มัชฌิมะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 1

…ุปุถุไปุในหนุ่มตนหนึ่งก็ว่า ชื่อว่า เป็นเถร เพราะมี พรรวต๑๐๐ ชั่วว่า นะ เพราะมีพรรษาหย่อน ๕ ชื่อว่า มัชฌิมะ เพราะมีพรรษาเกินกว่า ๕. ฯ ฏีกาอธิษฐานสูตร ในปัญจวรรณะ ทุกติปนาณาส์ ในกินนิมาด อังคุตตรนีกายว่า "ภิ…

…จำนวนพรรษา เช่น ผู้ที่มีพรรษาไม่ครบ ๕ จะถือว่าเป็นนะ ขณะที่ผู้ที่มีพรรษา ๕ ขึ้นไปถึง ๑๐ จะถือว่าเป็นมัชฌิมะ และที่มีมากกว่า ๑๐ จะถูกเรียกว่าเถร ซึ่งแสดงถึงความก้าวหน้าในทางธรรม นอกจากนี้ยังมีแนวคิดว่าพระอรหั…

…ไปห้าปีสิบปี ท้องถิ่นนั้นก็รุ่งเรืองด้วยคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะ มีพระภิกษุทั้งที่เป็นนวกะ มัชฌิมะ และเถระเพิ่มขึ้นจำนวนมาก และจารึกกันออกไปอยู่ จำพรรษาทั้งในวัดบ้านและวัดป่าอย่างทั่วถึงทุกหมู่บ้านน…

การเจริญเติบโตของชุมชนในสมัยพุทธกาลเกิดจากการเผยแผ่ศาสนาพุทธ โดยมีเศรษฐีและคหบดีมีบทบาทสำคัญในการนี้ ซึ่งการเรียกชื่อตำแหน่งแสดงถึงฐานะทางสังคมส่วนการแต่งตั้งตำแหน่งเศรษฐีต้องผ่านกระบวนการตรวจสอบความโ

…ม ๓ คือกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม จึงเป็นจิต ๕๐๔๐ ฯ และจิต ๕๐๔๐ นั้น เอา ๓ คูณ โดยความ ต่างแห่งทีนะ มัชฌิมะ และปณีตะ จึงเป็นจิต ๑๕๑๒๐ ๆ ส่วนคำที่ ท่านอาจารย์พุทธทัตตเถระกล่าวไว้ว่า บัณฑิตพึงแสดงไขออกไปว่า กา…

เนื้อหาประกอบด้วยการคำนวณจิตตามระบบอภิธัมมัตถะ โดยได้แสดงให้เห็นถึงการคำนวณจิตในลักษณะต่าง ๆ และอำนาจของกรรมที่มีผลต่อผลลัพธ์ เช่น กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม พร้อมด้วยการทำความเข้าใจในการแสดงออกของกาม

…ชน ] เกิดแล้วในก่อน ชื่อปุริมะ (เกิด แล้วในก่อน ]. มชุเณ ชาโต มชฺฌิโม [ชน] เกิดแล้ว ในท่ามกลาง ชื่อ มัชฌิมะ [ เกิดแล้วในท่ามกลาง ] ปุจฉา ชาโต ปจฺฉโม [ชน ] เกิดแล้ว ในภายหลัง ชื่อ ปัจฉิมะ [ เกิดแล้วในภายหลัง …

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงการใช้ปัจจัยในภาษาบาลี โดยเฉพาะในชาตาทิตัทธิต ซึ่งมีปัจจัย 3 ตัว ได้แก่ อิม, อิย และกิย พร้อมกับคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องอย่างเช่น ชน และชื่อที่ปรากฏในบริบทต่าง ๆ ซึ่งช่วยให้เข้าใจถึงคว

ประโยค - วิทยาธรรมภาค ๓ ตอนที่ 254 อุคุส องง มี ๒ โดยเป็นปริตะ มหาคตะ เป็นหนึ่ง มัชฌิมะ เป็นมังฉัตตะ สมมตนะ เป็นนิยตะ อนันตะ มี ๓ อย่าง โดยความเป็น อภิสงฆะ มีภูติญาณสงสารเป็นต้น มี ๑ อย่า…

บทเรียนนี้เกี่ยวกับการสำรวจประเภทต่างๆ ของวิญญาณและนามรูป โดยแสดงให้เห็นถึงการอธิบายที่หลากหลายเกี่ยวกับกำเนิด สัตว์และพฤติกรรมที่มีความสัมพันธ์กับวิญญาณและกรรม โดยใช้หมวดหมู่และลักษณะเฉพาะในแต่ละประเ

…ล่านั้นด้วย กิเลส ทั้ง ๔ นั้น เป็นเจ้าหน้าที่ละธรรมหลาย ที่เรียกว่า ส่งโยชน์ กิเลส มิจฉัตตา โลกธรรม มัชฌิมะ วิญญาณ คันธะ อคติ อาสวะ โมมะ *ฉบับ ๓๑/๔๕๒

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบูชานมัจฉา ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มการเข้าใจธรรมะโดยการละกิเลสและการมีสติสัมปชัญญะอย่างชัดเจน วิญญาธรรมได้กล่าวถึงการที่จิตจะเข้าถึงการมีอารมณ์อยู่ในความรู้สึกตนและการพ้นจากกิเลสทั้งหลา

…นนี้นัน พึงทราบมาด้วยเดียว ด้วยคำานารส, มี ๒ อย่าง ด้วยคำานารธรรมและวิญญ, มี ๑ อย่าง ด้วยคำานา ปฐมะ มัชฌิมะ ปัจจิมะ, องค์มี ๓ อย่าง ด้วยคำานา ปฏิญญ, มี ๕ อย่าง ด้วยอานานิกาย, มี ๖ อย่าง ด้วยอำนาจองค์, มี ๘๔,…

บทความนี้สำรวจพระพุทธพจน์ในนิกายต่าง ๆ ที่พระพุทธองค์ได้สอนตลอด ๔๕ ปี รวมถึงคำสอนที่ได้ตรัสในฤดูปฐมสมันต์ และวิธีการที่พระองค์ได้ถ่ายทอดพระธรรมเพื่อมนุษย์และเทวดา ทำให้เข้าใจในหลักธรรมและวิญญาณที่เกี่

…้วยอำนาจธรรมและวินัย ด้วยประกากระนี้ [พระพุทธพจน์มี 3 อย่าง] พระพุทธพจน์มี 3 อย่าง ด้วอำนาจปฐมะ มัชฌิมะ และปัจฉิมะ อย่างไร ? คืออันที่จริง พระพุทธพจน์ทั้งหมดนั่นแล แบ่งประเภทเป็น 3 คือ ปฐมพุทธพจน์ มัชฌ…

บทความนี้กล่าวถึงพระพุทธพจน์ที่แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปฐมพุทธพจน์ มัชฌิมพุทธพจน์ และปัจฉิมพุทธพจน์ โดยมีการเน้นความสำคัญของธรรมและวินัยในการดำเนินชีวิต และการสอดสัมพันธ์กับคำสอนของพระพุทธเจ้าเพื่อให

…ไว้ในระหว่างแห่งกาลทั้ง 2 นั่น ชื่อว่าชติสมพุทธภูมิ พระพุทธน่าชื่อว่าอัฏ อง อย่าง ด้วย อำนาจเป็นปฐม มัชฌิมะ และปฐมินะ ด้วยประกาศนี้. [ ปฐก 3 ] พระพุทธน่าทั้งปฐมเป็น ีอย่าง ด้วยอำนาจแห่งปกฏอย่างไร ? ก็พระพุ…

เนื้อหาเกี่ยวกับปฐมพุทธภูมิ ซึ่งเกิดจากการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงพิจารณาอาการต่าง ๆ ในการบรรลุธรรมและการประกาศสำคัญ ๆ เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา อธิบายถึงธรรมทั้งหลายที่ปฏิบัติในพระพุทธศาสนาและศึก

…ายเอาตนเอง ก็ทำนองโอกาสไว้ว่า "ท่านงฆมบุคคลชื่อเห็นปานนี้ ซึ่งนั่งอยู่บนอาสนะพระเถร หรือออนนาสนะพระ มัชฌิมะ ในที่พักกลางคืนหรือที่พักกลางวัน ชื่อโบ้นไออกตาย," แต่ในโอกาสนั้น มีภิกษุอิ่นนั่งแทนอยู่, ถ้าภิกษุผ…

บทความนี้สำรวจความคิดเห็นเชิงลึกเกี่ยวกับการกำหนดโอกาสในบริบทของภิกษุผู้สั่ง โดยชี้ให้เห็นว่าความสามารถในการพิจารณาโอกาสหมายถึงการรักษาความถูกต้องภายในพระธรรม และอธิบายว่าทำไมภิกษุผู้สั่งจึงไม่ต้องพัน