การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
…อกำหนดอยู่อย่างนั้น ธาตุทั้งหลายจะปรากฏได้ ผู้ปฏิบัติต้องพินิจพิจารณาธาตุ
ทั้งหลายนั้นแล้ว ๆ เล่า ๆ อุปจารสมาธิจะเกิดขึ้นตามนัยที่กล่าวแล้วนั้นแล แต่เมื่อใดเจริญไป
อย่างนั้น กัมมัฏฐานยังไม่สำเร็จ พึงเจริญโด…
ในร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็นธาตุ 4 ประเภท ได้แก่ ปฐวีธาตุซึ่งเป็นส่วนที่แข็งหรือกระด้าง, อาโปธาตุซึ่งเป็นน้ำ, เตโชธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับความร้อน, และ วาโยธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว. การพิจารณาธาต