หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมรรค - การบรรลุทุติยฌาน
164
วิสุทธิมรรค - การบรรลุทุติยฌาน
…หน้าที่ 162 เพราะว่าชวนะทั้งหลาย อันเป็นลำดับแต่อาวัชชนะในอาวัชชนวสีนั้น ก็คือชวนะในปัจจเวกขณนันแล [ทุติยฌาน] ก็แลพระโยคาวจรผู้บำเพ็ญวสีในวสี ๕ นี้ ออกจากปฐมฌาน อันคล่องแคล่วแล้ว เห็นโทษในปฐมฌานนั้นว่า สมาบัต…
ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจทุติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการปล่อยวางปฐมฌานและเฝ้าสติเพื่อมุ่งสู่ทุติยฌาน ดังนั้น พระโยคาวจรจะต้องมีค…
การวิเคราะห์สมุปสาทน์และเจตโสในวิสุทธิมรรค
166
การวิเคราะห์สมุปสาทน์และเจตโสในวิสุทธิมรรค
…ทนะ " ( เครื่องยังใจให้ผ่องใส) ก็แลในอรรถวิกัปนี้ ปราชญ์พึงทราบบทสัมพันธ์ดังนี้ว่า สมุปสาทน์ เจตโส (ทุติยฌาน เครื่องยังใจให้ใสผ่อง) ส่วนในอรรถวิกัปก่อน บทว่า เจตโส นั้น พึงประกอบเข้ากับอโกทิภาวศัพท์ ( แก้ เจต…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของสมุปสาทน์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงการที่ศรัทธาและฌานเรียกว่า 'สัมปสาทนะ' อันเนื่องจากความใสผ่องของใจควบคู่ไปกับการวิเคราะห์เจตโสในอรรถวิกัป การแสดงถึงคุณลักษณะและความสำคัญของ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒: ทุติยฌาน
170
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒: ทุติยฌาน
…่างยิ่ง โดยปราศจากความกำเริบแห่งวิตกวิจาร เพราะ เหตุนั้น เพื่อสรรเสริญสมาธินี้จึงตรัสว่า สมาธิชิ แต่ทุติยฌานนี้ เท่านั้น บทว่า ปีติสุข นี่ มีนัยดังกล่าวมาแล้ว บทว่า ทุติย์ คือ ฌานนี้เป็นที่ ๒ เพราะมีลำดับแห่ง…
ทุติยฌาน เป็นฌานที่สองที่มีความสำคัญซึ่งเกิดจากสัมปยุตสมาธิ ในการพิจารณาทุติยฌานนี้ นักปฏิบัติต้องทราบลักษณะ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
184
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…อเสพยิ่งขึ้นไป เจริญทำให้มากขึ้นไปซึ่งนิมิต นั่นแหละ ก็จะบรรลุทุตยฌานและตติยฌานในจตุกนัย และ (หรือ) ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน ในปัญจกนัยตามลำดับ แท้ จริง พระโยคาวจรนั้นจะชื่อว่ามีใจสหรคตกับเมตตาแผ่ไปตลอดทิ…
บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุฌานต่างๆ ในพระโยคาวจรซึ่งสามารถเข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ โดยมุ่งเน้นที่ความไม่มีประมาณและความเมตตาที่เป็นเอกภาพในสั
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
116
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…กล่าวคำนี้ไว้ว่า "ถามว่า ภูมิ ๔ แห่งฤทธิ์เป็น ไฉน ? แก้ว่า ปฐมฌาน เป็นวิเวกชภูมิ (ภูมิเกิดแต่วิเวก) ทุติยฌาน เป็นปีติสุขภูมิ (ภูมิปีติและสุข) ตติยฌาน เป็นอุเบกขาสุขภูมิ (ภูมิ อุเบกขาและสุข) จตุตถฌาน เป็นอทุกข…
พระธรรมเสนาบดีได้กล่าวถึงภูมิ ๔ แห่งฤทธิ์ซึ่งรวมถึงปฐมฌานที่เป็นวิเวกชภูมิ, ทุติยฌานที่เป็นปีติสุขภูมิ, ตติยฌานที่เป็นอุเบกขาสุขภูมิ และจตุตถฌานที่เป็นอทุกขมสุขภูมิ โดยแต่ละภูมิมีความเ…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับรวมงานวิจัย
289
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับรวมงานวิจัย
…หนาเทเดียว220 กล่าวโดยสรุปคือการเดินสมาบัติหรือการเข้สมาบุติ 8 คือการเข้ารูปฌาน 4 อันได้แก่ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และต่อด้วยการเข้าอรูปฌาน ซึ่งก็คือ อากาสานัญจายตนมนาน วิญญาณัญญายตนมนาน อากิญจัญญายตนมนาน เ…
บทความนี้สำรวจการเข้าถึงสมาบัติผ่านรูปฌาน 4 และอรูปฌาน ซึ่งรวมถึงการเข้าถึงกายละเอียดและกายทิพย์ โดยอธิบายถึงวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้องและการประจักษ์ถึงพระอรหัตเป็นเป้าหมายสูงสุด ข้อมูลนี้จัดทำขึ้นเพื่อ
ภพภูมิในศาสนาพุทธ
76
ภพภูมิในศาสนาพุทธ
…านรดี และ ปรนิมมิตวสวัตดี 3. รูปภูมิ มี 16 คือ - ปฐมฌานภูมิ 3 ชื่อ ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหมา - ทุติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตาภา อัปปมาณาภา และอาภัสสรา - ตติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา และสุภกิณหา 6…
บทที่ 4 ของเนื้อหานี้กล่าวถึงภพภูมิ อันเป็นสถานที่อาศัยของสรรพสัตว์ที่มีกิเลสและยังไม่เข้าสู่พระนิพพาน โดยภพภูมิแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ กามภพ รูปภพ อรูปภพ และมี 31 ภูมิ ได้แก่ อบายภูมิ มนุสสภูมิ แ
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
191
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
…ยู่ใกล้ " และว่า " สมาบัตินี้นับว่ามีองค์ทราม เพราะความที่วิตกเป็นองค์หยาบ " ดังนี้แล้ว พึงทำในใจถึงทุติยฌาน โดยว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจในปฐมฌานเสีย ทำ โยคะเพื่อบรรลุทุติยฌาน (ต่อไป) ครั้นเมื่อพระโ…
…์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน โดยเน้นความสำคัญของการละทิ้งโสมนัสและการเข้าถึงธรรมที่ละเอียดมากขึ้นในกระบวนการปฏิบัติ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
8
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
…สุ เจว เอกาทสสุ ปฐมชฺฌาน- จิตฺเตสุ จาติ ปญฺจปญฺญาสจิตฺเตสุ อุปฺปชฺชติ ฯ วิจาโร ปน เตสุ เจว เอกาทสสุ ทุติยฌานจิตเตส จาติ ฉสฎฐิจิตเตสุ ฯ อธิโมกโข ปน ทวิปญฺจวิญญาณวิจิกิจฉาสหดตัวชฺชิตจิตฺเตสุ ฯ วิริย์ ปน ปญฺจทวา…
เนื้อหาในหน้าที่ 8 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา นำเสนอการทำงานของจิตในหลายระดับและบทบาทของเจตสิกา ในการประมวลผลและตัดสินใจของจิตทั้งในภาวะปกติและสมาธิ จิตเป็นตัวการสำคัญในการสร้างประสบการณ์และการตัดสินใจ
วิธีเข้านิพพานและสมาบัติ
35
วิธีเข้านิพพานและสมาบัติ
…ระโสดาเป็น ปฐมฌาน (แบบเดียวกับที่เคยทำมาแล้วในการทำฌาน) ธรรม ที่ทําให้เป็นธรรมกายของพระสกิทาคามีเป็นทุติยฌาน ธรรมที่ ทำให้เป็นธรรมกายของพระอนาคามีเป็นตติยฌาน ธรรมที่ ทําให้เป็นธรรมกายของพระอรหัตต์เป็นจตุตถฌาน…
วิธีเข้านิพพานเป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการทำสมาบัติในระดับต่าง ๆ โดยเริ่มจากการทำฌานตามลำดับเพื่อเข้าถึงธรรมกายของพระที่แตกต่างกัน เช่น พระโสดา, พระสกิทาคามี, พระอนาคามี, และพระอรหัตต์. แ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - การละลายของน้ำ
203
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - การละลายของน้ำ
…ลายไป (สิ้น) น้ำ (นั่น) ลมธารไว้รอบ (คือ ลมแทนฝั่ง) น้ำจับแต่แผ่นดิน” (ขึ้นไป) จนถึง (พรหมโลก) ชั้น ทุติยฌานภูมิ มันยังพรหมโลกทั้ง ๓ » ชั้นในทุติยฌานนั้นให้ละลาย แล้ว (ขึ้นไป) หยุดจด (ใต้) ขั้นสุภิกณหะ” น้ำล้…
…กและปรากฏการณ์ที่เกิดจากอากาศทั้งเบื้องบนและเบื้องล่าง ที่รวมกันจนกลายเป็นความมืดมิด การกล่าวถึงชั้นทุติยฌานสามชั้นเช่น พริตตาภะ อัปปมาณาภะ และอาภัสสร ทำให้เข้าใจการเกิดขึ้นใหม่และความสำคัญของการละลายนี้ต่อสั…
อภิธรรมตถสังคหฎีกา
162
อภิธรรมตถสังคหฎีกา
…ิ ฯ วสุสาน สมพนธี นวสต์ เอกวีส โกฏิโย ตถา สฏฐี จ. วสฺสสต สหสฺสานํ วสวัตตีสุ อายุปปมาณนฺติ สมพนฺโธ ฯ ทุติยฌานภูมิยนฺติ จตุกฺกนยวเสน วุตต์ ฯ ตโต ปร์ ปวตฺติย จวนกาเล จ ตถา รูปเมว ภงฺคจุตัวเสน ปวตฺติตวา นิรุชฌตีต…
บทนี้พูดถึงอภิธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยมุ่งเน้นที่การตีความและความหมายของอภิธรรมตถสังคหฎีกา รวมถึงอายุและการเปลี่ยนแปลงในระบบเวลา สิ่งที่กล่าวถึง ได้แก่ การแบ่งกระบวนการทางธรรมชาติตามอายุต่างๆ กา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: ทุติโย ภาโค
88
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: ทุติโย ภาโค
…ธมฺมาติ ลิงคตฺโถ ๆ วิเสสกาติ ฌานธมมาติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ วิเสเสนตีติ วิเสสกา เย ธมฺมา ปฐมช ฌานิกาทีห์ ทุติยฌานิกาที่นิ วิเสเสนฺติ อิติ ตสฺมา เต ฌานธัมมา วิเสสกา ฯ วิปุพฺโพ สิส วิเสเส สพฺพโต ณวุตวาวี วาติ ณวุ อน…
ในหน้านี้มีการวิเคราะห์เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านของฌานธมฺมาที่มีความสำคัญต่อการพัฒนาจิตใจ การเข้าใจถึงลักษณะและประเภทของฌานนั้นมีผลต่อการทำสมาธิและการปฏิบัติธรรมเพื่อเข้าถึ
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
398
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…า ๑ ตั้งความเพียรเพื่อละองค์ที่หยาบมีวิตกเป็นต้นเสีย เพื่อเกิดองค์ที่ละเอียดมีวิจารเป็นต้น ย่อมบรรลุทุติยฌานเป็นต้นได้ โดยลำดับตามสมควร ฯ ปฏิภาคนิมิต ย่อมมีได้ในกรรมฐาน ๒๒ มีปฐวีกสิณเป็นต้น ด้วยประการดังที่กล…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตกต่างกัน โดยมีการพิจารณาเชิงลึกเพื่อเข้าถึงองค
ธรรมะเพื่อประช
310
ธรรมะเพื่อประช
…ขาบทอะไรๆ เลย ดิฉันสงัด จากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เข้าปฐมฌาน มีวิตก วิจาร ปีติ และสุขเกิดแต่วิเวก เข้าทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตใน ภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร เพราะวิตก
ในบทนี้ นันทมารดาได้เล่าถึงความสงบของจิตในยามที่มีบุตรถูกประหารชีวิตและสามีที่เสียชีวิตแล้วกลับมาในรูปลักษณ์ยักษ์ โดยที่เธอไม่รู้สึกกลัวหรือวิตกกังวลเลย สิ่งที่น่าอัศจรรย์คือเธอสามารถรักษาจิตใจให้มั่น
ประเภทและระดับของสมาธิ
31
ประเภทและระดับของสมาธิ
…นัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เข้าถึงปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ เธอเข้าถึงทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอก 18 DOU บ ท ที่ 2 ประเภท และ ระดั บ ข อ ง สมาธิ
บทนี้กล่าวถึงประเภทและระดับของสมาธิ โดยแบ่งออกเป็นสัมมาสมาธิและมิจฉาสมาธิ สัมมาสมาธิหมายถึงการตั้งใจและการปฏิบัติอย่างถูกต้อง ส่วนมิจฉาสมาธิเป็นการฝึกที่ไม่ก่อให้เกิดผลดี การเข้าใจความทุกข์และการค้นหา
วิสุทธิมรรค ตอน ๒ - อวิตกฺก์ อวิจาร
168
วิสุทธิมรรค ตอน ๒ - อวิตกฺก์ อวิจาร
…ึงทราบอย่างนั้นเถิด [ แก้ อวิตกฺก์ อวิจาร์ ] ปาฐะว่า อวิตกก์ อวิจาร มีอรรถาธิบายว่า ความตรึกไม่มี ในทุติยฌานนั้น หรือว่า แก่ทุติยฌานนั้น เพราะความตรึกนั้นละไป แล้วด้วยภาวนา เหตุนั้นทุติยฌานนั้นจึงชื่อ อวิตักก…
…นี้อธิบายถึงลักษณะของจิตในฌานที่ไม่มีความตรึกตรองหรือวิตกและอวิจาร ตามปาฐะในวิสุทธิมรรค โดยชี้แจงว่าทุติยฌานมีความสงบและไม่มีการวิเคราะห์ ว่าแม้จะมีการกล่าวถึงวิตกวิจารก็เป็นไปตามภาวะของจิตซึ่งเกินจริงความคิด…
หน้า18
136
…ความหมายของคำว่า พรหมภูมิ 5.2 หลักฐานเกี่ยวกับพรหม 5.3 ระดับชั้นของรูปพรหม 5.3.1 ปฐมฌานภูมิ 3 5.3.2 ทุติยฌานภูมิ 3 5.3.3 ตติยฌานภูมิ 3 5.3.4 จตุตถฌานภูมิ 7 126 DOU ป ร โ ล ก วิ ท ย า
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
222
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
…านิกาหรือปัญจกฌานิกา (ด้วยละซิ) และในภาวนามีเวทนานุปัสนาเป็นอาทิ แม้แต่ปฐมฌานก็ไม่มี จะ กล่าวอะไรถึงทุติยฌานเป็นต้นเล่า เพราะเหตุนั้นท่านอย่าได้ถือเอาแต่ เพียงเงา (ของสมาธิ) ตามพยัญชนะแล้วกล่าวตู่พระผู้มีพระภ…
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิจากหลักการของอัปปมัญญาทั้ง 4 ซึ่งรวมถึงการมีวิตกและวิจาร และการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
75
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 75 อนึ่ง (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตก ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิต ประกอบ ด้วยทุติยฌาน ฯ (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตกและวิจาร ถึงการสงเคราะห์ เข้าใจจิต ประกอบด้วยตติยฌาน ฯ (ธรรมเหล่านั้น) เว…
บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบด้วยฌานต่างๆ และธรรมที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงการที่จิตสามารถเข้าสู่ฌานและความแตกต่างกันของธรรมในแต่ละระดับของจิต ได้แก่ ปฐมฌานถึงปัญจมฌาน รวมถึงอาการที่ปราก