หมายถึง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 196

11.2 อายตนะ 12 อายตนะ 12 หมายถึง แดนติดต่อให้จิตหรือวิญญาณกับอารมณ์คือสิ่งเร้าได้ติดต่อกัน แล้วสำเร็จ เป็นการเห็น การได้ยิน การได้กล…

อายตนะ 12 แบ่งออกเป็นอายตนะภายใน 6 ประเภท ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ และอายตนะภายนอก 6 ประเภท ได้แก่ รูป, เสียง, กลิ่น, รส, สัมผัส, ธรรมารมณ์ อายตนะภายในคือช่องรับรู้ที่เชื่อมต่อจิตกับอารมณ์ ส

6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)' 1. จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อยู่ใน ลูกนัยน์ตาบางทีเรียกว่า จักขุประสาท 2. โ…

อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล

G. ไฟในอย่าน่าออก หมายถึง ไม่น่าเรื่องราวปัญหาความร้อน ใจต่างๆ ในครอบครัวไปเปิดเผยแก่คนทั่วไปภายนอก ๒. ไฟนอกอย่านำเข้า หมายถึ…

บทความนี้นำเสนอหลักโอวาท 10 ประการที่เน้นการดูแลครอบครัวและการใช้ชีวิตร่วมกับคนในครอบครัวอย่างมีความสุข ไม่ว่าจะเป็นการจัดการอาหาร, การนั่งและนอนให้เป็นสุข, การบูชาไฟและเทวดา โดยมีตัวอย่างของนางวิสาขา

…อาบัติทุพภาษิต” ทุกๆ คำพูด อาบัติทั้ง 7 กองนี้จัดเป็น 2 ประเภท คือ ครุกาบัติ และลหุกาบัติ ครุกาบัติ หมายถึง อาบัติหนัก จัดเป็นอาบัติชั่วหยาบที่เรียกว่า “ทุฏจุลลาบัติ” หรืออาบัติ ที่เป็นโทษ ได้แก่ ปาราชิก และ…

บทความนี้เสนอเรื่องอาบัติในพระไตรปิฎก แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก คือ ครุกาบัติ ซึ่งเป็นอาบัติหนักหน่วง ประกอบด้วย ปาราชิก และสังฆาทิเสส อาบัติโดยเฉพาะปาราชิกมีโทษร้ายแรงจนวิธีแก้ไขไม่ได้ ส่วนสังฆาทิเสสสามา

กรรมกิเลส 4 หมายถึงอะไร กรรมกิเลส 4 หมายถึง การกระทำ 4 ประการต่อไปนี้ คือ 1) ปาณาติบาต หมายถึง การฆ่า ปลดปลงชีวิต การปร…

กรรมกิเลส 4 หมายถึงการกระทำ 4 ประการ ได้แก่ ปาณาติบาต (การฆ่า), อทินนาทาน (การลักขโมย), กาเมสุมิจฉาจาร (การประพฤติผิดทา…

(1) การไม่ทำบาปทั้งสิ้น มาจากภาษาบาลีว่า สพฺพปาปสฺส อกรณ์ หมายถึง ไม่ทำชั่วด้วยกาย และด้วยวาจา สพฺพปาปสฺส อกรณ์นี้ครอบคลุมพระวินัยปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าในไตรสิกขาก็จ…

บทความนี้กล่าวถึงไตรสิกขาซึ่งประกอบด้วยข้อปฏิบัติ 3 ประการ ได้แก่ ศีล จิต และปัญญา โดยอธิบายถึงการไม่ทำบาป การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้ผ่องใส ทั้งยังกล่าวถึงระดับของไตรสิกขา คือ ระดับต้นที่เป็น

…ากโลกอื่นหรืออดีตชาตินั่นเอง และการที่แต่ละคนแตกต่างกันเพราะ กรรมที่ประกอบมาไม่เหมือนกัน -โลกหน้ามี หมายถึง โลกอื่นมีสำหรับคนที่อยู่โลกนี้ หมายความว่า ตายแล้วไม่สูญ โลกหน้า มีอยู่สำหรับรองรับคนที่ตายจากโลกนี…

การเกิดในโลกนี้คือผลกรรมจากโลกอื่นที่แตกต่างกัน การที่แต่ละคนไม่เหมือนกันมาจากกรรมที่ทำมา โลกหน้ามีสำหรับรองรับคนที่ตายแล้ว ได้แก่ เทวดา เปรต และสัตว์นรก การปฏิบัติดีต่อบิดามารดามีผลต่อชีวิตและการเลือ

…ริญเพื่อน 3. เพื่อปลูกฝังอบรมบุตรธิดาและสมาชิกในบ้าน ให้มีคุณสมบัติของกัลยาณมิตร 7 ประการ 1) น่ารัก หมายถึง เป็นที่สบายใจเมื่อเข้าใกล้ 2) น่าเคารพ หมายถึง เป็นผู้ที่อุดมไปด้วยคุณธรรม ความดี 1 3) น่าเทิดทูน ห…

การเป็นมิตรที่ดีมีประโยชน์มากมาย โดยจะไม่ทำความชั่วและแนะนำให้ทำความดี นอกจากนี้ยังสนับสนุนเพื่อนที่ทำดี ร่วมกิจกรรมกับชุมชน เพื่อสร้างเครือข่ายของคนดีในสังคม คุณสมบัติของกัลยาณมิตร ได้แก่ ความน่ารัก,

…อย่างนั้นอย่างนี้ จึงจะเป็นสัมมาวาจา” สัมมาวาจานั้น ได้แก่วจีสุจริต 4 ประการ คือ 1. มุสาวาทา เวรมณี หมายถึง เว้นจากการโกหก มายา ล่อลวง สับปรับ ให้ผู้อื่นเสียทรัพย์สิน สิ่งของ 2. ปิสุณาวาจา เวรมณี หมายถึง เว้…

ในบทนี้กล่าวถึงหลักธรรมของสัมมาวาจาและสัมมากัมมันตะซึ่งเป็นการดำรงชีวิตที่ถูกต้องในพุทธศาสนา สัมมาวาจาประกอบด้วยการงดเว้นการพูดที่ไม่ดี 4 ประการ ส่วนสัมมากัมมันตะเกี่ยวกับการกระทำที่ชอบ และสัมมาอาชีวะ

อนุสสติ หมายถึง การระลึกถึงอยู่เนืองๆ เสมอๆ ความมีสติระลึกถึง เช่น พุทธานุสติ ระลึกถึง คุณของพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์ …

…สติ รวมถึงการพิจารณาคุณของพระพุทธเจ้า, ความสำคัญของพรหมวิหาร 4, การพิจารณาธาตุในร่างกาย, และสมาธิที่หมายถึงการทำให้จิตสงบแน่วแน่ การมีจิตจดจ่อในกิจกรรมต่างๆ เช่น การเล่นการพนัน ไม่จัดว่ามีสมาธิในทางพุทธศาสนา…

…ศ ๖ ในพระสูตรกล่าวไว้ว่า “ผู้ปราศจากบาปกรรม ๑๔ ประการนี้ ๓๒๐ แล้ว ชื่อว่าเป็นผู้ปิดป้องทิศ 5" ทิศ 5 หมายถึงอะไร? ทิศ 5 ในพระสูตรนี้ มิได้หมายถึงทิศตามที่โลกสมมุติกัน หรือ ทิศในวิชาภูมิศาสตร์ แต่พระสัมมาสัมพุ…

คัมภีร์นี้เน้นการปฏิบัติหน้าที่ตามพระบัญญัติพุทธศาสนาในแง่ของมารดา บิดา ครู บุตร มิตร และลูกจ้าง เพื่อเสริมสร้างจริยธรรม และนำไปสู่การละบาปกรรม 14 ประการ ทำให้ผู้ปฏิบัติมีจิตใจบริสุทธิ์และสามารถควบคุม

…หุงกับน้ำมันนั้นจะต้องไม่มากจนเกินขนาด ไม่ปรากฏสี กลิ่น และรสของน้ำเมา การเข้ากระโจม คำว่า “กระโจม” หมายถึง ผ้าหรือสิ่งที่ทำเป็นลอมขึ้นสำหรับเข้าไปอยู่ ข้างในเพื่อให้เหงื่อออก ในสมัยพุทธกาลเรียกว่า “การนึ่งต…

บทความนี้กล่าวถึงวิธีการรักษาโรคลมในสมัยพุทธกาลที่มีหลากหลายวิธี เช่น การดื่มน้ำมันที่หุงเจือด้วยน้ำเมา, การเข้ากระโจม, การรมใบไม้, การรดตัวด้วยน้ำที่ต้มให้เดือด, การนึ่งตัวในอ่างน้ำ และการระบายโลหิตอ

1) ทำสิ่งที่เป็นสัปปายะ สัปปายะ แปลว่า สบาย ทำสิ่งที่เป็นสัปปายะ หมายถึง ทำในสิ่งที่ทำให้มีความสบาย ต่อสุขภาพของตนเอง สัปปายะมี 7 ประการ ได้แก่ อาวาส, โคจร, การสนทนา, บุคคล…

ทำสิ่งที่เป็นสัปปายะ หมายถึง ทำในสิ่งที่ทำให้มีความสบายต่อสุขภาพ ซึ่งประกอบด้วย 7 ประการ ได้แก่ อาวาส, โคจร, การสนทนา, บุคคล, โภ…

7.12 พระวินัยธรนักกฎหมายในพระธรรมวินัย พระวินัยธร หมายถึง พระผู้ชำนาญวินัย ถ้าเป็นทางโลกก็คือผู้ชำนาญด้านกฎหมาย หรือนักกฎหมายนั่นเอง ในบรรดาผู้ชำนาญวินัยในพร…

พระวินัยธรเป็นผู้ชำนาญวินัยในพระพุทธศาสนา ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ยกย่องพระอุบาลีเป็นเลิศในด้านนี้ โดยมีคุณสมบัติสำคัญ 7 ประการ ได้แก่ รู้จักอาบัติ, อนาบัติ, ลหุกาบัติ, ครุกาบัติ, มีศีล, ได้ฌาน 4 แล

นิยาม หมายถึง ความแน่นอน” หรือหากใช้ในภาษาร่วมสมัยที่เข้าใจได้ง่ายๆ นิยามก็ อาจแปลว่า “กฎ” พระอรรถกถาจารย์ได้จำแน…

บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ

…ือมากมายเพียงใด เมื่อแบ่งกลุ่มแล้วก็จะได้ไม่เกิน 6 กลุ่ม) เรียกว่าทิศ 6 ดังนี้ คือ 1. ทิศเบื้องหน้า หมายถึง มารดาบิดา 2. ทิศเบื้องขวา หมายถึง ครูอาจารย์ 3. ทิศเบื้องหลัง หมายถึง ภรรยา / สามี และบุตร 4. ทิศเบ…

ในบทความนี้เสนอวิธีการปลูกฝังสัมมาทิฏฐิในสังคมผ่านระบบทิศ 6 ซึ่งประกอบด้วยกลุ่มคนสำคัญที่มีความสัมพันธ์กับเรา ได้แก่ มารดาบิดา ครูอาจารย์ ภรรยา สามี บุตร ญาติมิตร คนรับใช้ และสมณพราหมณ์ โดยการใช้มุมมอ

…หรือ ก้มหน้าดูข้างล่าง จนปราศจากความสำรวม เหล่านี้คือโคจรที่ควรรักษาของพระภิกษุ (3) โคจรที่ควรใส่ใจ หมายถึง สติปัฏฐาน 4 คือ 1. กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน หมายถึง การตั้งสติตามเห็นกายในกาย คือ กายต่างๆ ที่ซ้อนกัน …

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บ

อาจาระที่ไม่ดี คือ พฤติกรรมที่ตรงกันข้ามกับอาจาระที่ดี หมายถึง การล่วงละเมิดทางกาย หรือ ทางวาจา หรือทั้งทางกายและทางวาจา นั่นคือ การล่วงละเมิดในศีลทั้งหลาย รวมถึง…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอาจาระที่ไม่ดีซึ่งรวมถึงการล่วงละเมิดทางกายและวาจา รวมถึงการกล่าวถึงโคจรและอโคจร ซึ่งเป็นแนวทางและสถานที่ที่พระภิกษุควรหลีกเลี่ยงเพื่อการปฏิบัติตนที่ดี หากมีกิจนิมนต์ก็สาม

เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ หมายถึง การที่บุคคล ใดเป็นผู้มีความเมตตากรุณา ละเว้นจากการฆ่าสัตว์ อีกทั้งมีความเอ็นดูหวังประโยชน์เกื้อกูลแ…

เนื้อหาเกี่ยวกับหลักธรรมที่เน้นการเว้นขาดจากการกระทำผิดในแต่ละกรณี โดยมีการอธิบายถึงความหมายและรายละเอียดของการเว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ การประพฤติผิดในกาม การพูดเท็จ การพูดส่อเสียด และการพูด

www.kalyanamitra.org ๒. ๓. ๔. ๕. เคยยะ หมายถึง ถ้อยคำที่แสดงธรรมด้วยเนื้อความ ที่เป็นร้อยแก้วผสมกับร้อยกรองทั้งหมด ได้แก่ พระ สูตรต่างๆ ที่มีเนื้อ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงประเภทของถ้อยคำที่ใช้แสดงธรรมในพระพุทธศาสนา ประกอบด้วยเคยยะ ซึ่งเป็นถ้อยคำที่แสดงธรรมในรูปแบบร้อยแก้วและร้อยกรอง, เวยยากรณะ ที่เน้นความเรียงล้วนๆ, คาถา ที่ใช้การประพันธ์ในรูปแบบร้อยก