เนวสัญญานาสัญญายตนะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 2

…ค แปลว่าสูงสุดหรือยอด ภวัคคพรหม จึงหมายถึง พรหมที่อยู่ชั้นยอดสุดของภพ เป็นอีกชื่อหนึ่งของอรูปภพชั้น เนวสัญญานาสัญญายตนะนั่นเอง นักปราชญ์ทั้งหลายท่าน ไม่นิยมเรียกว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ แต่จะเรียกกัน จนติดปากในแวดวงของผู…

…้รับการอธิบายด้วยคำว่า 'ภวัคคพรหม' ซึ่งหมายถึงพรหมชั้นสูงสุดในพระไตรปิฎก. ภวัคคพรหมและเปรียบเทียบกับเนวสัญญานาสัญญายตนะซึ่งเป็นภูมิที่ละเอียดที่สุด. นักปราชญ์นิยมเรียกชื่อสั้นๆ นี้ว่า 'ภวัคคพรหม' เพื่อความเข้าใจที่ง่ายใ…

…์ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มีความละเอียด อ่อน จนไม่ทราบว่าจะเอามาเปรียบกับอะไรในโลก จึงใช้คำว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ มีความละเอียดอ่อนของดวงจิตที่ ยิ่งใหญ่ไพศาล ใจของอรูปพรหมกับจักรวาลเหมือนจะกลมกลืน กันเป็นอันหนึ่งอ…

เนื้อหานี้สำรวจความจริงเกี่ยวกับกายที่แท้จริงของตัวเอง ซึ่งประกอบด้วยกายอรูปพรหม ที่ละเอียดและสมบูรณ์ด้วยสมาบัติ 8 และฌาน 4 ทั้งอรูปและรูป การเข้าใจธรรมที่เหนือกว่าความสุขในภพ 3 โดยเฉพาะความสุขที่เกิด

…ลม อากาศธาตุ วิญญาณ ธาตุ ให้ปล่อยวางในอรูปทั้ง ๔ คือ อากาสานัญจายตนะ วิญญา ณัญจายตนะ อากิญจัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ ให้ปล่อยวาง ไม่ยึดมั่นในโลกนี้โลกหน้า ให้ใจดวงนี้อยู่กับ ปัจจุบันธรรมอย่างเดียว อารมณ์ใดที่ได้เห็น …

บทเรียนจากอนาถบิณฑิกเศรษฐีเกี่ยวกับการปล่อยวางในขันธ์ ๕ และการแยกกายกับใจ โดยพระเถระสอนให้ไม่ยึดมั่นในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และวิญญาณ เพื่อให้ใจเพ่งอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงการไม่ยึดมั่นในธาตุต่างๆและ

…คหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 58 [วิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน] อรูปฌานที่ ๔ ชื่อว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ เพราะอรรถว่า อรูปฌานที่ ๔ นั้น พร้อมทั้งสัมปยุตธรรมมีสัญญาก็ไม่ใช่ ไม่มีสัญญา คือสัญญาไม่มี หามิได้…

เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสนา ผู้ที่ปฏิบัติฌานนี้จะไม่พบกิจแห่งสัญญาที่เด่นชัด แต่ยังมีกิจที่

…รมี ๔ ชั้น คือ ภูมิแห่งอากาสานัญจายตนะ ๑ ภูมิแห่งวิญญาณัญจายตนะ ๑ ภูมิแห่งอากิญจัญญายตนะ ๑ ภูมิแห่ง เนวสัญญานาสัญญายตนะ ๑ ฯ

บทความนี้กล่าวถึงประเภทของภูมิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายชนิด โดยเฉพาะกามสุคติภูมิที่มี 11 ประเภท รวมถึงมนุษย์และเทวดาในชั้นต่างๆ ในที่นี้ยังมีการระบุจำนวนและชั้นของภูมิแห่งฌานแต่ละประเภ

…ุของพวกเทวดา ผู้เข้าถึงวิญญาณัญจายตนะ, หากหมื่น กัลป์ เป็นประมาณแห่งอายุของเหล่าเทวดา ผู้เข้าถึงชัน เนวสัญญานาสัญญายตนะ ฯ [สังคหคาถา] ปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติจิต เป็นอย่างเดียว กันนั่นเอง และมีอารมณ์อย่างเดียวกัน ในชาติหน…

การศึกษาถึงอายุของพรหมและเทวดาในชั้นอรูปฌาน อธิบายลำดับของปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ รวมถึงชั้นอรูปฌาน 4 ประเภท ปิฏิสนธิทั้ง 4 ระบุว่าเป็นอรูปปฏิสนธิ โดยมีการวิเคราะห์อายุของเทวดาต่างๆ ที่สำคัญในชั้นอากาส

…ีระหว่าง โดยอรรถ ชื่อว่าสมนันตรปัจจัย เพราะไม่มีระหว่างโดยกาลดังนี้นั้น ย่อม ผิดจากพระบาลีมีอาทิว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะแห่งพระอริยเจ้าผู้ออก จากนิโรธ เป็นปัจจัยโดยสมนันตรปัจจัยแห่งผลสมาบัติ ดังนี้ ฯ ก็ เนวสัญญานาสัญญายต…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงความต่างกันระหว่างปัจจัยสองประเภทคืออนันตรปัจจัยและสมนันตรปัจจัย โดยชี้ให้เห็นว่าไม่ควรเชื่อถือความแตกต่างนี้โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาจากพยัญชนะเท่านั้น แต่ควรเข้าใจในอรรถของธรรมที่มีการด

…วิหาร ๔ คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา นี้อรูป ๔ คือ อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญ จัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ชื่อว่า สัญญา ๑ จตุธาตุววัฏฐาน ชื่อ ว่า ววัฏฐาน ๑ แล บัณฑิต พึงทราบวินิจฉัยโดยแสด…

ในส่วนนี้ของวิสุทธิมรรคได้กล่าวถึงการฝึกกรรมฐานที่มีจำนวน 10 ข้อ ได้แก่ อนุสสติ 10 จำแนกเป็นพุทธานุสสติ ธัมมานุสสติ สังฆานุสสติ ฯลฯ พร้อมอธิบายถึงพรหมวิหาร 4 อรูป 4 และการวินิจฉัยในการนำกรรมฐานมาใช้อย

…เจริญได้ การหายไปแห่งวิญญาณก็ไม่ควรขยาย เพราะก็เป็นแต่เพียงความไม่มี ( ปรากฏ) แห่งวิญญาณ อารมณ์แห่ง เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็ไม่ควรขยาย เพราะเป็นสภาวธรรม เหมือนกัน * มหาฎีกาว่า พรหมวิหารที่จำกัดสัตว์เป็นอารมณ์ จำนวนเล็กน้อ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงการจำกัดอารมณ์ในพรหมวิหาร โดยยกตัวอย่างการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ ซึ่งเป็นการทำทางจิตใจของภิกษุ เพื่อให้เกิดความเมตตาโดยไม่ขยายออกไปมากเกินกว่าที่ควร และแสดงให้เห็นว่าถ้าขยายมากเกินไป

…เว้นอานาปานสติและกายคตาสติเหลือ 4 และ อาหารเรปฏิกูลสัญญา (๑) จตุธาตุววัฏฐาน (๑) วิญญาณัญจาย ตนะ (๑) เนวสัญญานาสัญญายตนะ (๑) นี้มีสภาวธรรม ( ปรมัตถธรรม ) เป็นอารมณ์ กรรมฐาน ๒๒ คือ กสิณ ๑๐ อสุภ ๑๐ อานาปานสติ ๑ กายคตาสติ (…

บทความนี้กล่าวถึงการพิจารณาและแยกแยะกรรมฐานที่มีความสำคัญในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะกรรมฐานที่ ๑๒ ซึ่งรวมถึงอนุสสติ ๑๐ และกรรมฐานอื่น ๆ ที่ไม่จำเป็นต้องขยายเนื้อหา เนื้อหาครอบคลุมถึงอารมณ์ของกรรมฐาน การวิเ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 252 เนวสัญญานาสัญญายตนะ ส่วนพระโยคาวจรภิกษุผู้ปรารถนาจะเจริญเนวสัญญานาสัญญายตนะ (ต่อไป) จึงเป็นผู้ประพฤติวสีภาวะ (ทำให้ชำนิ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติเพื่อเจริญเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยเฉพาะการทำให้ชำนาญในอากิญจัญญายตนสมาบัติ และเห็นโทษของสัญญาต่าง ๆ ทั้งหลาย และเห็นอานิสงส์ของธรร…

…ญานั้น เป็นอายตนะ โดยอรรถว่าเป็นที่อาศัยอยู่แห่งธรรมที่เหลือ (คือสัมปยุต ธรรม) ด้วย เหตุนั้นจึงชื่อ เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็แลในอารูปที่ ๔ นี้ สัญญาแต่เพียงอย่างเดียวเป็นเช่นนั้นก็หา มิได้ ที่แท้ แม้เวทนาก็เป็น เนวเวทนานา…

เนื้อหานี้กล่าวถึงสัญญาในอารูปที่ ๔ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือ เป็นสิ่งที่สามารถมีอยู่ได้ แต่ไม่นับว่าเป็นสัญญาที่ชัดเจนหรือไม่เป็นสัญญา ความเข้าใจนี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น เวทนา จิต ผัสสะ

…(เห็น) ความไม่ปลอดภัยแห่ง คนทั้งสองนั้น จึงไม่อาศัย (เกาะ) บุรุษผู้เกาะมณฑปนั้น ยืนอยู่ เสียข้างนอก เนวสัญญานาสัญญายตนะ อันปรารภอากิญจัญญาย ซึ่งตั้งอยู่ ณ ที่ข้างนอก ที่ได้แก่ความไม่มีแห่งวิญญาณเป็นไป พึงเห็นเหมือนผู้ที…

เนื้อหาเกี่ยวกับการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอากิญจัญญายตนะและเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยเน้นว่าสิ่งเหล่านี้มีความสำคัญในกระบวนการคิดและการดำรงอยู่ ลักษณะของบุรุษที่เกาะมณฑปถูกใช้เป็นอุ…

…ดดูปฐมฌาน ว่ามีองค์ ๕ แล้วกำหนดดูทุติยฌานว่ามีองค์ ๘ ตติยฌานว่ามีองค์ ๒ จตุตถฌาน อากาสนัญจายตนะ ฯลฯ เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็ (มีองค์ ๒ ) อย่างนั้น ดังนี้ ชื่อว่า อังคววัฏฐาปนะ (กำหนดดูองค์) [กำหนดดูอารมณ์] นัยเดียวกัน การ…

บทความนี้ว่าด้วยเกี่ยวกับวิธีการเลื่อนอารมณ์ในฌานทั้งหลาย ผ่านการเข้าไปในปฐมฌานในกสิณต่าง ๆ เช่น ปฐวีกสิณ, อาโปกสิณ และอื่น ๆ รวมทั้งการกำหนดดูองค์ของฌานแต่ละประเภท บทความนี้จะช่วยเผยแพร่แนวทางการฝึกป