หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน
207
การศึกษาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน
…กโต กตฺวา เอต รูปนติ ปสฺสติ ฯ ตสฺเสว ปริคคหิตรูปสฺส ทวารวเสน อรูปธมฺมา ปากฎา โหนติ ฯ เสยฺยถีท ฯ เทว ปัญจวิญญาณานิ ติสโส มโนธาตุโย อฏฺฐสฏฐี มโนวิญญาณธาตุโยติ เอกาสติ โลกิย จิตตานี ฯ อวิเสเสน จ เตหิ จิตฺเตหิ สหชา…
เนื้อหาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน โดยอธิบายลักษณะและประเภทต่าง ๆ ของสมุฎฐาน เช่น อุตุสมุฎฐาน และให้รายละเอียดเกี่ยวกับองค์ประกอบของจิตตสมุฎฐาน รวมถึงการตีความเกี่ยวกับการมีอยู่ของธรรมชาติและผัสสะใ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
209
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ที่ 209 ทิฏฐิวิสุทฺธินิทฺเทโส จกฺขุ ปน นิสสาย รูป์ อารภ ปวตฺติ จิตต์ จกฺขุวิญญาณธาตุ นามาติ เอว เทว ปัญจวิญญาณานิ ปญฺจ วิญญาณธ ธาตุโย โหนฺติ ฯ ตีณ มโนธาตุจิตฺตานิ เอกา มโนธาตุ ฯ อฏฐสฏฐี มโนวิญญาณ ธาตุจิตฺตานิ ม…
เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงธาตุวิญญาณและการรับรู้ตามแนวทางของพุทธศาสนา ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ รวมถึงการจัดแบ่งธาตุต่างๆ ที่มีผลต่อจิตใจ และวิธีการทำความเ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - หน้าที่ 119-120
120
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - หน้าที่ 119-120
…ภวงคฏฐาน ฯ ภวงค ปญฺจวิญญาณานิ ภวงคชวนานญฺจ อนุตรา อาวชุชนฏฺฐานํ ฯ ปญฺจทวาราวชฺชนสมฺปฏิจฉนนาน อนุตรา ปัญจวิญญาณฏฐาน ฯ ปญฺจวิญญาณสนตีรณานมนตรา สมปฏิจฉนุนภูฐาน ฯ สมฺปฏิจ ฉนฺนโวฏฺฐพฺพนานมนตรา สนตีรณฏฐาน ฯ สนตีรณชวน…
เนื้อหานี้ครอบคลุมเรื่องอภิธมฺมตฺถ การจัดประเภทความรู้ในอภิธรรม รวมถึงการอธิบายสถานะการเกิด การจัดจำแนกวิญญาณและภาวะต่างๆ ตามหลักอภิธรรม สะท้อนถึงการเข้าใจในกระบวนการเกิดและดับ รวมถึงการระบุลักษณะและป
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
413
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
…า หน้า 413 เอตถาติ นิทธารณ์ ฯ ปญฺจวิญญาณ์ ทุติ...นิ ชาติ ปททวย อภิโรหนฺตีติ ปเท กตฺตา ฯ อวิตกกมปีติ ปัญจวิญญาณนติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ วตฺถา....เลน เหฏฐิ...เลนาติ ปททวย อภิโรหนฺตีติ ปเท กรณ์ เหตุ วา ฯ ทุติย....พเลนา…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และอธิบายเนื้อหาของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ในปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา ซึ่งเน้นการทำความเข้าใจในแนวคิดสำคัญต่าง ๆ รวมถึงการแยกแยะธรรมะและการวิจารณ์จิตใจของมนุษย์ มีการพูดถึงวิ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 308
309
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 308
…วาเร อปปวตฺตนโต เอกจิตตาฬิส จิตตานี ปวตฺตนฺติ ฯ ปญฺจทวาเร อาเวนิกานิ ปัจเจกานิ ปัญจทวาราเวณิกา ฯ ทวิปัญจวิญญาณานิ จ มโนธาตุตตย์ จ ทวิปญฺจวิญญาณ มโนธาตุตตย์ ทวีปญจ...ตฺตยสุส วโส ทวิปญจ...วโส ฯ อภิ.๑๔๒
บทนี้พูดถึงแนวคิดและแนวทางในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับมโนทวาริกจิตและการทำงานต่างๆ ของมัน ผ่านการอธิบายความสำคัญของอารมณ์และการตอบสนองในทางจิตใจ นอกจาก
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ตติโย ภาโค
35
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ตติโย ภาโค
…ติ เหตุ ปกจิตโต ๆ รูปาทิก โคจ...นาม ฯ กสมา ฯ ปญจ...วโต ฯ ปญฺจ จ ตานิ วิญญาณานิ จาติ ปญฺจวิญญาณานิ ฯ ปัญจวิญญาณาน วิสโย ปญจ...สโย ฯ ปญฺจวิญญาณวิสัยสุส ภาโว ปญฺจ...ภาโว ฯ ปญฺจ...วโตติ โคจรรูป์ นามาติ เหตุ ฯ เอต์ …
เนื้อหาในหน้าที่ 35 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา อธิบายเกี่ยวกับการใช้คำและความหมายต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับการศึกษาอภิธรรม เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจปรัชญาและหลักการต่าง ๆ ได้ดียิ่งขึ้น การอธิบายใช้ตัวอย่า
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
221
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…น้า 221 อาจริเยน วุตต์ ฯ อาจริเยน ปน กิมตถ์ มนสิกสฺวา ปญฺจ- วิญญาณสูติอาทิ วุตฺตนฺติ ปุจน์ สนธายาห์ ปัญจวิญญาณานนติอาทิ ฯ ปญฺจวิ...ภาเวน ภควตา น อุทธฏาน ฯ หิ สจจ์ วิตกกปัจฉิม ฌานงค์ ภควตา วุตติ ฯ ทวิปญ...วเสน น…
เนื้อหาในหน้าที่ 221 จะกล่าวถึงหลักการและเทคนิคในการเข้าใจอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยอธิบายถึงการใช้ปัญญาในการวิเคราะห์จิตและการจัดการกับอารมณ์ เช่น อุเบกขาเหมือนในการจัดการทุกข์และสุข พร้อมทั้งการเข้าถึ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 222
222
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้า 222
…์ จาติ อ....กา” ฯ เหตุกโต วีรโห เหตุการโห ๆ เหตุ ปจฺฉโม ยสฺมี มคฺคงเค ต เหตุปจฺฉิม ๆ หิสทฺโท ทฬห์ ฯ ปัญจวิญญาณานนติ อภินปาต มตฺตตตาติ ภาวโยโค ฯ วิตกการเหนาติ อภินิปาตมตฺตตฺตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ อารมุมเณสูติ อภินิ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์และระบุลักษณะของจิต 16 ประเภทในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในด้านวิริยาธรรมและพลังจิต ประกอบด้วยความรู้และความเข้าใจในมิติต่างๆ ของจิตและการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เข้าถึงกา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
365
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ิ ฯ นิรุสสาโห เอว สนฺตภาโว นิรุสสา....ภาโว ๆ เอวสทฺโท กิเลสรูปสมสนฺตภาว์ นิวตฺตติ ฯ ภวงศ์ อาทิ เยส์ ปัญจวิญญาณาที่น Q. ฏีกาย นิรุสสาหสนฺตานสนฺตภาวโตติ ปาโจ ทิสสติ ฯ อญฺญตฺถ ปน โยชนาปาฐสทิโสว ฯ อภิ.๒๔๓
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธรรมนิยามต่างๆ โดยเน้นที่การเข้าใจวิธีการทำงานของวิปาก หรือผลของการกระทำ รวมไปถึงแนวคิดเกี่ยวกับจิตตาภิสังขรณ์และผลที่เกิดขึ้นจากการกระทำของกลุ่มต่างๆ. อภิธมฺมหรือปัญจิกา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจกา
366
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจกา
… อภินิปาตาติอาทิ ฯ อภิ...เลยยาว ๆ ชวนปุ...ยาว เนส์ จกฺขุวิญญาณาจีน รูปาทิ....ตา ปณฺฑิเตน วิญญายติ ฯ ปัญจวิญญาณาห์ รูปาที่สุ อภินิปาตน์ อภินิปาโต ๆ อภินิปาโต จ สมุปฏิจฉนุนญฺจ สนฺตีรณญจ อภิ...รณ์ ๆ อภินิ...รณ์ มต…
บทนี้เจาะลึกถึงความเชื่อมโยงระหว่างอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและการทำงานของปัญญาโดยทบทวนถึงปัญจวิญญาณและความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนในแต่ละกรณี นำเสนอการไตร่ตรองถึงการเกิดขึ้นและการทำงานของอุปาทานที่อยู่ในใจ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
41
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ณ์ อญฺญาตาวินทรีย์ มชเฌ 2 ญาณานิ อญฺมินทริยานีติ วุจจนฺติ ฯ ชีวิตินทรียญจ รูปารูปวเสน ทุวิธี โหติ ฯ ปัญจวิญญาณสุ ฌาน คานิ อวิริเยสุ ๑. กตฺถ ตติยาติ ทสฺสติ ฯ ๒. กตฺถ จตุตถนฺติ ทิสสติ ฯ
เนื้อหาดังกล่าวประกอบด้วยการวิเคราะห์อภิธรรมและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน โดยนำเสนอในรูปแบบที่ให้ความเข้าใจง่าย เช่น การเจริญสติ การมีความตั้งใจที่ถูกต้อง และการพัฒนาปัญญา นอกจากนี้ยังม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
111
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… ก็ความต่างแห่งฐานของกิจเหล่านั้น พังทราบโดย ๑๐ ฐาน ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิฐาน ภวังคฐาน อาวัชชนฐาน และ ปัญจวิญญาณฐานเป็นต้นฯ บรรดากิจเหล่านั้น จิต ๑๕ คือ สันตีรณ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ๒ มหาวิบากจิต ๘ และรูปารูปวิ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
223
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ฐารสเหตุเกส เหตุกวิรหโต มคฺคงคานิ น ลพภนฺติ ฯ เหตุปจฺฉิม มคฺคงคนติ หิ วุตฺตนฺติ อิมมา มนส์ นิธายาห์ ปัญจวิญญาณสูติอาทิ ฯ ฌาน คานิ น ลภนฺตีติ สมพนฺโธ ฯ อธิโมกขวิรหโต วิจิกิจฉาจิตฺเต เอกคุคตา จิตตฏฐิติ มตต์ น ปน …
เนื้อหาดังกล่าวเกี่ยวกับการวิเคราะห์และอธิบายหลักการของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวกับจิตและวิธีการในอภิธรรม การประพฤติปฏิบัติในการใช้สติและการควบคุมอารมณ์ เนื้อหาเปิดเผยการดำเนิน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
37
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่ธรรมชาตินั้น ทำได้ยาก ดังนี้บ้าง ฯ จิตที่ชื่อว่าสัมปฏิจฉันนะ เพราะอรรถว่า รับอารมณ์มีรูปเป็นต้น ที่ปัญจวิญญาณรับแล้ว โดยความเป็นไปด้วยอาการนั้น ๆ จิตที่ชื่อว่าสันตีรณะ เพราะอรรถว่า ใคร่ครวญ คือพิจารณารูป ตามที…
เนื้อหาในหน้าที่ 37 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาทบทวนคำถามเกี่ยวกับความหมายของทุกข์และสุข รวมถึงอธิบายวิบากเป็นผลจากกุศลและอกุศล โดยมุ่งเน้นที่การขุดค้นสุขทางกายและจิตที่ถูกบรรยายไว
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 50
50
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 50
…เกิดแล้วด้วยสามารถแห่งความเป็นไปเนือง ๆ ในสันดานแห่งจิตมีวิตก ชื่อว่าความคุ้นเคยในอธิการนี้ ฯ อนึ่ง ปัญจวิญญาณแม้ไม่มีวิตก ก็ขึ้นสู่อารมณ์ได้ ด้วยกำลังแห่งวัตถุกับ อารมณ์กระทบกัน และทุติยฌานเป็นต้น ย่อมขึ้นสู่อ…
เนื้อหานี้พูดถึงการเข้าใจจิตและอารมณ์ โดยการเปรียบเทียบการเข้าถึงพระราชวังของชาวบ้านกับจิตที่สามารถขึ้นสู่อารมณ์ได้ถึงแม้ไม่มีวิตก นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของวิตกและวิจารในกระบวนการจิตภาวนา ซึ่ง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
72
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 72 ในจิตได้เพียง ๕๕ คือ ในกามาวจรจิต เว้นทวิปัญจวิญญาณ (เสีย ๑๐ คงเหลือ ๔๔) และปฐมฌานจิต ๑๑ ส่วนวิจารเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตที่วิตกเกิดเหล่านั้น (๕๕) และใน…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: อเหตุกจิตและเจตสิก
79
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: อเหตุกจิตและเจตสิก
…ิสนธิจิตทั้งคู่ (อุเบกขาสันตีรณจิต ๒), ธรรม (๒) เหล่านั้น เว้นปกิณณกเจตสิก ถึงการสงเคราะห์เข้าใน ทวิปัญจวิญญาณ ฯ ธรรมเหล่านั้นนั่นเอง ท่านประมวลเข้าไว้ฯ ใน อเหตุกจิต ๑๘ มีการประมวล โดยอาการ ๔ อย่างด้วยกัน ด้วยอ…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์และศึกษาเกี่ยวกับอเหตุกจิต ๑๘ และเจตสิกที่เกี่ยวข้อง โดยใช้ธรรม ๑๒, ๑๑, ๑๐ และ ๒ เป็นฐานในการเข้าใจธรรมอย่างลึกซึ้งและช่วยให้ผู้ศึกษาสามารถทราบถึงความแตกต่างในการทำงานของเ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
97
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
…หลาย เฉพาะด้วงหนึ่ง ๆ ตามสมควรแก่การประกอบ ฯ [อธิบายเจตสิกประกอบกับจิต] กามาวจรจิต ๔๔ ชื่อว่าเว้นทวิปัญจวิญญาณ เพราะอรรถว่า ทวิปัญจวิญญาณ ถูกกามาวจรจิต ๔๔ เหล่านี้เว้นเสีย เพราะไม่มีวิตก โดยสภาพ หรือว่ากามาวจรจ…
…มพันธ์ระหว่างเจตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ เช่น วิจารย、อธิโมกข์、วิริยะ และปีติที…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประมวลธรรมและจิต
108
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประมวลธรรมและจิต
…พพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุกปฏิสนธิทั้งคู่ ธรรม ๑ มีในทวิปัญจวิญญาณ ฯ บทว่า เตตฺติวิธสงฺคหา ความว่า การสงเคราะห์ (การประมวล) ๓๓ อย่าง คือ ในอนุตตรจิต (โลกุตตจิต) มีการ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ตติยฌาน และจตุตถฌาน
110
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ตติยฌาน และจตุตถฌาน
…โทสะ ๑ โมหะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ ฯ บรรดาเหตุเหล่านั้น จิต ๑๘ ด้วยอำนาจปัญจทวาราวัชชนจิต (๑) ทวิปัญจวิญญาณ (๑๐) สัมปฏิจ ฉันนจิต (๒) สันตีรณจิต (๓) โวฏฐัพพนจิต (๑) และหสนจิต (๑) ชื่อว่าอเหตุกจิต (จิตไม่มีเหต…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ