หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
26
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
…งแห่งจิต สมาธินี้เรียกว่า วิมังสาสมาธิ” *สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค, มก. เล่มที่ 28 ข้อ 144 หน้า 166 * อภิธรรมปิฎก วิภังค์, มก. เล่มที่ 78 หน้า 198-204 บ ท ที่ 1 กั ม ม ฏ ฐ า น และ วิธี ป ฏิ บั ติ ใน พระไตรปิฎก…
ในพระพุทธศาสนา ภิกษุมีหน้าที่ในการสำรวมใจและไม่ประมาท โดยมีวิธีการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตตั้งมั่น เช่น การระมัดระวังด้วยจักขุนทรีย์ โดยไม่แส่ไปในรูปต่าง ๆ และสำรวมด้วยลิ้นและใจ ซึ่งทำให้เกิดความสุขและสงบ
การเจริญมุทิตาและการพัฒนาจิต
79
การเจริญมุทิตาและการพัฒนาจิต
…จะบรรลุถึงฌาน 3 ใน ระบบฌาน 4 และฌาน 4 ในระบบฌาน 5 โดยทำนองกับที่กล่าวมาแล้วในเมตตาภาวนา ทุกประการ 1 อภิธรรม วิภังค์, มก. เล่ม 78 ข้อ 746 หน้า 444. 70 DOU สมาธิ 7 : ส ม า ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี
เนื้อหานี้เน้นถึงการเจริญมุทิตาที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติและการพัฒนาจิต โดยเริ่มจากการพิจารณาความสุขของผู้อื่นในอดีตและอนาคต รวมถึงการปฏิบัติในบุคคลต่าง ๆ อย่างเป็นขั้นตอน ทั้งคนที่รัก คนกลาง และคนคู่
อุเบกขาและความเป็นกลางในจิตใจ
86
อุเบกขาและความเป็นกลางในจิตใจ
…่ไปในบุคคลทั้งปวง เหมือนอย่างได้เห็นบุคคล ที่พอใจก็ไม่ใช่ ไม่พอใจก็ไม่ใช่ แล้ววางเฉยอยู่อย่างนั้น 1 อภิธรรม วิภังค์, มก. เล่ม78 ข้อ 748 หน้า 446. พ ร ห ม วิ ห า ร 4 DOU 77
บทความนี้กล่าวถึงการสร้างความเป็นกลางในจิตใจและการเจริญอุเบกขาต่อบุคคลต่างๆ โดยมุ่งเน้นในแนวทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงสอน การวางใจให้เป็นกลางนั้นช่วยลดความทุกข์และกิเลสต่างๆ ได้ การภาวนาเป็นเครื่
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
38
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
…หา เหมือนข่าย ตัณหาเหมือนเชือกผูก ตัณหาเหมือนสมุทร อภิชฌา อกุศลมูล คือโลภะ อันใด นี้เรียกว่า โลภะ 1 อภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี, มก. เล่มที่ 76 ข้อ 691 หน้า 384-385. 28 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
เนื้อหาเกี่ยวกับความกำหนัดและต้นเหตุของอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงความอยาก ความสยบ ความติดใจ และตัณหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงธรรมชาติที่หลอกลวงและร้อยรัดจิตใจมนุษย์ ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุแห่
ความเข้าใจเกี่ยวกับโทสะและอารมณ์
41
ความเข้าใจเกี่ยวกับโทสะและอารมณ์
…อย่างนั้น ปฏิฆะนี้ ทำให้จิตกระวนกระวายมากกว่า อรติ ถ้าเปรียบอรติเหมือนจมูกเราได้กลิ่นเหม็นๆ ทำให้ * อภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี, มก. เล่มที่ 76 ข้อ 691 หน้า 385-386. บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 31
ในบทความนี้ได้กล่าวถึงโทสะหรือความโกรธ ที่เกิดขึ้นจากความไม่พอใจและการขัดข้องในจิตใจ โดยอธิบายถึงลักษณะและการแสดงออกของโทสะ ทั้งอารมณ์ที่เป็นต้นเหตุและการเกิดขึ้นของอารมณ์เหล่านี้ เช่น ความไม่ชอบ, ควา
การเข้าใจโมหะและอวิชชา
43
การเข้าใจโมหะและอวิชชา
…เช่น ไม่รู้ว่า ตัวเรามาจากไหน เกิดมาทำไม ตายแล้วจะไปไหน 2. โมหะ ความหลงผิด ความไม่รู้ผิดชอบชั่วดี * อภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี, มก. เล่มที่ 76 ข้อ 691 หน้า 384-386. บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 33
บทความนี้กล่าวถึงความไม่รู้ในรูปแบบต่างๆ ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตและความเข้าใจในธรรมะ โดยเฉพาะโมหะและอวิชชาที่ทำให้คนไม่สามารถรู้ตามความเป็นจริงได้ เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงผลกระทบจากความหลงผิดและอวิชชา
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
172
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
…ลำดับของเทศนา อินทรีย์ทั้ง 22 มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องและเชื่อมต่อกันไปเป็นลำดับ ดังที่กล่าวไว้ใน อภิธรรมภาชนีย์กล่าวคือ 1. ในลำดับนั้น การได้เฉพาะซึ่งอริยภูมิ ย่อมมีด้วยการกำหนดรู้ธรรมอันเป็นภายใน เพราะเห…
…ั้งหญิงและชาย ไปจนถึงการศึกษาอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์. การแสดงความสัมพันธ์ของอินทรีย์ที่กล่าวถึงในอภิธรรมภาชนีย์ รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับเวทนา อารมณ์ สุขทุกข์ และข้อปฏิบัติเพื่อการเจริญอินทรีย์ ความสำคัญขอ…
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
…ณ์ทางกาย) 6. มโนวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางใจ) ในวงจรปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพข้ามชาติ มีปรากฏในคัมภีร์อภิธรรมและคัมภีร์ อรรถกถารุ่นหลัง เช่น วิสุทธิมรรค แบ่งวิญญาณออกเป็น 2 ชนิด คือ วิถีวิญญาณ ได้แก่ วิญญาณ 6 …
…มีทั้งดีและไม่ดี เพื่อส่งเสริมการทำบุญและการปฏิบัติธรรมตามข้อปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ในคัมภีร์อภิธรรมจะมีการอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิญญาณและการเชื่อมต่อภพเพื่อความเข้าใจในการเกิดเป็นส่วนหนึ่งของปฏิจจส…
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
216
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
นอกจากนี้ในอภิธรรม ยังกล่าวถึงอุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดกรรมภพ และอุปปัตติภพ กรรมภพ แปลว่า ภพคือกรรม ได้แก่ เจตนาและธรรม…
อภิธรรมกล่าวถึงอุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดกรรมภพและอุปปัตติภพ โดยกรรมภพหมายถึงเจตนาและธรรมที่มีออภิชฌา แบ่งออก…
ความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
217
ความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
…ขณะจิต หมายถึง ความแตกดับของอุปปัตติภพใหม่หลังจาก เกิดขึ้น และตั้งอยู่แล้วชั่วระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งภาษาอภิธรรม เรียกว่า ภังคะ ความแตกดับของขันธ์ 5 ในแต่ละภพแต่ละชาติ หมายถึง ความตาย กล่าวคือ รูป เวทนา สัญญา สัง…
บทความนี้กล่าวถึงความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 ในแต่ละภพแต่ละชาติ ซึ่งอธิบายถึงความแก่ในปัจจัยต่าง ๆ เช่น รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ส่งผลต่อการรับรู้ ส่วนความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาทอธิบายว่าทุก ๆ
กรรมของคนเจ้า
125
กรรมของคนเจ้า
…ันได ขั้นสูงสุด คือได้บรรลุถึงฝั่งแห่งพระนิพพาน อันเป็นเอกันตบรมสุข อย่างแน่นอน มีพระบาลีที่ปรากฏใน อภิธรรมปิฎก กถาวัตถุปกรณ์ ว่า “กาเมสุมิจฉาจารอันบุคคลซ่องเสพแล้ว อบรมแล้ว ทําให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปพร้อมเพื่…
บทความนี้กล่าวถึงกรรมและความสำคัญของการสร้างความดีในชีวิต ประวัติศาสตร์ชีวิตบุคคลมีทั้งมุมมืดและสว่าง อดีตชาติและกรรมที่ทำนั้นมีผลต่อชีวิตในปัจจุบัน และการทำความดีช่วยให้บรรลุถึงความสุขและพระนิพพาน โด
ธรรมะเพื่อประชาชน
174
ธรรมะเพื่อประชาชน
…๔๕ พรรษานั้น มีทั้งที่เป็นคำสั่งที่เรียกว่า วินัยปิฎก และคำสอนที่เรียกว่า พระสุตตันตปิฎก รวมทั้งพระ อภิธรรมปิฎก ซึ่งเป็นความรู้ขั้นสูง ที่เหล่าพุทธศาสนิกชนควร ศึกษา รวมแล้วเรียกว่า พระไตรปิฎก ที่พระมหาเถระพร…
…รรมกายอรหัตของพระพุทธองค์ การเข้าถึงคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เช่น วินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก ทำให้ผู้ที่ศึกษาได้รู้จักหลักคำสอนที่นำไปสู่ความบริสุทธิ์และการหลุดพ้นอย่างแท้จริง
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
286
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
…ง พระบรมศาสดา ประกอบด้วยพระวินัยปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระ ธรรมขันธ์ พระสุตตันตปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ และพระ อภิธรรมปิฎก ๔๒,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ในบรรดาพระธรรมขันธ์ ๘๔,๐๐๐ นั้น พระสูตรที่มี อนุสนธิเดียว คือมีการเชื่อมควา…
…ประกอบด้วยพระธรรมขันธ์ทั้งหมด 84,000 เล่ม แบ่งเป็น 3 หมวดหลักคือ พระวินัยปิฎก, พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก โดยจัดทำขึ้นเพื่อความสะดวกในการศึกษาและปฏิบัติของอนุชนรุ่นหลัง พระธรรมขันธ์มีการเชื่อมความในเรื…
วิธีแก้กิเลสในตัว
233
วิธีแก้กิเลสในตัว
…้นมานี้ เมื่อได้ยินได้ฟังแล้ว ทุกท่าน คงจะรู้สึกคุ้นหู เพราะได้ยินพระสวดบทนี้ ในงานบำเพ็ญกุศล สวดพระอภิธรรมอยู่บ่อยๆ เพียงแต่อาจไม่เข้าใจความหมายว่า มีนัยลึกซึ้งเพียงไร โดยย่อ ก็เป็นอย่างที่ได้แปลเอาไว้ แต่ก…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการแก้กิเลสในตัวด้วยการศึกษาอภิธรรม และการปฏิบัติธรรมเพื่อนำไปสู่ความเข้าใจในธรรมชาติของบุญและบาป ซึ่งการเข้าใจเหล่านี้สามารถช่วยให้เรา…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา: การศึกษาในพระอภิธรรม
60
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา: การศึกษาในพระอภิธรรม
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 60 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 60 จสทฺทสฺส โยโค ฯ วนฺทน์ อรหที่ติ วนฺทเนยย ย รตน์ โลกสฺส วนฺทน์ อรหติ อิติ ตสฺมา ติ รัตน์ วนฺทเ
เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวทางและวิธีการศึกษาพระอภิธรรมอย่างลึกซึ้ง โดยเน้นบทบาทของอาจารย์ในการสอนและการพัฒนาจิตใจ ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจได้ดียิ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา นาม อตฺถ โยชนา
270
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา นาม อตฺถ โยชนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 270 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 270 อภาเวนาติ รหิตาติ ปเท วิเสสนเหตุ ฯ จตุสูติ วิกปเปสูติ ปทสส วิเสสน์ ฯ วิกปเปสูติ รหิตาติ ปเท
…ด้กล่าวถึงการอธิบายคำแปลและการจัดหมวดหมู่ของคำต่างๆ โดยเฉพาะการใช้ศัพท์ทางพระพุทธศาสนา เช่น อภิธมฺม อภิธรรม และคำอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อวัตถุประสงค์ในการศึกษาศาสนา ข้อมูลยังมีรายละเอียดและการวิเคราะห์ที่จะ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
295
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 295 ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 295 [๑๓๘] คาถายาก มาเป็นโต อาห โลโภตยาที่ ฯ โส โลโภ จ สุปป...มูล จ ต โลภมูล เอเตสํ จิตฺตานํ อตฺถิ
…ส่งผลต่อจิตใจ อธิบายถึงการตั้งอยู่ของคุณธรรมต่างๆ และการกำหนดให้เห็นถึงมูลฐานที่สำคัญในด้านจิตวิทยา อภิธรรม รวมถึงหลักการวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้องกับบทธรรมะในประเด็นนี้ โดยเน้นไปที่การเชื่อมโยงระหว่างความเข้าใจ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
683
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 681 ปญฺจมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 681 กมมาทวิสย์ ฯ เอวสทฺโท อุปฏฐานกมมาทวิสย์ นิวตเตติ ฯ ตญชาติ ลิงคตโถ ๆ อตี...เมวาติ ตนฺติ วิเ
…การต่างๆในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ซึ่งแสดงให้เห็นถึงแนวคิดเกี่ยวกับการจัดการและอธิบายหลักการของอภิธรรมในหลายรายละเอียด โดยอ้างอิงถึงการศึกษาที่มีระบบ รวมถึงวิธีการต่างๆ ที่ใช้ในการวิเคราะห์และทำความเข้า…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
149
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 149 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 149 สมุฎฐาเปติ ฯ สเสทโชปปาติกานญฺจ อตฺตโน มุขคตเสมุหเขฬาน อชฺโฌหรณกาเล เตหิ อชฺโฌหฎาหาเรน อนุคคหิ
บทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ความหมายของอชฌหิยะและการสัมผัสกับการปฏิบัติตามหลักอภิธรรม โดยเฉพาะเรื่องของมุขคตเสมุหเขฬาและความสัมพันธ์ระหว่างสรีระกับจิตใจ การวิเคราะห์ได้รับการอธิบายอย่าง…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ - หน้าที่ 1
1
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ - หน้าที่ 1
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 1 นมตฺถุ รตนตฺตยสฺส อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ ปกรณารมภคาถา ส…
…เข้าใจมิติการเลือกทำที่เหมาะสมในการปฏิบัติธรรม และการเข้าถึงธรรมโอสถในสัมมาสัมพุทธโดยเฉพาะภายในกลุ่มอภิธรรม