หน้าหนังสือทั้งหมด

อุปมาของพระสูตรในวิสุทธิมรรค
127
อุปมาของพระสูตรในวิสุทธิมรรค
… ยากอยู่ มหาฎีกาท่านจึงช่วยอธิบายเพิ่มเติมให้ว่า ที่พระสูตรปรากฏเหมือนสายน้ำ ใหญ่ใหลลง จากภูเขานั้น หมายถึงสวดได้คล่อง เปื่อยไม่ขาดสาย ราวกะสายน้ำไหลพลั่ง ๆ ลงจากภูเขา ที่ว่าเหมือนแนวป่าหมายถึงพระสูตรนั้นมีค…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการใช้เปรียบเทียบในการอธิบายพระสูตรต่าง ๆ ผ่านการเปรียบเหมือนสิ่งต่าง ๆ เช่น สายน้ำใหญ่ แนวป่า และต้นไม้ที่มีผลดกเพื่อแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างในประสบการณ์การรับรู้ของพระภิกษุในข
การตั้งจิตในปฏิภาคนิมิต
130
การตั้งจิตในปฏิภาคนิมิต
…ายะ ๓ มีอาวาส (ที่เป็นอสัปปายะ) เป็นต้น แล้วเสพสัปปายะ ๒) มีอาวาส (ที่เป็น ๑. นานาการ - อาการต่าง ๆ หมายถึงที่เรียกว่า "จตุตาโร วณฺณา” คือ หายใจออกสั้น - ยาว หายใจเข้าสั้น - 1 น - ยาว เป็นอาการ ๔ อย่าง วิภาว…
บทความนี้พูดถึงการตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิตและการศึกษาองค์ความรู้ในวิสุทธิมรรค โดยพระโยคาวจรที่มีปัญญาจะต้องตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิต และสามารถจัดการนิวรณ์และกิเลสให้หมดไป รวมถึงการมีสติกับลมอัสสาสะและปัส
วิสุทธิมรรค: ปีติในฌาน
133
วิสุทธิมรรค: ปีติในฌาน
…สิ้นไปเสื่อมไป ปีติก็เป็นอันเธอ รู้ชัดได้โดยอสัมโมหะ เพราะรู้แจ้งลักษณะ” ในขณะที่เห็นด้วยวิปัสนา ๑. หมายถึงเข้าปฐมฌานและทุติยฌานโดยลำดับ ๒. มหาฎีกาแสดงอุปมาว่า เหมือนคนเดินหาจับงู เมื่อพบโพรงที่อาศัยของมันแล…
เนื้อหานี้พูดถึงการทำความเข้าใจปีติในฌานของภิกษุ โดยการพิจารณาอารมณ์และอสัมโมหะในขณะที่เข้าฌาน ทั้งยังมีการเปรียบเทียบการรู้ชัดปีติเหมือนคนจับงูในโพรงที่เป็นที่อาศัยของมัน เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัด
การวิเคราะห์เมตตาสหคตจิตในวิสุทธิมรรค
187
การวิเคราะห์เมตตาสหคตจิตในวิสุทธิมรรค
…่านั้น ฉันใด แม้ลักษณะ (ที่นับว่า วิกพพนา) อันใด ที่ท่านกล่าวไว้ในปฏิสัมภิทาว่า "เมตตาเจโตวิมุติ ๑. หมายถึง ตถา และ อิติ ที่เพ่งความข้างหน้า ดัง ตถา ทุติย์ ตถา ตติย์ ตถา จตุตถ์ และ อิติ อุทฺธมโธ ติริย์ ๒. หม…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงเมตตาสหคตจิตที่มีอำนาจในการแผ่และเป็นจิตที่ไม่มีประมาณ พร้อมอธิบายว่าเมตตานั้นมีความสำคัญอย่างไรในการพัฒนาจิตสงบและการเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับความเป็นไปของจิต นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้อง
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
199
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
… รุกขเทวดามักได้ชื่อตามต้นไม้ที่อาศัย เทวดาผู้นี้อยู่ที่ต้นมณิละ จึงได้ชื่อเช่นนั้น ๒. พวกอมนุษย์นี้หมายถึงอะไร หมายถึงจำพวกอสุรกายกระมัง ๓. ฟังจนจบแล้วก็ไม่ทราบว่าพระวิสาขะท่านบำเพ็ญเมตตาอย่างไร อมนุษย์ถึงไ…
ในเนื้อหานี้ท่านพระเถระเดินทางไปที่จิตตลบรรพตและพบกับเทวดาที่ชี้ทางให้ ท่านพักอยู่ที่นั่น ๔ เดือน ก่อนจะเกิดความคิดที่จะไปต่อ เทวดามนิลิยานั่งร้องไห้เพราะกลัวว่าหากท่านออกไปจะเกิดความขัดแย้งกันในหมู่พ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
201
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ื่อจะเริ่มเจริญกรุณา นั้นไม่ควรเริ่มในบุคคลที่เป็นโทษแก่ภาวนา มีบุคคลที่รักเป็นต้นก่อน * มหาฎีกาว่า หมายถึงผู้ที่ฌานเสื่อมไปเพราะอันตรายอะไร ๆ ก็ตาม เมื่อจะทำสมาธิอีก จิตของเขาจะเป็นสมาธิได้เร็ว เพราะพยาบาทน…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของจิตที่ตั้งมั่นและการเจริญเมตตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีเมตตาเป็นวิหารธรรม ซึ่งทำให้จิตของเขามีความมั่นคงและเข้าถึงสมาธิได้เร็ว ยกตัวอย่างความป่องใสของสีหน้าผู้มีเมตตา และอธิบายว่า
การก้าวล่วงรูปสัญญาและอรูปาวจรสมาบัติ
239
การก้าวล่วงรูปสัญญาและอรูปาวจรสมาบัติ
…็นต้น ที่พึงบรรลุได้ในอารมณ์อันเดียวเท่านั้น เพราะ ฉะนั้น การพรรณนาความนี้ พึงทราบว่าข้าพเจ้าทำโดย (หมายถึง) การล่วงอารมณ์ด้วย [แก้ ปฏิฆสัญญาน อตฺถึงฺคมา ข้อว่า ปฏิฆสญฺญานํ อตฺถงฺคมา (เพราะตกไปแห่งปฏิฆ สัญญา…
บทความนี้กล่าวถึงการก้าวล่วงรูปสัญญาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในบริบทของการปฏิบัติสมาธิและการพัฒนาจิต โดยที่ก้าวล่วงรูปสัญญาได้ช่วยให้พระโยคาวจรบรรลุอารมณ์ที่สูงกว่า การศึกษาเรื่องปฏิฆสัญญาเปิดสู่การเข้า
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
9
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…่าจะเป็น ปัญญาอ่อน หรือบุญน้อย อย่างไหนก็เข้าใจยากอยู่นั่นเองทำไมจึงเป็นเช่นนั้น. ๒. อาสยะ ในที่อื่นหมายถึงกระเพาะก็มี เช่น อามาสยะ หมายถึงกระเพาะอาหาร และ ปกกาสยะ หมายถึงกระเพาะอุจจาระ แต่ในที่นี้ท่านหมายถึ…
บทความนี้วิเคราะห์ถึงความสัมพันธ์ระหว่างอาหารที่เข้าสู่กระเพาะอาหารและความปฏิกูลที่เกิดขึ้น โดยชี้ให้เห็นว่าอาหารที่มีอาสยะประเภทต่างๆ จะมีผลกระทบต่อสุขภาพของบุคคลและร่างกาย อีกทั้งยังทำการเปรียบเทียบ
วิสุทธิมรรค: การพิจารณาธาตุในกาย
28
วิสุทธิมรรค: การพิจารณาธาตุในกาย
…ภาวะ ที่พัดไป เป็นลักษณะ สมุทรณภาโว - ภาวะที่ไหวได้ เป็นอาการที่ปรากฏแห่งธาตุลม ที่ว่าอาการที่ปรากฏ หมายถึงอาการที่ชัดแจ้งแก่ญาณ โดยธาตุทำหน้าที่ของมัน ให้ปรากฏ ที่ท่านกล่าวธาตุละ ๒ บท เพราะเมื่อมนสิการธาตุไ…
บทนี้พูดถึงการพิจารณาธาตุต่างๆ ในร่างกายของเราผ่านการแยกแยะธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม เพื่อที่จะเข้าใจถึงสภาพธรรมชาติของร่างกาย โดยไม่ยึดติดกับความเป็นสัตว์หรือชีวิต ความพยายามในการทำสมาธ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 33
33
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 33
…ั้งหลายหารู้ไม่ว่าเสาทั้งหลายตั้งอยู่ใน * ปาสาณอุทุกฺขลเกสุ อุทุกฺขล ตามปกติแปลว่าครก แต่ว่าโดยความ หมายถึง รูหรือหลุมที่เจาะขุดลงไปอย่างครก เพื่อรับสิ่งที่จะตั้งหรือสอดลงไปอย่างสาก เช่นรูที่ ธรณีประตูสำหรับ…
เนื้อหาในหน้าที่ 33 ของวิสุทธิมรรคแปลนี้นำเสนอการเปรียบเทียบระหว่างเล็บ ฟัน และเสา เพื่อแสดงให้เห็นถึงความไม่รู้ของสิ่งที่เกิดขึ้นในร่างกาย กลไกการทำงานของสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้โดยไม่มีสำนึกถึงกันและกัน
ใหญ่ คือคนเล่นกล
65
ใหญ่ คือคนเล่นกล
… ๑. มหาภูต นัยนี้มหาฎีกาท่านให้แยกเป็น มหา + อพฺภูต (คนประหลาดใหญ่) หรือ มหา + อภูต (คนไม่จริงใหญ่) หมายถึงคนเล่ากล ซึ่งแสดงสิ่งประหลาด ๆ ได้มาก แต่ว่าล้วนไม่จริงทั้งนั้น ๒. ฐาน เป็นประธานในประโยคนี้ แต่ปาฐะ…
ในบทนี้พูดถึงภูตใหญ่และการตีความหมายของมหาภูต ว่ามีการเข้ามาหรือตั้งอยู่ภายในและภายนอกกันไม่ได้ นอกจากนี้ยังได้มีการแยกและวิเคราะห์ภาษาศาสตร์ในประโยคต่างๆ เพื่อให้เข้าใจความหมายที่ถูกต้อง โดยเฉพาะในกร
ความเป็นของใหญ่และจริงในวิสุทธิมรรค
69
ความเป็นของใหญ่และจริงในวิสุทธิมรรค
…ฉะนี้ ๑. สลักขณธารเณน จ ในมหาฎีกาเป็น ... ธารเณเนว เห็นว่าปาฐะในมหาฎีกาเข้าทีกว่า จึงแปลตามนั้น. ๒. หมายถึงขณะเกิดดับของรูป (?)
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงความหมายของธาตุทั้งหลายว่ามีความเป็นใหญ่และเป็นของจริง อธิบายว่าธาตุเป็นสิ่งที่กำหนดได้ด้วยความพยายามอันยิ่งใหญ่ และเป็นที่ตั้งของทุกข์ในรูปแบบต่างๆ ธาตุจึงมีคุณสมบัติเป็นของไม่เที
การจำแนกปัจจัยในธาตุ
73
การจำแนกปัจจัยในธาตุ
…น ส่วนข้อนี้กล่าวถึงสิ่งที่เป็น ปัจจัยให้ธาตุ ๔ นั้นเกิดขึ้น โดยนัยต่าง ๆ อย่างละเอียด ท่านว่า กรรม หมายถึงกุศลและอกุศลที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้น จิต ก็หมาย ถึงจิตอย่างใดอย่างหนึ่งที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้…
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับการจำแนกปัจจัยของธาตุต่างๆ โดยเน้นที่กรรมนั้นเป็นปัจจัยหลักที่มีอิทธิพลต่อธาตุ รวมถึงบทบาทของจิต อาหาร และฤดูในการเกิดขึ้นของธาตุแต่ละชนิด การอ้างอิงถึงบทความทางพระพุทธศาสนาในเรื
ความรู้เกี่ยวกับการตายและการเกิดใหม่ในวิสุทธิมรรค
86
ความรู้เกี่ยวกับการตายและการเกิดใหม่ในวิสุทธิมรรค
…า อิทธิ เปลี่ยนรูปเป็นอิตถีลิงค์ คือเป็น วิกุพฺพนา เป็นชื่อฤทธิ์อย่าง หนึ่ง เรียกว่า วิกุพฺพานอิทธิ หมายถึงบิดเบือนร่างกายได้ต่าง ๆ ส่วน เอโกปี หุตวา พหุธา โหติ - เป็นคนเดียว (อธิษฐาน) เป็นคนมากก็ได้ นั้นเป็…
ข้อความดังกล่าวในวิสุทธิมรรคแสดงถึงความรู้เกี่ยวกับการตายและการเกิดใหม่ของสัตว์ โดยอ้างอิงถึงการพัฒนาจิตที่บริสุทธิ์ซึ่งสามารถนำไปสู่การบรรลุฤทธิ์หลายประเภท เช่น การเป็นคนเดียวหรือหลายคนได้ ซึ่งการทำส
การเข้าใจเกี่ยวกับขิปปนิสันติในพระพุทธศาสนา
93
การเข้าใจเกี่ยวกับขิปปนิสันติในพระพุทธศาสนา
…ิสุทธิมรรคเผลอแยกไปเรียง ย่อหน้า โปรดเรียงเสียให้ถูกด้วย ๓๐,๐๐๐ ๒. มหาฎีกาว่า คิริภัณฑวาหนบูชา นั้น หมายถึงการตามประทีปบูชาเป็นการใหญ่ ตั้งต้น ที่เจติยคีรี แผ่ออกไปทั่วเกาะ (ลังกา) และเลยลงไปสนทะเลอีกโยชน์หน…
บทความนี้สำรวจแนวคิดของขิปปนิสันติในพระพุทธศาสนา ซึ่งมีความสำคัญต่อการฝึกฝนจิตใจและความสามารถในการช่วยเหลือผู้อื่น โดยอ้างอิงถึงพระเถระผู้มีฤทธิ์ที่มีอยู่จริงในสมัยนั้น และการเตือนใจในหมู่ภิกษุเพื่อให
การทำโยคะเพื่อบรรลุจตุตถฌาน
95
การทำโยคะเพื่อบรรลุจตุตถฌาน
…ไม่มีอังคณะ เพราะความที่อังคณะมีราคะเป็นต้น ถูกจำกัด ไปด้วยความดับแห่งปัจจัยทั้งหลายมีสุขเป็นต้น ๑. หมายถึงจตุตถฌาน ๒. มหาฎีกาขยายความว่า หมายถึงความรำงับไปแห่งสุขโสมนัส และทุกขโทมนัส อัน เป็นปัจจัยแห่งราคะ …
เนื้อหาในบทนี้มีการวิเคราะห์วิธีการทำโยคะเพื่อบรรลุจตุตถฌาน โดยเริ่มจากการตั้งมั่นของจิตในขั้นตอนต่างๆ โดยอ้างถึงบทพระบาลี เช่น "โส เอว์ สมาหิเต จิตฺเต" และวินิจฉัยความหมายของคำต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจ
ฤทธิ์อธิฏฐานในวิสุทธิมรรค
100
ฤทธิ์อธิฏฐานในวิสุทธิมรรค
…ต้น ชื่อว่า อธิฏฐานาอิทธิ - ฤทธิ์อธิฏฐาน เพราะ ความที่สำเร็จด้วยอำนาจการอธิฏฐาน ๑. ขุ. ป. ๑๑/๕๕๕ ๒. หมายถึงญาณในอภิญญา ๓. ขุ. ป. ๒๑/๕๕๒
เนื้อหาเกี่ยวกับฤทธิ์ต่างๆ ที่ได้แก่ อธิฏฐานาอิทธิ, ฤทธิ์บิดเบือน, มโนมยาอิทธิ, ญาณวิปฺผาราอิทธิ, และอื่นๆ ซึ่งอธิบายถึงการสำเร็จต่างๆ โดยเฉพาะความสามารถในการอธิฏฐานให้เกิดขึ้น โดยยกตัวอย่างพระโยคีที่
วิสุทธิมรรค: ฤทธิ์และอำนาจทางจิต
101
วิสุทธิมรรค: ฤทธิ์และอำนาจทางจิต
… ๒๑/๕๕๖ ๒. ขุ. ป. ๒๑/๕๕๗ ๓. ญาณที่กล่าวนี้ท่านหมา วนี้ท่านหมายเอาอรหัตตมรรคญาณ ก่อนอรหัตมรรคญาณเกิด หมายถึง ในขณะวิปัสสนาปัญญา หรือก่อนนั้นขึ้นไป นับตั้งแต่ถือปฏิสนธิมา สำหรับท่านผู้เป็น อันติมภวิกะ (มีภพครั…
บทความนี้กล่าวถึงฤทธิ์ต่างๆ ที่พระบาลีบรรยายถึง โดยเฉพาะวิกุพฺพนาอิทธิ ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงร่างกายและการแสดงเพศต่างๆ ที่โยคีสามารถกระทำได้ นอกจากนี้ยังมีมโนมยาอิทธิ ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างร่างกาย
สมาธิวิปผาราอิทธิของท่านสารีบุตรและสัญชีวะ
105
สมาธิวิปผาราอิทธิของท่านสารีบุตรและสัญชีวะ
…มถะ อันเป็นไปโดยอำนาจอนุบุพสมาบัติ ส่วนเรื่อง (ละเอียด) มาในพระสูตรแล ๑ * มหาฎีกาว่า พระสัญชีวะ นี้ หมายถึงพระสัญชีวะมหาเถระ ผู้เป็นพระอัครสาวกที่ ๒ ของพระผู้มีพระภาคกกุสันธะ ท่านนั่งอยู่ที่ใด ๆ ก็เข้านิโรธไ…
ในบทนี้กล่าวถึงสมาธิวิปผาราอิทธิของท่านสารีบุตรและท่านสัญชีวะ โดยท่านสารีบุตรขณะนั่งอยู่กลางแจ้งนับว่าเป็นพระเถระที่มีอิทธิฤทธิ์เมื่อเผชิญหน้ากับยักษ์ในขณะที่ท่านสัญชีวะมีอานุภาพในการเข้าสมาธิแม้ในสถา
วิสุทธิมรรคแปล: กมฺมวิปากชาอิทธิ และ ปุญฺญวโตอิทฺธิ
110
วิสุทธิมรรคแปล: กมฺมวิปากชาอิทธิ และ ปุญฺญวโตอิทฺธิ
…ลอยไปในอากาศได้ ๓. ยักษิณีเหล่านี้ ไม่พบเรื่องเล่าไว้ จึงแปลชื่อทับศัพท์ไว้ ควรสังเกตว่า วินิปาติกะ หมายถึงยักษ์ด้วย สัตว์จำพวกนี้แม้เกิดด้วยกุศลกรรม (จึงมีฤทธิ์) แต่ก็ตกต่ำ คือไม่ อาจเพิ่มพูนความสุขเยี่ยงผู…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ฤทธิ์ทางอากาศของสัตว์ โดยเฉพาะนก เทวดา และมนุษย์ที่เกิดจากกรรมดี รวมถึงวิบากกรรมที่ส่งผลกระทบต่อฤทธิ์เหล่านี้ นอกจากนี้ ยังได้กล่าวถึงฤทธิ์ของบุคคลที่มีบุญ เช่นพระเจ้าจักรพร