หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
216
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 215 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 216 โคตรกุญฺจ สวนเตสุ มานาทีสุ อตฺตตฺตนิยคฺคหณวเสน อภิพยาปนโต มหกรณตุเถน อาสวสทิสตา
…ยวข้องกับอาสวะ ตลอดจนแนวทางในการทำความเข้าใจรวมถึงการนำเสนอข้อเท็จจริงจากหลักอภิธรรมที่มีอยู่ในตำรา การใช้ภาษาในอรรถกถาและข้อความในศาสนา อธิบายความซับซ้อนในการอธิบายความหมายของอาสวะในเชิงปรัชญา วิเคราะห์การ…
อภิธรรมและจิตเวชศาสตร์
224
อภิธรรมและจิตเวชศาสตร์
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 223 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 224 วัตถุโต ธมฺมวเสน เหตุธมฺมา 2 ฌาน คานิ ปญฺจ โสมนสฺส- โทมนสฺสุเปกฺขานํ เวทนาวเสน
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมและการวิจัยทางจิตวิทยา เช่น การใช้แนวคิดอภิธรรมในการเข้าใจอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ อาทิเช่น โสมนัส โทมนัส และการแบ่งแยกความรู้สึกออกเป…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
264
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 262 นวมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 263 วุตต์ ตถาสมาหิตสสาติ ฯ ตปปฏิภาคนุติ อุคคหนิมิตตสทิส ฯ ตโตเยว หิ ปฏิภาคนิมิตฺตนฺติ
…งการทำฌานและการปฏิบัติอย่างมีระเบียบแบบแผนเพื่อให้ได้ผลทางจิตวิญญาณ มีการวิเคราะห์วิธีการต่างๆ เช่น การใช้การทรงฌานและการสร้างสมาธิ รวมถึงองค์ประกอบในการปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงนิพพาน โดยอ้างอิงถึงวัตถุธมฺมที…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
103
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 103 และถีนมิทธะ บางคราวเกิดขึ้นต่างกัน บางคราวเกิดรวมกัน (เกิดขึ้น พร้อมกัน)ฯ บทว่า เสสา ได้แก่ เจตสิก ๔๑ นอกจากอนิยตเจตสิก ๑๑ ตามที่กล
…งความสัมพันธ์และการจัดการกับธรรมซึ่งมีผัสสะและความว่าด้วยการกำหนดจิตให้เข้าใจอย่างชัดเจนและลึกซึ้ง. การใช้อำนาจของการคำนวณในธรรมและการอธิบายจิตที่อยู่ในระดับต่าง ๆ เช่น ปฐมฌาน เพื่อให้ผู้ศึกษาสามารถจับต้องแ…
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
97
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…จักเลือกบุคคลผู้เป็นบริวาร ลำาดับ ประกอบในกิจการให้เหมาะกัน เป็นอรรถของบุคคลัญญุตา เฉพาะวิการนี้ อันการใช้บุคคล สมควรจะเลือกให้เหมาะไม่เช่นนั้น กิจย่อมไม่สำเร็จ มีอุทาหรณ์ ในเรื่องอัตถุปบัติแห่งเวสสันดรชาดก…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระคุณสมบัติของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงสามารถแก้ไขอุปสรรคในการบริหารราชการ และความรู้ในการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการทำงาน เพื่อส่งเสริมการปฏิบัติที่ดีในกลุ่มบุคคลต
แนวพระราชดำริในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโดยสมเด็จพระญาณสังวร
176
แนวพระราชดำริในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโดยสมเด็จพระญาณสังวร
…ห้คงความสมดุลของปริมาณก๊าซที่ต้องการ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ได้ทรงมองปัญหาอีกประการหนึ่ง คือ การใช้ ประโยชน์จากที่ดินที่ก่อให้เกิดสิ่งแวดล้อมเป็นพิษ ไกลไปในอนาคต ไม่ใช่เพียงเฉพาะหน้าแต่ เป็นการวางแผน…
สมเด็จพระญาณสังวรทรงมองปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างรอบคอบ โดยทรงมีพระราชดำริในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การปลูกป่า และการใช้ที่ดินอย่…
การบริหารราชการในสมัยพระบรมชนกาธิราช
291
การบริหารราชการในสมัยพระบรมชนกาธิราช
… ได้ในบาลีว่า ชิณณ์ ปฏิสงฺขโรนติ บูรณะของเก่าให้ดียิ่งขึ้น อีกประการหนึ่ง ทรงตั้งพระราชหฤทัยประหยัด การใช้จ่ายพระราชทรัพย์แผ่นดินลดน้อยลงจนสุดความสามารถ งบประมาณในการจ่ายพระราชทรัพย์ ให้รายได้สูงกว่ารายจ่าย…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารราชการในสมัยของสมเด็จพระบรมชนกาธิราช โดยเน้นถึงการพัฒนาและบำรุงรักษา ข้าขอบขัณฑสีมา รวมถึงการปรับปรุงกฎหมาย เพื่อป้องกันความผิดและลดรายจ่ายภาครัฐ พร้อมการตั้งระบบการบริหารที่ม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) และประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา
376
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) และประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา
…ด็จพระบรมศาสดามากรุง แลสดับพระธรรมเทศนาสมเด็จสมพระราชประสงค์ กบิลพัสดุ์ให้พระพุทธบิดาได้ทรงทัศนาการ การใช้คนไม่เหมาะเป็นเหตุไม่สำเร็จแห่งกิจฉะนี้ เรื่องสาธก ครั้งอโศกรัชกาล ภิกษุ พระเจ้าอโศกยังไม่แจ้งเหตุ ล…
บทความนี้สำรวจประวัติและเหตุการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และการดำเนินการที่นำไปสู่การเพาะบ่มพระสงฆ์ในศาสนาพุทธ โดยมีการพิจารณาความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในกิจกรรมต่าง ๆ เช่
กัมมธารยสมาสในบาลีไวยกรณ์
2
กัมมธารยสมาสในบาลีไวยกรณ์
ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 108 กัมมธารยสมาส [๔๕] นามศัพท์ ๒ บท มีวิภัตติและวจนะเป็นอย่างเดียวกัน บทหนึ่งเป็นประธาน คือ เป็นนามนาม, บทหนึ่งเป็นวิเสสนะ คือ เป็นคุณนาม หรือเป็น
…องบท ซึ่งสามารถประธานและวิเสสนะ มีกระบวนการย่อคำและการเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างความหมายที่หลากหลาย เช่น การใช้คำว่า 'มห' เพื่อแสดงความหมายของขนาดใหญ่และอื่นๆ การยกตัวอย่างเป็นสิ่งที่ช่วยให้เห็นภาพชัดเจน นอกจากน…
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
19
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 124 ของทหาร [คนรบ] ใด ทหาร นั้น ชื่อว่ามีดาบในมือ အ ๖ ๔ ๕ ฉัตต์ ปาณิมหิ ยสฺส โส จตฺตปาณี ปุริโส ร่ม [มี] ในมือ ๒ ๔ & ๖ ของบุรุษใด บุรุษ นั้น ชื่อว
…มาส และตัทธิต ผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น การเปรียบเทียบคำที่มีความหมายแตกต่างกันในรูปเอกวจนะและพหุวจนะ การใช้คำว่า 'มี' ในบริบทต่าง ๆ เช่น 'มีดาบในมือ' และ 'มีอาวุธในมือ' นอกจากนี้ยังอธิบายการใช้สมาสและวิธีการ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
3
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 152 ๒. ปญฺจมี ป. ตุ อนตฺ. ติ อนต์. ม. หิ. ถ. สส. วโห. Q. มิ. ม. เอ. อามุหเส m. สตฺตมี ป. เอยย. เอยยุ. เอก. เอร์ ม. เอยุยาสิ. เอยขาถ.
ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค เราจะพิจารณาเกี่ยวกับอาขยาตและกิตก์ในภาษาบาลี โดยจะมีการใช้แทนที่ หรือการลบทิ้งในส่วนต่าง ๆ เพื่อให้เข้าใจถึงการใช้คำภาษาบาลีในรูปแบบต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการเป…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
13
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
สิว พุธ : ขี ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 162 เป็นไปในความ เย็บ [สิว + ย = พฺพ + ติ] สำเร็จรูปเป็น สิพฺพติ ย่อมเย็บ. เป็นไปในความ ตรัสรู้ [พุธ + ย = ชุฌ + ติ) สำ
บทความนี้นำเสนอการศึกษาบาลีไวยากรณ์ในหมวดต่าง ๆ เช่น การใช้คำว่า 'สิว', 'พุธ', และ 'ขี' รวมถึงการสร้างคำให้สำเร็จรูป และความหมายของคำต่าง ๆ เช่น การตรัสรู้ การ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
19
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 168 กิริยาศัพท์ที่เป็นภาววาจกนี้ ต้องเป็นประถมบุรุษ เอกวจนะ อย่างเดียว, ส่วนตัวกัตตา จะเป็นพหุวจนะและบุรุษอื่นก็ได้ ไม่ห้าม [เหตุกัตต
เนื้อหาที่เกี่ยวกับกิริยาศัพท์ในบริบทของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะการใช้ภาววาจกและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดความหมายของคำและการสร้างประโยค เช่น การใช้ประธานและก…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
20
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 169 [เหตุกัมมวาจก] กิริยาศัพท์ใด กล่าวสิ่งที่เขาใช้ให้บุคคลทำ คือ แสดงว่าเป็น กิริยาของสิ่งนั้น, กิริยาศัพท์นั้น ชื่อเหตุกัมมาวาจก:
…งาน และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ทำและสิ่งที่ทำ โดยยกตัวอย่างจากบาลี เพื่อแสดงถึงหลักการในวจีวิภาค เช่น การใช้คำว่า 'ปาจาปิยเต' ที่เกี่ยวข้องกับการหุงข้าว โดยการวิเคราะห์จะชี้ให้เห็นบทบาทของผู้ใช้และผลที่เกิดจา…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
22
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 171 ในกัมมวาจก ลง ย ปัจจัย กับทั้ง อิ อาคม หน้า ย ด้วย อุ. คงน :- ปจิเต สิริยเต เป็นต้น. ในภาววาจก ลง ย ปัจจัย อุ. ภูยเต เป็นต้น ในเ
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ พูดถึงการใช้ปัจจัยต่าง ๆ ในการประสมคำในภาษาบาลี ซึ่งรวมถึงการนำเสนอการจัดประเภทของระดับคำ ว่าด้วย การใช้ ย ปัจจั…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 176
27
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 176
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 176 ๓. ลบ หิ - ปญฺจมี เสียบ้างก็ได้ แต่เมื่อลบ อย่าทีฆะ อ เป็น อา ในหมวดธาตุทั้งปวง ๔. ลบ ยุย ที่สุดแห่ง เอย สตฺตมี คงไว้แต่ เอ บ้าง
บทที่ 176 ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค เน้นการลบและการใช้งานของคำในหมวดธาตุ เช่น การลบ หิ-ปญฺจมี และการใช้งาน อีในคำอื่นๆ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายความสำคัญของ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
28
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177 เป็นพยัญชนะที่สุดวรรค ตามวิธีสนธิ Q. สำแดงแล้วในธาตุข้างต้น ๑๕. เอา ย ปัจจัยกับ 2 ที่สุดแห่ง ทิว ธาตุ เป็นต้น เป็น พุพ. ว กับ ธุ
บทนี้จะอธิบายกลไกและวิธีการใช้พยัญชนะตามโครงสร้างที่หลากหลายของภาษาบาลี เช่น การใช้ปัจจัย การลบ และวิธีการทำให้คำมีความหมาย โดยเฉพ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
29
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 178 เอก. พหุ. กียเต. กียนเต. คหิยเต. คหียนเต. กริยเต. กรียนเต. จุริยเต. จุริยนเต. (๑๒๓) คำอธิบายในกัมมาวาจก ๑. ลง อิ- อาคม หน้า ย ปั
เนื้อหาในบทนี้มีการแจกแจงเกี่ยวกับหลักการในกัมมาวาจก เช่น การใช้ ย-ปัจจัย และการซ้อนพยัญชนะในกัมมาวาจก อีกทั้งยังมีการยกตัวอย่างของการแจก ปจ ธาตุ ด้วย ทั้งนี้เพื่อใ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
30
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 179 ๓. สตฺตมี ๖. อชฺชตฺตนี ป. ปาเจยฺย, ปาเจถ. ปาเจยย. อปาเจส. อปาจีสุ. อปาจยิตฺถ. ม. ปาเจยฺยาส, ปาเจ ยาถ อุ, ปาเจยฺยาม, ปาเจยฺยาม, อป
บทเรียนนี้จัดลำดับการศึกษาไวยากรณ์บาลีภาคที่ ๒ เน้นที่การทำความเข้าใจการใช้งานของคำและรูปแบบต่าง ๆ ในภาษาบาลี โดยพิจารณาถึงรูปแบบคำเช่น ปาเจยฺย และ อปาเจส การใช้คำเหล่านี้ในปร…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
41
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 190 ปภสฺสโร แดนสร้านออกแห่งรัศมี กายเทวดาจำพวกหนึ่ง, ปภโว แดนเกิดก่อน มีน้ำตกซึ่งเป็นแดนเกิดของแม่น้ำเป็นต้น, ภีโม แดน กลัว ยักษ์ ชื
…้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งมีความสำคัญในภาษา มคธ และการแต่งหนังสือในภาษาไวยากรณ์ การใช้ศัพท์ต่าง ๆ เช่น ฐาน, อาสน์ และ สยน์ มีความสำคัญในการทำความเข้าใจถ้อยคำให้ชัดเจนและแม่นยำ โดยเฉพาะสำ…