ภิกขุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 16 / 62

…ทำ บุคคลให้เป็นที่พึ่งแก่ผู้อื่น แสดงไว้ในนาถกรณธรรมสูตร (๒) ยกภิกษุขึ้นเป็นที่ตั้งว่า ยมปิ ภิกข เว ภิกขุ ยาน ตานี สพรหมจารีย์ อุจจาวจาน กิงกรณียาน, ตตฺถ ทุกโข โหติ อนลโส, ตตฺรุปายาย ที่มีสาย สมนฺนาคโต อล์…

บทความนี้นำเสนอพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ในการพัฒนาและดูแลพระอาราม ตลอดจนการเสด็จพระราชดำเนินเพื่อสำรวจงานต่าง ๆ ในต่างประเทศ เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่รัฐและประชาชน โดยเฉพ

…สัจจะโดยอเนกนัย ข้อนี้พึงสาธกธรรมบรรยายทสนาถกรณะรรมสูตร ในทสกนิบาตรอังคุตตรนิกายว่า ปูน จปร ภิกฺขเว ภิกขุ พหุสุสุโต โหติ สุตธโร สุตสนนิจโย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ข้อธรรมบรรยายที่จะพึงกล่าวยังมีอีก ภิกษุเป็นพห…

ในบทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติของผู้ที่เข้าใจและประพฤติตนตามธรรมที่เป็นที่พึ่งสำหรับผู้อื่น โดยมีการยกย่องพหุสุต ได้แก่ พระอานนท์ ว่าเป็นสุดยอดในบรรดาภิกษุที่มีความรู้เกี่ยวกับธรรม โดยพระพุทธเจ้าทรงโปรด

…ะเจ้าโกศลราช ผู้ไม่เต็มพระราชประสงค์ เพียงด้วยราชสมบัติของพระองค์เอง ได้ทั้งเป็น เอว์ นิสสยสมฺปนฺโน ภิกขุ อารทธวิริโย ภาวย กุสล ธมุม โยคกเขมสฺส ปตฺติยา ภิกษุผู้ถึงพร้อมด้วยกัลยาณมิตร เป็นที่อาศัยฉะนั้นแล้ว…

บทความนี้กล่าวถึงพระบารมีและบทบาทในการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยนำเสนอเหตุการณ์ในอดีตเช่นเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์ และอลินจิตตกุมาร ที่บรรยายถึงการต่อสู้เพื่อป้องกันแผ่นด

…ระองค์ทรงยกย่อง ว่า เป็นต้นเค้าแห่งศาสนปฏิบัติ โดยพระพุทธภาษิตตรัสว่า อัจฉราสงฆาตมตฺติปี เจ ภิกฺขเว ภิกขุ เมตตจิตต์ อาเสวติ ภาเวติ มนสิกโรติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุเสพก็ดี ทำให้เจริญก ดี ทำในใจก็ดี ซึ…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของเมตตาในพระพุทธศาสนา โดยเชื่อว่าเมตตาเป็นคุณธรรมที่สามารถนำไปสู่การช่วยเหลือและเสริมสร้างความสุขให้แก่ผู้คน เมตตาจิตช่วยให้มนุษย์มีความปรารถนาดีต่อกันและปฏิบัติตนเพื่อประโยชน

…ทสแห่งกาลัญญุตาวิกัปหลัง ดังนี้ว่า กาลญญ จ กถ โหติ ภิกษุเป็นกาลัญญู ผู้รู้จัก กาลเป็นไฉน อิธ ภิกขเว ภิกขุ กาล ชานาติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อม รู้จักกาลว่า นี้กาลแห่งอุทเทส คือเรียนหรือบ…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้เวลาอย่างมีคุณค่า โดยอิงหลักการจากพระธรรมที่สอนให้ผู้อยู่ในธรรมวินัยรู้จักแยกแยะช่วงเวลาที่ควรทำกิจต่าง ๆ รวมทั้งการเข้าใจฤดูกาลต่าง ๆ เพื่อให้สามารถใช้

…ั้นย่อม เกิดความวิปปฏิสารเมื่อปลายมือ ฯ แม้สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ประทานบรมพุทโธวาทไว้ว่า สิญฺจ ภิกขุ อิม นาว สิตตา เต ลหุเมสฺสติ ฯ ทอด ดูก่อนภิกษุ ท่านจงวิดเรืออันนี้ เรือที่ท่านวิดแล้วจักพลันถึง ข้อซ…

บทความนี้พูดถึงกัตตุกัมยตาฉันทะหรือความพอใจในการทำสิ่งต่าง ๆ และความเพียรในการทำให้ประสบความสำเร็จ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการถือศีลในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงบทเรียนจากพระมหาชนกที่ประสบภัยในทะเลและการช่

…้ชื่อว่า อุปสนฺโต ผู้สงบระงับ ฯ มีคาถาพระพุทธภาษิตสาธกความข้อนี้ ว่า สนฺตกาโย สนฺตวาโจ วนฺตโลหามิโส ภิกขุ สนฺตมโน สุสมาหิโต อุปสนฺโตติ วุจฺจติ ។ แปลว่า ภิกษุผู้มีกายสงบแล้ว มีวาจาสงบแล้ว มีใจสงบแล้ว ตั้งมั…

เนื้อหาสำรวจความสงบในพุทธศาสนา อธิบายถึงสิกขาบทต่างๆ ที่มุ่งรักษาความสงบ และการบำเพ็ญจิตเพื่อเข้าถึงสันติสุขที่แท้จริง นอกจากนี้ยังพูดถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการสร้างความสงบให้กับประเทศ การบำรุงการ

…แบบอย่างในขั้น อันสมแก่ภิกษุผู้บรรพชิตเพศ จึงทรงแจกพิเศแห่งกาลัญญุตา วิกัปหลัง ดังนี้ว่า อิธ ภิกขเว ภิกขุ กาล ชานาติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักกาลว่า นี้กาลแห่งอุเทศ คือ เรียนหรือบอ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของกาลัญญุตา ซึ่งหมายถึงการรู้จักใช้เวลาในชีวิตให้เกิดประโยชน์ ตามคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ แสดงให้เห็นถึงวิธีคิดและการปฏิบัติที่เหมาะสมในการใช้เวลาและทำกิจกรรมต่าง ๆ โดย

…จะโดยอเนกนัย ข้อนี้พึงสาธกด้วยธรรมบรรยายนาถกรณธรรมสูตร ในทสกนิ บาตร อังคุตตรนิกายว่า ปูน จปร ภิกขเว ภิกขุ พหุสุสุโต โหติ สุตธโร สุตสนุนิจโย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ข้อธรรมบรรยายที่จะพึงกล่าวยังมีอีก ภิกษุเป็นพ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความสำคัญของพหุสัจจะซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการเจริญเติบโตในทางธรรมและการเป็นที่พำพึ่งของผู้อื่น การบูชาพระธรรมรัตนะผ่านการปฏิบัติสำหรับภิกษุพหุสุต และกล

…้น จึงชื่อว่า อุปสนฺโต ผู้สงบระงับ, มีคาถา พุทธภาษิตสาธกรับข้อนี้ว่า สนฺตกาโย สนฺตวาโจ วนฺตโลหามิโส ภิกขุ สนฺตมโน สุสมาหิโต อุปสนฺโตติ วุจฺจติ ។ แปลว่า ภิกษุผู้มีกายสงบแล้ว มีวาจาสงบแล้ว มีใจสงบแล้ว ตั้งมั…

การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจและความสุขที่เกิดจากการทำสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการ

…ญ ข้อนั้นย่อมเกิดวิปปฏิสารเมื่อปลายมือ วาทไว้ว่า แม้สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ประทานบรมพุทโธ สิญฺจ ภิกขุ อิม นาว สิตตา เต ลหุเมสฺสติ ฯ ดูก่อนภิกษุ ท่านจงวิดเรืออันนี้ เรือที่ท่านวิดแล้วจักพลันถึง ข้อซึ่งพ…

บทความนี้วิเคราะห์ความสำคัญของกัตตุกัมยตาฉันทะซึ่งเป็นหลักการในพุทธศาสนา โดยแสดงถึงความหมายว่าเป็นการทำหน้าที่เพื่อให้เกิดความดีความงาม นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงไปถึงการประทานธรรมจากพระพุทธเจ้าที่ช่วยส่งเ

…สมา ๒ ๔ ๕ ๖ ๒ หล่นแล้ว จากต้นไม้ใด ต้นไม้ นั้น ชื่อว่ามีผลหล่นแล้ว ๖ ๔ ๕ วีโต ราโค ยสฺมา โส วีตราโค ภิกขุ ราคะ ไปปราศแล้ว ها ๔ ๕ ๖ ๒ จากภิกษุใด ภิกษุ นั้น ชื่อว่ามีราคะไปปราศแล้ว." ๖ ๔ ๕

เนื้อหาที่นำเสนอเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ ที่รวมถึงวจีวิภาค สมาส และตัทธิต เช่น กตทัณฑกมุโม, ความสังเวช รวมถึงการวิเคราะห์บทสมาสต่างๆ อย่างละเอียดเพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งในภาษา และการตีความที่เกี่ยวข้องศึ

…ซ้อน ญฺ. ภิกฺขติ สีเลนา - ติ ภิกฺขุ. [ผู้ใด ย่อมขอ โดยปกติ, เหตุนั้น [ผู้นั้น] ชื่อว่าผู้ขอโดยปกติ, ภิกขุ ธาตุ ในความ ขอ, ไม่ลบที่สุด ธาตุ รัสสะ อู เป็น อุ. (๑๒๖) วิเคราะห์ในกิจจปัจจัย ข. ทุกฺเขน กริยตี - …

บทที่ 195 ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค นี้พูดถึงการวิเคราะห์เกี่ยวกับคำศัพท์และความหมาย เช่น 'ด้วย รฺ แล้วลบ รฺ เสีย' ที่บอกถึงกัตตุสาธนะ 'ผู้รู้วิเศษ' โดยใช้ธาตุในการอธิบาย รวมถึงการหาความหมายของคำกริยาต

… 198 อันเขาศึกษา, เหตุนั้น (ธรรมชาตินั้น] ชื่อว่าอันเขาศึกษา อีก อย่างหนึ่ง ความศึกษา ชื่อว่าสิกขา, ภิกขุ ธาตุ ในความ ศึกษา, สำเหนียก, วิเคราะห์หน้า เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ, วิเคราะห์หลัง เป็นภาวรูป ภาวสาธนะ…

เนื้อหาภายในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์และวจีวิภาค โดยพูดถึงคำต่าง ๆ เช่น 'อันเขาศึกษา', 'ความศึกษา', และ 'สมบัติใดอันเขาฝังไว้' พร้อมอธิบายถึงความหมายและการวิเคราะห์ในบริบทต่าง ๆ ของคำ

…๑๕) ต่างกันสักว่ารูปแห่งกิริยาศัพท์, เพราะฉะนั้น ในที่นี้ จักสำแดงแต่อุทาหรณ์เท่านั้น ๑) กัตตุวาจก, ภิกขุ คาม ปิณฑาย ปวิฏโฐ. ภิกษุ ด ๒ က ๔ เข้าไปแล้ว สู่บ้าน เพื่อก้อนข้าว ด ๔ ๒ က ๒) กัมมวาจก. อธิคโต โข มย…

ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้ ซึงพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวถึงวาจกซึ่งจัดเป็น ๕ อย่าง โดยมีความเชื่อมโยงกับธาตุอาขยาต มีการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของวาจก รวมถึงตัวอย่างเพื่อแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ง

…สารโท ทสพลธโร อนาวรณญาโณ สมนฺตรกฺขุ ภควา เอตมตฺถิ วิสชุเชนฺโต สีเล ปติฏฺฐาย นโร สปญฺโญ อาตาปี นิปโก ภิกขุ อิมิ คาถมาห ฯ จิตต์ ปญฺญญฺจ ภาว โส อิมิ วิชฏเย ชฏนฺติ อิมิสฺสาทานิ คาถาย กฤตาย มเหสินา วณฺณยนฺโต ยถ…

บทความนี้สำรวจหลักคำสอนเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค ซึ่งเน้นความสำคัญของการฝึกจิตและการมีสติในการศึกษาเพื่อการพัฒนาทางจิตวิญญาณ โดยมีการอ้างอิงถึงการปฏิบัติที่ช่วยเสริมสร้างความบริสุทธิ์ในจิตใจของผู้ปฏิบัติ น

…สฺส โลกสฺส อคฺคทกฺขิเณยโย โหติ ฯ เตนาห ภควา สีเล ปติฏฺฐาย นโร สปญฺโญ จิตต์ ปญฺญญฺจ ภาว อาตาปี นิปโก ภิกขุ โส อิม วิชฏเย ชานติ ฯ ตตฺราย ยาย ปญฺญาย สปญฺโญติ วุตฺโต ตตฺรสุส กรณีย์ นตฺถิ ฯ ปุริมกมฺมานุภาเวเนว …

ในบทนี้ได้กล่าวถึงปัญหาพยากรณ์วณฺณนา โดยการอธิบายความสำคัญของการสร้างสมาธิและวิปสฺสนา ผู้ที่มีจิตปัญญาจะสามารถเข้าใจและเข้าถึงเรื่องราวทางธรรมได้อย่างลึกซึ้ง การฝึกปฏิบัติที่ถูกต้องตามหลักการ จะช่วยให

…ปรมมรณา สุคติ สุคค์ โลก อุปปชชติ อย ปญฺจโม อานิสโส สีลวโต สีลสมฺปทายาติ ฯ อปเรา อากงเขยย เจ ภิกฺขเว ภิกขุ สพฺรหฺมจารีน ปิโย จสส์ มนาโป จ ครุ จ ภาวนีโย จาติ สีเลเสววสฺส ปริปูรีการติ อาทินา นเยน ปิยมนาปตาทโย…

สีลนิทฺเทโสอธิบายความสำคัญของการรักษาสีลในชีวิตประจำวัน การมีสีลจะนำไปสู่อานิสสที่ดีในทั้งปัจจุบันและอนาคต ซึ่งมีการแบ่งอานิสสสีลวาออกเป็นประเภทต่างๆ ได้แก่ สีลวา สีลสมฺปนฺโน และการเชื่อมโยงกับกลุ่มบุ

…ิยา ขนฺธกวตฺตปริยาปนน์ อภิสมาจาริกฯ ตสฺส สมฺปตฺติยา อาทิพรหมจริยา สมฺปชฺชติ ฯ เตเนวาฬ โส วต ภิกฺขเว ภิกขุ อภิสมาจาริก ธมฺม อปริปูเรตวา อาทิพฺรหฺมจริยก ธมฺม ปริปูเรสสติ เนติ ฐาน วิชฺชตีติ ฯ เอว อภิสมาจาริก …

บทความนี้พูดถึงการปฏิบัติตามวิสุทธิมรรคซึ่งเป็นหลักคำสอนทางพุทธศาสนา โดยจะเน้นไปที่การเข้าใจในตัวตนและการควบคุมจิตใจ การใช้ระเบียบในชีวิตประจำวันเพื่อให้เกิดความสุขตลอดจนการตั้งวิชาความรู้และการระมัดร

…ุญญผลกามตาย มชฺฌิม กฤตพฺพเมวิทนฺติ อริยภาว์ นิสสาย สมาทินน์ ปณีติ ฯ อหมสุมิ สีลสมฺปนฺโน อิเม ปนญฺเญ ภิกขุ ทุสสีลา ปาปธมมาติ เอว อตฺตุกก็สนปรวมภนาทีหิ อุปกฺกิลิฏฐิ วา หิน อนุปกฺกิลิฏฐิ โลกิย สีล มชฺฌิม โลกุ…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของวิสุทธิมคฺค และการปฏิบัติตามหลักศีลและธรรม เพื่อการเข้าถึงความเป็นอริยะในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการใช้จิตใจและการสร้างความเข้าใจในองค์ประกอบต่างๆ ที่นำไปสู่วิถีแห่งการปฏิบัติจร