หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์อทุกขมสุขในฌาน
189
การวิเคราะห์อทุกขมสุขในฌาน
…อ ตัตรมัช " ๑ มหาฎีกาให้อุปมาไว้ว่า เหมือนทางที่เนื้อเดินไปบนลานหิน ก็ได้แต่อนุมานเอา ๒. มหาฎีกาว่า อุปจารแห่งจตุตถฌาน ชื่อว่า สุขนิโรธ
ข้อความนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์อทุกขมสุข ในฌานซึ่งหมายถึงความไม่มีทุกข์และสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเกี่ยวกับความเวทนาที่ ๓ อันเป็นกลางระหว่างทุกข์และสุข หรือที่เรียกว่าอุเบกขาเวทนา ที่มีความบริสุทธ
การเจริญมุทิตาในพระพุทธศาสนา
78
การเจริญมุทิตาในพระพุทธศาสนา
…แล้วเลย ผู้ปฏิบัติพึงนึกในใจตามบทภาวนาอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งมุทิตาปรากฏชัดขึ้นใน ใจและได้บรรลุอุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิตามลำดับ ในการเจริญมุทิตาพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถึงแนวทางในการเจริญภาวนาซึ่งปรา…
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญมุทิตาซึ่งมีการทำให้มุทิตาเกิดขึ้นในใจ โดยเริ่มจากสหายที่รักและขยายไปยังบุคคลอื่น ๆ เช่น การนึกถึงความสุขของเพื่อนหรือการแบ่งปันความสุขที่ได้รับ เครื่องมือในการเจริญมุทิตาคือบ
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
88
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
…อะ ไม่ปน แยกเป็นหนึ่งได้จำเพาะตัว หมายความว่า ความ ละเมียดในอานาปานสติสมาธินี้ หามีโดยบริกรรมหรือโดยอุปจารก็ตาม ไม่ อานาปานสติสมาธินี้ เป็นธรรมละเมียดด้วย ประณีตด้วย โดย สภาวะของตนแท้ จำเดิมแต่อาทิสมันนาหาร…
ในบทนี้พระพุทธเจ้าตรัสถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิว่าเป็นธรรมที่มีความละเมียดและประณีตโดยไม่ขึ้นอยู่กับความละเอียดหรือความหยาบของอารมณ์ ทั้งนี้อานาปานสติสมาธิจะช่วยให้เกิดความสงบและมีกำลังในการทำกรรมฐาน โ
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
147
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ชรูป เมื่อนักปฏิบัติกำหนดโดยอาการ 13 แล้ว ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏ เมื่อนึกหน่วง ธาตุเหล่านั้นเนืองๆ อุปจารสมาธิย่อมเกิดขึ้น 5.4 การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า …
…นคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึงได้เพียงอุปจารสมาธิ ผู้ปฏิบัติต้องทำใจนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาย หากใช้วัตถุหรืออวัยวะเป็นนิมิตอาจกลายเป็นการผิดวัตถุ…
การเจริญสีลานุสติเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
63
การเจริญสีลานุสติเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ถึงพระธรรมกาย ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคกล่าวไว้เพียงว่า เมื่อเจริญสีลานุสติอย่างนี้แล้ว จะทำให้ได้เพียง “อุปจารสมาธิ” แต่ในวิธีปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกายนั้นเมื่อปฏิบัติจริง ๆ สามารถเลยไปกว่า “อุปจารสมาธิ”…
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญสีลานุสติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย โดยอธิบายวิธีการที่สามารถทำให้เกิดอุปจารสมาธิและไปถึงดวงปฐมมรรค รวมถึงการระลึกถึงศีลและศีลมีอานิสงส์ที่สำคัญ เช่น การเคารพพระพุทธ พระธรรม พร…
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
200
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
…ึงควงหอกด้ามยาวพุ่งไป หอกนั้น (ไป) ถึงร่างมันเข้าก็ปลิวไปดังใบตาล (ไม่เข้า) (ทั้งนี้) ด้วย กำลังแห่งอุปจารสมาธิก็หามิได้ ด้วยกำลังแห่งอัปปนาสมาธิก็หามิได้ เลย (แต่) ด้วยความที่แม่โคนั้น มีจิตรักใคร่เป็นกำลั…
ในบทนี้กล่าวถึงวิธีที่เทวดารักษาผู้มีเมตตา โดยเทียบเคียงกับวิธีการที่พ่อแม่รักษาบุตร สำหรับไฟ พิษ และศัสตราไม่ส่งผลกระทบต่อผู้มีเมตตา อย่างเช่น เรื่องราวของแม่โคนมที่มีความรักในลูกโค ในกรณีที่พรานพยาย
การวิเคราะห์สมาธิในพระธรรม
107
การวิเคราะห์สมาธิในพระธรรม
… ภาโค) - หน้าที่ 107 กมฺมฏฺฐานคฺคหณนิทเทโส ฌาเนส เอกคคตา สุขสหคโต สมาธิ อวเสสสมี อุเปกขาสหคโต สมาธิ อุปจารสมาธิ ปน สิยา สุขสหคโต สิยา อุเปกขาสหค โตติ ฯ เอว สุขสหคตอุเปกขาสหคตวเสน ทุวิโธ ฯ ติเกสุ (ปน) ปฐมตฺต…
…บายถึงเอกคคตา สุขสหคโต และความสำคัญของสมาธิในกระบวนการทำฌาน รวมถึงประเภทของสมาธิ เช่น ปฐมชฌาน สมาธิ อุปจารสมาธิ และการพัฒนาสมาธิในการเจริญภาวนาให้ลึกขึ้น นอกจากนี้ยังมีการแบ่งแยกหมวดหมู่สมาธิต่างๆ ตามลำดับข…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา และการศึกษา
175
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา และการศึกษา
…ทติ นิปชชติ จาติ ปนฺนโค ฯ อุปสทฺโท อุปายาโสติอาที่สุ วิย กุสโกติ อาห กุส ทฬหนฺติ ฯ กตฺตุสาธนวเสน วา อุปจารวเสน วา ตณฺหา กาโม นามาติ อาห กาโมเยว อุปาทานนฺติ ฯ กลุ่มสาธนวเสน เตภูมกธมฺมา กามา นามาติ อาห กาเม อ…
บทนี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ที่สำรวจการดำรงอยู่และการประยุกต์ใช้ในชีวิตสมัยใหม่ การสำรวจเนื้อหาเกี่ยวกับสีลพพตปรามาโสติ และอรรถธรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในหลักธรร
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
162
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ลีกโรติ ฯ ตาเสา กโรโต นิวรณานิ วิกขัมภนฺติ ฯ กพฬิงการาหารสุส สภาว ธมฺมตาย คมภีรตฺตา อปฺปน อปฺปตฺเตน อุปจารสมาธินา จิตต์ สมาธิยัติ ฯ ปฏิกูลาการคุคหณวเสน ปเนตฺถ สัญญา ปากฎา โหติ ฯ ตสฺมา อิท กมฺมฏฺฐานํ อาหาเร …
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล อธิบายถึงการปฏิบัติตัวและการสร้างจิตให้สงบเพื่อเข้าถึงความรู้และบรรลุธรรมนั้นๆ คำสอนนี้มุ่งเน้นการฝึกฝนทางจิตใจให้มีสติและสมาธิ พร้อมทั้งการคำนึงถึงสภาพการณ์ต่างๆ ที่อา
วิสุทธิมรรค: ศีลและฌานในทางพุทธศาสนา
312
วิสุทธิมรรค: ศีลและฌานในทางพุทธศาสนา
…กซึ้ง หรือเพราะความที่จิตน้อมไปใน การระลึกถึงคุณนานาประการ ฌานนี้จึงเป็นฌานที่ไม่ถึงอัปปนา ถึง เพียงอุปจารเท่านั้น (และ) ฌานนี้นั้นก็ถึงซึ่งความนับ (ชื่อ) สีลา นุสสติ นั่นเอง เพราะเป็นฌานที่เกิดขึ้นด้วยอำนา…
…รระลึกถึงคุณของศีล โดยจิตที่มีศีลไม่ขาดจะสามารถหลุดพ้นจากราคะ โทสะ และโมหะ และยังทำให้เกิดฌานที่เป็นอุปจารซึ่งเชื่อมโยงกับอานิสงส์ของการมีสีลานุสติ การเป็นผู้มีสีลานุสติทำให้เกิดความเคารพในสิกขา มีความประพฤ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
250
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
… หน้าที่ 250 วิสุทธิมคเค นิรุทเธ จตฺตาริ [๑] ปญฺจ วา ชวนาน ชวนติ เยส์ ปุริมาน ติณ จตฺตาริ วา ปริกมุมอุปจารานุโลมโคตรภูนามกานิ กามาวจรานิ จตุตถ์ วา ปญฺจม วา อปปนาจิตต์ รูปาวจร จตุตถฌานิก ฯ ตตฺถ ยนเตน อัปปนาจ…
วิสุทธิมคฺคสฺสได้ถูกกล่าวถึงในเชิงลึกถึงลักษณะของจิตและการพัฒนาในทางธรรม ดูรายละเอียดเกี่ยวกับการฝึกฝนจิตเพื่อเข้าถึงระดับต่าง ๆ ในการปฏิบัติธรรม เพื่อเตรียมความรู้สึกทางจิตที่ถูกต้อง ความเข้าใจในความ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
160
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 156 วิหาร ตรงไปในระหว่าง ๒ เลฑฑบาต เหมือนวัดอุปจารบ้าน, นี้เป็น ประมาณในวิธีวัดนี้ แม้ถ้าบ้านอยู่ใกล้ ภิกษุอยู่ในวิหารได้ยินเสียง คนชาวบ้าน แต่ไม่อาจจ…
บทความนี้พูดถึงการดำรงชีวิตของภิกษุในวิหารและอุปสรรคในการเดินทางไปบ้าน อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาธุดงค์ให้บริสุทธิ์ การนำอาจารย์ไปยังเสนาสนะ และประเภทของอารัญญิกภิกษุที่มีอยู่ ๓ พวก โดยแสดงถึงวิธีก
วิสุทธิมคฺคสุทธิในจิตตภาวนา
194
วิสุทธิมคฺคสุทธิในจิตตภาวนา
… ตพฺพฯ จิตตภาวนาเวลลตถญจ ยถาลัทธิ ปฏิภาคนิมิตต์ วๆเตต พฯ ตสฺส เทว วฑฺฒนาภูมิโย อุปจาโร วา อปปนา วาฯ อุปจาร์ ปตฺวาปี ที่ ต วฑโฒ) วัฏฏติ อปปน ปตฺวาปี เอกสม ปน ฐาเน อวสส์ วฑฺฒตพุฒิ ฯ เตน วุตต์ ยถาลัทธ์ ปฏิภาคน…
บทความนี้วิเคราะห์ความเข้าใจในแนวคิดของวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของจิตตภาวนา ตามลัทธิและปรัชญาพุทธศาสนา โดยชี้ชัดถึงระเบียบการและนิมิตที่อาจเกิดขึ้นในกระบวนการฝึกจิต มีการอ้างอิงถึงสมมติฐานตามที่เกี่ยวข
การวิเคราะห์ความสมดุลจิตในพระพุทธศาสนา
23
การวิเคราะห์ความสมดุลจิตในพระพุทธศาสนา
… คือ ไม่ตกอยู่ภายในอำนาจของนิวรณ์ในพระพุทธศาสนาได้แสดงลักษณะของจิติวา ตั้งแต่เบื้องต้น คือจิตสงบเป็นอุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิ ผ่านกระบวนการแห่งงานไปจนถึงที่สุดคือการบรรลุมรรคผล ก็เพื่อสื่อแสดงว่า จิติวาเกิดใน…
บทความนี้มุ่งเน้นการวิเคราะห์วิธีการสร้างสมดุลในจิตภายใต้แนวทางของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายกระบวนการและเทคนิคที่ช่วยให้จิตสงบและมีสมดุล รวมถึงการฝึกอบรมจิต จิตที่ว่างจากนิวรณ์และอารมณ์ต่างๆ ส่งผลให้เกิดค
การเรียงประโยคอธิบายความในภาษาไทย
269
การเรียงประโยคอธิบายความในภาษาไทย
…ักศึกษาไม่วางไว้ จะทำให้ประโยคขาดความสละสลวยไป และ จะทำให้เสียความไปก็ได้ เช่น ประโยค ว่า ความไทย : อุปจารพร้อมทั้งสัมภาระ ชื่อว่าปฏิปทาวิสุทธิ อัปปนา ชื่อว่าการพอกพูนอุเบกขา การพิจารณา ชื่อว่าสัมปหังสนา ฯ
เอกสารนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับการเรียงประโยคในภาษาไทย โดยลงรายละเอียดเกี่ยวกับการใช้งานแบบต่างๆ ตั้งแต่การใช้เพื่อแก้อรรถ การอธิบายความไปจนถึงการเรียงประโยคที่มีนามศัพท์กำกับ ซึ่งส่งผลต่อความสละสลวยและค
การกำหนดลมหายใจและการรักษาสมาธิ
148
การกำหนดลมหายใจและการรักษาสมาธิ
…อารมณ์อยู่ สมาธินั้นเรียกว่า “ขณิกสมาธิ” การกำหนดลมหายใจเข้าออกที่มีปฏิภาค นิมิตเป็นอารมณ์เรียกว่า “อุปจารสมาธิ” การกำหนดลมหายใจเข้าออกที่มีปฏิภาคนิมิตเป็น อารมณ์จนเกิด “ดวงปฐมมรรค” เรียกว่า “อัปปนาสมาธิ” ก…
…ยใจเข้าออกมีความสำคัญในทางพระพุทธศาสนา โดยมีการแบ่งประเภทสมาธิตามลักษณะการปฏิบัติ ได้แก่ ขณิกสมาธิ, อุปจารสมาธิ และอัปปนาสมาธิ พร้อมกับการระบุสิ่งที่เป็นสัปปายะและอสัปปายะที่ช่วยส่งเสริมหรือบั่นทอนการปฏิบัต…
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
398
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ารมณ์มีพุทธคุณเป็นต้น ทำบริกรรม ถือเอานิมิตนั้นดีแล้ว ในนิมิตนั้นนั่นแล บริกรรมภาวนาย่อมตั้งมั่น และอุปจารสมาธิก็ย่อมเกิดขึ้น ๆ จบนัยกรรมฐาน ๔๐
เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตกต่างกัน โดยมีการพิจารณาเชิงลึกเพื่อเข้าถึงองค
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
65
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…กไพร่ เป็นผู้ทำการงานของผู้อื่นด้วยกำลังอันมหาชนผู้ตั้งอยู่เป็นชุมชนในแดนดิน อันหนึ่ง ๆ ซึ่งเรียกโดยอุปจารโวหารว่า บ้านเมืองหรือประเทศ จำต้องปรารถนาในหน้าที่กันทำ เพื่อบำรุงรักษาชุมนุมนั้นให้มั่นคงแข็งแรง แ…
บทความนี้นำเสนอพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งเป็นพ่อของพระราชโอรสที่มีบทบาทสำคัญในการปกครองและการรักษาความสงบในพระราชอาณาจักร ภายใต้การประรองราชอำนาจของพระองค์ และการพั
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: หน้าที่ 310
311
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: หน้าที่ 310
… ลกฺขณกิริยา ฯ [๒๗๓] กามา จิตติ ปริกมมาที่ นามาติ ปุจน์ สนธายาห ปฐมาตยาที่ ฯ หิ สจจ์ ปฐมจิตต์ อ.ป...อุปจาร์ ฯ ปริกโรตีติ ปริกมุม ย์ จิตต์ ปริกโรติ อิติ สมา ติ จิตต์ ปริกมุม ๆ ปริกมฺมสฺส ภาโว ปริกมฺมตฺติ ฯ ป…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาในหน้าที่ 310 โดยแสดงให้เห็นถึงแนวคิดและการตีความที่สำคัญในบริบทของคำอธิบายต่างๆ ข้อมูลนี้จะทำให้ผู้อ่านเข้าใจความหมายและความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดต่างๆ ท
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
142
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ชิตวา นิรุทเธติ โยชนา ฯ ปฐมจิตตญฺหิ อปุปนาย ปริกมฺมตฺตา ปฏิสงฺขารกภูตตตา ปริกมุม ฯ ทุติย์ สปจาริตตา อุปจาร์ ฯ นาจจาสนฺโนปิ หิ นาติทูรวัตฺติ สมีปจารี นาม โหติ ฯ อปปน อุเปจฺจ จรตีติ วา อุปจาร์ ฯ ตติย์ ปุพพภาเ…
ในหน้าที่นี่มีการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธรรมอย่างละเอียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องมโนทวาริกจิตฺตาและการอธิบายเรื่องอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับเวลา ทั้งในอดีตและอนาคต รวมถึงการชี้ให้เห็นถึงวิธีการตีความในบริบทของ