ภวังค์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ก็บรรดาจิต ๑๑ เหล่านั้น สันตีรณจิตที่สหรคตด้วย อุเบกขา ๒ ชื่อว่ามีกิจ ๕ อย่าง ด้วยสามารถแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ จุต ตทาลัมพนะ และสันติรณะ ฯ มหาวิบากจิต ๔ ชื่อว่ามีกิจ ๔ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ และ…

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 190 ภวังค์ และจุติ ในกามสุคติภพ ฯ อนึ่ง มหาวิบากทั้ง ๒ ย่อม เป็นไปด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ในกามาสุ…

เนื้อหาเกี่ยวกับภวังค์และจุติในกามสุคติภพ อธิบายเรื่องการปฏิสนธิในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะการกำหนดอายุของเหล่าเทวดาชั้นต่างๆ ต…

…ูปฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้น ย่อมเป็นไปในภูมิ แห่งอรูปฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้น ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ตามลำดับ ฯ ปฏิสนธิทั้ง ๔ นี้ ชื่อว่าอรูปปฏิสนธิฯ [กำหนดอายุของเหล่าเทวดาชั้นอรูปฌาน ๔] บรรด…

การศึกษาถึงอายุของพรหมและเทวดาในชั้นอรูปฌาน อธิบายลำดับของปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ รวมถึงชั้นอรูปฌาน 4 ประเภท ปิฏิสนธิทั้ง 4 ระบุว่าเป็นอรูปปฏิสนธิ โดยมีการวิเคราะห์อายุของเท…

…ที่ 130 ที่พ้นจากกาล และเป็นอดีตตามสมควร ฯ เชื่อมความว่า อารมณ์ ของจิตที่พ้นจากทวาร กล่าวคือปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ มี 5 อย่าง ฯ ท่านอาจารย์ทำในใจว่า ก็อารมณ์นั้นของจิตที่พ้นจากทวารเหล่านั้น อันจิตไร ๆ ไม่ยึ…

บทนี้พูดถึงอารมณ์ของจิตที่พ้นจากทวาร ที่กล่าวถึงลักษณะและอวิหารณ์ของจิต ไม่ให้ยึดถืออารมณ์ที่เป็นอดีตหรือปัจจุบัน โดยอธิบายถึงความสำคัญของการเป็นอารมณ์และกรรมที่เกี่ยวข้องกับจิต จึงพิจารณาว่าอารมณ์ที่

…ปปนา (นั้น) ย่อมมีใน" ชวนะที่สี่หรือที่ห้าเท่านั้น ชวนะต่อนั้นไปนับได้ว่าตกแล้ว เพราะใกล้ "( จะตก ) ภวังค์ "" ดังนี้ ใคร ๆ ไม่อาจคัดค้านคำในอรรถกถานั้นได้" เพราะเป็นคำที่ท่านได้วิจารณ์แล้วอย่างนี้จึงกล่าวไว…

…มในสายพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบกับสถานการณ์ที่บุคคลไม่สามารถหยุดในเวลาที่ใกล้จะตกลงไปในภวังค์ อัปปนาเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในขณะจิตเดียวและมีรายละเอียดเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างชวนะต่าง ๆ ที่…

…วยอุเบกขา ๒ มหาวิบากจิต ๘ และรูปารูปวิบากจิต ๕ (รูปาวจรวิบากจิต ๔ อรูปาวจรวิบากจิต ๔) ชื่อว่าปฏิสนธิภวังค์และ จุติเป็นกิจ (มีกิจ คือ ปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ) ฯ แต่จิตที่มีอาวัชชนะ เป็นกิจมี ๒ ฯ และจิตที่มีทั…

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

…น จักขุนั่นแล ชื่อว่าจักขุทวาร ฯ โสตะเป็นต้น ชื่อว่าโสตทวารเป็นต้นเหมือนกันฯ ส่วนมโนทวารท่านเรียกว่าภวังค์ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จิต ๔๖ ด้วยอำนาจปัญจทวาราวัชชนจิต จักขุ วิญญาณ สัมปฏิจฉันนจิต สันตีรณจิต โวฏฐัพ…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน

…การฉะนี้และ ฯ [โสมนัสและโทมนัสไม่เกิดในลำดับกัน] แต่ในที่สุดแห่งชวนะที่สหรคตด้วยโทมนัส ตทาลัมพนะและ ภวังค์ สหรคตด้วยอุเบกขาอย่างเดียว ไม่สหรคตด้วยโทมนัส เพราะ โสมนัสกับโทมนัสมีสภาพผิดกัน เพราะเหตุนั้นนั่นแล…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการตีความในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาเกี่ยวกับจิตวิปัลลาสและตทาลัมพนะ ซึ่งไม่มีแก่พระขีณาสพ ท่านอาจารย์ได้อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างโสมนัสและโทมนัส และเหตุผลที่พระ

… ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งตติยฌาน ฯ วิบากแห่ง ปัญจมฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งจตุตถฌาน ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ฯ แต่สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ มีรูปเท่านั้นเป็นปฏิสนธิฯ อนึ่ง ต่อจากปฏิสนธินั้นเป็นไป รูปนั่นเอ…

ในบทนี้ได้พูดถึงวิบากแห่งฌานและปฏิสนธิ 5 อย่าง ที่สร้างขึ้นจากการมีรูป และอายุของพรหมแต่ละชั้น กล่าวถึงการจัดแบ่งอายุของพรหมแต่ละกลุ่มตามจำนวนกัลป์ และรายละเอียดเกี่ยวกับปฏิสนธิ ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจแ

…ี อานาคามิผลจิต และสำหรับพระอรหันต์ อรหัตตผลจิต เป็นไปเพียงครั้งเดียวเท่านั้น ก็เป็นภวังคบาต (จิตตก ภวังค์) เทียวฯ ต่อจากนั้น ปัจจเวกขณญาณทั้งหลาย ย่อมเป็นไป ฉะนี้แล ฯ

เนื้อหานี้พูดถึงความแตกต่างของบุคคลในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงพระอนาคามีและพระอรหันต์ที่ละกิเลสได้เด็ดขาด ไม่มีเหลือ นอกจากนั้นยังอภิปรายถึงสมาบัติ ผลของสมาบัติ และการเข้าถึงนิโรธสมาบัติ ซึ่งเป็นขั้นพื