กุศล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 22 / 35

…จิต ๒ อรูปวิบากจิต กิริยามโนธาตุ และหสนจิต ฯ ส่วนอาจารย์ บางพวกกล่าวว่า เพราะในรูปภพไม่มีอนิฏฐารมณ์ กุศลวิบากจึง ไม่เกิดแก่พรหมทั้งหลายผู้มาแล้วในโลกนี้นั่นแล เพราะฉะนั้น ลด อกุศลวิบากจิตเหล่านั้นออกแล้ว …

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

…รมได้มีแล้ว (คือให้ผลสำเร็จแล้ว ) ๑ ฯ 9 อนึ่ง ชื่อว่ากรรม มี 4 อย่าง ด้วยอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล คือ อกุศล (คือความไม่ฉลาด กรรมไม่ดี) ๑ กามาวจรกุศล กุศลที่เป็น กามาวจร ๑ รูปาวจรกุศล กุศลที่เป็นรูปวจร ๑ อรูป…

…บกรรมว่าแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก โดยกรรมสามารถแบ่งได้ตามลำดับการให้ผลและอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล เช่น อกุศลกรรม, กามาวจรกุศล, รูปาวจรกุศล, และอรูปาวจรกุศล โดยเฉพาะอกุศลกรรมมี 3 ประเภท ได้แก่ กายกรรม, วจีกรรม…

…ว ในปกรณ์ชื่อปรมัตถมัญ ชุสาเป็นต้น และโดยพิเศษ ในฎีกาแห่งอภิธัมมาวตาร ชื่ออภิมัตถ ปกาสินี ฯ [อธิบายอกุศลกรรมจะอำนวยผลที่น่าใคร่ไม่ได้เป็นต้น] สองบทว่า สพฺพตฺถาปิ กามโลเก ความว่า (อกุศลกรรมทั้ง หมด ๑๒ อย่า…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจการทำงานของอกุศลกรรมและผลที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยใช้กรณีศึกษาต่าง ๆ เช่น การพบเจอพระมหาโมคคัลลานเถระ รวมถึงคำสอนของพระ…

…มมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 238 ไม่ประกอบด้วยการยังวิญญาณอันเป็นวิสัยแห่ง กามตัณหาให้เกิด และเหตุที่กุศลจิตฝ่ายมหัคคตะและโลกุตตระมีผล แม้นกันโดยส่วนเดียว เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า "สพฺพตฺ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาในพระอภิธรรม โดยเฉพาะในเรื่องกรรมและวิบาก ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับกุศลจิตและความเป็นไปในโลกแห่งกามตัณหา ชี้ให้เห็นว่ากรรมที่ดีอาจมีผลกระทบตามมาในหลายชาติ ในขณะที่กรรมชั่ว…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 240 ปฏิสนธิขณะแห่งกุศลกรรมว่า "เมื่อความถึงพร้อมด้วยคติมีอยู่ เมื่อ กุศลกรรมจึงให้ปฏิสนธิเป็นญาณสัมปยุต วิบากเป็นญาณสัมปยุ…

ในหน้า 240 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีมีการกล่าวถึงปฏิสนธิขณะแห่งกุศลกรรม และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับญาณสัมปยุต โดยชี้ให้เห็นว่ากุศลกรรมเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดวิบากอย่างไร มี…

…เป็นนิมิตแห่งทุคติ ฯ นิมิตแห่งคติ ชื่อว่าคตินิมิตฯ บทว่า กมุมพเลน ความว่า ด้วยอกนุภาพแห่งกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่ให้เกิดปฏิสนธิ สองบทว่า ฉนฺนํ ทุวารานํ ความว่า บรรดาทวารที่เกิดขึ้นทั้ง 5 ตาม สมควรแก่คว…

บทที่ 249 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ว่าด้วยนิมิตแห่งทุคติและคตินิมิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเดียว…

…นุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ฯ สัมมัปปธาน ๔ คือ เพียงละบาปอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ๑ เพียงเพื่อระวังบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น ๑ เพียรยังกุศล ธรรมที่ย…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔

…บัดนี้ ข้าพเจ้า (พระสุมังคลาจารย์) จักกล่าวสมุจจัย (การรวม) คือสมุจจัยราศี (กองการรวม) ซึ่งต่างด้วยอกุศลสังคหะเป็นต้น แห่งสภาวธรรมเหล่านั้น ตามที่ประกอบกันได้ คือตามสมควรแก่การ ประกอบกัน ด้วยอำนาจการรวมอย…

…ึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธรรมที่เป็นอกุศล, กุศล, และโพธิปักขิยธรรม โดยใช้คลังความหมายที่อธิบายความเข้าใจถึงธรรมที่ประกอบกันได้.

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 329 ผัสสาหารย่อมนำเวทนา ๓ มา ฯ กุศลกรรมและอกุศลกรรม กล่าวคือ มโนสัญเจตนาหาร ย่อมนำปฏิสนธิในภพทั้ง ๘ ง ๓ ฯ ปฏิสนธิวิญญาณ กล่าวคือวิญญาณห…

…ัสสะเมื่อถูกต้องอารมณ์สามารถสร้างเวทนาได้ เช่น เวทนาแห่งสุขเป็นต้น นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของกุศลกรรมและอกุศลกรรมที่มีผลต่อการเกิดและสภาพของสัตว์ ในมุมมองของอภิธรรม การรู้แจ้งถึงปัจจัยเหล่านี้เป็นส…

… (จึงมี สังขาร)ฯ [อธิบายสังขารเป็นต้น] ન્ สภาพที่ชื่อว่าสังขาร เพราะอรรถว่า ปรุงแต่สังขตธรรม ได้แก่ กุศลกรรมและอกุศลกรรม นสังขารนั้นมี ๓ อย่าง คือ ปุญญาภิ สังขาร ๑ ๆ อปุญญาภิสังขาร ๑ อเนญชาภิสังขาร ๑ ฯ บร…

เนื้อหาในหน้า 359 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้อธิบายเกี่ยวกับสังขาร รวมถึงประเด็นสำคัญเช่น อวิชชาเป็นปัจจัย และการแบ่งประเภทของสังขารออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุญญาภิสังขาร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขา

…ังนี้ จึงกล่าวคำมีอาทิว่า ปุริมานิ ชวนานิ ฯ ก็เมื่อในอาทิพจน์นี้ มีคำที่ไม่พิเศษอยู่ บัณฑิต พึ่งเห็นกุศลชวนะ อกุศลชวนะ และอัพยากตชวนะ เฉพาะฝ่ายโลกิยะ เท่านั้น เพราะไม่ได้ยกโลกุตตรชวนะขึ้นเป็นอาเสวนปัจจัย …

เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับนามและรูป โดยพิจารณาข้อสรุปที่กล่าวถึงอาการ ๒ อย่าง รวมถึงการสอบถามถึงความเป็นอาเสวนะหรือปัจจัยในการเกิดขึ้นของจิต และผลกระทบของกรรมที่มีต่อสภาพของจิตในเร

…ิกาล เป็น ปัจจัยแก่รูปที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ด้วยอำนาจแห่งกรรมปัจจัย)ฯ คำว่า นานากฺขณิกา เจตนา ได้แก่ กุศลเจตนาและอกุศลเจตนาซึ่งบั งบังเกิด ในภพทั้งหลาย มีภพที่ล่วงแล้วเป็นต้น ในขณะต่าง ๆ กัน จากขณะ แห่งวิบ…

บทความนี้กล่าวถึงเจตนาที่เกิดพร้อมกัน รวมถึงอิทธิพลของเจตนาต่อรูปกายและกรรม รวมทั้งการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างนามรูปและเจตนาในกระบวนการเกิดและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ โดยสรุปเจตนาจะถูกมองว่าเป็นป

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 381 ฉะนั้น อกุศลธรรมมีราคะเป็นต้น และกุศลธรรมมีศรัทธาเป็นต้น อันสำเร็จในสันดานของตน หรือฤดูและโภชนะเป็นต้น อันบุคลพึ…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศ…

…นามเกิดด้วยอำนาจแห่งปัจจัยมีนิสสยปัจจัยและอารัมมณ ปัจจัยมีจักษุกับรูปเป็นต้น, ก็โดยพิเศษ (โดยเฉพาะ) กุศลย่อมเกิดโดย จตุกกสมบัติมีโยนิโสมนสิการเป็นต้น, อกุศลย่อมเกิดโดยปริยายตรงกัน ข้ามแห่งจตุกกสมบัติมีโยน…

เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการเกิดของนามรูปในพระพุทธศาสนา โดยเจาะลึกถึงเหตุการณ์ที่เกิดจากอวิชชา ตัณหา อุปทาน และกรรม ทั้งยังแสดงถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดของนามและรูป รวมถึงการวิเคราะห์กระบวนการต่างๆ เพื

…าฬปักษ์โปฏฐปทมาส ซึ่งตรงกับพระบรมมหาประสูติมงคลทินกาล โดยจันทรคติมาถึงโดยกาล นิยมแล้ว ทรงเริ่มพระราชกุศล ดำรัสสั่งให้เจ้าพนักงานเชิญพระชนมพรรษาสมปฏิมากรมา ประดิษฐาน ณ พระแท่น ทรงสักการบูชา ด้วยราชาภิมานนส…

บทความนี้กล่าวถึงการถวายพระราชทานวิสัชนาในพระมงคลวิเสสกถา โดยเชื่อมโยงกับพระราชกิจในช่วงเวลาสำคัญ ที่มีการบูชาสักการะและถวายพระปริตรเพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้กับผู้ที่เกี่ยวข้อง ผ่านพระราชกิจที่ทรงพระรา

… สุคติภพเป็นผล เพราะข้อปฏิบัตินั้น, ปฏิปทา ซึ่ง จะให้คุณ ๕ ประการ มีอายุเป็นต้นเป็นไปด้วยดีนั้น คือ กุศลสุจริตอันเกิดแต่อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นไปในกายวาจาจิต แล้วด้วยทานศีลภาวนา บุญซึ่งเป็นปฏิปทานั้นเล่า ส…

…บายลักษณะของการปฏิบัติทางพระพุทธศาสนาเพื่อให้ได้ประสบความสำเร็จในเป้าหมายชีวิตตามที่ตั้งใจไว้ บุญและกุศลที่เกิดจากการดำเนินการตามหลักการเหล่านี้ ย่อมเป็นแนวทางเพื่อให้เข้าสู่สุคติภพได้ในอนาคต

…รวม ถวายวิสัชนาโดยสังขิตนัย ข้อหนึ่งว่า กุสล ภิกฺขเว ภาเวล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ขอท่านทั้งหลาย บำเพ็ญกุศลเถิด กุศลนี้สามารถจะบำเพ็ญได้ หาไม่เราก็จะไม่กล่าวชักชวนท่านทั้งหลาย เพราะ กุศลเป็นกรรมที่สามารถจะบำ…

เนื้อหาไฟฟ้ามหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสส่งเสริมการบำเพ็ญบุญและกุศล โดยชี้ให้เห็นถึงผลของบุญที่นำมาสู่ความสุขและสันติสุข ทั้งในมนุษย์และเทวดา พร้อมยกตัวอย่าง 3 ประการ …

…ทำด้วย กาย วาจา ใจ พร้อมด้วยเจตนา ชื่อว่า กรรม จำแนกโดยประเภท ส่วนดีมีมูลมาแต่อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นกุศลกรรม ส่วนชั่วมีมูลมาแต่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นอกุศลกรรม กรรม ๒ ประเภทนี้ เมื่อความประชุมปัจจัยมีและได้ช…

… เชื่อผลแห่งกรรม, และกัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน นอกจากนี้ยังมีการจำแนกกรรมเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม พร้อมทั้งอธิบายว่าเมื่อใดที่กรรมจะให้ผลและการปลูกฝังความเชื่อที่ถูกต้องในเรื่องกรรม…

…จัดว่าเป็นสมมติเทวราช เป็นผู้ควรแก่ส่วน กว้างขวางมาฉะนี้ ปรากฏ แก่ชนทั้งหลายราวกับเทวดาในหมู่มนุษย์ กุศลที่มหาชนบำเพ็ญ แล้วและจะพึงอุทิศถวาย ด้วยความหวังเพื่อทรงเจริญภัยโยภาพสืบไป ใน ฝ่ายศาสนจักร สมเด็จพร…

ข้อความนี้สื่อถึงพระมหากรุณาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้าในการให้ความยุติธรรมแก่ประชาชน และความพยายามที่จะนำพระพุทธศาสนาไปสู่ความเข้าใจแก่ผู้คน พระองค์มีพระกรุณาที่กว้างขวาง ตั้งใจให้ประชาชนได้พบกับความสุขแล

…ม่ประมาทฉะนั้น ดังนี้ ได้ชื่อว่าทำเกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วมได้ ในพระพุทธภาษิตนี้โดยพยัญชนะ, โดยอรรถนั้น กุศลธรรมได้ชื่อว่าเกาะเป็นที่พึ่งของสัตว์โลกผู้ ตกอยู่ในสงสารสาคร สังกิเลสธรรมอันจะทำอันตรายแก่บุคคล ชื่…

ในพระพุทธภาษิต สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้เผยเเพร่แนวทางการป้องกันและรักษาความดี โดยเปรียบเปรยถึงการทำเกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วม โดยอธิบายถึง 4 องค์สมบัติที่จำเป็นในการรักษาใจและอารมณ์ของต