หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาอภิธรรมในสันดาน
381
การศึกษาอภิธรรมในสันดาน
…ัจจัยแก่กุศลขันธ์หลัง ๆ โดยเป็น อนันตรปัจจัย ดังนี้ ฯ แม้เมื่อเป็นเช่นนั้น ปัจจัยทั้ง ๒ นี้ก็มีความ แปลกกันอย่างนี้ คือ ชื่อว่าอนันตรปัจจัย ด้วยอำนาจแห่งจิตตุปบาท อันสมควรในลำดับแห่งตน ชื่อว่าอนันตรูปนิสส…
บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรรมมีบทบาทสำคัญในลักษณะการพัฒนาที่เป็นไปตามสันดานของบ
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
16
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ตั้งอยู่" ด ๖ ๔ ๕ ในวิเคราะห์แห่งสมาสทั้งหลายเหล่านี้ บทประธานและบท วิเสสนะมีวิภัตติและลิงค์เสมอกัน แปลกแต่บทสัพพนาม ที่เป็น
หนังสือเล่มนี้ศึกษาและวิเคราะห์เกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในด้านวจีวิภาค สมาส และตัทธิต ที่มีตัวอย่างการใช้และการวิเคราะห์บทประธานและบทวิเสสนะ รวมไปถึงการนิยามและการประยุกต์ใช้ในบริบทต่างๆ เพื่อให้เ
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
24
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…าเป็นนปุสกลิงค์ กิริยาวิเสสนะ ว่าเป็น อัพยยีภาวะ ข้าพเจ้าพิจารณาตามรูปความ แล้ว เห็นคล้ายอัพยยีถาวะ แปลกแต่ไม่เป็น นปุสกลิงค์ เอกวจนะ เหมือนอัพยยีภาวะเท่านั้น ถ้าว่าจะนิยมว่า อัพยยีภาวะ มีศัพท์ที่ เรียกว่…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์บาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในส่วนของวจีวิภาค สมาส และตัทธิต ซึ่งนำเสนอความสัมพันธ์ของคำและการสร้างศัพท์ในภาษา โดยกล่าวถึงการใช้คำต่าง ๆ ในจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน เช่น สหบุพพบท
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - การศึกษาอาขยาตและกิตก์
18
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - การศึกษาอาขยาตและกิตก์
…๒ အာ อธิบาย :- สูเทน อันพ่อครัว เป็นกัตตา ผู้ทำ คือเป็นผู้หุง โดย นัยก่อน ในกิริยาศัพท์ คือ ปริยเต, แปลกแต่ไม่เป็นบทประธาน และท่านประกอบตติยาวิภัตติ. โอทโน เป็นกรรมโดยนัยก่อน, แต่เป็นประธานของกิริยาศัพท์ …
เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค โดยโฟกัสที่อาขยาตและกิตก์ โดยเน้นการอธิบายการใช้คำว่า 'โอทโน ปจิยเต' ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการทำงานของพ่อครัวที่มีส่วนในการหุงข้าว โดยใช้กฎของไวยากรณ์บา
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 236
24
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 236
…ณ์ดังนี้: อิธ ภิกฺขเว ภิกขุ สีลวา โหติ----ปุน จ ปร ภิกฺขเว ภิกขุ กลยาณมิตฺโต โหติ ฯเปฯ สัมปิณฑนะนี้ แปลก จาก วากยสมุจจยะ ด้วยมีกัตตาต่างจากกัตตาในความท่อนต้น
ในบทนี้พูดถึงวากยสัมพันธ์ของบาลีที่มีวิภัตติเสมอกัน โดยเฉพาะในกรณี ปทสมุจจโย ที่ใช้ นิบาติ เช่น จ เพื่อเป็นพื้นฐานในการสร้างความหมาย นอกจากนี้ยังได้ยกตัวอย่างการใช้สำนวน และอุทาหรณ์เพื่อให้ง่ายต่อการเ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
25
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
… ลุตเต, กวจิ ทีฆ์ ปปโปติ (นี้ความท่อนต้น) ปุพฺโพ จ สโร, ปรโลเป กเต, กวจิ ทีฆ์ ปปโปติ, อนุกกัฑฒนะนี้ แปลก จากสัมปิณฑนะ ด้วยมีกิริยาอย่างเดียวกันกับความท่อนต้น วิกัปปัตถนิบาต ๔. การแยกพากย์ก็ดี บทก็ดี ที่รว…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุกกัฑฒนัตถนิบาต ซึ่งเกี่ยวข้องกับการยกความหมายจากท่อนต้นมาพูดในท่อนหลัง โดยมีตัวอย่างและวิธีการใช้งานที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังอธิบายวิกัปปัตถนิบาต ที่เป็นการแยกพากย์หรือบทในภาษาบาลีโด
การบรรเทาอุตุปริสสยะในเสนาสนะ
73
การบรรเทาอุตุปริสสยะในเสนาสนะ
…นประโยชน์ประจำ เช่นเดียวกับคำที่กล่าวไว้ในตอนเสพจีวรว่า "การปกปิดอวัยวะที่ยัง อุตุปริสสย นั้น เราเคยแปลกันว่า "อันตรายเกิดแต่ฤดู" แต่ตามนัยที่ท่านแก้นี้ ดูที จะต้องแปลว่า "อันตรายคือฤดู" บท ปฏิสลานารามตถ์…
บทความนี้วิเคราะห์ความหมายและความสำคัญของคำว่า 'เสนาสนะ' ซึ่งรวมถึงที่นอนและที่นั่งของภิกษุ ในการบรรเทาอุตุปริสสยะซึ่งหมายถึงฤดูที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายและจิตใจ กล่าวถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบรรเท
บทวิเคราะห์ปังสุกุลและปิณฑปาติกะในวิสุทธิมรรค
127
บทวิเคราะห์ปังสุกุลและปิณฑปาติกะในวิสุทธิมรรค
…ค์แห่งภิกษุ * มหาฎีกาว่า ปัสกูลธารณ์ เป็น ปัสกูล ไปนั้น เพราะลบบทหลัง (คือ ธารณ์) และ คำว่า ปัสุกูล แปลกันว่า "ผ้าดุจฝังฝุ่น" ก็มี
บทความนี้เน้นการอธิบายถึงผ้าบังสุกุลซึ่งมีความหมายว่า 'ผ้าดุจกองฝุ่น' และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับการทรงผ้าของภิกษุในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงคำว่า บิณฑบาต ที่แสดงถึงการแสวงหาก้อนข้าวจากบุคคลต่างๆ
การสมาทานปังสุกุลกังคะ
132
การสมาทานปังสุกุลกังคะ
…ักน้อยเช่นนี้จะเป็นอุชุปฏิปันโน หรือ ?) ๒. ในคำสมาทาน ๒ คำนี้ มีปัญหาอยู่ ๒ ข้อ ก. คำ คหปติทานจีวร์ แปลกอยู่ พบโดยมากมีแต่ คหปติจีวร ในที่นี้ท่านเติม - ทาน - เข้ามาเพื่ออะไร มหาฎีกาท่านแย้มไว้ ดูเหมือนว่า…
บทความนี้เล่าเรื่องการสมาทานปังสุกุลกังคะ โดยเริ่มจากการกล่าวถึงความมักน้อยของพระเถระสองพี่น้อง และการสมาทานในลักษณะต่างๆ เช่น คหปติทานจีวร การให้ความหมายว่าเป็นจีวรของคฤหบดีถวาย โดยมีการพัฒนาความเข้า
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ความสำคัญของกัลยาณมิตร
90
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ความสำคัญของกัลยาณมิตร
…ันธ์นี้ไว้ว่า * เรื่องนี้ท่านเล่าลัดไป ราวกะเรื่องนึกพูดในใจ รู้เรื่องแต่ตัวผู้เดียวก็แล้วกัน ถ้าจะ แปลกันเท่าตัวก็รู้สึกกว่า คนอ่านจะกลืนยากเต็มที่ จึงต้องเติมความกันเป็นบรรทัด ๆ ถ้า เติมผิดความจริงไป ก็…
ในบทความนี้เสนอเรื่องความสำคัญของการมีศาสนิกที่ดีในวิหารเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติธรรม โดยกล่าวถึงโทษของวิหารที่ไม่มีการหากัลยาณมิตร รวมถึงการวิเคราะห์บทสนทนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างพระเถร
ความเข้าใจบาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์
35
ความเข้าใจบาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์
… ภควนฺตา, ภควนฺเต ใช้เป็นพหุวจนะทั้งนั้น อรหนุต (พระอรหันต์ ) เป็นทวิลิงค์ ในลิงค์แจกเหมือน ภควนฺตุ แปลกแต่ ป. เอก. เป็น อรหา, อรห์ เท่านั้น. อิตถีลิงค์
เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้บาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์ โดยอธิบายถึงการใช้คำต่างๆ เช่น นุต, คุณวนฺตานิ, และการแปลงคำในบริบทต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการยกตัวอย่างการใช้ศัพท์และแนวทางในการแบ่งประเภทคำในบาลีไวยา
อธิบายบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์
42
อธิบายบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์
…นี้แจกเหมือน ปิตุ ๑. ภาตุ พี่ชาย, น้องชาย ๒. ชามาตุ ลูกเขย วิธีเปลี่ยนวิภัตติและการันต์เหมือน สตฺถุ แปลกแต่ อาเทส เป็น อร แทน อาร ในวิภัตติทั้งปวง อาลปนะนั้น เมื่อว่าตามแบบ เป็นอย่างนี้ แต่คำพูดและวิธีเขี…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาและอธิบายไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์ในภาษาบาลี โดยระบุการแจกจ่ายคำศัพท์ เช่น ปิตุ ที่มีความหมายแตกต่างกัน รวมถึงการเปลี่ยนวิภัตติและการันต์เช่นเดียวกับศัพท์อื่น พร้อมกับตัวอย่างกา
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
46
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
…ค์ แจกอย่างนี้ :- เอก. ป. มน ท. มน เหมือน อ การันต์ในนปุสกลิงค์ ต. มนสา จ. มนโส ปญฺ. มนสา ๕ วิภัตติ แปลกจาก อ การันต์ ใน ฉ. มนโส ส. มมส นปุสกลิงค์ มนศัพท์บางคราวไม่ได้แจกวิภัตติตามแบบมโนคณะก็มี ดังเช่น ใน…
บทที่ 45 ของการศึกษาบาลีไวยากรณ์จะพิจารณาถึงศัพท์ที่เป็นนปุสกลิงค์ โดยอธิบายว่าในการแจกวิภัตติของคำว่า 'มน' นั้น มีหลายรูปแบบ เช่น เอก, ท., ต. และจ. ซึ่งแสดงให้เห็นรูปแบบต่าง ๆ ในการจัดข้อความ วิธีการ
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
49
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 48 กมุม ศัพท์นี้ แจกเหมือน กุล นสกลิงค์ทีเดียวก็ได้ แต่ในที่นี้ แปลกอยู่แต่ นา, ส, สมา, ส, สฺมึ เท่านั้น, กมุม ศัพท์นี้โดยกำเนิด เป็นนปุ๊สกลิงค์แท้. โค (โค) สามัญ ไม่นิ…
บทความนี้จะพูดถึงการศึกษาแบบละเอียดเกี่ยวกับนามและอัพยยศัพท์ในภาษาบาลี เพื่อให้นักเรียนและผู้สนใจสามารถเข้าใจการเปลี่ยนรูปคำและการใช้นามได้อย่างถูกต้อง โดยเน้นที่การแจกนามต่าง ๆ วิเคราะห์ความหมายและวิ
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
51
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ุโน ส. อทฺธาเน เท่านั้น (เหมือน กมุม โดยมาก) ๔. มฆว เป็นปุ๊ลิงค์ (แจกตามแบบ อ การันตุในลิงค์ ปุริส) แปลกแต่ ป. เอก. เป็น มฆวา เท่านั้น ๕. ยุว เป็นทวิลิงค์ (ปุ๊. อิต.) ในปุลิงค์ใช้มาแต่ ป. เอก ยุวา ในอิตถี…
เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายแนวคิดบาลีเกี่ยวกับนามและอัพยยศัพท์ แสดงให้เห็นความแตกต่างระหว่างคำในเพศและประเภท โดยมีตัวอย่างการใช้คำเฉพาะในวิภัตติที่แตกต่างกัน ตัวอย่าง เช่น ฐานะของคำว่า 'ปุม', 'สา', 'อทฺ
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
60
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
…ี่เป็นปกติสังขยา แจกตามแบบของตน ๆ ที่เป็นสัพพนามเป็นได้ทั้ง ๒ วจนะ และทั้ง ๓ ลิงค์แจกตามแบบ ย ศัพท์ แปลกจาก ย ศัพท์เฉพาะในอิตถีลิงค์ เอก จ. ฉ. เป็น เอกิสสา, ส. เป็น เอกสส์ เท่านั้น ที่เป็นพหุวจนะให้แปล ว่…
เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับการใช้ศัพท์สังขยาในภาษาบาลี รวมไปถึงการแจกและวิธีเปลี่ยนวิภัตติ โดยเน้นที่ศัพท์เอกและศัพท์ทวิ เปรียบเทียบการใช้คำในรูปแบบต่างๆ ตามมาตรฐานของบาลีไวยากรณ์ผู้ศึกษาจะได้เรียนรู้กา
วิสุทธิมรรคแปล: การศึกษาโครงสร้างกระดูกในร่างกาย
58
วิสุทธิมรรคแปล: การศึกษาโครงสร้างกระดูกในร่างกาย
…ี่เขาเย็บตรึงเอาไว้ (ไม่ให้มันแตกแยะออกจากกัน ?) โดยทิศ กระดูกเกิดในทิศทั้ง ๒ โดยโอกาส (ว่า) โดยไม่ แปลกกัน มันตั้งอยู่ทั่วร่างกาย แต่ (ว่า) โดยแปลกกัน ในกระดูก ทั้งหลายนั้น กระดูกศีรษะตั้งอยู่บนกระดูกคอ …
ข้อความในตอนนี้กล่าวถึงสถาปัตยกรรมของกระดูกในร่างกายมนุษย์ โดยเริ่มจากกระดูกข้อโคนนิ้วมือ ไปจนถึงกระดูกศีรษะ รวมถึงการจัดเรียงและลักษณะเฉพาะของกระดูกแต่ละชิ้นในโครงสร้าง ซึ่งมีการเปรียบเทียบลักษณะสัณฐ
อานิสงส์ของการหลับและตื่นที่มีเมตตา
196
อานิสงส์ของการหลับและตื่นที่มีเมตตา
…ูเป็นทุกข์อย่างใด ท่านผู้ได้เมตตา- เจโตวิมุติหาตื่นอย่างนั้นไม่ ย่อมตื่นสบาย คือ ไม่มีการ (อาการผิด แปลก) ดุจดอกปทุมแย้มอยู่ฉะนั้น ข้อว่า ไม่ฝันร้าย อธิบายว่า ท่านผู้ได้เมตตาเจโตวิมุตินั้น แม้นฝันเห็น ก็ฝ…
เนื้อหาอธิบายถึงอานิสงส์ของการหลับและตื่นที่มาจากการมีเมตตาเจโตวิมุติ โดยยกตัวอย่างให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างคนที่มีเมตตากับคนที่ไม่มีเมตตาในเรื่องการหลับและการตื่น ทั้งยังอธิบายถึงผลกระทบของความฝัน
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
250
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…นาแม้ในอากิญจัญญายตนะนี้ บัณฑิตก็พึงทราบ ตามนัยที่กล่าวแล้ว (ในอากาสานัญจายตนะ) เถิด แต่นี่เป็นความ แปลกกัน คือ เมื่ออัปปนาจิตนั้นเกิดขึ้นแล้ว (โยคาวจร) ภิกษุนั้น เห็นความรู้สึกที่เป็นไปอยู่ในอากาศด้วยนัย…
เนื้อหานี้กล่าวถึงนัยที่สำคัญของอัปปนาในบริบทของอากิญจัญญายตนะ โดยอธิบายว่าการเกิดขึ้นของอัปปนาจิตนั้นทำให้บัณฑิตเห็นความรู้สึกในอากาศ อย่างไรก็ดี เมื่อมนสิการว่า “ไม่มี” ความรู้สึกนั้นก็หายไป ทำให้เห
วิสุทธิมรรค: การนิรมิตกายใหม่
170
วิสุทธิมรรค: การนิรมิตกายใหม่
…นี้ * กรณีฑาย มหาฎีกาแก้ไว้ว่า เปฬาย แปลว่า จากหีบ แล้วก็บอกไว้อีกว่า "นิม โมกโตติ จ วทนฺติ - อนึ่ง แปลกันว่า "คราบ" ก็มี" ในที่นี้เห็นว่าแปลว่า "คราบ" สนิทกว่า.
บทความนี้กล่าวถึงการนิรมิตกายอื่นในวิสุทธิมรรค โดยมีการแสดงความเปรียบเทียบระหว่างหญ้าปล้องและไส้ เพื่อสร้างความเข้าใจในธรรมวินัย มโนมยาอิทฺธิ แสดงถึงการมีรูปร่างที่คล้ายคลึงกัน เหมือนกันกับรูปมโนมัยขอ