คิด : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 62 / 215

…คำว่า “สัมปชัญญะ” หมายถึง ความรู้สึกตัว หรืออาการ รู้ตัวในขณะทำอยู่ เช่น รู้ว่าเรากำลังพูดอะไร กำลังคิดอะไร หรือ กำลังทำอะไร พระพุทธศาสนาถือว่า “สัมปชัญญะ” เป็นธรรมที่มี อุปการะมากอีกข้อหนึ่ง โดยทั่วไปจะ…

เนื้อหานี้เน้นถึงความสำคัญของธรรมคือสติและสัมปชัญญะซึ่งช่วยให้อยู่ในปัจจุบันและไม่หลงลืมสิ่งที่ต้องทำ ทั้งสองมีความสัมพันธ์กัน โดยสติช่วยให้รู้ก่อนการกระทำ และสัมปชัญญะช่วยให้รู้ตัวขณะทำ ซึ่งมีการแบ่ง

…การที่ภิกษุได้รับจีวรที่มีคุณภาพดีและราคาแพง หรือได้รับบาตรคุณภาพดีและราคาแพง ภิกษุรูปนั้นจึงมีความ คิดว่า จีวรและบาตรนี้ย่อมสมควรแก่พระเถระผู้บวชนาน หรือ ผู้เป็นพหูสูต หรือผู้อาพาธ หรือผู้มีลาภน้อย จึงน…

บทความนี้กล่าวถึงสันโดษในจีวร โดยระบุตัวอย่างการยินดีรับจีวรในลักษณะต่างๆ ของภิกษุในพระพุทธศาสนา ไม่ว่าจะเป็นการยินดีตามที่ได้รับ ยินดีตามกำลัง หรือยินดีตามความสมควร โดยทุกกรณีมีการเน้นการไม่ยึดติดและ

…ได้ยิน จำกลิ่นที่ได้สูดดม จำรสที่ได้ลิ้ม จำ สัมผัสที่ได้แตะต้อง และจำธรรมารมณ์ที่เกิดขึ้นที่จิต “ดวงคิด” เป็นเนื้อใจชั้นที่สาม ซ้อนอยู่ในดวงจ๋า แต่ใส กว่าดวงจำ มีขนาดเท่าดวงตาดำของเรา มีหน้าที่ “คิด” ได้…

เนื้อหาพูดถึงการแบ่งชั้นของดวงใจออกเป็น 4 ชั้น ได้แก่ ดวงเห็น, ดวงจำ, ดวงคิด, และดวงรู้ ซึ่งอธิบายได้ด้วยอุป比ในการเปรียบเทียบกับผลมะพร้าว โดยดวงเหนือนอกสุดและดวงในสุดมีหน้าที่แ…

จึงเข้าฌาน เมื่อเข้าฌานแล้วจะไปไหนก็คล่องแคล่วจึงเกิด “วิตก” (คิด) ขึ้นว่า นี่อะไร รูปพรรณสัณฐานเป็นอย่างนี้ ไม่เคยพบ เห็นมาก่อน จึงตรึกดู (ปักจิตลงสู่อารมณ์ฌาน) ครั…

การเข้าฌานนั้นเริ่มต้นเมื่อจิตเข้าสู่ภาวะสงบจนเกิดการสงบของใจและความสุข ความรู้สึกปีติเกิดขึ้นเมื่อพิจารณาตรวจตรารอบกายมนุษย์ละเอียดจนเข้าสู่ภาวะเอกัคคตา การเข้าสู่ปฐมฌานทำให้กายมนุษย์ละเอียดมีความสุข

…ศร้าหมองขุ่นมัว รับคุณธรรมได้ยาก มี ๑๖ อย่าง คือ ๑. อภิชฌา วิสมโลภะ ละโมบ จ้องจะเอาไม่เลือก ๒. โทสะ คิดประทุษร้าย ๓. โกธะ โกรธ ๔. อุปนาหะ ผูกโกรธไว้ ๕. มักขะ ลบหลู่คุณท่าน 5. ปลาสะ ตีเสมอ ๗. อิสสา ริษยา …

การฝึกสมาธิจำเป็นต้องฝึกใจให้ถาวรที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ซึ่งจะทำให้เกิดความนิ่งและใสบริสุทธิ์เมื่อทำได้สำเร็จ ผู้ฝึกจะเห็นดวงกลมสุกสว่าง สภาวะนี้เกิดจากความสงบระงับของกิเลส ทำให้สามารถบรรลุฌาน ๔ ระดั

…หญ่ครบถ้วน มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง... ...มหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงชัก ไส้ออกจากหญ้าปล้อง เขาจะพึงคิดอย่างนี้ว่า นี้หญ้าปล้อง นี้ไส้ หญ้าปล้องอย่างหนึ่ง ไส้ อย่างหนึ่ง แต่ก็เป็นไส้ที่ชักออกจากหญ้าปล้อง…

เนื้อหาเกี่ยวกับภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์ ซึ่งเมื่อจิตสงบและปราศจากกิเลส ย่อมสามารถเกิดการนิรมิตรูปต่างๆ ที่เกิดจากใจ เช่น การชักไส้ออกจากหญ้าปล้อง หรือการถอนดาบออกจากฝัก ทั้งหมดนี้เป็นการเปร

…ปริมาณที่ควร จะพอ ก็ย่อมจะเบียดเบียนทั้งตนเองและผู้อื่นต่อ ๆ ไปไม่รู้จบ เบียดเบียนตนเอง หมายความว่า คิดแต่จะแสวงหา ทรัพย์แม้ในทางไม่ชอบ จนกลายเป็นความโลภ เมื่อพบอุปสรรค ๒๗๘

ในสังคมทุกยุค ทุกสมัย ผู้คนมักมุ่งหวังความมั่งคั่งร่ำรวยเป็นพื้นฐานการมีอำนาจและบริวาร หากการทำอาชีพสุจริตไม่ทำให้รวย บางคนหันไปทำอาชีพทุจริต ทั้งที่ทราบว่ามีความเสี่ยงในการถูกลงโทษ ถึงแม้บางคนจะประสบ

…นึ่งในจิตใจของปุถุชนทุกคนก็มีเชื้อพาลเป็น ทุนเดิมอยู่โดยธรรมชาติบ้างแล้ว ครั้นเมื่อถูกกระแสแห่งความ คิดประเภทเดียวกันดึงดูด จึงไม่ขัดขืนต่อต้าน แต่พร้อมที่จะ เข้าไปร่วมผสมผสานกัน ตัวอย่างที่เห็นได้ง่ายใน…

การคบคนพาลเป็นสาเหตุสำคัญที่นำไปสู่การเสพติดยาเสพติดในหมู่วัยรุ่น แม้ว่าพวกเขาจะทราบถึงโทษของยาเสพติดจากการศึกษาและสื่อ แต่การดึงดูดจากกลุ่มเพื่อนที่ไม่ดีทำให้พวกเขายอมเสี่ยงที่จะตกเป็นทาสของยาเสพติด

…เพราะบางคน แม้มีความปรารถนาดี แต่ด้วยความ ที่ตัวเขาเองเป็นคนพาล ก็อาจชักนำเราไปในทางชั่วโดยที่ตนเอง คิดว่าเป็นสิ่งที่ดีก็ได้ จึงเป็นสิ่งที่เราต้องพิจารณาให้ถ่องแท้ แต่สําหรับผู้ที่มีความจริงใจต่อเรา พร้อ…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญในการเลือกคบคน ไม่ควรไว้ใจในคนไม่คุ้นเคย แม้แต่ในคนที่เราคุ้นเคยก็ตาม โดยให้พิจารณาอุปนิสัยของบุคคลที่เราเข้าหาสมาคมด้วย การมีผู้ที่จริงใจและคอยช่วยเหลือ เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการ

…ร ๒. การมีกัลยาณมิตร โยนิโสมนสิการ โดยรูปศัพท์ หมายถึง “การกระทำ ไว้ในใจโดยอุบายอันแยบคาย คือ รู้จักคิด รู้จักจับแง่มุมในการ คิดวิเคราะห์แยกแยะเหตุผล จนเข้าใจถึงที่มาที่ไปได้กระจ่างชัด มีความคิดสร้างสรรค…

…รที่มีความยุ่งยากซับซ้อน ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นสองปัจจัยสำคัญ คือ โยนิโสมนสิการและการมีกัลยาณมิตร การคิดวิเคราะห์และรู้จักที่จะลดอารมณ์ negative ก็ถือเป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาเยาวชนให้เป็นคนดี และถือว่ามี…

…ว่า เหตุแห่ง การเป็นคนดีนั้นคือ โยนิโสมนสิการ และการมีกัลยาณมิตร จากการศึกษาสามัญญผลสูตรทําให้ได้ข้อคิดว่า พระเทว ทัตนั้นแม้จะมีบุญวาสนาได้ถือกำเนิดในราชตระกูล บริบูรณ์ ด้วยทรัพย์ศฤงคารและข้าทาสบริวาร แต…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการคบค้าสมาคมกับบุคคลดี ๕ ประเภท โดยชี้ให้เห็นว่าการมีโยนิโสมนสิการและกัลยาณมิตรจะนำไปสู่ความสุขและคุณธรรมที่เข้มแข็ง ผ่านการศึกษาเรื่องราวของพระเทวทัตที่ขาดการอบรมซึ่งทำใ

…เนิดในราชสกุล แต่ก็ขาดการอบรมปลูกฝังโยนิโสมนสิการ ยิ่งกว่านั้นยังถือเอาชาติกำเนิดเป็น “ปมเขื่อง” จึงคิดว่าตนจะ ต้องเหนือกว่าใคร ๆ เมื่อเห็นใครดีกว่าก็ทนไม่ได้ โดยไม่มี ปัญญาคิดพิจารณาคุณธรรมและความสามารถ…

…นี้วิเคราะห์ถึงความเป็นมาของพระเทวทัตซึ่งแม้มีสถานะดีแต่ขาดการอบรมปลูกฝังทางจิตใจ ส่งผลให้เป็นผู้ที่คิดชั่วและพูดชั่ว แม้มีโอกาสพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสำหรับพระเทวทัตแล้ว ยังไม่สามารถพัฒนาเป็นผู้มีสัมมาทิฏ…

…ส่วนทำคุณประโยชน์อย่างใหญ่หลวงต่อประเทศชาติ และพระพุทธศาสนาทั้งในปัจจุบันและอนาคตอีกด้วย แต่ถ้า ท่านคิดแต่เพียงว่า ยิ่งลูกจบเร็วเท่าไรยิ่งดี จะได้ออกมาแสวง หาความร่ำรวยแข่งกับผู้อื่น ท่านจะแน่ใจได้อย่างไ…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการศึกษาในพระพุทธศาสนา และการบวช โดยเสนอให้ผู้ปกครองส่งเสริมโอกาสให้เด็กๆ ได้รับการอบรมตามหลักศาสนา เพื่อเป็นคุณประโยชน์ต่อชาติและศาสนาในอนาคต หากมองข้ามความสำคัญนี้ อาจทำให

…อมทำให้ผู้คนเกิดความเบื่อ หน่าย เอือมระอาสภาพที่เป็นอยู่อย่างแน่นอน ในขณะเดียวกัน ก็ย่อมจะมีผู้หาแนวคิดใหม่เกี่ยวกับโลกและชีวิตเกิดขึ้นเรื่อย ๆ ที่เห็นได้ชัดก็คือ การเกิดขึ้นของนักคิดหรือนักปรัชญาที่มีคว…

ในยุคอินเดียโบราณ ผู้คนทุกชั้นวรรณะนับถือเทพเจ้า แต่เมื่อเจอทุกข์โศกกลับไม่สามารถพึ่งพาได้ การมีนักคิดหรือปรัชญาที่เป็นก้าวหน้า 5 ท่านเกิดขึ้น รวมถึงพระพุทธศาสนา ซึ่งมีการล้มล้างความเชื่อเก่า เช่นเรื่อง…

…ฮงของตัวเอง” เสียแล้ว เพราะฉะนั้น เมื่อถึงเวลาที่คนกลุ่มนี้ไป ประกอบธุรกิจการงานใด แม้วางแผนอย่างดี คิดรอบ คอบจนหลายตลบ ก็มักประสบความขาดทุนร่ำไป นี่คือคำตอบที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง อธิบายภูมิหลังของนัก…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการดูแลพระในบ้าน เช่น พ่อแม่ ที่ถือเป็นเนื้อนาบุญสำหรับลูกหลาน พร้อมกับการไม่ทำตามสัญญากับพระนอกบ้าน เพื่อให้เกิดความก้าวหน้าในธุรกิจ โดยเน้นว่าเมื่อไม่ทำตามคำพูดอาจส่งผลให้

…ยกัลป์ล้างโลกเกิดน้ำท่วมโลกนี้ อย่างที่เราพอจะเห็นๆ กัน อย่างเวลานี้คือ คนขาดศีลธรรม ขาดเมตตาต่อกัน คิดเบียดเบียน ทำร้ายล้างผลาญกัน มีขบวนการฆ่ากันในระดับต่างๆ มีการผลิตอาวุธร้ายแรงในลักษณะต่างๆ คนฆ่ากัน…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับไฟบรรลัยกัลป์ที่มีรากฐานมาจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งมองว่าเมื่อมนุษย์มีความกิเลสหน…

…อุตส่าห์มายืนรอตักบาตร ถ้าเป็นเราอายุเท่านี้ ไปยืนรอตักบาตรนาน ๆ ไม่แน่อาจจะกินขนมหมด ไม่ได้ตักหรอก คิดแล้ว หลังเย็นเกิดความรู้สึกว่า ข้าวที่จะฉันมือนี้เหมือนบีบออกมาจากปากคอเด็ก ถ้าฉันเข้าไปแล้ว มีเรี่ย…

ในพระพุทธศาสนา พระภิกษุที่ได้รับข้าวปลาอาหารจากญาติโยมต้องตอบแทนด้วยการประพฤติปฏิบัติธรรมและนำความดีไปสอนผู้อื่น เมื่อมีประสบการณ์บิณฑบาตครั้งแรก พบเห็นเด็กยากจนที่มีน้ำใจนำข้าวมาตักบาตร ทำให้เกิดความ

…ูอาจารย์ก็พอใจที่จะถ่ายทอดวิชาให้ และที่สำคัญคือใจเราก็เปิดรอรับอยู่ตลอดเวลา ส่วนคนที่ดื้อ ๆ ด้าน ๆ คิดว่าตัวเองวิเศษกว่าชาวบ้าน ใคร ๆ ก็ไม่อยากถ่ายทอดวิชาให้ 1 2. ความใกล้ชิดครูบาอาจารย์ ย่อมสามารถ่ายทอ…

บทความนี้หยิบยกถึงการอุปัฏฐากอุปัชฌาย์อาจารย์ ซึ่งหมายถึงการดูแลพระอาจารย์อย่างใกล้ชิด โดยมุ่งหวังที่จะตอบแทนพระคุณท่าน ผู้ซึ่งตั้งใจอบรมสั่งสอนอย่างไม่มีเหน็ดเหนื่อย อีกทั้งยังมีอานิสงส์หลายประการ เช

โทสะ คือ ความโกรธ พยาบาท คิดท้าลายลางผลาญ โมหะ คือ ความหลง ได้แก่หลงตัวเอง หลงตระกูลและหลงผิดต่าง ๆ ทำอย่างไรจึงจะกำจัดกิเลสให้ห…

โทสะ คือ ความโกรธ โมหะ คือ ความหลง กิจวัตรการปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลส มีความสำคัญในการเป็นพระภิกษุที่น่าเคารพ การบวชมีอานิสงส์ทั้งด้านหลักและด้านคุณธรรม เช่น การหมดทุกข์เก่าและไม่เกิดทุกข์ใหม่ และเป็นเน

…้จะเป็นเครื่องหล่อเลี้ยงใจอยู่เสมอ ถึงคราวจะตาย ก็ไมหวงหนา พะวงหลัง คนหนุ่มคนสาวมักมองโลกไปข้างหน้า คิดสร้างอนาคตอย่างนั้นอย่างนี้ ส่วนคนเฒ่าคนแก่จะเหลียวมองข้างหลัง คือ ถ้าเหลียวหลังไปดู เราได้ทำความดีอ…

การบวชเป็นการฝึกวินัยและทำให้บุคคลมีความเข้าใจในวัฒนธรรมในการอยู่ร่วมกัน บทบาทของพระสงฆ์เป็นตัวอย่างที่ดีในด้านวินัย ซึ่งสามารถทำให้เกิดความสงบภายใน มีความอดทน และรู้จักเป้าหมายของชีวิต การบวชยังทำให้