หน้าหนังสือทั้งหมด

ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
248
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
…วง คือ สัทธินทรีย์ ความศรัทธาเป็นใหญ่ วิริยินทรีย์ ความเพียรเป็นใหญ่ สตินทรีย์ ความระลึกได้เป็นใหญ่ สมาธินทรีย์ ความตั้งใจมั่นเป็นใหญ่ ปัญญินทรีย์ ปัญญาเป็นใหญ่ 5 ทั้ง 5 ดวงนี้มีลักษณะสัณฐานกลม สีขาวใสสะอาดบริสุ…
…ังมีดวงอินทรีย์อีก 5 ดวงที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติธรรม ได้แก่ สัทธินทรีย์, วิริยินทรีย์, สตินทรีย์, สมาธินทรีย์ และ ปัญญินทรีย์ ซึ่งทั้งหมดนี้มีความสำคัญต่อการบรรลุธรรมและการศึกษาธรรมในพระไตรปิฎก ตามที่พระสัมมาส…
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
32
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
…แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไปแห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่านแห่งจิต ภาวะที่จิตไม่ส่ายไป ความสงบ สมาธินทรีย์ สมาธิพละ ความตั้งใจชอบ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า สัมมาสมาธิมีในสมัยนั้น จากลักษณะของสัมมาสมาธิที่…
บทความนี้สำรวจลักษณะของสัมมาสมาธิว่าเป็นการที่จิตไม่ฟุ้งซ่านและมีความตั้งมั่น ซึ่งสามารถขจัดมิจฉาสมาธิและกิเลสต่างๆ ได้ การปฏิบัติสัมมาสมาธิทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะที่ไม่มีทั้งสุขและทุกข์ และนำไปสู
วิชาชีวิตมรรคผล ปลาย คต ตอน ๑
157
วิชาชีวิตมรรคผล ปลาย คต ตอน ๑
…โทมมัสทรีย์ (๑๑) เป็นมาวจรแท้ มนินทรีย์ ชีวิตนิทรีย์ อุปจินทรีย์ และสังขินทรีย์ วิรินทรีย์ สติทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญานทรีย์ (๓) เนื่องไปในภูมิทั้ง ๔ โสมมัสนทรีย์ เนื่องไปใน ๑ ภูมิ โดยเป็นกามาวจร (กามี) รูปาวจร (…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอินทรีย์ในชีวิต โดยมีการกล่าวถึงกิในอินทรีย์ที่หลากหลาย พร้อมกับการอธิบายเกี่ยวกับความสงบในชีวิตตามหลักการของพระพุทธศาสนา อินทรีย์เป็นเครื่องมือในการทำความเข้าใจธรรมชาติของทุกข
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
108
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 106 การดูแลจิต ) สมาธินทรีย์ ไม่อาจทำอวิกเขปกิจ (กิจคือทำจิตไม่ ให้ซัดส่าย ) ปัญญินทรีย์ ไม่อาจทำทัสสนกิจ ( กิจคือการเห็นตาม ควา…
หน้าที่ 106 ของวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ กล่าวถึงความสำคัญของการดูแลจิต การทำให้สมาธินทรีย์และปัญญินทรีย์ทำงานอย่างสมบูรณ์ โดยการพิจารณาสภาวะธรรมเพื่อให้ธรรมที่ถูกต้องเข้าถึงความจริง สิ่งเหล่…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
306
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ทธานุสาริโน โหนติ สตฺตสุ ฐาเนส สัทธาวิมุตตา สเจ ปน ทุกฺขโต วุฏฐาน โหติ ตโยปี ชนา ปสฺสทธิพหุลา โหนติ สมาธินทรีย์ ปฏิลภนฺติ อปปณิหิตวิโมกเขน วิมุจฺจนฺติ สพฺพตฺถ กายสกุขิโน โหนติ ยสฺส ปเนตฺถ อรูปฌาน ปาทก์ โส อคฺคผล…
บทความนี้สำรวจเนื้อหาในวิสุทธิมคฺคเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม ซึ่งแบ่งเป็นระดับต่างๆ ของผู้ปฏิบัติ ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่ยังติดอยู่ในกิเลสหรือผู้ที่ได้บรรลุธรรมที่สูงขึ้น โดยมีการชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างในลัก
วิสุทธิมคฺคสฺส และการปฏิบัติทางจิต
301
วิสุทธิมคฺคสฺส และการปฏิบัติทางจิต
…คกฺขเณ สทฺธานุสารี โหติ ฯ เสเสส สตฺตสุ ฐาเนส สทฺธา วิมุตโต ๆ โย ปน ทุกฺขโต มนสิกโรนโต ปสฺสุทธิพหุโล สมาธินทรีย์ ปฏิลภติ โส สพฺพตฺถ กายสกปี นาม โหติ ฯ อรูปชฺฌานํ ปน ปตฺวา อคฺคผลปปตโต อุภโตภาควิมุตโต นาม โหติ ฯ โย…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของวิสุทธิมคฺคสฺสในการพัฒนาญาณเพื่อการบรรลุธรรม โดยใช้แนวทางการฝึกฝนจิตเพื่อให้เห็นความไม่จีรังและการเข้าถึงอิสระจากทุกข์ ผ่านกระบวนการต่างๆ จะได้มีการพูดถึงข้อคิดเกี่ยวกับว
วิสุทธิมรรคและการพัฒนาปัญญา
72
วิสุทธิมรรคและการพัฒนาปัญญา
…ินทรีย์ ทุกฺขินทรีย์ โสมนสฺสินทรีย์ โทมนสฺสินทรีย์ อุเปกขินทรีย์ สุทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปญญินทรีย์ อนญฺญุตญฺญสฺสามีตินฺทฺริย์ อญฺญินทรีย์ อญฺญาตาวินทริยนฺติ ฯ ตตฺถ อตฺถโต ลักขณา กม โต จ ว…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวข้องกับวิสุทธิมรรค ซึ่งพูดถึงการพัฒนาและการเจริญเติบโตของปัญญาและธาตุสำคัญของชีวิต การพัฒนาทางจิตวิญญาณ การสร้างความเข้าใจในลักษณะต่างๆ และการผสมผสานของอารมณ์ รวมถึงการทำความเข้าใจ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 334
334
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 334
…ัฏฐาน ๔ สตินทรีย์ สติพละ สติสัมโพชฌงค์ และสัมมาสติ ฯ สมาธิมี ๔ ฐาน เพราะมีกิจ ๔ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง สมาธินทรีย์ สมาธิพละ สมาธิสัมโพชฌงค์ และสัมมาสมาธิ ฯ ปัญญา มี ๕ ฐาน เพราะมีกิจ ๕ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งวีมังสิทธิบ…
ในหน้าที่ 334 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการตื่นจากกิเลส และการได้รับผลจากการมีธรรมสามัคคี โดยอาจารย์ได้อธิบายถึงโพชฌงค์ที่มีความสำคัญ โดยเฉพาะสติสัมโพชฌงค์ สภาพที่เรียกว่า ธรรมวิจัน หมายถึง การไต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
330
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…สัมปยุตด้วยวิจิกิจฉา เป็นเพียงความหยุดอยู่แห่งจิต เพราะเว้น จากอธิโมกข์ ไม่ถึงการเรียกว่ามิจฉาสมาธิ สมาธินทรีย์ และสมาธิพละ จึงกล่าวคำเป็นต้นว่า ตถา วิจิกิจฉาจิตฺเต ฯ ท่านอาจารย์แสดงความ ไม่มีแห่งอธิบดีในจำพวกจิ…
ในบทนี้มีการอธิบายถึงการตรัสของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับองฌานและปัญจวิญญาณ โดยมีการกล่าวถึงสมาธิและอาการต่างๆ ของจิต นอกจากนี้ยังนำเสนอความแตกต่างระหว่างอเหตุกจิตและจิตปกติ เกี่ยวกับการเกิดของอธิบดีในจิ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…คือ สัทธินทรีย์ อินทรีย์คือ ศรัทธา ๑ วิริยนทรีย์ อินทรีย์คือวิริยะ ๑ สตินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ สมาธินทรีย์ อินทรีย์คือสมาธิ ๑ ปัญญินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ พละ (ธรรมเป็นกำลัง) ๕ อย่าง คือ สัทธาพละ กำลังค…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
312
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
…วิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 312 โทมนัสสิทรีย์ ๑ อุเปกขินทรีย์ ๑ สัทธินทรีย์ ๑ วิริยินทรีย์ ๑ สตินทรีย์ ๑ สมาธินทรีย์ ๑ ปัญญินทรีย์ ๑ อนัญญตัญญัสสามีติน ทรีย์ ๑ อัญญินทรีย์ ๑ อัญญาตาวินทรีย์ ๑ ฯ พละ ๕ คือ สัทธาพละ ๑ ว…
บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล
42
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล
…ิปาโท วิริยิทธิปาโท จิตติทธิปาโท วีมีสิทธิปาโท จ ฯ ปญฺจินทริยานิ สุทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปญญินทรียญจ ฯ ปญฺจ พลานิ สทฺธาพล วิริยพล์ สติพล สมาธิพล ปญฺญาพลญฺจ ฯ สตฺต โพชฌงคา สติสมโพชฌงโค ธมมว…
เนื้อหาวิชาการนี้มีการสำรวจอภิธธรรมและการใช้สามารถในชีวิตประจำวัน การลงลึกในประเด็นต่างๆ เช่น วิจิกิจฉาจิตต์, ปัจจัยแห่งการปฏิบัติต่างๆ และธรรมนูญที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตเพื่อลดสิ่งที่ไม่ดีและเสริมสร้า
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
41
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ย์ ทุกฺขินทรีย์ โสมนสฺสินทรีย์ โทมนสฺสินฺทฺริย์ อุเปกขินฺทริย์ สทฺธินฺทฺริย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปญญิน ทริย์ อนุญฺญุตญฺญสฺสามีตินทรีย์ อญฺญินทรีย์ อญฺญาตาวินฺทฺริยญฺจ ฯ นว พลานิ สทฺธาพล วิริยพล์ ส…
เนื้อหาดังกล่าวประกอบด้วยการวิเคราะห์อภิธรรมและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน โดยนำเสนอในรูปแบบที่ให้ความเข้าใจง่าย เช่น การเจริญสติ การมีความตั้งใจที่ถูกต้อง และการพัฒนาปัญญา นอกจากนี้ยังม
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
177
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
…ริยินทรีย์ สิ่งใดเป็นสตินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นสติพละ สิ่งใดเป็นสติพละ สิ่งนั้นเป็นสตินทรีย์ สิ่งใดเป็น สมาธินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นสมาธิพละ สิ่งใดเป็นสมาธิพละ สิ่งนั้นเป็นสมาธินทรีย์ สิ่งใดเป็น ปัญญินทรีย์ สิ่งนั้นเป็น…
ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน ซึ่งมีผลต่อการบรรลุธรรม การสร้างความสมดุลในอินทรีย์ที่สำคัญ เช่น สัทธินทรีย์และวิริยินทรีย์ เพื่อให้กันและกันช่วยเสริมสร้างในการบรรลุธรรม การอธิบายด้วยเปร
ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
…15. สัทธินทรีย์ สัทธา โสภณจิต 91 เลื่อมใสในสิ่งที่ควร นามปรมัตถ์ 16. วิริยินทรีย์ 17. สตินทรีย์ 18. สมาธินทรีย์ ความเพียร การระลึกชอบ การตั้งมั่นแห่งจิต วิริยะ-วิ สั ป - 105 ความเพียร นามปรมัตถ์ สติ-โสภณจิต 91 ค…
ตารางสรุปอินทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสตินทรีย์) ไปจนถึงความสุขและความทุกข์ทั้งทางกายและใจ และการรู้แจ้งในอริยสัจ 4 อินทรีย์แต
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
168
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
…สัมปชัญญะ คือ กำหนดรู้รูปนามอยู่ทุก ๆ ขณะ 3. สติมา มีสติระลึกอยู่กับกาย เวทนา จิต ธรรมเป็นประจำ 18. สมาธินทรีย์ คือ ความตั้งอยู่แห่งจิต ความดำรงอยู่แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไป แห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่…
เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาจิตโดยการฝึกสมาธิและวิปัสสนา โดยเน้นที่การลดกิเลสและความฟุ้งซ่าน หัวข้อหลักประกอบด้วยหลักการของสมาธิและอุบายต่างๆ ที่ช่วยในการทำให้จิตสงบ ผลของการฝึกสมาธิที่ถูกต้องนำไปสู่มรรคญาณ
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
159
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
…์ ความเป็นใหญ่ของสติ มีหน้าที่ รู้ทันปัจจุบันหรือระลึกในสิ่งที่ควร ได้แก่ สติเจตสิก เป็นนามธรรม 18. สมาธินทรีย์ ความเป็นใหญ่ในเรื่องของสมาธิ มีหน้าที่ คือ ความแน่วแน่ตั้งมั่น ได้แก่ เอกัคคตาเจตสิก เป็นนามธรรม บ …
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอินทรีย์ต่าง ๆ และความเป็นใหญ่ในด้านต่าง ๆ อาทิ กายินทรีย์ที่มีหน้าที่รับความสัมผัส อิตถินทรีย์ที่แสดงอาการของหญิง ปุริสินทรีย์ที่แสดงอาการของชาย ชีวิตินทรีย์ที่รักษารูปและนาม
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนา
33
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนา
…แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไปแห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่านแห่งจิต ภาวะที่จิตไม่ส่ายไป ความสงบ สมาธินทรีย์ สมาธิพละ ความตั้งใจผิด ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า มิจฉาสมาธิ มีในสมัยนั้น ดังนั้น การฝึกสมาธิ จึงต…
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาต้องยึดหลักสัมมาสมาธิ ซึ่งหมายถึงการทำให้ใจสงบ ปราศจากอกุศลธรรม ไม่ฟุ้งซ่าน โดยไม่ให้ใจเกาะเกี่ยวกับกามคุณทั้ง 5 อย่างเพื่อไม่ให้เกิดราคะ โทสะ โมหะ ขณะที่มิจฉาสมาธิคือการตั้งม
อนาคามีและพรหมโลก
431
อนาคามีและพรหมโลก
ธรรมะเพื่อประชาชl ปัญจสุทธาวาส ๔๓๐ อนาคามีเหล่านี้ เป็นผู้มีสมาธินทรีย์ คือ มีสมาธิแก่กล้า มากกว่าอินทรีย์อย่างอื่น ทำให้มีจักษุ ๓ อย่าง คือ ทิพยจักษุ ปัญญาจักษุ และธรรมจั…
บทความนี้พูดถึงคุณลักษณะของอนาคามีที่มีสมาธินทรีย์สูง ซึ่งทำให้มีจักษุ ๓ อย่าง ได้แก่ ทิพยจักษุ ปัญญาจักษุ และธรรมจักษุ ที่มีกำลังมากกว่าพรหมอื่น ๆ แล…
ความเข้าใจในโลกุตรภูมิและอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา
161
ความเข้าใจในโลกุตรภูมิและอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา
ความต่างกันแห่งอินทรีย์ทั้ง 2 คือ เจโตวิมุตติอรหันต์ อาศัยสมาธินทรีย์เป็นตัวนำในการกำจัดราคะ ส่วนปัญญาวิมุตติอรหันต์ อาศัยปัญญินทรีย์ที่แก่กล้าเป็นตัวนำในการกำจัดอวิชชา …
บทความนี้อธิบายความแตกต่างระหว่างอินทรีย์แห่งการบรรลุธรรมสองประเภท คือ เจโตวิมุตติที่ใช้สมาธินำและปัญญาวิมุตติที่ใช้ปัญญานำ ทั้งสองประเภทนี้มีขั้นตอนในการกำจัดราคะและอวิชชาตามลำดับของพระอริยบุคคล 4 ปร