บทบาทและอิทธิพลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…หรือธรรมเนียมบางอย่าง เช่น ในกาลก่อน คนพลเรือนไม่ได้เพื่อจะอยู่ตามลำพัง ต้องมีสังกัดขึ้น
สัก เป็นเลขไพร่หลวงบ้าง ไพร่สมกำลังบ้าง เลิกทาสบ้าง คนไม่มีสังกัดเรียกว่าคนข้อมือขาว ต้อง
จักสักเป็นไพร่หลวง ภายหล…
เนื้อหาวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงพระราชกำหนดที่มีผลต่อเสรีภาพของประชาชน รวมถึงการเลิกทาสและความสำคัญของการมีสังกัดในสังคมไทย โดยเน้นให้ประชาชนได้สิทธิเสรีภาพมากขึ้น และความกรุณาของพระเจ้าแผ่นดินต่อประชาช