หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
91
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…จะพึงมี ก็ เพราะความอ่อนเพลีย (อิดโรย) ของ ร่างกาย ดังนี้ ฯ [อธิบายโสภณเจตสิก] ન્ ธรรมชาติที่ชื่อว่าสัทธา เพราะอรรถว่า เชื่อ ได้แก่ความเสื่อมใส ในพระพุทธเจ้าเป็นต้นฯ ศรัทธานั้นมีอันทำสัมปยุตตธรรมให้ผ่องใสเ…
…นีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับนิวรณ์และความแตกต่างของรูปและอรูปขันธ์ รวมถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับสัทธา สติ หิริ และโอตตัปปะ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการทำให้บุคคลมีความเข้มแข็งในการตัดสินใจและเป็นบุคคลที่ดีในส…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
312
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
… สมาธินทรีย์ ๑ ปัญญินทรีย์ ๑ อนัญญตัญญัสสามีติน ทรีย์ ๑ อัญญินทรีย์ ๑ อัญญาตาวินทรีย์ ๑ ฯ พละ ๕ คือ สัทธาพละ ๑ วิริยพล ๑ สติพละ ๑ สมาธิพละ ๑ ปัญญาพละ ๑ หิริพละ ๑ โอตตัปปพละ ๑ อหิริกพละ ๑ อโนต ตัปปพละ ๑ ฯ อ…
บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…๑ ฯ สมาธินทรีย์ อินทรีย์คือสมาธิ ๑ ปัญญินทรีย์ อินทรีย์คือปัญญา ๑ ฯ พละ (ธรรมเป็นกำลัง) ๕ อย่าง คือ สัทธาพละ กำลังคือ 0 ศรัทธา ๑ วิริยพละ กำลังคือวิริยะ ๑ สติพละ กำลังคือสติ ๑ สมาธิ พละ กำลังคือสมาธิ ๑ ปัญ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 335
335
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 335
…ัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 335 เพราะมีกิจ ๒ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งสัมธินทรีย์ และสัทธาพละ ฯ เป็นวิภาคอันประเสริฐ คือยอดเยี่ยม แห่งธรรม ๓๓ อันสูงสุด คือ วิเศษสุด เพราะเป็นฝ่ายแห่งธรรมเครื…
…ับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยแสดงถึงรายละเอียดของกิจ 2 อย่าง คือ สัมธินทรีย์และสัทธาพละ การผสมผสานระหว่างโลกุตตรจิตและโลกิยจิต และความแตกต่างของขันธ์ 5 ที่ส่งผลต่อจิตตามอำนาจที่จะประกอ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
394
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
…รกำหนด) ๑ และ อรูป ๔ ฯ พึงทราบการสงเคราะห์ (ประมวล) จริต ๖ อย่าง คือ ราคจริต ๑ โทสจริต ๑ โมหาจริต ๑ สัทธาจริต ๑ พุทธิจริต ๑ วิตกจริต ๑ ฯ พึงทราบภาวนา ๓ อย่าง คือ บริกรรมภาวนา ๑ อุปจารภาวนา ๑ อัปปนาภาวนา ๑ …
เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ
วิถีธรรมและโอกาสในวิบากกรรม
244
วิถีธรรมและโอกาสในวิบากกรรม
…ตทั้งปวง และชั้นองค์พระบัญ ชินาสพัทหลาย แม่เป็นนับนั้นที่ท่านกำหนดแล้ว โดย (ทำให้) เป็น อารมณ์ กสิสัทธาลายอ่อนเกิดขึ้นได้ คู่อิทธิศัพท์เคนเกิดขึ้นแก้ไขโไรยะ- เศรษฐีและนั่นมาทนมาเป็นต้น เพราะปรากฏขึ้นของ…
บทความนี้สำรวจถึงการทำให้โอกาสเกิดขึ้นจากวิบากกรรมและธรรมชาติของภูมิที่มีผลต่อการ กระทำของเรา โดยเน้นว่าภูมิและภูมิลักษณะมีความแตกต่างกัน และว่าความเข้าใจในเรื่องนี้สามารถช่วยให้เราเข้าใจการเกิดขึ้นขอ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
371
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
… วิเสโสติ อยมปิ อตฺโถ สุตเต วุฒิโตเยว ๆ ยถาห์ ฯ ยวาย อาวุโส มโต กาลกโต ตสฺส กายสงฺขารานิรุทธา ปฏิปัสสัทธา วจีสังขารา ฯเปฯ จิตตสังขารา นิรุทธา ปฏิปัสสัทธา อายุ ปริกขิโณ อุสมารูปสนฺตา อินฺทฺริยานิ ปริภินนาน …
เนื้อหานี้กล่าวถึงญาณและความสำคัญของนิโรธสมาบัติในพุทธศาสนา พร้อมอธิบายปรากฏการณ์ปฏิบัติในเชิงลึกเกี่ยวกับการลดละสังขาร และการเข้าถึงนิพพานซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดของผู้ปฏิบัติธรรม มีการพูดถึงอริยปัญญาแ
อภิธัมมัตถและภาวนา
409
อภิธัมมัตถและภาวนา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 409 โดยนัยเป็นต้นว่า โมหสัทธาจริตฯ ก็ในนัยแห่งจริตมีมูลเดียวนี้ ย่อมมีหมวด ๗ แห่งจริต ๓ หมวด ฉันใด แม้ในนัยแห่งจริตมีมูล ๒ ก็มีหม…
บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงค
คำอธิบายกรรมฐานตามจริต
413
คำอธิบายกรรมฐานตามจริต
…รู้ และเพราะห้ามความวิ่งพล่านแห่ง วิตกได้ ฯ อนุสสติ 5 ข้างต้น มีพุทธานุสสติเป็นต้น เป็นสัปปายะ แก่คนสัทธาจริต เพราะเป็นเหตุแห่งความเจริญศรัทธาฯ ความจาย ความสงบ สัญญา และการกำหนด เป็นสัปปายะแก่คนพุทธิจริต เ…
บทความนี้อธิบายกรรมฐานที่เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล โดยอาทิ อสุภกรรมฐานที่เป็นประโยชน์ต่อคนที่มีราคะมาก และอานาปานะซึ่งช่วยคนที่มีโมหะ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอนุสสติ 5 และกรรมฐานอื่นๆ ที่เหมาะแก่จริตของ
พระเกียรติพิเศษของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
21
พระเกียรติพิเศษของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ันเป็นที่ตั้งแห่งศุภสิริสวัสดิ์อุดมมงคลอัน มีเอกเทศดังได้รับพระราชทานพรรณนามาฉะนี้ ประกอบด้วยเหตุผล สัทธาสัมปทานั้น คือความเชื่อ
บทความนี้บรรยายถึงพระเกียรติพิเศษและพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งทรงประกาศกฎหมายและกฎระเบียบต่างๆ เพื่อพัฒนาประเทศ เช่น การจัดการที่ดิน การตั้งพระราชบัญญัติด้านกสิกรรมแ
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
23
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…สชอบแล้ว สุปฏิปันโน ภควโต สาวก สงโฆ สงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าปฏิบัติชอบแล้ว นี้ชื่อว่า ตถาคตโพธิสัทธา เชื่อพระปัญญา ตรัสรู้ของพระตถาคตเจ้า ศรัทธา มีลักษณะและประเภทดังพรรณนามานี้ เป็นกุศลธรรมส่วน เจตสิก…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญและการบำเพ็ญพระราชกุศลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยชี้ให้เห็นถึงการยืนยันในศรัทธาและการสร้างพระพุทธรูป รวมถึงการทำบุญหลายๆ อย่างในพระราชประวัติ ซึ่งมีพระเกีย
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
25
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
…สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาคเจ้าทรงบำเพ็ยพระ ราชกุศลมีประการต่าง ๆ เสร็จด้วยกำลังพระราชศรัทธา นี้จัดว่าสัทธาสัมปทา นับเป็นมงคลวิ เสสที่ต้น. สามัตถิยะนั้นคือ ความเป็นผู้สามารถในกิจน้อยใหญ่ คุณข้อนี้มีในผู้ใด ก…
บทความนี้เสนอความสำคัญของการสร้างพระพุทธปฏิมากรที่ทำโดยสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า ซึ่งเป็นการบำเพ็ญพระราชกุศลที่มีคุณค่าสูงและส่งผลต่อสังคมไทยในหลายประการ รวมถึงการสร้างพระพุทธชินราชที่วัดพระศรีรัต
การปฏิสันถาร: ธรรมเนียมไทยในการต้อนรับแขก
52
การปฏิสันถาร: ธรรมเนียมไทยในการต้อนรับแขก
…องทำ เมื่อมีอาคันตุกะ มาถึงสำนัก ก็เป็นหน้าที่ของเจ้าอาวาสจะต้องต้อนรับโดยกิจวัตร ถึงมีข้อห้ามไม่ให้สัทธาไทย คือขอที่เขาถวายด้วยศรัทธาให้ตกไป คือห้ามมิให้แจกจ่ายแก่คฤหัสถ์ผู้มิได้เกี่ยวข้อง ให้เจ้าของ เสีย…
การปฏิสันถารเป็นประเพณีที่สำคัญในสังคมไทย โดยเฉพาะเมื่อมีแขกมาเยือน ผู้ที่ต้อนรับต้องแสดงความเคารพและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ สามารถเห็นได้จากพุทธประวัติในพระเวสสันดรและการปฏิบัติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้
การหลุดพ้นและวิธีการแห่งสัทธาวิมุติ
177
การหลุดพ้นและวิธีการแห่งสัทธาวิมุติ
ปติจิตมรรถญาณ เหตุนี้จึงชื่อว่า ทุติยุปตะ (ขยายความอีกว่า) ภิกษุ เชื่ออยู่จึงหลุดพ้น เหตุนี้จึงชื่อ สัทธาวิมุติ ถูกต้อง (คือได้) มาน-ผัสสะก่อน จึงทำให้แจ้งซึ่งวิริยะว่ามีในภายหลัง เหตุนี้จึงชื่อ กายสักขิ ญ…
เนื้อหานี้ได้อธิบายเกี่ยวกับความหมายของการหลุดพ้นตามธรรมชาติ โดยพูดถึง สัทธาวิมุติและการมีปัญญาที่ช่วยในการหลุดพ้น คำว่า 'ธรรม' ในที่นี้หมายถึงปัญญา และการประสบการณ์ต่าง ๆ ที่ภ…
การศึกษาธรรมในวิชาติมรณ (ตอนจบ)
176
การศึกษาธรรมในวิชาติมรณ (ตอนจบ)
ประโยคศ- วิชาติมรณแปลภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้าที่ 176 ผู้ถือว่า สัทธารุณี ในขณะแห่งโลภะปิดมรรค กล่าวว่า สัทธารวมุต ใน ๓ สถานที่เหลือ (คือ ตั้งแต่โลภะปิดผลถึงอรหัตผล) ส่ว…
บทความนี้วิเคราะห์คติธรรมที่เกี่ยวข้องกับการถือว่า สัทธารุณี และ สัทธารวมุต ในบริบทของทุกข์และมรรคในพุทธศาสนา โดยอภิปรายลักษณะของบุคคลที่เข้าถึงอรหัตผลและกร…
กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทฺเทโส
131
กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทฺเทโส
… โย อุทโธติ วุตโต อย ราคจริตฯ ทุฏฐานธา ปน โทสโมหจริตาฯ ปญฺญวา พุทธิจริโต ฯ อสุทธาทฏฺฐา ปสนุนปกติตาย สัทธาจริตาฯ ยถา วา อโมหปริวาเรน กมฺมุนา นิพฺพตฺโต พุทธิจริโต เอว พลว สทฺธาปริวาเรน กมฺมุนา นิพฺพตฺโต สัทธ…
บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับ กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทฺเทโส โดยอธิบายแนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการที่กรรมส่งผลต่อบุคคลในชีวิต ทั้งด้านบวกและลบ การศึกษาเกี่ยวกับกรรมยังช่วยให้เข้าใจถึงการเกิดของผลกรรมในชีวิตประจ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
133
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ระโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 133 กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทเทโส วุฏฺฐาติ ฯ สัทธาจริตาทโย ปน ยสฺมา ราคจริตาทีน สภาคา ตสฺมา เตสมฺปิ ตาทิโสว อิริยาปโก โหติ ฯ เอว ตาว อิริยาบถ โต จริยา…
บทนี้นำเสนอแง่มุมของการทำกรรมในชีวิตประจำวัน โดยกล่าวถึงความสำคัญของจริยาที่สัมพันธ์กับจิตใจและอารมณ์ของบุคคล ในกรณีต่างๆ เช่น การทำกิจกรรมที่เป็นมงคล การกินอาหาร และการแสดงออกถึงสุขภาพจิตที่ดีในบริบท
วิสุทธิมคฺคสฺส: ความเข้าใจในโภชนาการและจริยธรรม
134
วิสุทธิมคฺคสฺส: ความเข้าใจในโภชนาการและจริยธรรม
…สุตวา นินฺทติ ปร์ ปสนฺติ สุตฺวา ปสสติ สย์ ปน อญฺญาณุเปกขาย อุเปกฺขโกว โหติ ฯ เอส นโย สทฺทสวนาทีสุขฯ สัทธาจริตาทโย ปน เตสํเยวานุสาเรน เวทิตพฺพา ติสภาคตฺตาติ ฯ เอว ทสฺสนาทิโต จริยาโย วิภาวเย ฯ ธมฺมปปวตฺติโต …
บทที่พร่ำสอนเกี่ยวกับจริยธรรมและการเลือกโภชนาที่ถูกต้อง การยึดมั่นในหลักการ และผลกระทบจากการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมถึงการเสพอาหารและพฤติกรรมจิตใจที่ส่งผลต่อสุขภาพ ทั้งนี้ยังมีการเน้นถึงการหลี
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
138
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
…ยโย สมโมหมาปชฺชติ ตสฺมา วิปุล มหากสิน วฏฏติ ฯ เสส์ โทสจริตสฺส วุตตสทิสเมวาติ อิท โมหจริตสฺส สปปาย ๆ สัทธาจริตสฺส สพฺพมปี โทสจริตมหิ วุตตวิธาน สปปาย อารมุมเณสุ จสุส อนุสสติกมุมฏฐานมปี วัฏฏติฯ พุทธิจริตสุส เ…
บทนี้ของวิสุทธิมคฺคสฺส นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับคุณสมบัติของจิตในสภาวะต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติธรรม จิตที่มีความบริสุทธิ์จะนำไปสู่ความเข้าใจและการเข้าถึงความสุขที่แท้จริง โดยยกตัวอย่างการเป็นอยู่
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
38
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
…ิ ติ ปเนติ ราคจริตสฺส รตต โหติ โทส จริตสฺส กาฬก โมหจริตสฺส มิสโธวนอุทกสทิส วิตกจริตสุส กุลถยูสวณฺณ์ สัทธาจริตสฺส กณิการบุปผวณณ์ ปญฺญา จริตสฺส อุจจ์ วิปฺปสนฺนํ อนาวิล ปัณฑร์ ปริสุทธิ์ นิทโธตชาติ มณี วัย ชุต…
ข้อความนี้กล่าวถึงแนวคิดในการวิสุทธิมคฺค โดยเน้นไปที่ศักยภาพของจิตและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมต่างๆ ของมนุษย์ ข้อความอธิบายถึงหน้าที่ของจิตทั้งภายในและภายนอก รวมถึงการสำรวจสภาวะต่างๆ ของจิตใจในลั