ธรรมะและการปล่อยวางในพระอริยะ : หน้า 499/580

ธรรมะ ประช ปล่อยวาง อย่าง พระอริยะ ៤៩៨ ก่อเกิดเป็นรูปกาย และก็มีอากาศธาตุทำให้สามารถหายใจได้ เคลื่อนไหวได้ มีวิญญาณธาตุ ที่ทำให้สามารถรับรู้รับทราบ มี ความรู้สึกนึกคิด สำหรับธาตุดินที่มีอยู่ในตัวของเรานี้ มีลักษณะ แข้มแข็ง เป็นของหยาบๆ ที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเนื้อ ไม่ว่าจะเป็นผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ กระเพาะอาหาร ไต ปอด ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็ก อาหารใหม่ อาหารเก่า สิ่งเหล่านี้ ท่านเรียกว่าเป็น ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เป็นของเหลวเอิบอาบ มีลักษณะซึมซาบไป มาได้ ซึ่งก็คือ น้ำดี เสมหะ น้ำหนอง เลือด เหงื่อ มันข้น น้ำมัน น้ำตา น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ น้ำมูตร ส่วนเตโชธาตุ มีลักษณะ เป็นของร้อน ให้ความอบอุ่นกับร่างกาย ช่วยเผาผลาญอาหาร ที่รับประทานไปแล้ว ให้ย่อยสลายได้ และประการสุดท้าย คือ วาโยธาตุ เป็นรูปอาศัยซึ่งพัดไปมาได้ เช่น ลมพัดขึ้นเบื้องบน ลมพัดลงเบื้องล่าง ลมหายใจเข้าออก นี่คือลักษณะการทำงาน ของมหาภูตรูป ๔ ที่ทำให้สังขารร่างกายของเราดำรงอยู่ได้ นอกจากนี้ยังมีอากาศธาตุที่อยู่ระหว่างธาตุต่างๆ ของร่างกาย และวิญญาณธาตุมีลักษณะรู้อารมณ์ ถ้าหากธาตุเหล่านี้ ไม่สมดุลกัน ขันธ์ ๕ ก็ดำรงอยู่ไม่ได้ มีอันต้องแตกสลายไป ขันธ์ ๕ ก็คือสังขารร่างกายของเรานั่นเอง ประกอบไป ด้วยนามและรูป ส่วนที่เป็นรูป คือ ธาตุ ดิน น้ำ ไฟ ลม ที่