การปลูกฝังและพัฒนานิสัยตามหลักธรรมมรรครืองค์ ๘ : หน้า 28/329

นิสัยจึงเป็นโปรแกรมประจำตัวของมนุษย์ มนุษย์ได้ทำตามนิสัยตัวเองเป็นหลัก ตั้งแต่เช้าตื่นขึ้นมา จนกระทั่งกลับเข้านอน อีกครั้งหนึ่ง เราทำไปโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องคิดมา ไม่ต้องตั้งท่า เช่น ตื่นนอน ท่าลูก การเก็บที่นอน นิสัยต่างๆ เหล่านี้แหละ มันมีทั้งดีและไม่ดีปนๆ กันอยู่ การปลูกฝังและการพัฒนานิสัยทำได้อย่างไร ในเรื่องนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรงให้หลักธรรมมรรครืองค์ ๘ ไว้เป็นสูตร สำเร็จในการแก้ไขนิสัย อันดับแรกต้องเริ่มต้นที่ความเข้าใจ คือ แก้ไขความเข้าใจผิดให้เป็นความเข้าใจ ถูก นั้นคือ สัมมาทิฏฐิ พอทำความเข้าใจให้ถูกได้ ก็ถือเป็น ความคิดถูกขึ้นมา นั่นคือ สัมมาสังกัปปะ