อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
…ดยปฐวีคอยทรงไว้ อาโปคอยเชื่อมประสาน เตโชคอยอบให้อบอุ่น และวาโยคอยพัด
1 พันเอก ปิ่น มุทุกันต์, แนวสอนธรรมะตามหลักสูตรนักธรรมตรี, กรุงเทพฯ : คลังวิทยา, 2514 หน้า 45.
118 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล