วิญญาณวรรคนแปล ภาค ๑ ตอน ๑ : หน้า 98/405

ประโยค ~ วิญญาณวรรคนแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 97 (ว่) ทางอุทฐจังสัมบูญ ในสังฆรง ทั้งหลายที่กล่าวในวิชิจฉา-สัมบูญ สังฆรง เว้นวิชิจฉา ที่เหลือ ๑๒ เป็นอุทฐจังสัมบูญ แต่ เพราะในอุทฐจังสัมบูญนี้ ไม่มีวิชิจฉา ธรรมิกวิบา (ความตัดสินใจไป จึงเกิดขึ้น รวมรบอิโมนนี้เป็น ๑๓ เหมือนกัน และเพราะมี อิโมกขร่วม (จิตตภิญฺ) จึงเป็นสมมิกำลังมาก อันอุทฐจะใด ในอุทฐจังสัมบูญนี้ อุทฐจะนั่นมาโดยรูปของตนแท้ ธิโมกขและ มนสิการ มาโดยเป็นเววปนะฃฺ และ สังฆาร เป็นอุดคงหลาย พิงทราบโดยประการที่กล่าวมานี้ [อิพยากรณ์ส่งรบฝ่ายวิญฺญา] ในอัพพยากรณ์ทั้งหลาย อันดับแรก อัพพยากรส่งรบฝ่าย วิญฺญา ๒ โดยแยกเป็นอุทกะและสภาเหตุคะ ใน ๒ อย่างนั้น อัพพยากรส่งรบที่สมบูรณ์ด้วยเหตุว่าวิบา ญาณ จัดเป็นอุทกเหตุ ในอัพพยากรทั้งหลายนี้ ข้อแรก สังบาร ที่สมบูรณ์ด้วยวิญญาณ เกตุา ฤทธิ จิตตฺติ ที่เป็นเยาวชนทะมีเต็มสิกา อย่างเดียว แม้าที่สมบูรณ์ด้วย โศด--มาน---ชีวา---ภาวะ---ภาวิญฺญา ก็ ๕ นั้นแหละ ในโมโนรบทีเป็นวิบากทั้งสองฝ่าย (คือทั้งฝ่ายกุศล และฝ่ายอกุศล) มี ๔ คือ สังบาร ๕ นั้นา และวิภาค วิจาร อธิโมกข์ และฝ่ายอกุศล มี ๒ คือ สังบาร ๕ นั่น และวิภา วิจาร อธิโมกข์ ด้วย แม้ในเหตุบูมิในวิญญาณธาตุทั้งสาม (คืออุบบาทาสหรฺ)