การสังฆนายานพระธรรมวินัยครั้งแรกในประวัติศาสตร์ : หน้า 58/68

อรุณาสุข อ่านอดีต ขิอดาค เรื่อง: พระมหาพงศ์สิทธิ์ ถนฺนโย, ดร. ย่อนอดีต...ท่องประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ตอนที่ ๒๓ : การสังฆนายานพระธรรมวินัยครั้งแรกในประวัติศาสตร์...อย่างเป็นทางการ แนวความคิดในเรื่องการรวบรวมพระธรรมวินัยโดยมี พระสารัตน์ เป็นผู้บนบาทสำคัญ แม้จะมีมาแต่ครั้งที่พระภาคเจ้าทรงทราบพระพุทธพฤติ แท้ยังไม่อาจกล่าวว่า เป็นการสังฆนายานอย่างเป็นทางการ สำหรับการสังฆนายานอย่างเป็นทางการครั้งแรกในพระพุทธศาสนานั้น เกิดขึ้นหลังจากพุทธิปธานล่วงแล้ว ๓ เดือน โดยพระอรหันตเทฺร ๕๐๐ รูป ที่เรียกว่า ปฏิสังขนา โดยปรารถนาหากุญแจมายูมาบ้างเมื่อแก่นามว่า สุกุทฺทา กล่าวขาจบจงพระศาสดา ครั้งนั้น พระมหากัสลสมะ ปวรราเหตุนี้จึงได้กล่าวกับพระภิกษุทั้งหลายว่า ท่านทั้งหลายเอาแต่ พวกเราจะสังฆนายานพระธรรมและพระวินัยก่อนที่จะอธิษฐานธรรมจะถูกคัดค้าน สิ่งมีใช่หรือจะรุ่งเรือง วิจัยจะถูกคัดค้าน ก่อนที่พวกอรรรวาทจะมีความตั้ง พวกธรรม-ว่าที่จะอ่อนกำลัง พวกวินายจะมีความตั้ง พวกวินายว่าจะอ่อนกำลัง" (ว.จ. ๗/๘๗/๓๓) ไทย.มจฺ จากนั้น พระมหากัสสมะจะจึงได้ถือพระอรหันต์ ๔๙ รูป และ พระอานนท์ ซึ่งในขณะนั้นยังดำรงอยู่ในสถาปัติผิด เป็นตัวแทนคณะสงฺฆุในการทำสังฆนายานพระธรรมวินัย ณ กรุงราชกฤฑ์ แค้วเมื่อใด โดยกำหนดให้พระภิกษุธรรมะ ๕๐๐ รูปนั้น จำพาธาในกรุงราชกฤฑ์ โดยในเดือนแรกของการจำพรรษา คณะสงฺฆุดร่วมกันปฏิสังขรแสนสนะที่ทุตฺโธรมในกรุงราชกฤฑ์ และเริ่มต้นการสังฆนายานพระธรรมวินัยในเดือนที่สองของการจำพรรษา ในเวลาใกล้รุ่งของวันที่คณะสงฆ์กำหนดให้เป็นวันทำการสังฆนายา พระอนนท์ได้บรรลุอรหัตผล และเข้าเข้าสู่ประชุมสงฺฆในครั้งนั้น ลำดับนั้น พระมหากัสสมะได้เริ่มการสังฆนายา พระวินัย เป็นลำดับแรก โดยมี พระอุบาสี เป็นผู้ตอบ จากนั้น จึงได้สอบถามกับ พระอนนท์ ในเรื่อง พระธรรม เป็นลำดับต่อไป จนกระทั่งครบถ้วนกระบวนความทั้งหมด และด้วยการสังฆนายาในครั้งนั้น ทำให้เรามี พระธรรมวินัย อันพระผู้มีพระภาคตรัสไว้แล้ว เมื่อครั้งยังทรงพระชนม์อยู่ตลอด ๕๔ พระวา เรียบเสมือนตนเทพของพระศาสดา เป็นแผนที่นำทางไปสู่เส้นทางบรรลุผล มีพระนิพพานเป็นที่สุด อย่างไรก็ดีมุ่ง เหตุการณ์สังฆนายาพระธรรมวินัยอย่างเป็นทางการครั้งแรกในประวัติศาสตร์ครั้งนั้น ใช่ว่ามุ่งมั่งทั้งปวงจะเห็นด้วยทั้งหมด ยังมีมุ่งมั่นมุ่งนี้อันมีพระปราโมทย์ เป็นประธาน มีความเห็นเป็นอื่น ส่วนhebbers ขน่น ົາຂ່າວກ່າວ.