ทุติยฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 8

…ิ อุปฺปชฺชติ วิตกก วิจารภาเว" จ เนว อุปฺปชฺชติ ยตฺถ ปน อุปฺปชฺชติ ตตฺถ วิตกวิจารภาเว อปฺปที่นาเอว จ ทุติยฌานุปจาเร วิตกวิจาราติ ตตฺถสฺส สิยา อุปฺปตฺติ ฯ น เตวว ทุติยฌาน ปหินปจฺจยตฺตา ฯ ตถา ตติยฌานุปจาเร ปในสุ…

เนื้อหานี้พูดถึงความเข้าใจในศิลปะการปฏิบัติข้ามกฎแห่งอารมณ์ในฌาน โดยเฉพาะความหลุดพ้นจากทุกข์ เพื่อบรรลุถึงนิพพาน การวิเคราะห์เจตนาของจิตในอริยสัจสี่ และการกำหนดอารมณ์ให้มีประสิทธิภาพสูงสุดในการทำให้เก

…นาน เวทิตพฺพาน ฯ วุตตกเหติ ธมฺมเสนาปตินา อิทธิยา กตมา จิตสุโส ภูมิโย วิเวกชภูมิ ปฐมฌาน์ ปิติสุขภูมิ ทุติยฌาน อุเปกขาสุขภูมิ ตติยฌาน อทุกขมสุขภูมิ จตุตถฌาน อิทธิยา อิมา จิตสุโส ๑. ยุ. วิกุพฺพนามโนมยาอิทธิโยปี …

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของอิทธิวิธนิตเทโสในพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการทำงานของจิตและสถานะของอภิญญาที่มีผลต่อการพัฒนาทางจิตใจ การอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับอิทธิวิธนิตเทโสและประเภทต่าง ๆ ของจิตที่เกี่ยวข้อง

…ต วสฺสติ ฯ ขารุทเป็น ผฏฐา ตุฏฺฐา ปฐวีปพฺพตาทโย วิถียนติ ฯ อุทก สมมุตโต วาเตหิ ธาริยัติ ฯ ปฐวิโต ยาว ทุติยฌานภูมิ อุทก์ คณฺหติ ฯ ตตฺถ ตโยปี พฺรหฺมโลเก วิลียาเปตวา สุภกิณเห อาหาจ ติฏฐิติ ฯ ที่ ยาว อมฤตมปี สังขา…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอภิญญาณิทเทโสและลักษณะเฉพาะของทุติโยภา โดยเน้นที่ความเกี่ยวข้องกับธรรมะ วิเสส ซึ่งในทุกกรณี จะมีการพูดถึงเรื่องวินาสของกปฺปวินาสกมหาเมฆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการเข้าถึงวาระลึกได้ที

…า ปน นาติมนุทา นาติติกฺขา วฏฺฏติฯ ตสฺมา เอส นาติมนุทาย นาฬิกขาย วิปสฺสนาย เต สงฺขาเร วิปสฺสติ ฯ ตโต ทุติยฌาน สมาปชฺชิตวา วุฏฺฐาย ตตฺถ สงฺขาเร ตเถว วิปสฺสติ ฯ ตโต ตติยฌาน ฯเปฯ ตโต วิญญาณญจายตน์ สมาปัชชิตวา วุฏ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมะที่เกี่ยวข้องกับวิสุทธิมคฺค สถานะของสังขารและวิวัฒนาการของวิปัสสนาตามอุดมคติทางพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงการปฏิบัติทั้งสามประเภทของวิปัสสนา ได้แก่ สังขารปริคคุณหณกวิปัสสนา ผลสมาบ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 11 และสมาธิอันข่มนิวรณ์ได้แล้ว ต่อนั้น ทุติยฌาน วิตก วิจาร สงบไป เหลือองค์ ๓ ต่อนั้น ตติยฌาน ปีติคลายไป เหลือองค์ ๒ ต่อนั้น จตุตถฌาน ละสุขเสีย เหลื…

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับสมาธิและฌานในวิสุทธิมรรค โดยบรรยายความหมายของฌาน ๔ รวมถึงทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมกับอธิบายการประกอบสมาธิและการจัดประเภทสมาธิ ทั้งหานภาคิยะ ฐิติภาคิยะ วิเสส…

…นี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามอิทธิบาทที่เป็นอธิบดี (ปัญจกะ ( สมาธิหมวด ๕ )] พึงทราบฌาน ๕ เพราะแบ่ง (ทุติยฌานในจตุกนัย) เป็น ๒ โดยวิธีอย่างนี้ คือ ทุติยฌานที่กล่าวในจตุกนัย (นั่นแลแบ่ง ) เป็น ทุติยฌาน เพราะวิต…

บทความนี้นำเสนอการแบ่งประเภทของสมาธิในวิสุทธิมรรค เช่น ฉันทสมาธิ, วิริยสมาธิ และจิตตสมาธิ พร้อมทั้งอธิบายถึงความเศร้าหมองและความผ่องแผ้วแห่งสมาธิ รวมทั้งแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องในวิภังค์เพื่อให้ผู้สนใ

…นชอบแต่ในความเป็นไปโดยต่อ เนื่องกัน ด้านความต่างกันแห่งวิตกและวิจารนั้นย่อมปรากฏอยู่แล้ว ในปฐมฌานและทุติยฌาน ๑. อีกนัยหนึ่ง วิตกเป็นดังมือที่จับไว้มั่น วิจารเป็นดังมือที่ขัดสี ปริพฺภมณ์ บินวน มหาฎีกาว่า ที่แม…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับวิตกและวิจารในสภาวะแห่งฌาน ตามที่กล่าวในอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสองฌานแรก แสดงให้เห็นถึงบทบาทของวิตกที่ทำหน้าที่เป็นผู้จับอารมณ์ และวิจารที่ทำหน้าที่ตรวจสอบอารม

…หน้าที่ 162 เพราะว่าชวนะทั้งหลาย อันเป็นลำดับแต่อาวัชชนะในอาวัชชนวสีนั้น ก็คือชวนะในปัจจเวกขณนันแล [ทุติยฌาน] ก็แลพระโยคาวจรผู้บำเพ็ญวสีในวสี ๕ นี้ ออกจากปฐมฌาน อันคล่องแคล่วแล้ว เห็นโทษในปฐมฌานนั้นว่า สมาบัต…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจทุติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการปล่อยวางปฐมฌานและเฝ้าสติเพื่อมุ่งสู่ทุติยฌาน ดังนั้น พระโยคาวจรจะต้องมีค…

…้าที่ 163 วิจาร ไม่มีวิตก เพราะวิตกวิจารระงับไป มีแต่ปีติและสุขอันเกิดแต่ สมาธิอยู่ ด้วยประการฉะนี้ ทุติยฌานปฐวีกสิณอันละองค์ ๒ ประกอบ ด้วยองค์ ๗ งาม ๓ ประการ พร้อมไปด้วยลักษณะ ๑๐ ก็เป็นอัน พระโยคาวจรนั้นได้บ…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุทุติยฌานซึ่งมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากปฐมฌาน โดยพิสูจน์ให้เห็นว่าเมื่อวิตกและวิจารระงับไป จะเกิดปีติและสุขจา…

…ทนะ " ( เครื่องยังใจให้ผ่องใส) ก็แลในอรรถวิกัปนี้ ปราชญ์พึงทราบบทสัมพันธ์ดังนี้ว่า สมุปสาทน์ เจตโส (ทุติยฌาน เครื่องยังใจให้ใสผ่อง) ส่วนในอรรถวิกัปก่อน บทว่า เจตโส นั้น พึงประกอบเข้ากับอโกทิภาวศัพท์ ( แก้ เจต…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของสมุปสาทน์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงการที่ศรัทธาและฌานเรียกว่า 'สัมปสาทนะ' อันเนื่องจากความใสผ่องของใจควบคู่ไปกับการวิเคราะห์เจตโสในอรรถวิกัป การแสดงถึงคุณลักษณะและความสำคัญของ

…งชื่อว่า เอโกทิ คำว่า เอโกทิ นี้ เป็นชื่อแห่งสมาธิ ทุติฌานนี้ยังเอโกทินี้ให้มี คือให้เจริญ เหตุนั้น ทุติยฌานนั้นจึงชื่อว่า เอโกทิภาวะ ด้วยประการฉะนี้ อนึ่ง เอโกทินนั้น เพราะเหตุที่เป็น ธรรมสำหรับใจ มิใช่สำหรั…

ในบทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของเอโกทิภาวะในทุติยฌานซึ่งเกี่ยวข้องกับการเจริญสมาธิ เมื่อเทียบกับปฐมฌานซึ่งยังไม่บริสุทธิ์เพียงพอ โดยอธิบายถึงความแตกต่าง…

…วิจาราน รูปสมา ดังนี้ไว้ ก็เพื่อแสดงว่า เพราะองค์หยาบๆ ล่วง ไป ความบรรลุฌานที่ยิ่งกว่าปฐมฌานขึ้นไปมีทุติยฌานเป็นต้น จึง จะมีได้ " ดังนี้ เออ ก็คำ ( วิตกกวิจาราณ์ รูปสมา ) นี้เป็นคำแสดง เหตุแห่งความที่ทุติยฌาน…

บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'วิตกกวิจาราณ์ รูปสมา' ที่แสดงถึงเหตุผลที่ทำให้ทุติยฌานมีความสัมพันธ์กับการระงับวิตกวิจาร การเข้าใจถึงการมีอยู่และการไม่มีของวิตกวิจารในทุติยฌานนั้นมีความล…

…่างยิ่ง โดยปราศจากความกำเริบแห่งวิตกวิจาร เพราะ เหตุนั้น เพื่อสรรเสริญสมาธินี้จึงตรัสว่า สมาธิชิ แต่ทุติยฌานนี้ เท่านั้น บทว่า ปีติสุข นี่ มีนัยดังกล่าวมาแล้ว บทว่า ทุติย์ คือ ฌานนี้เป็นที่ ๒ เพราะมีลำดับแห่ง…

ทุติยฌาน เป็นฌานที่สองที่มีความสำคัญซึ่งเกิดจากสัมปยุตสมาธิ ในการพิจารณาทุติยฌานนี้ นักปฏิบัติต้องทราบลักษณะ…

… สุข เอกัคคตา " ดังนี้ คำที่เหลือมีนัยอันกล่าวใน (ตอบแก้) ปฐมฌานนั้นแล้ว [ตติยฌาน] ก็แลครั้นได้บรรลุทุติยฌานแม้นั้นอย่างนี้แล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแล้วนั้น ออกจากทุติย ฌาน…

ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จะมีความดี แต่ยังมีกระแสวิตกและองค์หยาบ จึงพยายามทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌ…

…ก็ฌานุเบกขานี้โดยความก็คือ ตัตรมัชฌิตตุ เบกขานั่นเอง และตัตรมัชฌัตตุเบกขานั้นก็มีอยู่แม้ในปฐมฌาน และทุติยฌานมิใช่หรือ เพราะเหตุนั้น อุเบกขานี้จึงเป็นข้อที่น่าจะ ตรัสด้วยปาฐะว่า อุเปกฺขโก จ วิหรติ ดังนี้ ไว้ใน…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับความแตกต่างของอุเบกขาในปฐมฌานและทุติยฌาน ว่าทำไมจึงไม่มีการกล่าวถึงอุเบกขาในฌานทั้งสองนั้น รวมถึงการพิจารณาถึงบทบาทของสติและสัมปชัญญะ. การวิ…

…แท้จริง โสมนัส ละได้ ในอุปจารขณะแห่งจตุตถฌานนี่แหละ ทุกข์ โทมนัส และสุข ละได้ ในอุปจารขณะแห่งปฐมฌาน ทุติยฌานและตติยฌาน (ตามลำดับ) การละสุขทุกข์โสมนัสโทมนัส ซึ่งแม้ในจตุตถฌานปาฐะนี้ มิได้ตรัส ไว้ตามลำดับแห่งกา…

ประโยคนี้วิเคราะห์ความหมายและสำคัญของการละสุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส ในจตุตถฌานปาฐะ โดยยกตัวอย่างถึงการที่สิ่งเหล่านี้ละไปในอุปจารขณะที่แตกต่างกัน ซึ่งแสดงถึงความเข้าใจในธรรมะที่ลึกซึ้งซึ่งต้องอาศัยการพั

…ูก ปฏิปักขธรรม ( คือสุข ) กำจัดไปแล้ว อนึ่ง ความเกิดแห่งโทมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไปแล้วในอุปจาร แห่งทุติยฌานอันเป็นนานาวัชชนะเหมือนกัน ก็พึงมีได้ เพราะเหตุที่ โทมนัสสินทรีย์นั้น เมื่อความเหนื่อยกายและความเหนื…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความส

…วๆ เล่าๆ ซึ่งนิมิตนั้นแหละ โดยบริกรรมว่า ปฐวี ปฐวี ดังนี้ เพื่อละองค์หยาบและเพื่อได้องค์ละเอียดอยู่ ทุติยฌานย่อมเกิดขึ้นโดย นัยที่กล่าวมาแล้วนั่นแล วิตกอย่างเดียวเท่านั้นเป็นองค์สำหรับละแห่ง ทุติยฌานนั้น องค์…

…ะการละองค์หยาบในทางจิตใจ จะได้ปรับเข้าสู่ความละเอียดในตติยฌาน โดยการทำความเข้าใจในข้อดีและข้อเสียของทุติยฌานและเรียนรู้การปล่อยวางที่ทำให้เข้าถึงความซับซ้อนนี้ได้ยิ่งขึ้น ผ่านการฝึกฝนสมาธิอย่างต่อเนื่อง

…คแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 191 ตามนัยที่กล่าวมานี้ ฌานซึ่งเป็นทุติยะในจตุกนัยแตกออกเป็น ( ๒ ) มาเป็นทุติยฌานและตติยฌานในปัญจกนัย ส่วนฌานที่เป็นตติยฌานและจตุตถะ ฌานในจตุกนัยนั้น มาเป็นจตุตถะฌานและปัญจมฌาน ( ใน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ฌานในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายถึงการแตกตัวของฌานในรูปแบบต่างๆ เช่น ทุติยฌานและตติยฌานในปัญจกนัย รวมถึงปฐมฌานที่ประกอบเป็นจิตสำนึกที่สำคัญในทางพุทธศาสนา พร้อมการนำเสนอปริเฉทที่…

…ว่ายัง หยาบ ในชั้นตัวปฐมฌานจึงละเอียด ในชั้นปฐมฌานและชั้นอุปจาร แห่งทุติฌานก็นับว่ายังหยาบ ในชั้นตัวทุติยฌานจึงละเอียด ในชั้น ทุติยฌานและอุปจารแห่งตติยฌานก็นับว่ายังหยาบ ในชั้นตัวตติยฌาน จึงละเอียด ในชั้นตติย…

บทนี้อภิปรายเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างกายสังขารหยาบและละเอียดในบริบทของพระกรรมฐาน และชั้นต่าง ๆ ของฌาน ตั้งแต่ชั้นอุปจารปฐมฌานไปยังชั้นจตุตถฌาน ซึ่งแสดงถึงความละเอียดที่เพิ่มขึ้นเมื่อจิตสงบและระงับจา