กรรมและวิบากในพระพุทธศาสนา : หน้า 55/265

แนวคิด 1. กรรมในพระพุทธศาสนา หมายถึง การกระทำที่ประกอบด้วยเจตนา มีลักษณะ 2 อย่าง คือ กุศลกรรม และอกุศลกรรม ซึ่งสามารถปรากฏออกมาได้ทั้งทางกาย วาจา และใจ 2. กรรมมี 12 อย่าง จัดแบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ กรรมที่ให้ผลตามกาล กรรมให้ผล ตามความหนักเบา และกรรมให้ผลตามหน้าที่ 3. วิบาก คือ ผลที่เกิดขึ้นจากการกระทำ มีลักษณะการให้ผล 4 แบบ คือ กรรมดำ วิบากดำ กรรมขาว วิบากขาว กรรมทั้งดำและขาว มีวิบากดำและขาว กรรมไม่ดำ ไม่ขาว มีวิบาก ไม่ดำไม่ขาว 4. กรรมและวิบากในทางปฏิบัติมีลักษณะเป็นดวง มี 3 ชนิด เรียกว่า ดวงบุญ ดวงบาป ดวงไม่บุญไม่บาป ซึ่งจะมีภาพของการกระทำเก็บไว้ ในดวงแต่ละอย่างจะมีดวงวิบากซ้อนอยู่ ซึ่งจะมีภาพของผลแห่งการกระทำเก็บไว้ วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมายและประเภทของกรรมได้ 2. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมายของวิบากและลักษณะการส่งผลได้ 3. เพื่อให้นักศึกษารู้ลักษณะกรรมและวิบากในทางปฏิบัติ บ ท ที่ 3 ก ร ร ม - ว บ า ก DOU 45