ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมธารา
วรรณวิจารณ์จากพระศาสนาฉบับที่ 5 ปี 2560
พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์นั้นมีทัศนูฏ่ต่าง ๆ จำนวนมาก
แต่ข้อสรุปของทัศนูฏ่เหล่านั้น ต่างกันเพียง 1-6 ปี เท่านั้น ถือว่า
โดยภาพรวม เราอยู่ในที่พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์นี้แน่นอนควร
แต่ระยะเวลาระหว่างปีที่พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์กับปีที่
พระพุทธเจ้าโบรินพาน ความเห็นของนักวิชาการแบ่งออกเป็น 2
ฝ่ายใหญ่ ๆ กล่าวคือ
• ฝ่ายที่สนับสนุนหลักฐานของเถรวาท ที่บอกว่าระยะเวลานั้นคือ
218 ปี โดยอาศัยหลักฐานจากบันทึกประวัติศาสตร์ของลังกา
• ฝ่ายที่สนับสนุนหลักฐานของนิยายสพทติภิกวาทที่เชื่อว่า
ระยะเวลานั้น คือ 100 ปี หรือ 116 ปี โดยอาศัยหลักฐาน
จากบันทึกประวัติศาสตร์ของคัมภีร์สายนิยายสพทติภิกวาทใน
ดินแดนแถบแคว้นเคสเมียร์
ทฤษฎีทั้ง 2 นี้ มีระยะเวลาที่แตกต่างกันกว่า 100 ปี ดังนั้น
การยึดถือប្រัทธิปฏิพาณของทฤษฎีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง จึงส่งผลต่อการ
ศึกษาวิจัยของพระพุทธศาสนายุคต้น ทั้งเรื่องการสังคายนาประวัติศาสตร์
การแบ่งนิยาย กำเนิดคัมภีร์ปริวาร รวมถึงการศึกษาประวัติศาสตร์
ของปรัชญาและวัฒนธรรมอื่นในยุคโบราณทั้งหมด
ในทิวารสินี อันดับแรกแรกจะศึกษาวิเคราะห์เพื่อจะปีที่พระเจ้า
อโศกขึ้นครองราชย์ให้แน่ชัดจากนั้นในตอนต่อไปจะรวบรวม