หน้าหนังสือทั้งหมด

อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
241
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
…อวิญญาณเก็บสะสม ๆ ไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นอายตนะภายใน แต่ถ้าไม่มีสิ่งใดมากระทบมันก็เป็นเพียง ธาตุ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์ เป็นอายตนะภายนอก ถ้าไม่ได้ไปกระทบกับสิ่งใดก็ เป็นเพียงธาตุเช่นก…
…เกิดประสบการณ์และการรับรู้ที่มีความซับซ้อน จิตหรือวิญญาณเก็บสะสมประสบการณ์ที่ได้รับจากการกระทบกันของธาตุทั้งสองประเภท เพื่อให้เกิดการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ ซึ่งต้องมีสิ่งกระตุ้นมากระทบเพื่อนำไปสู่การ…
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
243
การทำงานของธาตุและการรับรู้อารมณ์ในธรรมกาย
ชิวหาวิญญาณธาตุ คือ ธาตุรับรู้ หรือได้รับรส กายวิญญาณธาตุ คือ ธาตุรับรู้การสัมผัส มโนวิญญาณธาตุ คือ ธาตุรับรู้ธัมมา…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, …
การทำงานของใจและอารมณ์
246
การทำงานของใจและอารมณ์
ธรรมารมณ์ที่มากระทบใจ และตรงกลางมโนธาตุ ก็มีมโนวิญญาณธาตุ ซึ่งใส สะอาดบริสุทธิ์กว่า และเล็กกว่ามโนธาตุ ซ้อนอยู่ข้างในเข้าไปอีก สำหรับให้รู้…
บทความนี้พูดถึงการทำงานของมโนธาตุและอารมณ์ภายในจิตใจ โดยเฉพาะการรู้เท่าทันอารมณ์และการปล่อยวางจากความทุกข์และความสุขที่เกิดขึ้นจากการ…
ปฏิจจสมุปบาทและความสัมพันธ์ของเวทนา
259
ปฏิจจสมุปบาทและความสัมพันธ์ของเวทนา
…กษณะความเป็นปัจจัยกันดังต่อไปนี้ อวิชชาทำให้เกิดสังขาร อวิชชาทำให้เกิดความไม่รู้ในขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจมุปบาท เป็นจุดเล็กดำที่ร้อยไส้อยู่ตั้งแต่กายมนุษย์ จนถึงกายธรรมพระอนา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะสัณฐานของเวทนา ตัณหา และอุปาทาน ที่มีการประสานและเป็นปัจจัยในการเกิดชาติ ชรา และมรณะ โดยอธิบายถึงปฏิจจสมุปบาท การเกิดขึ้นขององค์ประกอบต่างๆ ในลักษณะลูกโซ่ ซึ่งทุกสิ่งมาจากอวิชช
การปฏิสนธิวิญญาณและการเกิดของมนุษย์
260
การปฏิสนธิวิญญาณและการเกิดของมนุษย์
…บุรุษมีกำลังสลัด 7 ครั้ง พร้อมที่จะปฏิสนธิวิญญาณ คือ กายที่ไปเกิดมาเกิดพร้อมที่จะปฏิสนธิ โดยไปรวมกับธาตุหยาบ วิญญาณตรงนี้เป็นปฏิสนธิวิญญาณ เวลาที่บุญบาปส่งมาเกิด ตก ศูนย์จึงกลายเป็นดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิสนธิวิญญาณซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดมนุษย์ โดยอธิบายถึงการรวมของธาตุหยาบและวิญญาณ รวมทั้งการเจริญเติบโตของกายมนุษย์จากจุดเล็กๆ ในกลางกาย การมีอายตนะและผัสสะ รวมถึงเวทนา…
ธรรมะเพื่อประช: การบำเพ็ญบารมี
14
ธรรมะเพื่อประช: การบำเพ็ญบารมี
…ักร ฉันนั้น พระจันทร์ในวันเพ็ญผ่องแผ้ว ย่อมรุ่งโรจน์ ฉันใด ขอท่านจงมีใจเต็มเปี่ยมรุ่งโรจน์ในหมื่นโลกธาตุ ฉันนั้น พระอาทิตย์ที่พ้นจากราหูแล้วย่อมแผดแสงด้วยความร้อนแรง ฉันใด ขอท่านจงปลดเปลื้องโลกียะออก สว่า…
เนื้อหาเกี่ยวกับหลักการของการบำเพ็ญบารมีที่กล่าวถึงความสำคัญของการสร้างบารมีในชีวิตของเรา โดยยกตัวอย่างจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและหลักธรรมต่างๆ ที่มีความเชื่อมโยงกับบทบาทของการบำเพ็ญบารมีและเป้าหมายชีวิ
ธรรมะเพื่อประชาชน: พระสกิทาคามี
509
ธรรมะเพื่อประชาชน: พระสกิทาคามี
…ี่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตนของสังขารร่างกาย คือ ขันธ์ ๕ แล้วรู้แจ้งแทง ตลอดไปถึงอายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ และปฏิจจสมุปบาท เราจะแตกฉานในธรรมะขั้นวิปัสสนาภูมิ ทั้ง 5 อย่างนี้ ก็ต่อเม…
บทความนี้สำรวจธรรมะเพื่อประชาชนโดยเฉพาะพระสกิทาคามี โดยเน้นการพิจารณาไตรลักษณ์และความไม่เที่ยง เพื่อให้ผู้ศึกษาเข้าถึงความรู้แจ้งในธรรมอันมีประโยชน์ในการปฏิบัติ ซึ่งจะนำไปสู่การบรรลุอรหัตตผล การศึกษาธ
หลุดพ้นจากสังสารวัฏ
563
หลุดพ้นจากสังสารวัฏ
…งต่อหนทางพระนิพพาน ชีวิตเราจะได้เข้าถึง ความสุขที่แท้จริง มีวาระพระบาลีที่ปรากฏใน สุมนาเถรีกถา ว่า “ธาตุโย ทุกฺขโต ทิสฺวา มา ชาติ ปุนราคม ภเว ฉนฺท์ วิราเชตุวา อุปสนฺตา จริสฺสสิ ท่านพิจารณาเห็นธาตุทั้งหลาย…
…เพียงเครื่องมือช่วยในการเข้าถึงความสุขที่แท้จริง วาระที่ยกมาในพระบาลี สุมนาเถรีกถา สื่อถึงการพิจารณาธาตุต่างๆ ว่าเป็นทุกข์และไม่ควรยึดมั่นในสังขาร การเข้าใจธรรมชาติและการฟื้นฟูจิตใจนั้น จะนำไปสู่การเข้าถึ…
อนาถบิณฑิกเศรษฐีและการปล่อยวางในขันธ์ ๕
376
อนาถบิณฑิกเศรษฐีและการปล่อยวางในขันธ์ ๕
…รา” พระเถระได้สอนธรรมะที่ละเอียดลึกซึ้งยิ่งๆ ขึ้นไป ท่าน สอนให้พิจารณาเห็นว่า ร่างกายนี้เป็นเพียงแค่ธาตุ และไม่ให้ ยึดมั่นในธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม อากาศธาตุ วิญญาณ ธาตุ ให้ปล่อยวางในอรูปทั้ง ๔ คือ …
…ห้ไม่ยึดมั่นในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และวิญญาณ เพื่อให้ใจเพ่งอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงการไม่ยึดมั่นในธาตุต่างๆและอารมณ์ที่เกิดขึ้น การสอนนี้มีเป้าหมายเพื่อลดทุกขเวทนาและพัฒนาจิตให้เข้าถึงธรรม.
ธรรมะเพื่อประชา - ผลแห่งการฟังธรรม
216
ธรรมะเพื่อประชา - ผลแห่งการฟังธรรม
…าง ม้า ราชสีห์ หรืออื่นๆ อีกมากมาย” แต่พระบรมศาสดาตรัสว่า “สัตว์เหล่านี้ประกอบด้วยขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อันเป็นที่เกิดทั้งกุศล และอกุศล ทําให้สรรพสัตว์เหล่านี้ต้องเวียนว่ายในสังสารวัฏอันยาวนาน เพราะฉะ…
เนื้อหาพูดถึงการฟังธรรมของอาชีวกซึ่งเคยเกิดเป็นงูเหลือม และการเข้าใจธรรมที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของเขา เมื่อได้แก่ความรู้และความเข้าใจในอายตนะและขันธ์ ๕ ทำให้เขาตัดสินใจขอบวชเพื่อบำเพ็ญสมณธรรม
ความหมายของคำว่าเถระ
6
ความหมายของคำว่าเถระ
…มิ ภูมิแห่งพระเถระ มาจากคำ ๒ ค่ำ คือ เถระ และ ภูมิ เถระ แปลว่า ผู้ใหญ่ หรือผู้มั่นคง เถระ มาจาก ถิร ธาตุ ใช้ในความหมายว่า มั่นคง ภูมิ แปลว่า แผ่นดิน ภาคพื้น ชั้น เถรภูมิ ใช้ในความหมายว่า ชั้นพระผู้ใหญ่ พร…
เนื้อหานี้อธิบายความหมายของคำว่าเถระ โดยมีการแบ่งแยกคำว่า เถระ และ ภูมิ เพื่อให้เข้าใจถึงความสำคัญของคำนี้ในศาสนา พระพุทธศาสนา ได้มีการวิเคราะห์ความหมายอย่างลึกซึ้ง ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสเอาไว้
ธรรมะและการปล่อยวางในพระอริยะ
499
ธรรมะและการปล่อยวางในพระอริยะ
ธรรมะ ประช ปล่อยวาง อย่าง พระอริยะ ៤៩៨ ก่อเกิดเป็นรูปกาย และก็มีอากาศธาตุทำให้สามารถหายใจได้ เคลื่อนไหวได้ มีวิญญาณธาตุ ที่ทำให้สามารถรับรู้รับทราบ มี ความรู้สึกนึกคิด สำหรั…
เนื้อหากล่าวถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุทั้งสี่ที่ทำให้ร่างกายมนุษย์ดำรงอยู่ ได้แก่ ปฐวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ ซึ่งจะมีบทบาทส…
ธรรมะเพื่อประช: เส้นทางสู่สันติ
22
ธรรมะเพื่อประช: เส้นทางสู่สันติ
…ที่สุดแห่งธรรม ทุกครั้งที่ เราได้นั่งหลับตาท่าสมาธิภาวนา นำใจกลับมาหยุดนิ่งที่ ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ธาตุ ธรรม เห็น ว่า คิด รู้ ในตัวเรา จะถูกกลั่นให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ ความบริสุทธิ์เป็นทางมาแห่ง ความรู้และค…
การเจริญสมาธิภาวนาเป็นทางลัดในการสร้างบารมีสู่ความบริสุทธิ์ ยิ่งการทำสมาธิช่วยให้จิตใจสงบ รับรู้ถึงความสุขที่แท้จริง ปราศจากกิเลสอาสวะที่ทำให้เกิดทุกข์ ความบริสุทธิ์นี้จะนำไปสู่ความรู้และอภิญญา ดั่งที
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
68
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
… กิริยาศัพท์ บ้าง บอก อาลปนะ กาล ที่ ปริเฉท อุปไมย ปฏิเสธ ความ ๑. ในสัททนีติว่า กม ปทวิกเขป คือ ภมุ ธาตุ ในอรรถว่า ก้าวไป, ย่างไป เมื่อมี นิ นำหน้า สำเร็จรูปเป็น นิกกมติ, นิกขมติ
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับการวิเคราะห์และตีความคำบาลีอย่างละเอียด โดยเฉพาะในส่วนของนามและอัพพยศัพท์ ซึ่งแบ่งแยกตามหน้าที่และหลักการใช้งานในการสร้างประโยค บางคำมีการนำหน้านำเข้าอิทธิพลที่ส่งผลต่อความหมายของค
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
4
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…นา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 4 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 4 วโรติอาทินา อเนกปฺปกาเรน ปณฺฑิเตหิ ธาริยตีติ ธาตุ ฯ ธา ธารเณ หนาทีห์ นุตโวติ ๆ ๆ สุธ อิติ จิต ฯ ภูวาทโย ธาตโว ธาตุสฺสนฺโตโลโปเนกรส จ พุธคมาทิตเถ กตฺต…
ในบทนี้ สถานที่ศึกษามุ่งไปที่การวิเคราะห์เรื่องธาตุในมุมมองของอภิธมฺม และการเข้าใจความสำคัญในการใช้สูตรต่างๆ เพื่ออธิบายธาตุที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายลักษ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
139
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตฺตกา เย กิเลสา สตฺเต อปายาทีสุ นิพฺพตฺตาเปสฺสนฺติ อิติ ตสฺมา เต กิเลสา อปายาทินิพฺพตฺตกา ฯ นิสทฺโท ธาตุวาพาธ โก ๆ ว คติย์ ฯ คติ อุปฺปตฺติ ฯ สพฺพโต ณวุตวาวี วาติ ณฺวุ ธาตุ เณ...เหตุวตเถิติ มชฺเญ ณาเป กวจิ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา เป็นตำราในเรื่องอภิธรรมที่อภิปรายเกี่ยวกับวิธีการเข้าถึงนิพพาน โดยแบ่งแยกเป็นระยะต่างๆ ซึ่งเนื้อหาในหน้านี้ได้กล่าวถึงการปฏิบัติที่ทำให้เกิดผลทางธรรมที่สำคัญหลายประการ ไม่
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐโม ภาโค
151
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐโม ภาโค
…า ปริหรันตีติ เอตฺถ วิสมนฺติ วิสมานากาเรนาติ วิวรณ์ วิย ๆ อาทรณ์ อาทโร ฯ อาปุพฺโพ ทร อาทเร ฯ อาสาโท ธาตุ วัตถวิเสสโก ฯ สพฺพโต...วี วาติ อ ฯ อายนฺติ เอเตนาติ อาโย ธมฺมา เอเตน วิญญาติสงฺขาเตน ธมฺเมน การณภูเ…
ในเนื้อหาแสดงถึงความสำคัญของกุลและการเป็นอาจารย์ในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงพฤติกรรมของผู้ที่มีคุณภาพในการเป็นผู้นำ และเน้นถึงการพัฒนาความรู้ทางด้านอภิธรรม เนื้อหายังเชื่อมโยงกับความเกี่ยวข้องในการฝึกฝ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
211
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ปชฺชตีติ อุปปันโน ฯ อุปปุพฺโพ ปท คติมหิ พุธคมาทิตเถ กตตริ ภิทาทิโต อินนอนุนอีณา วาติ ปจฺจยสฺส อนฺโน ธาตุวนฺตสฺส โลโป จ ฯ อิธ ปน อุปสทฺโท ยุตตวาจโก ๆ ธาตุ อุปสัคคานุวฑฺตโก ตสฺมา ยุตโตติ วุตติ ฯ เยฮุยเยนาติ…
บทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจกาที่เน้นการวิเคราะห์จิตและอธิปเปต โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการสำรวจความเข้าใจในธรรมชาติของจิตและสัมพันธภาพกับอุปสรรคในการบรรลุธรรม นอกจากนี้ยังอธิบายถึงกรรมและผลกรรมใน
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
294
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา
…ฺโพติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ เวทิตพฺโพติ กมฺมวาจก ๆ [๑๗๙] อฏฐิธาติ อย คาถา สงฺคหคาถาติ ญาเป็นโต อาห อฏฐิธาตุยาที่ ฯ อฏฐิธาติอาทิวจน์ สงฺคหคาถา นาม ฯ วุฒิตตถาน สงฺคหณ์ สงฺคโห ๆ คุยติ กถียตีติ คาถา ยา สทฺทชาติ …
เนื้อหาในหนังสือกล่าวถึงเรื่องอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการวิเคราะห์รูปแบบต่างๆ ของคำว่า 'กุสล' และ 'อกุสล' รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับอุปมาและการใช้วากยารมณ์ บทความยังพูดถึงความสำคัญของการเข้าใจธรรมะและกุศ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
306
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ธมมชาติ สตฺเตหิ อริยติ ปิยติ อิติ ตสฺมา ติ ธมฺมชาติ อฏฐิ ฯ อส เขเป็น วิชาที่หีติอาทินา จิปจจโย กวจิ ธาตุติอาทินา ธาตุวนฺตสฺส สการสุส โลโป ฯ ภมุกสฺส อฏฐิ ภมุกฏฐิ ฯ ปริจนิชชัยตีติ ปริจฺฉินโน ภมุกฏฐินา ปริจฺ…
เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะเชื่อมโยงกับจักขุตยาและการมองเห็นที่นำเสนอในบริบทของอริยสัจ การใช้ภาษาวิชาการเพื่อประโยชน์ในการศึกษาและประยุกต์ใช้งานในทางปฏิบัติ รวมถึงการอธิบายแน