การศึกษาเกี่ยวกับทวารในอภิธัมมัตถสังคหะ
…
แต่ในมโนทวารมีจิต ๖๗ ด้วยอำนาจแห่งมโนทวาราวัชชนจิต ชวนจิต
๕๕ และตทาลัมพนจิต ฯ จิต ๑๕ ด้วยสามารถแห่งปฏิสนธิจิต ภวังค์
และจุติ ชื่อว่าทวารวินิมุตจิต (จิตพ้นจากทวาร)ฯ บรรดาจิตเหล่านั้น
จิต ๓๖ คือ ทวิปัญจวิญญาณ แล…
บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน