การพัฒนาจิตใจตามหลักธรรม : หน้า 56/63

สุขภาพ ไม่เห็นโทษในชีวิต ไม่มีปัญหาเป็นเครื่องสลัดออก ยังคงดีต่อการเรียนว่ายในห้วงทุกข์ ยอดคนกว่าใครในบรรดาผู้จำพวกนั้น คือ คนในจำพวกที่ ๑๐ เป็นบุคคลที่แสงหา ทรัพย์ ทำมาหากินโดยวิธีชอบธรรม เมื่อใช้ทรัพย์ที่หามาได้กันไปเลี้ยงดูตนให้เป็นสุข อิ่มนำแบ่งปันสงเคราะห์ ทำบุญ และเป็นผู้มีความจริงใจในดวงใจ ไม่หมกมุ่น ไม่จดจ่อ เห็นโทษในเวล่ด่ายตายเกิด มีปัญญาเป็นเครื่องสลัดออก ตัวอย่างของบุคคลผู้อื่นเป็นยอดคนเหล่านี้ในสมัยพุทธกาล ได้แก่ อนาถบิณฑิกเศรษฐี มหาบริสิกาวิสาขา เป็นต้น แต่ท่านดำเนินชีวิตของผู้อื่นอย่างเป็นสุขและปฏิบัติธรรมจนบรรลุเป็นพระโสดาบัน ชีวิตมีจดหมายปลายทางมุ่งจะพระนิพพานเป็นแน่แน่นอน ว่าเป็นบุคคลเช่นไรจึงจะฝึกขัดเกลาในจิตใจให้ความเจริญ มีปัญญาดังบุคคลจำพวกที่ ๑๐ นี้ได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแสดงพื้นฐานในการพัฒนาของอดีตสัจจะของเราว่าตามลำดับ คือ ทาน ศีล และภาวนา ด้านพระภิกษุสงฆ์ผู้ออกบวชแล้วมีลำดับการฝึกตนตามไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญา บุคคลที่จะมีปัญญาได้คือผู้อายุมีวามมากโดยเสมอ ดังมีพุทธพจน์กล่าวถึงอุปาทานของใจให้สาธารณะสามารถจะมองเห็นได้กระจ่างถึงประโยชน์นาทนั่ตรงกันข้ามกับใจที่มุ่ง ไม่อาจจมองเห็นอะไรได้ตามความเป็นจริง การเจริญสมาธิว่างจึงเป็นทักษะขั้นตอนของบุคคลสำคัญของคุณลักษณะและบรณะพิจ ถ้าใครไม่ได้ฝึกตามขั้นบานอย่างจริงใจในชีวิต การแก้ไขชีวิตตนเองให้เจริญก้าวหน้า ก็จะไม่บรรลุ สิ่งที่ควรทาง เมื่อไฉ่พองใจจะไม่มีโอกาสสุ่มและเข้าใจว่าใครนี้เป็นทุกข์ จะไม่รู้และตะหนักถึงจุดประสงค์เทวจริง ชีวิตนี้เราจะมามีเป้าหมายจะต้องออกจากทุกๆ ไปให้อย่างสิ้นเชิง จะไม่รู้ว่าเรากำลังอยู่ในโลกที่เป็นเสมือนคุณขนาดใหญ่ที่คุมบังทางชีวิตเอาไว้ ไมอาจจอดพ้นคุณนี้ได้ด้วยวิธีอื่นใด ทางรอดทางเดียวที่จะออกไปจากโลกหรือคุณได้ ก็ด้วยธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยดำเนินชีวิตตามแนวทางจริยธรรมองค์ ๘ เท่านั้น การดำเนินชีวิตตามอธิรรมมรรคองค์ ๘ ประการ ได้แก่ มีสัมมาทิฐิ ความเห็นถูกเรื่องโลกและชีวิต สมาธิสุขับนะ ความดำรงอยู่ว่าจะดำเนินชีวิตอย่างไร สัมมาวาจา การพูดจากในทางที่ชอบธรรม สมามกัมมะ การกระทำที่ชอบธรรม สมาอาชีวะ การประกอบอาชีพโดยชอบธรรม สัมมาวายามะ ความพยายามในทางที่ชอบ สัมมาสติ ความระลึกตัวได้ถูก และ สัมมาสามิ terapia การมีจิตตั้งมั่นชอบ หรือจะลองมาเป็น ๓ ประการได้แก่ ศีล สมาธิ ปัญญา ในรอบของศีลได้แก่ สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสามิในรอบของปัญญาได้แก่ สัมมาทิฐิ และสัมมาสมาธิ ในรอบของปัญญาได้แก่ สัมมาทิฐิ และสัมมาสมาธิ และสัมมาสามัธิมนต์เป็นเครื่องหล่อเลี้ยงชีวิต หมดจิตหมดอาย้ายต้องจบชีวิตฉะนั้นลงไปและเกิดใหม่ในทางอพีติสมบัติตามแต่กล่าวมาทั้งนี้ส่งผลให้ไปเกิดในศุคติภูมิในโลกสวรรค์ หรือโลกมนุษย์ ถ้าบาบมากก็ส่งผลไปสุดจุด อาจจะเป็นสัตว์เดรัจฉาน เปรต อสูร สัตว์ร้าย ดั่งนี้เมื่อชีวิตของต้อง