วิปัสสนากระเป๋า: ญาณและวิญญาณ : หน้า 298/405

ประโยค - วิปัสสนากระเป๋า ๓ หน้าที่ 297 ญาณวิปัสสน... อุปนาบาสรรคญาณวิปัสสนกับสังขาร จึงเกิดขึ้น" ดังนี้ ส่วนรูปวปิปสสน ๕ คง มีเพราะปัจจัยคืออญญญาณวิปัสสนฝ่ายรูปวาจ ดังกล่าวว่า "เพราะกรรมมิเป็นกุศลฝ่ายรูปวาจ นั่นแน อุปนาบสทำไว้แล้วก่อนไว้แล้ว จึงส่งจากามทั้งหลาย ฯลฯ เข้าถึงปฐมาน ฯฯ ปัญจมานอันเป็นวิบากอยู่ ดังนี้ (รวม) วิญญาณ ๒๐ คง ย่อมมีเพราะปัจจัยคืออญญญาณวิปัสสนฉ่าสงสาระ นะนี้ ส่วนวิญญาณ ๓ คง ดังนั้นคือ วิญญาณมิคุจรวิญญาณเป็นต้น ที่เป็นอุปัลวิมาก ๕ มณบูฒ ๑ มณบูฒ ๑ ย่อมมีเพราะ ปัจจัยคืออญญญาณวิปัสสน ดังกล่าวว่า "เพราะกรรมเป็นอุศล อันบุคคล ทำไว้แล้วไว้แล้ว จักดูวิญญาณ... โลภวิญญาณ... มานวิญญาณ... ชิวหาววิญญาณ... กายวิญญาณ อันเป็นวิบากจึงเกิดขึ้น มโนจาธอันเป็น วิบาก... มโนวิญญาณธาตอันเป็นวิบากจึงเกิดขึ้น" ดังนี้ ส่วนวิญญาณ ๔ คง ดังนี้คือ วิญญาณที่เป็นอุปวิภาค ๔ ย่อมมีเพราะปัจจัยคืออญญาวิสังขาร ดังกล่าวว่า "เหตุกรรมมิเป็นกุศล ฝ่ายอุปราวะนั่นแน อันบุคคลทำไว้แล้วไว้แล้ว เพราะก้าวล่วง รูปสัญลักษณ์หลายเสี้ยวได้โดยปรากรทั้งปวง จึงเข้าถึงวิญญาณอันสหรคต ด้วยอากาสานจายตนสัญญา... วิญญาณจายตนสัญญา... อากิญจฺ-