หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 352
352
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 352
…ิกซึ่งเกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจแห่งปัจฉาชาตปัจจัย 9 วัตถุ ๖ เป็นปัจจัยแก่วิญญาณธาตุทั้ง ๒ ในปวัติกาล ด้วยอำนาจปุเรชาตปัจจัย ๑ ฯ อัตถิปัจจัยมี ๕ อย่าง คือ [สังคหคาถา] 9 สหชาตปัจจัย ๑ ป…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของปัจจัยที่ทำให้เกิดวิบากและธรรม รวมถึงการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิกที่มีผลต่อการเกิดของรูปและวิญญาณ ธรรมทั้งหลายสามารถแบ่งออกได้ตามลักษณะและกาลเวลา แต่ทั้งหมด
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
129
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…ฺโม เหตุปจฺจโยติ เวทิตพฺโพ ฯ ตโต ปเรส อารมฺมณภาเวน อุปการโก ธมฺโม อารมฺมณ ปจฺจโย ฯ โส รูปายตน์ จกฺขุวิญญาณธาตุยาติ” อารภิตวาปี ๑. อภ. ป. ๔๐/๑ ฯ
เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ธรรมตามความหมายของวิสุทธิมคฺค ชี้แจงเรื่องเหตุปัจจัยที่เสริมสร้างปัญญาและธรรมะที่มีผลต่อการดำรงชีวิตอย่างมีสติ อธิบายถึงกุสลธรรมต่าง ๆ และวิธีการสร้างขึ้นจากเหตุปัจจัยที่เห
ธาตุ 6: ความเชื่อมโยงระหว่างธาตุในชีวิต
37
ธาตุ 6: ความเชื่อมโยงระหว่างธาตุในชีวิต
…องว่าง ด้วยเหตุนี้จึงได้นำมากล่าวถึงในธาตุ 6 นี้ ซึ่งเป็นการ อธิบายให้แก่ผู้ที่บำเพ็ญสมาธิภาวนา ส่วนวิญญาณธาตุเป็นธาตุรับรู้ที่มีอยู่เฉพาะในสิ่งมีชีวิตเท่านั้น ซึ่งจะได้อธิบายในรายละเอียดต่อไป จากที่ได้อธิบายเก…
บทความนี้อธิบายถึงธาตุ 6 ซึ่งประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุอากาศ และธาตุวิญญาณ โดยเน้นความแตกต่างระหว่างธาตุ 4 ที่มีอยู่ในทุกสิ่งไรก็ตาม และธาตุ 6 ที่มีเฉพาะในสิ่งมีชีวิต เช่น มนุษย์และ
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
43
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
…ให้เราทราบว่า ธาตุคืออะไร มีลักษณะอย่างไร และทราบว่า มนุษย์และสัตว์เท่านั้น ที่มีธาตุครบทั้ง 6 คือมีวิญญาณธาตุ ในขณะที่สิ่งอื่นมีเพียง 5 ธาตุ มีข้อน่าสังเกตว่า แล้วเหตุใดมนุษย์กับสัตว์ซึ่งมีองค์ประกอบ คือ ธาตุ …
บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างมนุษย์และสัตว์ที่มีองค์ประกอบของธาตุครบ 6 ชนิด ซึ่งเกิดจากสัดส่วนและความบริสุทธิ์ของธาตุ การมีศีลธรรมส่งผลต่อความบริสุทธิ์ของธาตุในตัวบุคคล การเพิ่มขึ้นของศีลธร
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
47
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
…กแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้วยธาตุทั้งหลาย เว้นแต่เพียงวิญญาณธาตุเท่านั้น และหา…
บทความนี้กล่าวถึงไตรลักษณ์ของธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อส
วิจักษณ์กรรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑
326
วิจักษณ์กรรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑
…่งอุคสภ * วิบากวิญญาณ ๔ ตรงนี้ มหาวิญญาณเอาไว้ได้แก่ จักขุวิญญาณ โลควิญญาณ ลำ- ปฏิฉานนโมโนฯสนิทสนมในวิญญาณธาตุ ๒ ๒. มหาวิญญาณกว่า ท่านใช้ทัศนีรินธมิในนรนรนั้น คับไพรถเสียเวลานั้นแสดงธรรมแก่สัตว์ในนรนั้น
เนื้อหาในบทความนี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับวิญญาณทั้ง 5 ในรูปภาพและปัจจตภาพ โดยเน้นที่ว่าส่วนของบุญญาณิกสังราคามีความสำคัญต่อการเป็นปัจจัยในเรื่องของวิญญาณที่เป็นกุศลวิบาก. มีการหาข้อสรุปว่า วิญญาณจะมีควา
วิสุทธิมคฺคสฺส และ ปกรณ์วิเสสสฺว
164
วิสุทธิมคฺคสฺส และ ปกรณ์วิเสสสฺว
…ปุญญาภิสังขาโร รูปภเวปี ปฏิสนธิ เอว ปญจนน์ ฯ วุตตปปเภทกามาวจโร ปน กามภเว สุคติย์ อุเปกขาสหกตาเหตุมโนวิญญาณธาตุวชชาน สตุตนน ปริตฺตวิปากวิญญาณาห์ วุฒิตนเยเนว เทวธา ปัจจโย ปวตฺเต โน ปฏิสนธิย์ ฯ เสวว รูปภเว ปญจนุน …
บทความนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคและปกรณ์วิเสส โดยเน้นถึงปฏิสนธิและวิปากวิญญาณซึ่งมีผลต่อตัวตนและการเกิดในรูปแบบต่างๆ บรรยายถึงกุศลและอกุศล และแสดงให้เห็นการเชื่อมโยงกับสุคติและทุคติในชีวิตตามแนวทางของพุทธ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
47
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…มปยุตตาปี เอเตเยว ฯ อุภยวิปากมโนธาตุยา เอเต เจว วิตกวิจาราธิโมกขา จาติ อฏฺฐฯ ตถา ติวิธายปี อเหตุกมโนวิญญาณธาตุยา ฯ ยา ปเนตฺถ โสมนสฺสสหคตา ตาย สุทธิ ปีติ อธิกา โหติ เวทิตพฺพา ฯ สเหตุกวิปากวิญญาณสมฺปยุตฺตา ใน สเห…
บทนี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับอธิโมกขและความเกี่ยวข้องกับเจตนาในชีวิต โดยแยกแยะและวิเคราะห์ความต่างของอเหตุกกับเหตุุนต่างๆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการพิจารณาตลอดจนการปฏิบัติที่เชื่อมโยงกับการบรรลุธรรมในแต่ละ
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
296
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
…นวิญญาณ ชิวหา- วิญญาณ กายวิญญาณก็ต่างกัน มโนวิญญาณนี้คือ มโนธาตุ ๒ เป็นกุศลวิญญาณและอกุศลวิญญาณ มโนวิญญาณธาตุเป็นอหนอฤๅ ๓ กาม- วารวิบากิจเป็นสกฤตุ ๕ รุปาวจิต ๕ อุปปาวจิต ๕ ดังนี้ ซึ่งเป็นอันรวมวิญญาณฝ่ายโลภะ…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงวิชาธรรมกถา ซึ่งเน้นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณในแง่มุมต่าง ๆ เช่น อุปสัมบันและคุณภาพของวิญญาณ โดยมีการชี้ให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ววิญญาณแบ่งออกเป็นหลายประเภท เป็นต้น การทำบุ
วิญญาณวรรคนแปล ภาค ๑ ตอน ๑
98
วิญญาณวรรคนแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…วิภาค วิจาร อธิโมกข์ และฝ่ายอกุศล มี ๒ คือ สังบาร ๕ นั่น และวิภา วิจาร อธิโมกข์ ด้วย แม้ในเหตุบูมิในวิญญาณธาตุทั้งสาม (คืออุบบาทาสหรฺ)
เนื้อหานี้กล่าวถึงวิญญาณวรรคนที่เกี่ยวข้องกับอุทฐจังสัมบูญ และวิธีการที่วิชิจฉาและเหตุแห่งการตัดสินใจของจิตมีผลต่อการเกิด อธิบายการจัดกลุ่มอัพพยากรส่งรบฝ่ายวิญญา รวมทั้งการประยุกต์ใช้ในกรอบของวิถีธรรม
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
…ุไฟ สิ่งที่มีชีวิตโดยเฉพาะคนและสัตว์ประกอบด้วยธาตุ 6 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาศธาตุ และวิญญาณธาตุ เราทุกคนที่อยู่ในโลกนี้ล้วนมี รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณด้วยกันทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นพระภิกษุ …
บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
116
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
…ท่านั้น และถ้าธาตุไม่บริสุทธิ์มาก เท่าไร ความไม่สวย ไม่งาม เข้ามารวมอยู่ในตัวเราเท่านั้น 2. นาม หรือวิญญาณธาตุ เป็นธาตุส่วนละเอียดในตัว ถ้าบริสุทธิ์น้อย จะทำให้ 2.1 การเห็นหรือเวทนา รับอารมณ์ทางหู ตา จมูก ลิ้น …
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการศึกษาธรรมะ เผยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และขันธ์ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าใจขันธ์ 5 ช่วยให้บุคคลมีความบริสุทธิ์ และสามารถเข้าใจเหตุผลของความรู้สึ
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…จุน ชีวิตคอยตามเลี้ยง แวดล้อมด้วย สี กลิ่น รส โอชา เป็นที่ตั้งและเป็นทางเดินของการรับรู้ทางจมูก (ฆานวิญญาณธาตุ) 4. ประสาทลิ้น มีลิ้นเป็นโครงสร้างใหญ่ บริเวณลิ้นตรงที่ประสาทลิ้นตั้งอยู่มีลักษณะ คล้ายกลีบอุบล (บั…
เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภา
วิถีธรรมรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๓
325
วิถีธรรมรมเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๓
…ายมาวรมี ประเภทดังกล่าว เป็นปัจจัยโดยส่วนสองตามบัญชีที่กล่าวนั่นแหละ แห่ง วิญญาณกามภูมิ ๓ เว้นเหตุดูวิญญาณธาตุที่สรรตกับ อุปบา ในสุดคำภาพ ใน ปอัตตกาล ไม่เป็นปัจจัยในปฏิสันธิ บุญญาสังข์บรรประเภทที่กล่าวนั่นแหละ …
บทความนี้ขยายความคำถามเกี่ยวกับแหล่งเกิดในพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและกรรมในรูปแบบต่างๆ มีการแบ่งประเภทของบุญญาสังข์บรร และการใช้หลักธรรมเพื่อทำความเข้าใจระบบของการเกิ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
208
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ถารโต นามรูป ววฎฐเปติ ฯ อปโร อฏฐารสธาตุวเสนฯ กถ ฯ อิธ ภิกขุ อตฺถิ อิมสฺม อตฺตภาเว จกฺขุธาตุ ฯเปฯ มโนวิญญาณธาตุติ ธาตุโย อาวชุชิตวา ย์ โลโก เสตคุณหอติกณหมณฑลวิจิตต์ อายุตวิตถต อกกูปเก นหารุสุตฺตเกน อาพนธ์ มิสปิณ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาวิสุทธิมคฺค แจ้งให้ทราบถึงสัญญา เจตนา และชีวิต รวมถึงการวิเคราะห์จิตตฏฺฐิติ และองค์ประกอบที่เกี่ยวข้อง อธิบายลักษณะของจิตที่มีอยู่ในโลกุตตร พร้อมกับความเข้าใจในหลักสติและปัญญาท
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
32
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 32 วิสุทธิมคฺเค กิริยาเหตุกมโนวิญญาณธาตุ อุเปกขาสหคตาติ ฯ เอว เอกสุเสว กิริยมโนวิญญาณสฺส โวฏฐวนวเสน ปวตฺติ เวทิตพฺพาฯ โวฏฐวนานนุตร์ ปน สเจ ม…
เนื้อหานี้กล่าวถึงกิริยาและเหตุของมโนวิญญาณธาตุ ซึ่งมีผลต่อการดำรงอยู่ในรูปแบบต่างๆ รวมถึงกามาวจรกุสลและอเนกภูมิภาคของมโนวิญญาณ โดยระบุถึงผลต่อตัวบ…
วิถีม judgments ภาค ๑ ตอน ๑
63
วิถีม judgments ภาค ๑ ตอน ๑
…62 เกิดแต่มิจฉาชีพ ย่อมเกิดขึ้นในลำดับแห่งโนราธู อันเกิดขึ้นดับไปแล้ว" ดังนี้เป็นต้น วิปากเหตุถูกมโนวิญญาณธาตุ ที่เป็นลำดับแห่งอุบล วิญญาณโนราธุ เป็นอุบลสวิมภ ตก ที่เป็นอุบลวิเศษ วิญญาณโนราธู ก็เป็นกุศลวิบาก…
เนื้อหาที่นำเสนอเกี่ยวกับวิธีการวิเคราะห์ความเป็นไปของวิญญาณโนราธูในบริบทต่างๆ รวมทั้งการเวียนว่ายตายเกิดและอารมณ์ที่เกิดขึ้นตามลำดับต่างๆ ในวิญญาณ เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และวิญญาณ ผ่านก
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี
48
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี
…ปจฺจโย ฯ จิตตเจตสิกา ธมฺมา อญฺญมญญ์ สหชาตรูปานญฺจ มหาภูตา อญฺญ มญญ์ อุปาทารูปานญฺจ ฉ วตถุนิ สตุตนน์ วิญญาณธาตุนนฺติ จ ติวิโธ โหติ นิสสยปจฺจโย ฯ กวฬิงกาโร อาหาโร อิมสฺส กายสุส อรูปิโน อาหารา สหชาตาน นามรูปานนุติ…
ในบทความนี้จะพูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี ที่อยู่ในหน้าที่ 47 และ 48 โดยพูดถึงจิตตเจตสิกาและการทำความเข้าใจถึงธรรมะที่เกี่ยวข้องกับราคาทโยและความสุข ทุกข์ของบุคคล การแบ่งประเภทของธรรมนิยมที่สัมพันธ์กับอา
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
151
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
…นธการไม่รู้ตามความเป็นจริง ในที่สุดก็จะนำไปสู่ความทุกข์ไม่รู้จบ 7.4.3 ธาตุรู้ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักขุวิญญาณธาตุ เป็นนามธรรม มีหน้าที่เห็นรูป คือ รู้สี องค์ธรรมได้แก่ จักขุวิญญาณจิต 2 ดวง คือ ดวงบุญและดวงบาป มีลั…
…ต หากไม่มีการรู้แจ้งตามความเป็นจริง ก็จะเกิดอุปาทานและความทุกข์ที่ไม่รู้จบ ต่อมาในธาตุรู้ 6 มี จักขุวิญญาณธาตุที่ทำหน้าที่เห็นรูปและรู้สี โดยบ่งบอกถึงการรับรู้อารมณ์ทางการมองเห็นอย่างชัดเจน และมีเงื่อนไขในการเก…
วิญญาณธาตุและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
152
วิญญาณธาตุและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
…้ว ถ้าปราศจากสติก็มีโลภะอยากเห็น มีอุปาทานยึดมั่นว่า เราเห็น ทำให้เกิดทุกข์ภัยไม่มีที่สิ้นสุด 2. โสตวิญญาณธาตุ เป็นนามธรรม มีหน้าที่รับรู้เสียงเท่านั้น องค์ธรรมได้แก่ โสตวิญญาณจิต 2 ดวง คือ ดวงบุญและดวงบาป โสตว…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุในพระพุทธศาสนาที่มีการอธิบายว่ามีหน้าที่การรับรู้ตามความรู้สึกห้าอย่าง ได้แก่ จักขุวิญญาณ, โสตวิญญาณ…