วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การทำความเข้าใจเกี่ยวกับอาการของจิต : หน้า 265/266

ตนะ ณ ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 264 บุรุษที่เกาะมณฑป (โหนอยู่) เพราะเกลียดที่ไม่สะอาด วิญญา ณัญจายตนะอันปรารภอากาสานัญจายตนะที่มีอากาศเป็นอารมณ์เป็นไป พึงเห็นเหมือนคนที่อาศัย (เกาะ) บุรุษผู้เกาะมณฑป อากิญจัญญา ยตนะอันไม่ทำอากาสานัญจายตนะให้เป็นอารมณ์ มีความไม่มีวิญญาณ นั้นเป็นอารมณ์ จึงเห็นเหมือนคนที่คิด (เห็น) ความไม่ปลอดภัยแห่ง คนทั้งสองนั้น จึงไม่อาศัย (เกาะ) บุรุษผู้เกาะมณฑปนั้น ยืนอยู่ เสียข้างนอก เนวสัญญานาสัญญายตนะ อันปรารภอากิญจัญญาย ซึ่งตั้งอยู่ ณ ที่ข้างนอก ที่ได้แก่ความไม่มีแห่งวิญญาณเป็นไป พึงเห็นเหมือนผู้ที่สำคัญ (เห็น) คนที่คิด (เห็น) ความไม่ปลอดภัย แห่งบุรุษผู้เกาะมณฑป และคนผู้อาศัย (เกาะ) บุรุษนั้นแล้วยืนอยู่ เสียข้างนอกนั่นแหละว่า เป็นผู้มีท่าดี จึงอาศัย (อิง) คนผู้นั้นยืนอยู่ ฉะนั้น อันเนวสัญญานาสัญญายตนะนี่เมื่อ นายตนะนี้เมื่อเป็นไปอย่างนั้น จำต้องทำอากิญจัญญายตนะนั้นให้เป็นอารมณ์ เพราะไม่มีอารมณ์อื่น ดุจดัง (ประชา) ชน จำต้องอาศัยพระราชาผู้แม้มีความไม่มีปรากฏ อยู่เป็นไป เพราะการเลี้ยงชีพเป็นเหตุฉะนั้น ขยายความว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะนี้ จำต้องทำอากิญจัญญายตนะ นั้นแม้ที่มีโทษอันเห็นอยู่แล้วว่า "สมาบัตินี้ มีข้าศึกคือวิญญาณัญจาย ตนะอยู่ใกล้ ดังนี้ ให้เป็นอารมณ์ เพราะไม่มีอารมณ์อื่น เปรียบ เหมือนอะไร ? เปรียบเหมือน (ประชา) ชนจำต้องอาศัยพระราชาผู้แม้มี ความไม่ดีปรากฏอยู่เป็น (อยู่) ไป เพราะการเลี้ยงชีพเป็นเหตุฉะนั้น