หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระพุทธเจ้า
212
การปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระพุทธเจ้า
…จให้เศร้าหมอง ทำปัญญาให้ถอยกำลังนี้ได้แล้ว จึงสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมเข้าปฐมฌาน.... ทุติยฌาน... ตติยฌาน... จตุตถฌาน ภูเขา คำว่า “การเสพเสนาสนะอันสงัด” หมายถึง การอยู่อาศัยในสถานที่อันสงบ เช่น ป่า ถ้ำ เป็…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนการแบ่งเวลาทำภาวนาเป็นอย่างดี โดยเน้นให้พระภิกษุมีความเพียรในการเอาชนะกิเลส ซึ่งการปฏิบัติธรรมในขั้นตอนที่ 5 และ 6 จะเน้นไปที่การมีสติสัมปชัญญะและการเสพเสนาสนะอันสงัด เพื่อปฏิ
ภพและโลกในพุทธศาสนา
137
ภพและโลกในพุทธศาสนา
…พมนุษย์ 3. ภพสวรรค์ทั้ง 6 4. ภพของพรหมที่ได้ปฐมฌาน 3 5. ภพของพรหมที่ได้ทุติยฌาน 3 6. ภพของพรหมที่ได้ตติยฌาน 3 ได้แก่ พรหมปริตตสุภา พรหมอัปปมาณสุภาและพรหมสุภกิณหา เนวสัญญานาสัญญายตนะ อากิญจัญญายตนะ วิญญาณัญจา…
…้อหาเกี่ยวกับภพต่างๆ ในพุทธศาสนาได้แก่ ภพมนุษย์, ภพสวรรค์ทั้ง 6 และภพของพรหมที่ได้ปฐมฌาน, ทุติยฌาน, ตติยฌาน รวมถึงการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของสวรรค์และนรก ภาพรวมความสำคัญของฌานทั้งสามในภพของพรหมพร้อมทั้งรายละ…
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
22
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
…ว้ เรื่อยขึ้นไป จนถึงสามัญญผลเบื้องกลาง อันได้แก่การบรรลุสมาธิในระดับ ต่าง ๆ ตั้งแต่ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ซึ่ง ล้วนทําให้จิตใจมั่นคงและสงบสุข และสามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา ๘ อันได้แก่ วิป…
การยกฐานะของผู้บวชเป็นกระบวนการที่นำไปสู่การพัฒนาและการบรรลุสมาธิในระดับต่าง ๆ เช่น ปฐมฌานจนถึงจตุตถฌาน รวมถึงการบรรลุวิชชา ๘ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระเจ้าอชาตศัต
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
106
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…็นกว้างขวาง ทรงสามารถหยั่งรู้เหตุผลถูกต้องตาม ความเป็นจริง ไม่มีผิดพลาด ๑๒) ปฐมฌาน ๑๓) ทุติยฌาน ๑๔) ตติยฌาน ๑๕) จตุตถฌาน รูปฌานทั้ง ๔ ข้อหลังนี้ คือ ภาวะที่จิตสงบ เป็นสมาธิ ประณีต ละเอียดอ่อนยิ่งขึ้นตามลำดับ…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างถูกต้อง พร้อมทั้งทรงผ่านรูปฌานทั้ง 4 เพื่อพัฒนาจิตให้สงบและเ
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
219
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
…์ ๓ คือ ปีติ สุข และเอกัคคตา เมื่อผู้ปฏิบัติยังคงมีใจตั้งมั่นยิ่งขึ้นไปอีก ปีติก็จะสิ้นไป จึงบรรลุ “ตติยฌาน” ตั้งอยู่ด้วยองค์ ๒ คือ สุขและเอกัคคตา ถ้าผู้ปฏิบัติมีใจยังคงตั้งมั่นอยู่ด้วยองค์ ๒ เช่นนั้นอย่าง แ…
…ิยฌาน โดยมีปีติ สุข และเอกัคคตาเป็นองค์ประกอบ หากผู้ปฏิบัติทำการตั้งมั่นยิ่งขึ้น ปีติจะหมดไปและไปถึงตติยฌาน ซึ่งเริ่มจากสุขและเอกัคคตา หากยังคงตั้งมั่นและไม่เสื่อมคลาย จะจบลงที่จตุตถฌาน ซึ่งอยู่ในสภาวะของอุเ…
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
220
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
…ราง แสดงอารมณ์ในฌานระดับต่างๆ อารมณ์ วิตก | วิจาร ปีติ ฌาน สุข อุเบกขา เอกัคคตา ปฐมฌาน 0 - ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน O=อารมณ์ที่เกิดขึ้นในองค์ฌาน อารมณ์เหล่านี้เป็นองค์ฌานที่ใช้แยกแยะระดับของฌานต่าง ๆ แต่มิไ…
บทเรียนนี้อธิบายอารมณ์ที่เกิดขึ้นในฌานระดับต่าง ๆ รวมทั้งผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ และอื่น ๆ โดยเฉพาะอุเบกขาที่เด่นชัดในจตุตถฌาน โดยไม่มีข้อจำกัดที่อารมณ์เหล่านี้จะเกิดแค่ในฌานระดับใดระดับหนึ่งเท
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
225
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
…อถูกส่วนเข้า ก็มีดวงฌานผุดขึ้นมาอีก มีขนาดเท่า ๒ ดวงที่ผ่านมา แต่ใสกว่า ดีกว่า วิเศษกว่า ดวงนี้คือ “ตติยฌาน” มีกายรูปพรหมนั่งอยู่กลางดวงฌาน ด้วยอาศัยกายรูปพรหมนี้ กายรูปพรหมละเอียดก็เข้าฌานนั่งนิ่งอยู่กลางดว…
…เต็มส่วนก็จะนำไปสู่เอกัคคตา สภาพของการนิ่งเฉย ในระดับที่ละเอียดขึ้น จะมีการขยายจิตจากทุติยฌานเข้าสู่ตติยฌาน ที่มีสุขและเอกัคคตา โดยมีการคิดว่ามีระดับที่ละเอียดกว่านี้อีก ทำให้เข้าใกล้ความหลุดพ้นยิ่งขึ้น การเ…
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
226
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
…เข้า ละสุขเสียได้ เป็น “อุเบกขา” มีสติบริสุทธิ์ เป็น “เอกัคคตา” ฌานทั้ง ๔ ระดับ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌานนี้เป็นฌานในภพ ไม่ใช่ฌานนอกภพ เรียกว่า “รูปฌาน ๔” จัดเป็นสมาธิเบื้องสูง โดยทางปฏิบัติดัง…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นระดับที่สี่ของฌานในพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงการปฏิบัติและประสบการณ์ที่เกิดขึ้นจากการเข้าสู่ฌาน รวมถึงความหมายของแต่ละฌานและส่งผลต่อสติและสมาธิของผู้ปฏิบัติ
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…สมาธิ ธรรมดา' ซึ่งฌานมีหลายระดับ คือ 1) ฌานในขั้น รูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. ปฐมฌาน 2. ทุติยฌาน 3. ตติยฌาน 4. จตุตถฌาน 2) ฌานในขั้น อรูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. อากาสานัญจายตนะ 2. วิญญาณัญจายตนะ 3. อากิญจัญ…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
44
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
…น 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา 2. ทุติยฌาน จิตประกอบด้วยองค์ฌาน 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา 3. ตติยฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 2 คือ สุข เอกัคคตา 4. จตุตฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 2 คือ อุเบกขา (ความวางเฉย) เอกัคค…
การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
62
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…อาศัยกายทิพย์หยาบเข้าฌาน ใจของกายทิพย์ละเอียดขยายจากฌานที่ 2 ทุติยฌานเกิดดวงผุดขึ้นมาเป็น ฌาน ที่ 3 ตติยฌาน เข้าถึงกายรูปพรหมหยาบ ใจของกายรูปพรหมละเอียดขยาย จากตติยฌาน หยุดนิ่งกลางดวงถูกส่วนมีผุดขึ้นมาอีกดวง…
ในบทนี้อธิบายการเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ โดยเริ่มจากการหยุดใจที่กลางดวงธรรม จนมีการสร้างดวงปฐมมรรคของกายละเอียดขนาดเท่าฟองไข่แดง การปฏิบัติต่อไปจะนำไปสู่การเข้าถึงฌานต่าง ๆ ประกอบไปด้วยฌาน 1
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
84
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
…มีเพียง 9 ชั้น แต่มี 16 พวก เพราะว่าพวกรูปภพคือพวกที่ได้รูปฌาน รูปฌานก็มีดังนี้ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน และจตุตถฌานก็แยกออกไปอีกเป็นปัญจมฌาน ฌานที่ 1 มีองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา…
เนื้อหาเกี่ยวกับนรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 7 ชั้นของนรก ซึ่งแต่ละชั้นเกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน ตามจำนวนการทำบาป ที่มีตั้งแต่การทำบาปเพียงอย่างเดียวถึง 7 อย่าง ในทางกลับกันมีการอธิบายถึง 6 ชั
การแบ่งชั้นฌานและภูมิของพรหม
85
การแบ่งชั้นฌานและภูมิของพรหม
…ด้ฌานอย่างอ่อน อัปปมาณาภาได้ฌานอย่างกลาง อาภัสสราได้ฌานอย่างแก่ จะอยู่ในชั้น เดียวกัน ชั้นที่ 3 เป็นตติยฌาน มี 3 พวก คือ ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา สุภกิณหา ปริตตสุภา ได้ฌานอย่างอ่อน อัปปมาณสุภาได้ฌานอย่างกลาง แล…
บทความนี้พูดถึงการแบ่งชั้นฌานในพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากปฐมฌานซึ่งมี 3 ประเภท ตามด้วยทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมแสดงให้เห็นความแตกต่างในระดับของพรหมตามการเจริญฌานและจิตตะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะนิพ…
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
136
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
…ียกว่า กามภพ ทั้งนั้น ถ้าว่าจะไปในรูปภพ จะไปเกิดในรูปภพ อายตนะของรูปภพดึงดูดเพราะได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน แล้วฌานนั้นไม่เสื่อม เห็นเป็นดวงใสวัดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2 วา หนาคืบหนึ่ง กลมเป็นวงเวียน กลมเ…
บทความนี้พูดถึงอายตนะและการดึงดูดในมนุษย์ ว่ามีการดึงดูดเกิดขึ้นอย่างไร อายตนะมนุษย์ที่จะดึงดูดเข้าสู่มดลูกได้เกิดจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา ใจ รวมถึงการเห็นภาพจิตในรูปฌานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิ
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
169
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…ชั่ว แล้วละชั่ว ประพฤติดี 2. ฌานสมมาทิฏฐิ เห็นชอบ คือ เห็นว่าการเจริญสมถกรรมฐานจนได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ปัญจมฌาน เป็นของดีเพราะข่มนิวรณ์ 5 ได้ มี ผลให้ไปเกิดในพรหมโลก แล้วลงมือเจริญสมถกรรมฐานทัน…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…สี อกนิฏฐา รูปพรหม 16 ชั้น นี่เป็นภวตัณหา อ้ายนี้อยากได้รูปฌานที่เราดำเนินมานั่นเอง ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อ้ายนี่เป็นรูปพรหม อ้ายภวตัณหานี่เองเป็นเหตุให้ เกิดในรูปภพทั้ง 16 ชั้น วิภวตัณหา หมายถึง …
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้
หน้า17
442
X สั ญ ญ า เ ว ท ย ด น โ ร ธ อนุปุพพวิหาร คือธรรมเป็นเครื่องอยู่ตามลำดับ ๙ ประการ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อากาสา นัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน และสัญญาเวทยิตน…
ธรรมะเพื่อประชาชน
444
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ธเจ้าตรัสไว้ใน ปฐมวิหารสูตร ว่า “อนุปุพพวิหาร คือธรรมเป็นเครื่องอยู่ตามลำดับ ประการ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อากาสา นัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตน ฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน และสัญญาเวทยิต…
บทความนี้พูดถึงจุดหมายปลายทางของชีวิตคือการไปสู่นิพพาน ซึ่งเป็นบรมสุข พระบรมศาสดาได้แสดงให้เห็นว่าชีวิตมีทุกข์และต้องมุ่งหาหนทางเพื่อการบรรลุพระอรหันต์ ผ่านการทำจิตให้สงบนิ่งและทำสมาธิ.
สัญญาเวทยิตนิโรธและการเข้าฌานสมาบัติ
445
สัญญาเวทยิตนิโรธและการเข้าฌานสมาบัติ
…้น ฌานสมาบัติเกิดขึ้นได้ทั้ง กับนัก ปฏิบัติในพุทธศาสนา และนักบวชนอกพุทธศาสนา ตั้งแต่ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌานไล่เรื่อยไปในระดับที่เป็นอรูปฌาน หากผู้ปฏิบัติแม้สามารถทำใจให้หยุดนิ่งถึงขั้น ได้ฌานขั้นต่า…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารจิตใจให้หยุดนิ่งและการเข้าถึงฌานสมาบัติในระดับต่างๆ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกับนักปฏิบัติในพุทธศาสนาและนอกพุทธศาสนา การเข้าถึงสัญญาเวทยิตนิโรธนั้นต้องใช้การปฏิบัติที่ถูกต้องต
ธรรมะและอรูปพรหมชั้นสูงสุด
448
ธรรมะและอรูปพรหมชั้นสูงสุด
ธรรมะเพื่อประชาชll สัญญาเวทยิตนิโรธ ๔๔๗ จตุตถฌาน ตติยฌาน ทุติยฌาน ปฐมฌาน เป็นปฏิโลม และ อนุโลมย้อนกลับขึ้นไปใหม่อีกครั้งหนึ่ง คือทรงเข้าออกฌานต่างๆ ไปตามลำา…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าถึงอรูปพรหมชั้นสูงสุดคือ เนวสัญญานาสัญญายตนภูมิ ซึ่งเป็นภูมิที่สูงที่สุดในระดับอรูปพรหม โดยมีปฏิสนธิจากจิตวิบากที่ละเอียดอ่อน เมื่อพระพุทธองค์เสด็จดับขันธปรินิพพาน เกิดเหตุการณ