หน้าหนังสือทั้งหมด

บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
7
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…้ ] มิใช่ม้า. น อริโย = อนริโย [อย ชโน ชนนี้ มิใช่พระอริยเจ้า." เป็นต้น เรียกว่า อุภัยตัปปุริสะบ้าง กัมมธารยะมี น เป็นบทหน้าบ้าง, ในสมาสนี้ ถ้าพยัญชนะ อยู่หลัง น. เอา น เป็น อ เหมือน อพฺราหฺมโณ เป็นต้น. …
…หาในหน้าที่ 113 ของหนังสือกล่าวถึงหลักไวยกรณ์ภาษาบาลี เช่น อุภัยตัปปุริส และการศึกษาเกี่ยวกับสมาสและกัมมธารยะ โดยมีการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างสมาสสองประเภทนี้ พร้อมอธิบายถึงลักษณะของวิภัตติและวจนะที…
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
20
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ต่ชั้นเดียว พหุพพิหิบางอย่าง มี สมาสอื่นเป็นท้อง อุ. อย่างนี้ " ธมฺโม เอว จกฺก ธมฺมจกุก จักรคือธรรม กัม, อว. ปวร์ ธมฺม จาก= ปวรธมฺมจกฺก ธรรมจักรบวร กัม, วิ. ปวตฺตติ ปวรธมมจักก ด ๒ เยน โส ปวตฺตตปปวรธมฺมจก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาบาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาส และตัทธิต โดยกล่าวถึงการวิเคราะห์และแยกอนุบทของสมาสให้ชัดเจนขึ้น เช่น การอธิบายสมาสต่าง ๆ ที่มีความหมายเหมือนกันและการตีความต่าง ๆ ที่เกิดจากสมาส รวมถ
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
22
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…์ คือ กากสูโร คนกล้าเพียงดังกา แม้ถึงท่านจะไม่ได้ยกขึ้น แสดงในคัมภีร์ทั้ง ๒ นั้นว่า เป็นอุปมาบุพพบท กัมมธารยะ ก็มีรูป ความ เหมือนศัพท์ คือ สงฺขปณฺฑร์ ข้าพเจ้าจึงจัดไว้เป็นพวกเดียวกัน ส่วนในฎีกาแห่งสัตถสา…
เนื้อหาพูดถึงการวิเคราะห์ศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะการเปรียบเทียบกากสูโร และสีหสูโร พร้อมอธิบายความเป็นปฐมพหุพพิหิ รวมถึงความแตกต่างของศัพทในบริบทต่าง ๆ ที่อาจจะเป็นปัญหาหรือมีการตีความที่หลากหลายในศาสตร์ขอ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
39
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
… สาธนะ (๑๓๒) ศัพท์ที่ท่านให้สำเร็จมาแต่รูปวิเคราะห์ ชื่อ "สาธนะ สาธนะนั้นแบ่งเป็น ๒ คือ กัตตุสาธนะ, กัมมสาธนะ, ภาวสาธนะ, กรณสาธนะ, สัมปทานสาธนะ, อปาทานสาธนะ, อธิกรณสาธนะ รูปวิเคราะห์แห่งสาธนะจัดเป็น ๓ คื…
…กับบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ในส่วนของสาธนะ ซึ่งเป็นกลุ่มคำที่แบ่งออกได้เป็น ๒ ชนิด ได้แก่ กัตตุสาธนะและกัมมสาธนะ โดยมีการอธิบายถึงรูปแบบของสาธนะและบทบาทของคำในภาษาบาลี ทั้งนี้เพื่อให้มีความเข้าใจที่ชัดเจนเก…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
49
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…ขาศึกษา อีก อย่างหนึ่ง ความศึกษา ชื่อว่าสิกขา, ภิกขุ ธาตุ ในความ ศึกษา, สำเหนียก, วิเคราะห์หน้า เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ, วิเคราะห์หลัง เป็นภาวรูป ภาวสาธนะ วิเนติ เตนา - ติ วินโย [บัณฑิต] ย่อมแนะนำ ด้วยอุบา…
เนื้อหาภายในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์และวจีวิภาค โดยพูดถึงคำต่าง ๆ เช่น 'อันเขาศึกษา', 'ความศึกษา', และ 'สมบัติใดอันเขาฝังไว้' พร้อมอธิบายถึงความหมายและการวิเคราะห์ในบริบทต่าง ๆ ของคำ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
52
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 201 เป็น มุ ด้วยนิคคหิตสนธิ (๓๒), เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ, คจฉนฺติ เอตฺถา - ติ คติ. (ชน ท.] ย่อมไป ในภูมินั่น, เหตุนั้น [ภูมินั่น] ชื่อว่าเป็นท…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในภาคที่ ๒ ของวจีวิภาค โดยกล่าวถึงการใช้ธาตุและกัมมรูปในความหมายต่างๆ รวมถึงการอธิบายถึงเจตนาและธรรมชาติของความคิดและความรู้สึกในบริบทของภาษา พร้อมชี้…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
59
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…ยนี้ มีคติเหมือน อนุต ก็แต่ว่า ถ้าไม่มี ย ปัจจัย ซึ่งลงในกรรม เป็นกัตตุวาจก, ถ้ามี ย ปัจจัยนั้น เป็นกัมมวาจก ย อย่างนี้ :- กัตตุวาจก. กัมมวาจก. กุรุมาโน ทำอยู่ กริยมาโน อันเขาทำอยู่. ภุญฺชมาโน กินอยู่. ภ…
…ละการกล่าว โดยจะมีการแยกประเภทของวาจาตามบริบท รวมถึงลักษณะการใช้ธาตุต่างๆ ในภาษา เช่น กัตตุวาจก และ กัมมวาจก ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจถึงวิธีการสื่อสารและการใช้ภาษาศาสตร์ในบาลี นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงธาตุในค…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
33
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 32 [กัมมฐาน ๒ และกัมมฐานทายกะ] ( กรรมฐานมี ๒ อย่าง คือ สัพพัตถกกัมมฐาน ๑ ปาริหาริย กัมมฐาน ๑ ในกรรมฐาน ๒ อย…
เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมฐาน ๒ อย่าง คือ สัพพัตถกกัมมฐาน และปาริหาริยกรรมฐาน โดยเน้นที่การเจริญเมตตาในหมู่ภิกษุและคนทั่วไป การสร้างสันติสุขระหว่างกันด้ว…
อภิปรายบาลไวยากรณ์ สมาธิและตำติฐ
39
อภิปรายบาลไวยากรณ์ สมาธิและตำติฐ
…ปลสมาทที่เป็นเวสะแนทีหลัง ดงอุ. ต่อไปนนี้ :- 1. ธมโม เอว อจกุ=ธรรมกุ จักคือธรรม เป็น อวาราฒ- บุพพพก กัมมาธრობสมาส 2. ปรัช ธมมจก=ปรรรมกุ=ปรรรมกุ จักคือธรรมบงบรว ตอน นี้ตั้งก่อนแปลก่อนตามลำดับเลข แมสมาทืน …
บทนี้เสนอเรื่องการอภิปรายบาลไวยากรณ์เกี่ยวกับสมาธิ โดยเฉพาะการรวมคำและการใช้ชื่อเฉพาะ ในการเข้าใจธรรมชาติของคำและการแปลตามลำดับ นับตั้งแต่การรวมคำสองบทขึ้นไป โดยต้องมีวิธีการห่อรวมและแปลคำตามลำดับ ในก
การวิเคราะห์ประโยคในสมาคมและตำติชิด
40
การวิเคราะห์ประโยคในสมาคมและตำติชิด
…ธีติปรกุจสะ ๓. มหาปภูทิริยรถ จาน=มหาปภูทิริยรถุณฺฐาน ที่เป็นที่ทำซึ่งมาหาปภูทิริยรี่ เป็น. ว. บุพพ. กัมม. มีฎีกติปรกุจสะ และ ว. บุพพ. กัมม. เป็นท้อง।
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ประโยคในสมาคมและตำติชิด โดยนำเสนอวิธีการวิเคราะห์และแปลประโยคในลำดับที่เหมาะสม เช่น ปราว ธรรมโม-ปราชมโม เป็นต้น โดยใช้แนวทางซ้อนของที่ละสิ่งเพิ่อให้เข้าใจลักษณะของสมาธ้องได้อย
อธิบายลำไองค์ อามาด - หน้าที่ 40
41
อธิบายลำไองค์ อามาด - หน้าที่ 40
ประโยค - อธิบายลำไออกง์ อามาด - หน้าที่ 40 เมปุปดี (มีที่ใช้อื่น), ประกอบด้วย ย ปัจฉัย อิ อาคม (กัม-วาด) คงรูปไม่เปลี่ยนแปลงบ้าง อ. คหิต. ๗. หมวด คน ธาตุ ธาตุหมวดนี้ลง โอ้ ปัจฉัย เมื่อลงแล้ว มีวิธีเป…
ในหน้านี้ได้อธิบายเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของธาตุในหมวดต่างๆ ทั้งการคงรูปไม่เปลี่ยนและการเพิ่มเติม ปัจฉัย เพื่อสร้างคำใหม่ เช่น การทำให้ธาตุเป็นรูปแบบต่างๆ และการใช้แนวทางแยกประเภทธาตุตามลักษณะการใช้ใน
การใช้งานและลำดับของปัจจัยในภาษาไทย
59
การใช้งานและลำดับของปัจจัยในภาษาไทย
…ยากรณ์ อาณาเขต - หน้าที่ 58 เหล่านี้ ท่านจัดลงในธาตุ ๔ หมวด ดังที่ได้อธิบายไว้แล้วหมวด ธาตุข้างต้น กัมมวาจก มีใจอุ่ย ตัว คือ ย และลง อิ อามหนาย ปัจจัยนั้น เพิ่มเข้ามอีกตัวหนึ่ง ซึ่งใช้ปัจจัยด้วย ภวาวาจ…
…เกี่ยวกับการจัดลำดับและการใช้ปัจจัยในภาษาไทย โดยมีการแบ่งแยกประเภทของปัจจัยต่าง ๆ อย่างละเอียด เช่น กัมมวาจก, ภวาวาจก, และ เหตุกัลดูวาจก การเข้าใจวิธีการและลำดับการใช้ปัจจัยเหล่านี้ถือเป็นพื้นฐานสำคัญสำห…
การวิเคราะห์กัมมรูปและกรณาสนะ
18
การวิเคราะห์กัมมรูปและกรณาสนะ
…รณาสนะ เมื่อสำเร็จเป็นสาระแล้วเปล่า "เป็น เครื่อง-" หรือ "เป็นเหตุ-" แต่ในสาระนี้ยังเป็นรูปงั้น คือ กัมมรูป กิริยาต้อง ประกอบให้เป็นกัมมวาจาก ดังตัวอย่างต่อไปนี้ :- พนมบูร ตั้ง พนม ธาตุ แล้วลง ย ปัจจัย ข…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการวิเคราะห์กัมมรูปและกรณาสนะในภาษาบาลี โดยยกตัวอย่างการใช้คำว่า 'พนม' และ 'ปุรณ' นอกจากนี้ยังมีการแสดงถึงวิชฺชนํ แ…
การวิเคราะห์วัตถุและประเภทของกริยา
23
การวิเคราะห์วัตถุและประเภทของกริยา
…ใช้ในอายยาก ในกริยากิดก็มีใช้บ้าง แต่เป็นส่วนหนึ่ง บางคราวก็ใช้นามกิฏน์เอง ก็มี ที่กล่าวนี้เป็นเฉพาะกัมมวิเคราะห์เป็นส่วน ๆ คือว่าเป็นกัมมวิเคราะห์ที่เป็นกฎดูจากและกฎดูจาก จัดเป็น กิตฏรูป 1 รูปวิเคราะห์ท…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ลักษณะวัตถุในภาษาไทย โดยเน้นไปที่การใช้รูปวิเคราะห์และประเภทของสาระน ซึ่งรวมถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับกริยาวิเคราะห์ที่มีอยู่ 3 รูปและวิธีปรุงรูปวิเคราะห์ โดยการแยกประเภ
การวิเคราะห์ธาตุในไวยากรณ์ไทย
77
การวิเคราะห์ธาตุในไวยากรณ์ไทย
…พุทธ-ดี ปฏายูย.(น้ำใด) (เตน อันนา) พึง ดัมเหตุนั้น (น้ำนัน) ถือว่า อันเทพพิงค์ฯ. ๒ นี้เป็นมนุษย์รูป กัมมารณะ ๒. ธาตุสูงตัวแปลที่สูงธาตุ เช่น อ. ว่า ปฏายยู เป็น ปก ธาตุ ในความถึง ลง ต๋ย ปัจจัย แปลง ทุ ที่…
บทความนี้จะพูดถึงการอธิบายธาตุในไวยากรณ์ไทย โดยแบ่งออกเป็นธาตุตัวเดียวและธาตุสูง นอกจากนี้ยังมีการนำเสนอวิธีการแปลงธาตุต่างๆ พร้อมทั้งตัวอย่างที่เข้าใจง่าย ใช้เพื่อการศึกษาและเข้าใจการทำงานของธาตุในภา
ความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนา
34
ความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนา
…ที่ทาตุ ตัวเดียวกันเช่น อุตสุตน มฤจฉาสุข คุุณิต ๓/๔ ถ้าเอา คุุณติ เป็นอิคมม อุตสุตน เป็นสัมปทุฬิ- กัมม เผื่อไปสู่ที่นี้เป็นแห่งมฤจฉา ถ้าเอา คุุณติ เป็นสัมปทุฬิ- กัมม อุตสุตน เป็นอุตตคัม แปลว่า "พึงถ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวคิดและความสัมพันธ์ในพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงกรรมและผลของกรรมในบริบทต่างๆ เช่น สัมปทุฬิภูมิ สุขติ อนัตตา ซึ่งเกี่ยวข้องกับความเข้าใจในพระธรรมและพระศาสนา การศึกษาที่นี่ช่วยในก
อธิบายอากายสัมพันธิ์ เล่ม ๖๖
69
อธิบายอากายสัมพันธิ์ เล่ม ๖๖
…, [สุขุมภภปราสุญโฏ. ๑/๒๓] ตะเกียงตะกายเพื่อ ความแตกแยกแห่งสงั่ย รวมความว่า บท ตอนดูทีวิติวติ ที่เป็นกัมมโดยอ้อม ในฐาน เป็นมุ่งหมาย ใช่นอรรถนี้ เช่น จ. ในข้อว่า รุกฺโณ ปุณฺณา- กิร เปสส โดยความก็คือ ส่งบรร…
บทความนี้เสนอมุมมองที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับอากายสัมพันธิ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องกัมมโดยอ้อม ที่บอกถึงความสำคัญของการส่งสาสน์และบรรณาการไปยังพระราชาและพระศาสดา โดยมีการยกตัวอย่างถึงขั้…
อภิบาลจากสัมพันธิ์ เล่ม ๑
188
อภิบาลจากสัมพันธิ์ เล่ม ๑
…จว่า อายยาตป่า- ปติ อ. อมฤโจ สุท โอทน ปจติ. ค. ภาวจาก เรียกชื่อว่า ภาววาอา อายยาตป่า อ.เตน ฐุนต. ม. กัมมวา จาก เรียกชื่อว่า กรมวาอาอิอิ อายยาตป่า อุ. สุทน โอทนปจติ. ง. เหตุภูมิวามาจาก เรียกชื่อว่า เหตุภู…
…บริบทของอายยาต โดยอธิบายถึงประเภทต่าง ๆ ของอายยาตที่มีอยู่ในข้อความ เช่น กัดดูวา, เหตุถูกตรวจ, ภาว, กัมมวา และ เหตุภูมิ ที่จะช่วยให้ผู้อ่านได้เข้าใจถึงความหมายที่ชัดเจนยิ่งขึ้นในภาษาไทย ยังมีการแสดงตัวอย…
การวิเคราะห์คำศัพท์ในพระบาลี
68
การวิเคราะห์คำศัพท์ในพระบาลี
…งหาศัพท์อื่นมาเป็นประธาน เช่น วิหาโร หรือ ปาสาโก เพื่อ ให้เข้ากับเนื้อความของศัพท์นั้น ๆ [อ.บ.] ก. กัมมารสมาน มีอย่าง ? อะไรบ้าง ? อุทาหรดังว่า ถานจบญ เป็นอย่างไหนได้บ้าง ? อย่างไหนแปลว่ากระไร ? ตั้ง วิ…
…นขณะที่ซึ่งไม่มีตัวประธาน ต้องหาศัพท์อื่นมาช่วย เช่น อุจจมหนโต โดยการวิเคราะห์คำว่า 'ปญฺญาสโล' และ 'กัมมารสมาน' ว่ามีวิธีการใช้และความหมายอย่างไร เช่น 'อวธารนุปพฺพน' ที่แปลว่า 'อัญญ' หรือ 'ญาณ' โดยการร้อ…
การวิเคราะห์ประโยคและประคำถามในพระธรรม
98
การวิเคราะห์ประโยคและประคำถามในพระธรรม
…่างนั้นเป็นสาอะไร ? วิเคราะห์อย่างไร ? ฺถ. สมปุนาสถานี ถ้แปลว่า ข้าวสุกถึงพร้อมแล้วเป็น วิสาสนุบพน กัมมาธยะ วิเคราะห์ว่า สมปุนานิสสถานี = สมปุนสุขสถานี ถ้าแปลเป็นวิสาสนะของ เขตตานิ นาทั้งหลาย มีข้าวกล้า…
บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับการแปลและวิเคราะห์ประโยคในพระธรรม เช่น ถ. สมปุนาสถานี การแปลว่า ข้าวสุกถึงพร้อม และการทำความเข้าใจความหมายโดยละเอียด เช่น ความสำคัญของคำว่า หฤทูฉินโน ที่หมายถึงความขาดแคลนของมือ