แปล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 91 / 194

…ง ในลิงค์ทั้งปวง, เอา นํ เป็น สํ เป็น สานํ แล้ว เอา อ ข้างหน้า เป็น เอ. ๓ เอา ต เป็น อ แล้วห้ามมิให้แปลง สุมา เป็น มหา แปลง สฺมึ เป็น มุหิ. ต ศัพท์ ใน อิตถีลิงค์ แจกอย่างนี้ :- เอก. พหุ. ป. สา ตา ทุ ติ น…

…อหานี้เกี่ยวกับวิธีการเปลี่ยน วิภัตติ และการันต์ ในบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ โดยระบุถึงกฎเกณฑ์ในการแปลงคำศัพท์และการประยุกต์ใช้งานในบริบทของนามและอัพพยศัพท์ ยกตัวอย่างการเปลี่ยนรูปศัพท์ในอิตถีลิงค์และกา…

…าคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์ - หน้าที่ 80 ๒ เอา ส เป็น สฺสา เป็น สสาย แล้ว รัสสะ การันต์ ให้เป็น อ บ้าง แปลงเป็น อิ บ้าง. ๓ เอา สฺมึ เป็น สฺสํ แล้ว รัสสะ การันต์ ให้เป็น อ บ้าง แปลงเป็น อิ บ้าง. ต ศัพท์ใน นป…

บทนี้ครอบคลุมความรู้เกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ในด้านนามและอัพพยศัพท์ โดยเน้นที่การแปลงคำศัพท์และการใช้ในบริบทต่าง ๆ เช่น การแปลง 'ส' เป็น 'สฺสา' และ 'อิ' การใช้คำในนปุสกลิงค์ รวมถึงการเ…

… ๆ ก็จะพาให้กุลบุตร แรกศึกษา สังเกตยากหรืออย่างไรแล ท่านจึงสอนให้ยกเอานามศัพท์ ที่สัพพนามเล็งเอาขึ้นแปลด้วย เหมือนอุทาหรณ์ที่ต้น ต้องแปลว่า "โส อาจริโย อาจารย์นั้น" ในอุทาหรณ์ที่สอง ต้องแปลว่า "สา มลุลิก…

…ใช้ภาษาได้อย่างถูกต้อง โดยเจาะลึกถึงการใช้คำในประถมบุรุษ สอนให้นำเอานามศัพท์ที่เป็นสัพพนามมาใช้ในการแปลเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง ในการผูกประโยคและการแจกวิภัตติ ตัวอย่างเช่น การแปลว่า "โส อาจริโย" สำ…

…ฺสา ยาสั ยาสาม ปญฺจ. ยาย ยาหิ ฉ. ยสฺสา ยาส ยาสาม ส. ยสฺสํ ยาสุ ย ศัพท์ ในนปัสกลิงค์ แจกเหมือน ลิงค์ แปลกแต่ ป. เอก, ย, พหุ, ยาน, ท, พหุ, ยาน เท่านั้น [๘๗] ก ศัพท์ ใคร, อะไร คงเป็นรูป ก็ อยู่แต่ในนป์, ป. …

ในบทนี้เราจะได้ศึกษาศัพท์ที่ถูกแจกหรือแบ่งหมวดในบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ โดยมีการแแบ่งศัพที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น ศัพท์เอกและพหุ พร้อมทั้งตัวอย่างการใช้เช่น ประโยคต่างๆ ที่ประกอบไปด้วยศัพท์ เช่น กตร, ส

ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์ - หน้าที่ 86 นอกนั้น แปลงเป็น ก แล้วแจกในไตรลิงค์ เหมือน ย ศัพท์ ก ศัพท์ ที่แจกด้วยวิภัตติในไตรลิงค์นี้ มี จิ อยู่ท้ายศัพท์ …

บทนี้เน้นการศึกษาเรื่องวจีวิภาคในบาลี โดยให้ความสำคัญกับการแจกศัพท์ที่มีส่วนท้ายเป็น จิ และการแปลความหมายในบริบทต่าง ๆ รวมถึงการใช้รูปแบบพหุและเอกในการแสดงออกทางภาษา เช่น 'โกจิ' สำหรับชายบางคน หรือ…

ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์ - หน้าที่ 87 กึ ศัพท์ ที่เป็นคำถามแปลว่า "หรือ" เหมือนคำว่า "กึ ปเนติ ๑ ๒ ๓ อาวุโส ปฏิรูป์ ดูก่อนอาวุโส ก็ อันนั้น สมควร หรือ " บางที ๔ &…

บทที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้เน้นการใช้ศัพท์ที่มีความหมายในการตั้งคำถาม เช่น 'กึ' ที่หมายถึง 'หรือ' และ 'กี' ซึ่งหมายถึง 'ทำไม' พร้อมยกตัวอย่างเพื่อความเข้าใจชัดเจน. นอกจากนี้ยังช่วยให้ผู้ศึกษารู้วิธีการ

…ติสสา เอติสฺสาย เอตาสั่ เอตาสา ส. เอต สํ เอติสฺสํ เอตาสุ เอต ศัพท์ ในนปัสกลิงค์ แจกเหมือนในปุ๊ลิงค์ แปลกแต่ เอก, ป. เอต, พหุ, ป. ท. เอตานิ เท่านั้น [๘๔] อิม ศัพท์ [นี้] ในปุ๊ลิงค์ แจกอย่างนี้ :- เอก. พหุ…

เอต ศัพท์ ในอิตถีลิงค์ และปุ๊ลิงค์ ถูกแจกในลักษณะต่างๆ ตามประเภทของคำศัพท์ เช่น เอตา, เอตาย, และอื่นๆ การศึกษาเกี่ยวกับภาษาบาลีนี้มีความสำคัญต่อการเข้าใจในโครงสร้างของภาษาและการใช้งานในบริบทต่างๆ โดยก

… อิมิสสา อิมิสฺสาย อนุสา อิมาส์ อิมาสานํ ส. อิมิสส์ อสส์ อิมาสุ อิม ศัพท์ ใน นปุ้. แจกเหมือนใน ปุ้. แปลกแต่ เอก, ป. อิท, ทุ, อิท อิมิ, พหุ. ป. ทุ อิมานิ เท่านั้น. ที่เป็น อิท นั้น ใน น. เอา อิม กับ สิ หร…

บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับการเปลี่ยนวิภัตติและการันต์ในภาษาบาลี โดยมีตัวอย่างและการแจกจ่ายของศัพท์ในอิตถีลิงค์ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจการใช้ในรูปแบบต่าง ๆ ของคำเช่น อิม อิมา และอื่น ๆ รวมถึงการบ่งชี้ถึงคำที่เ

…หน้าที่ 91 ฉ. อมสฺสา ส. อมุสล อมูหิ อมูส์ อมูสานํ อมูส อมุ ศัพท์ ใน นปุสกลิงค์ แจกเหมือนใน ปุ๊ลิงค์ แปลกแต่ ป. ท. เอก, อท, พหุ, อมูน เท่านั้น ที่เป็น อทิ นั้น ใน น. เอา อม กับ สิ หรือ อู๋ เป็น อ. จบนามแต…

…ภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์ - หน้าที่ 92 อัพยยศัพท์ ๕๑ ยังมีศัพท์อีกจำพวกหนึ่ง จะแจกด้วยวิภัตติทั้ง ๓ แปลงรูป ไปต่าง ๆ เหมือนนามทั้ง ๓ ไม่ได้ คงรูปอยู่เป็นอย่างเดียว ศัพท์ เหล่านี้เรียกว่า อัพยยศัพท์ ๆ นี้…

ในบทนี้กล่าวถึงอัพยยศัพท์ซึ่งเป็นศัพท์ที่จัดอยู่ในกลุ่มที่แปลงรูปไม่ได้ แต่สามารถใช้วิภัตติทั้ง ๓ ได้ ครั้งนี้เน้นบทบาทของอุปสักที่สามารถช่วยในการนำหน้านามหรือกิ…

…าษามคธนัก เห็นมีแต่คำว่า อปิธาน และ ปิทหติ เท่านั้น ถึงศัพท์ว่า อปิกจโฉ อปิกณโณ ก็ ไม่ใช่ภาษามคธแท้ แปลงเอามาแต่ภาษาสันสกฤต เพื่อเป็นอุทาหรณ์ ที่แปลว่า ใกล้ เท่านั้น, ในดิกชันนารีสันสกฤตว่า ในสันสกฤต ภาย…

…ยวกับนามและอัพพยศัพท์ในภาษาบาลี พบกับคำศัพท์และความหมายต่าง ๆ เช่น 'อนุ', 'อป' และ 'อภิ' พร้อมกับการแปลที่มาจากภาษาสันสกฤต โดยยังมีการอธิบายถึงการใช้งานในบริบทต่าง ๆ เพื่อช่วยให้เข้าใจศัพท์ได้ดีขึ้น ผ่าน…

…สส. ภิกษุ ท. ฟังตอบแล้ว ซึ่งคำ] แห่งพระผู้มีพระภาคเจ้า ว่า ภทันเต ดังนี้" ในภาษาของเราท่านบัญญัติให้แปลว่า "ข้าแต่ท่านผู้เจริญ" ภเณ เป็นคำสำหรับคนสูงกว่า พูดกับคนผู้ที่อยู่ในบังคับตน เช่น พระเจ้าแผ่นดิน …

…นภาษาบาลี โดยมีการอธิบายความหมายและการใช้คำที่เหมาะสม เมื่อพูดกับผู้มีสถานะสูงกว่า เช่น 'ภทันเต' ที่แปลว่า 'ข้าแต่ท่านผู้เจริญ' และ 'อมฺโภ' ที่หมายถึงการเรียกชายด้วยคำอ่อนหวาน. นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างการใ…

…ยศัพท์ - หน้าที่ 105 ปัจจัยทั้งหลาย คือ ตร ตฺถ ห ธ ธิ หึ หึ หิญจน์ ว เป็น เครื่องหมาย สตฺตมีวิภัตติ แปลตาม สตฺตมี ดังนี้: สพฺพตร สพฺพตฺถ สพฺพธิ ใน-ทั้งปวง อตฺถ ใน-นี้ เอกตร " เอก ถ " ใน-เคียว " อญ ตร ใน-…

…มีการประยุกต์ใช้ปัจจัยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจการวิเคราะห์วจีวิภาค ในส่วนท่านผู้อ่านจะได้เรียนรู้วิธีการแปลที่ถูกต้องและนานัปการของปัจจัยที่สำคัญในบาลี เพื่อเสริมสร้างทักษะการใช้ภาษาบาลีได้อย่างมีประสิทธิภาพ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 1 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล (ปริเฉทที่ ๑ ชื่อจิตตสังคหวิภาค 0 ขอความนอบน้อมจงมีแด่พระรัตนตรัย อภิธัมมัตถสังคหบาลี คาสถาเริ่มต้น…

ในเอกสารนี้เราจะสำรวจอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งเป็นปกรณ์ที่สำคัญในพระอภิธรรม โดยมีการอภิปรายถึงองค์ประกอบหลัก ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน นอกจากนี้ยังมีการนำเสนออย่างเคารพต่อพระรัตนตรัยและพระสัมมาสั

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 10 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล [ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี] คาถาเริ่มต้น ข้าพเจ้า" ผู้ชื่อว่าสุมังคละ ขอถวายนมัสการ พระพุทธเจ้า ผู้มีพ…

…อให้เข้าใจแก่นักอภิธรรมที่มีจิตตั้งมั่นในธรรม ข้อความนี้สำคัญสำหรับกุลบุตรที่ต้องการศึกษาในบทสรุปการแปลพระอภิธัมมัตถสังคหะ

…อ โดยปราศจากความกลัว, ลาภ, ตระกูล, และอาจาระเป็นต้นฯ [อธิบายอภิธรรมและอรรถในอภิธรรม] บทว่า ภาสิสฺสํ แปลว่า จักกล่าวฯ ปกรณ์ทั้ง ๓ มีธัมมสังคณีเป็นต้น คือพระอภิธรรมปิฎก ชื่อว่า อภิธรรม โดยวิเคราะห์เป็นต้นว…

ในหน้าที่ 18 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความสำคัญของหมู่แห่งพระอริยสงฆ์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระธรรมและอริยสงฆ์ รวมถึงการถวายบังคมด้วยความเคารพอย่างถูกต้อง อธิบายถึงก

…ยอิฏฐารมณ์เป็นลักษณะ ดุจพระราชา ผู้ทรงโปรดปรานรสแห่งโภชนะอันดีฉะนั้น ๆ บรรดาปีติและสุขเหล่านั้น ความแปลกแห่งปีติปรากฏในการได้อารมณ์ ดุจปีติแห่งบุคคล ผู้ลำบากในทางกันดาร เพราะได้เห็นน้ำที่ชายป่าเป็นต้นฉะน…

…อารมณ์เลิศอย่างเดียว โดยมีการเปรียบเทียบความรู้สึกของบุคคลที่ได้สัมผัสถึงน้ำในป่า ว่ามีความรู้สึกที่แปลกประหลาดและสุขเพียงใด ซึ่งเป็นการแสดงถึงความสำคัญของการบรรลุถึงภาวะที่ชื่อว่าเอกัคคะในจิตใจ

…บ"ฯ ก็ความพิเศษแห่งฌานนั้น ด้วยสามารถแห่งองค์สำหรับละเป็นต้น จักมีแจ่มแจ้งต่อไปข้างหน้าฯ ความพิเศษ (แปลก) ที่ได้อยู่ แม้ในจิตที่เป็นอรูปาวจรและโลกุตตระ จักมีแจ่มแจ้งต่อไปข้างหน้า เช่นกัน ฯ ถามว่า เหตุไฉน…

เนื้อหาในส่วนนี้เน้นถึงความแตกต่างระหว่างฌานในรูปาวจรกุศลและกามาวจรกุศล รวมถึงการวิเคราะห์ความเป็นไปของฌานตามหลักอภิธรรม อธิบายถึงการเกิดขึ้นและคุณลักษณะของฌานที่ได้จากการปรุงแต่ง โดยใช้หลักการทางอภิ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 70 ภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล (ปริเฉทที่ ๒ ชื่อเจตสิกสังคหวิภาค) [สังคหคาถา] ธรรม ๕๒ อย่าง ประกอบกับจิต มีการ เกิดดับในที่เดียวกั…

…งๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึงการชนิดต่างๆ ของเจตสิกที่มีผลต่อการทำงานของจิต ปัจจุบันบทนี้ถูกแปลโดยพระอริยเมธีมานิต ถาวโร ป.ธ.๕ จากวัดสัมพันธ์วงศ์ พระนคร เพื่อให้ความเข้าใจในหลักธรรมที่ซับซ้อนได้

…ป็นต้น) เหล่านั้น * พระอริยเมธี ปัจจุบันเป็นพระธรรมบัณฑิต (มานิต ถาวร) ป.ธ. ๕ วัดสัมพันธวงศ์ พระนคร แปล.

เนื้อหาในหน้าที่ 81 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา พรรณนาถึงการจำแนกจิตตามประเภทต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายลักษณะของเจตสิก โดยเริ่มตั้งแต่ลักษณะของเจตสิกที่มีความเกิดและความดับในที่เดียวก