างโครงสร้างของร่…
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
149
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
5. โผฏฐัพพธาตุ เป็นรูปธรรม มีหน้าที่กระทบสัมผัสกาย องค์ธรรมได้แก่ ปฐวี เตโช วาโย อาโป หมายถึง สภาวะของดิน ไฟ ลม สภาวะของดินได้แก่ แข็งกับอ่อน สภาวะของไฟได้แก่ ร้อนกับเย็น สภาวะของล…
…และธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย และความสำคัญของธัมมธาตุในการคิดและรู้ อธิบายถึงการเกิดและดับซึ่งเป็นธรรมชาติของธาตุ พร้อมทั้งการเกิ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
18
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ป ณ โลโป ๆ ติช ปริปาก นิสาเน วา ฯ วิสรุชปทาทิโต ณ ฯ โย สภาโว เทสต์ วายติ จาเลติ อิติ ตสฺมา โส สภาโว วาโย ฯ เทโส จ โส อนฺตโร อญฺโญ จาติ เทสนฺตโร ฯ รูปสฺส อุปฺปชฺชนํ อุปฺปตฺติ ฯ เทสนฺตเร อุปปาติ เทสนตรุปปตฺ…
เนื้อหาในหน้าที่ 18 แสดงถึงการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา และอธิบายถึงสภาวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอภิธรรม การทำความเข้าใจและอธิบายลักษณะของธาตุและคุณสมบัติที่มีผลต่อจิต ทั้งนี้ยังเน้นถึงความสัมพั
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
165
สมาธินิทฺเทโส: การอธิบายธาตุต่างๆ
…ฌตฺติ ปจฺจตฺติ เตโช เตโชคต์ อุปาทินน์ อย วุจฺจตาวุโส อชฺฌตฺติกา เตโชธาตุติ จ กตมา จาวุโส อชฺฌตฺติกา วาโยธาตุ ย อชฺฌตต์ ปจจตต์ วาโย วาโยคต์ อุปาทินฺนํ เสยฺยถีท อุทธังคมา วาตา อโธคมาวาตา กุจนิสยาวาตา โกฏฐาส…
…ธิและธาตุต่างๆในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นถึงข้อดีและลักษณะของธาตุทั้งสี่ ได้แก่ อักขละ, อาโป, เตโช, และวาโย ทั้งนี้มีการพูดถึงวัสดุที่เกี่ยวข้องกับสมาธิ ผ่านการอธิบายถึงแนวโน้มและการปรองดองในการสร้างสรรค์ควา…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
188
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 188 วิสุทธิมคฺเค อาปิยติ อปฺปายตีติ วา อาโป เตชยตีติ เตโช วายตีติ วาโย อวิเสเสน ปน สลักขณธารณโต ทุกขฏฐานโต" ทุกฺขาธานโต จ ธาตุติ เอวํ วิเสสสามญฺญวเสน วจนฏฺฐิโต มนสิกาตพฺพ…
…วถึงองค์ประกอบสำคัญที่เกี่ยวข้องกับวิสุทธิมคฺคสฺส อธิบายถึงธาตุต่างๆ ได้แก่ ธาตุที่เกิดจากอาโป เตโช วาโย และการมีอยู่ของทุกขาธานโต ซึ่งมีการวิเคราะห์ถึงการเสด็จผ่านกระบวนการทางจิตใจและความเข้าใจในธาตุประจ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
24
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…คตใด ก็ในอาการ ๔ อย่างนั้น อาการ ๓๒ ข้างต้นมีเตโชธาตุเป็น สมุฏฐาน อาการสุดท้ายมีกรรมเป็นสมุฏฐานแท้ [วาโย] สิ่งที่ชื่อว่า วาโย เพราะอำนาจแห่งความเป็นสิ่งทำให้ฟุ้งไป สิ่งใดไปในวาโยทั้งหลายโดยนัยที่กล่าวแล้ว…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับธาตุและลมในร่างกายมนุษย์ โดยอธิบายถึงฟังก์ชันและความสำคัญของลมในกระบวนการต่างๆ เช่น การไหวตัวและการกำจัดของเสียออกจากร่างกาย รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวและ
การศึกษาเรื่องโทษและธาตุในพระพุทธศาสนา
227
การศึกษาเรื่องโทษและธาตุในพระพุทธศาสนา
… อุปปิตวา น้ำใช้ทั่วไป ปานิย น้ำดื่ม ปริโกheus น้ำใช้ น้ำที่ค้นจากผลไม้แล้วผสมกับสิ่งอื่น ๓๙. วาโย ลมที่เป็นธาตุดั้งเดิม วาโต ลมธรรมดา ลมที่พัดไปมา อสูสาสปลสูสาส ลมหายใจเข้าออก ๔๒. เตโช ไฟอันเ…
…ษทางพระวิชัย, โทษที่เกิดจากความพลังเผลอ และประเภทของธาตุต่างๆ เช่น อาโป คือ น้ำที่เป็นธาตุดั้งเดิม, วาโย คือ ลมที่เป็นธาตุดั้งเดิม, และ เตโช คือ ไฟที่เป็นธาตุดั้งเดิม. ความหมายของแต่ละโทษและธาตุ เช่น อุปป…
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
173
ความเข้าใจในนิพพานตามพระพุทธศาสนา
…ขุททกนิกาย อุทาน และอิติวุตตกะ ตรัส ยืนยันไว้ว่า อตฺถิ ภิกฺขเว ตทายตน์ ยตฺถ เนว ปฐวีน อาโป น เตโช น วาโย น อากาสานัญจายตน์ น วิญญาณญจายตนํ น อากิญฺจญฺญายตน์ น เนวสนาสัญญายตน์ นาย โลโก น ปรโลโก น เ อุโภ จน…
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของนิพพาน 2 ประการคือ สอุปาทิเสสนิพพานและอนุปาทิเสสนิพพาน พร้อมทั้งการดำรงอยู่ของอินทรีย์ 5 ของภิกษุที่หลุดพ้นจากกิเลส โดยพระอรหันต์จะมีสุขทุกข์อยู่บ้างในขณะที่ยังมีชีวิต แ
แนวทางการหลุดพ้นจากทุกข์ในพระพุทธศาสนา
174
แนวทางการหลุดพ้นจากทุกข์ในพระพุทธศาสนา
…ฏ ยตฺถ อาโปท จ ปฐวี น ตตฺถ สุกฺกา โชตนฺติ น ตตฺถ จนฺทิมา ภาติ ยทา จ อตฺตนาเวที อถ รูปา อรูปา จ เตโช วาโย น คาธติ อาทิจฺโจ นปุปกาสติ ตโม ตตฺถ น วิชฺชติ มุนิ โมเนน พฺราหฺมโณ สุขทุกขา ปมุจฺจตีติ. ? ดิน น้ำ ไ…
เนื้อหาตรงนี้พูดถึงอายตนะที่มีอยู่ในสภาพต่างๆ เช่น ดิน น้ำ ไฟ ลม และการไม่เกิดขึ้นของสถานะต่างๆ สิ่งเหล่านี้ไม่สามารถมาใช้อ้างอิงเมื่อพูดถึงนิพพาน ผู้ที่รู้แจ้งด้วยตนเองสามารถหลุดพ้นจากสุขและทุกข์ได้
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
47
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
…เป็นมนุษย์หรือสัตว์ หากแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้วยธาตุทั้งหลาย เว้นแต่เ…
…องธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อสิ่งต่างๆ สลายไปตามเหตุปัจจัย จะ…
โทษและความหมายต่างๆ
227
โทษและความหมายต่างๆ
…์ อุท ทก์ นํ้าใช้ทั่วไป ปานีย์ นํ้าดื่ม ปริโภชนีย์ น้ำใช้ นํ้าที่คั้นจากผลไม้แล้วผสมกับสิ่งอื่น ๔๑. วาโย วาโต อสฺสาสปสฺสาส ๔๒. เตโช อคฺคิ ปาวโก ๔๓. อุปปติตวา อพฺภคคนฺตฺวา ๔๔. โอตาเรตวา สเปตวา ลมที่เป็นธาต…
เนื้อหาเกี่ยวกับโทษต่างๆ ที่น่าติเตียนและโทษที่ควรงดเว้น รวมถึงการแบ่งประเภทของโทษตามศีลธรรมและความผิดที่เกิดจากความพลั้งเผลอ สาระสำคัญยังเน้นถึงธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ดิน น้ำ ลม และไฟ โดยอธิบายถึงคุณสมบั
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
112
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
…ามารถเจริญ กัมมัฏฐานหมวดนี้ได้ ข. ภูตกสิณ (กสิณ คือ มหาภูตรูป) 4 มี ปฐวี (ดิน) อาโป (น้ำ) เตโช (ไฟ) วาโย (ลม) ค. อาโลกสิณ กำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์ การกำหนดนิมิตเป็นดวงแก้วใส หรือองค์พระแก้วใส ก็เป็นกสิณในข…
กัมมัฏฐานนี้ใช้ได้เฉพาะผู้ที่ได้ฌานที่ 4 แล้ว ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกกัมมัฏฐานจาก 10 รูปแบบ โดยเน้นที่อาโลกสิณและภูตกสิณ เพื่อให้เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล พระมงคลเทพมุนีเสนอวิธีนี้ว่าเป็นอุปการคุณต่อน
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
15
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
…ั้งเบื้องบน เบื้องต่ำ เบื้องขวาง ในทิศน้อยทิศใหญ่ หาประมาณมิได้ เบื้องขวาง 4. ผู้หนึ่งย่อมรู้ชัดซึ่งวาโยกสิณทั้งเบื้องบน เบื้องต่ำ เบื้อ ในทิศน้อยทิศใหญ่ หาประมาณมิได้ 5. ผู้หนึ่งย่อมรู้ชัดซึ่งนีลกสิณทั้ง…
…พุทธเจ้าทรงใช้สอนพระสาวกเพื่อให้ได้บรรลุธรรมและอภิญญา โดยสามารถรู้ชัดในกสิณต่างๆ ได้แก่ อาโป, เตโช, วาโย, นีล, ปีต, โลหิต, โอทาต, อากาศ, และวิญญาณ รวมถึงทิศทั้งเบื้องบนและเบื้องล่าง การปฏิบัติตามคำสอนนี้ช…
การปฏิบัติกสิณและการเข้าถึงดวงปฐมมรรค
23
การปฏิบัติกสิณและการเข้าถึงดวงปฐมมรรค
…ไฟจะนิ่ง มีสีใสสว่างหรือเป็นดวงนิ่งที่สว่างใส จน ในที่สุดใจก็จะรวมตกศูนย์เข้าถึง “ดวงปฐมมรรค” 1.4.4 วาโยกสิณ ( กสิณลม ) ผู้เจริญภาวนาด้วยกสิณลม จึงจับเอานิมิตด้วยการที่ได้เห็นหรือได้ถูกต้องลม โดยการ เจริญ…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติกสิณในประเภทต่างๆ เช่น เตโชกสิณ วาโยกสิณ และ นีลกสิณ โดยการเพ่งพินิจในเปลวไฟ ลม และสีเขียว ตามลำดับ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึง…
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
129
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
…ี้นี่แล ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนคนฆ่าโค หรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ขยัน ฯลฯ วาโยธาตุ ดังนี้ ฉันนั้น…
…ตัวบุคคลออกไปได้ เมื่อเข้าใจว่าร่างกายนี้ประกอบด้วยธาตุต่างๆ เช่น ปฐวี ธาตุ อาโป ธาตุ เตโช ธาตุ และ วาโย ธาตุ เพียงอย่างเดียว ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าใจในธรรมชาติของชีวิตและการลดละความสำคัญในตัวตนที่ไม่จำเป็น
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
146
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
…เหล่านี้แบ่งแยกได้เฉพาะแต่ลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน แต่อวินิพโภครูป คือ สี กลิ่น รส โอชา ปฐวี อาโป เตโช วาโย แยกไม่ได้ 8. สภาควิสภาคโต โดยความเข้ากันได้และเข้ากันไม่ได้ คือ ปฐวีและอา โปธาตุ เข้ากันได้โดยเป็นข…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
192
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตฺถวิภาวินิยา หน้า 192 วิโรธิปัจจยา สีตาทโย จ เต วิโรธปัจจยา จาติ สีตา...จยา ฯ สห อว อยน์ ปวตฺตน์ สมวาโย สีตาทวิโรธิปจฺจยาน สมวาโย สีตาทิ...วาโย ฯ อุปฺปชฺชนํ อุปฺปตฺติ วิสทิสา อุปปาติ วิสทิสุปฺปตฺติ ปุริม…
ในหน้าที่ 192 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา มีการอภิปรายเกี่ยวกับวิโรธิปัจจยาและลักษณะเฉพาะของปรากฏการณ์ในรูปแบบต่าง ๆ คู่กับการอธิบายวิสทิสุปฺปตฺติ ซึ่งส่งผลต่ออุปปชฺชนํ อุปฺปตฺติ และเข้าใจลักษณะขอ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - เมตตาและกายวิญญัติ
544
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - เมตตาและกายวิญญัติ
…เนตติ อภิ...นก อภิกุกมาท ชนกญฺจ ติ จิตฺตญฺจาติ อภิ...จิตต์ อภิกกม...จิตฺตโต ชายตีติ อภิ... จิตตชา ฯ วาโย เอว ธาตุ วาโยธาตุ ฯ อภิ... จิตตชา จ สา วาโยธาตุ จาติ อภิ...ธาตุ อภิ...ธาตุยา อธิโก อภิ...ธิโก อภิกก…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นำเสนอแนวคิดทางธรรมเกี่ยวกับกายวิญญัติ และกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาและความเข้าใจด้านอภิธมฺม. เนื้อหามุ่งเน้นการเสริมสร้างความตระหนักรู้ในการเชื่อมโยงระหว่างสภาพจิตกับกาย.
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค)
651
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค)
…์ นีโตติ ปณีโต อรูปปปวตฺติยา อภาโว ๆ ปณีตสฺส ภาโว ปณีตภาโว ปณีตภาวสฺส สนฺนิฏฐาน รวตฺถาน ปณี...ฐาน ฯ วาโย เอว กสิณ วาโยกสิณ ฯ เกสญฺจิ อาจริยาน์ มเตน ฯ ปริจฺฉินโน อากาโส ปริจฺฉินนากาโส ปริจฺฉินนากาโส เอว กส…
เนื้อหาในบทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา ซึ่งศึกษาลักษณะของจิตและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาภาวนา เพื่อให้เข้าใจถึงอภิธรรมแห่งจิตที่มีผลต่อการเกิดและการดับของสภาวะ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
652
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…นวาติ สมพนฺโธ ๆ อาทิ...น ปณี...นาติ ทวย ภาวนาติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ ตทภาเว จาติ ปณีตาติ ปเท อาธาโร ฯ วาโย...เณ ปริ....ณ วาติ ทวย์ ภาวนาติ ปเท อาธาโร ฯ เกสติ มเตนาติ สมพนฺโธ ฯ มเตนาติ ปวตฺต ภาวนาติ ปเท ตติย…
เนื้อหาในหน้าที่ 650 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา พูดถึงสัญญาวิราคนติมสฺส ในบริบทของอรูปวิราคาและการพิจารณาธรรมชาติของความไม่ยึดมั่นในสัญญา อธิบายถึงวิธีการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับอรูปและการปล่อยวางแนวคิดต่